Libro kan Biblia Numero 51—Colosas

Kagsurat: Pablo

Kun Saen Isinurat: Roma

Natapos an Pagsurat: Mga 60–61 C.E.

MAY duwang lalaki na, paghale sa Efeso, nagbaklay pasirangan sa Asia Minor asin nag-agi sa may Salog nin Maeander (Menderes). Pag-abot sa sanga kan salog, na inaapod Lico, sa rehion nin Frigia, suminuki sinda patimog-sirangan tanganing sundan an salog sagkod sa kababan na napapalibotan nin bukid. Tuminambad sa sainda an sarong magayon na tanawon: sarong balunbon asin berdeng sabsaban na may darakulang aripompon nin mga karnero. (Mga produktong gibo sa lana an sarong pangenot na hanap-buhay sa rehion na iyan.a) Sa padagos na pag-abante sa kababan, sa too naagihan kan mga nagbabaklay an mayaman na siudad nin Laodicea, an sentro nin administrasyon nin Roma para sa distritong iyan. Sa wala ninda, sa ibong kan salog, natatanaw ninda an Hierapolis, na bantog huli sa mga templo asin mainit na mga burabod kaiyan. May Kristianong mga kongregasyon sa duwang siudad na ini pati na sa sadit na banwaan nin Colosas, mga 16 kilometros sa enotan kan kababan.

² Sa Colosas maduman an mga nagbabaklay. Pareho sindang Kristiano. An saro sa sainda minsan paano kabisadong marhay an rehion, huli ta sia taga Colosas. An ngaran nia Onesimo, asin saro siang oripon na mabalik sa saiyang kagurangnan, na sarong miembro kan kongregasyon duman. Kaiba ni Onesimo si Tiquico, sarong tawong talingkas, asin sindang duwa sugo ni apostol Pablo, na may darang surat hale sa saiya para sa “maimbod na mga tugang na kasaro ni Cristo sa Colosas.” Sa pakaaram niato, dai pa noarin man nakadalaw si Pablo sa Colosas. An nag-establisar kan kongregasyon, na kompuesto haros nin mga bakong Judio, posibleng si Epafras, na nagpagal kaiba ninda asin ngonyan kaibanan ni Pablo sa Roma.​—⁠Col. 1:​2, 7; 4:⁠12.

³ Si apostol Pablo an kagsurat kaini, siring kan pagkasabi nia sa pambukas asin pantapos na mga tataramon kaiyan. (1:1; 4:18) An kongklusyon nia nagsasabi man na isinurat nia iyan sa bilanggoan. Ini an panahon kan enot niang pagkabilanggo sa Roma, kan 59-61 C.E., kan maggibo sia nin nagkapirang surat na pamparigon sa boot, ta an surat sa mga taga Colosas ipinadara kaiba kan surat ki Filemon. (Col. 4:​7-9; Filem. 10, 23) Minalataw na iyan isinurat na haros kadungan kan surat sa mga taga Efeso, ta dakol na ideya asin pananaram an parareho.

⁴ Mayo nin basehan na pagdudahan an pagigin totoo kan surat sa mga taga Colosas. An pagigin kaiba kaiyan kan iba pang surat ni Pablo sa Chester Beatty Papyrus No. 2 (P⁴⁶) kaidtong mga 200 C.E. nagpapaheling na inako iyan kan enot na mga Kristiano bilang saro sa mga surat ni Pablo. An pagigin tunay kaiyan pinapatotoohan kan iyo man sanang enot na mga eksperto na nagsasabing totoo an iba pang mga surat ni Pablo.

⁵ Ano an nagpahiro ki Pablo na sumurat sa mga taga Colosas? Sarong bagay, si Onesimo mabuelta sa Colosas. Si Epafras dai pa sana nahahaloy na uminiba ki Pablo, asin daing duwa-duwa na an saiyang bareta manongod sa mga kamugtakan sa Colosas nakadagdag pa sa dahelan kan pagsurat. (Col. 1:​7, 8; 4:12) May naghuhumang peligro sa Kristianong kongregasyon duman. An mga relihion kaidto nagkakasuruwaysuway, asin pirmeng may bagong mga relihion na naeestablisar hale sa dating mga relihion. Igwa nin paganong mga pilosopiya na may kaibang sobrang pagpainda sa sadiri, espiritismo, asin idolatrosong superstisyon, asin an mga ini, kaiba pa an paglikay kan mga Judio sa pagkakan asin pagselebrar nin mga aldaw, puedeng nakaimpluwensia sa nagkapira sa kongregasyon. Ano man an problema, minalataw na iyan supisyente nang dahelan na si Epafras magbiahe nin halawig pasiring sa Roma tangani na makaolay si Pablo. Minsan siring, ipinapaheling kan nakakaparigon sa boot na bareta ni Epafras manongod sa saindang pagkamoot asin karigonan na an kongregasyon sa kabilogan bako pa man harani sa peligro. Pakadangog kan bareta, makosog na idinepensa ni Pablo an tamang kaaraman asin malinig na pagsamba paagi sa paggibo kan surat na ini para sa kongregasyon sa Colosas. Idinoon kaiyan an itinao nin Dios na kalabihan ni Cristo sa atubangan kan paganong pilosopiya, pagsamba sa mga anghel, asin Judiong mga tradisyon.

KUN TAANO TA KAPAKIPAKINABANG

¹² Maiimahinar niato kun gurano karikas na luminakop sa tahaw kan mga tugang sa Colosas an bareta manongod sa pag-abot kan duwang tugang hale sa Roma. May makosog na pag-antisipar na matiripon sinda, posibleng sa harong ni Filemon, tanganing dangogon an pagbasa sa surat ni Pablo. (Filem. 2) Nakakarepresko nanggad na mga katotoohan an itinao kaiyan manongod sa eksaktong katongdan ni Cristo asin sa pangangaipo na magkaigwa nin tamang kaaraman! Malinaw nanggad na ihinayag kaiyan an mga pilosopiya nin mga tawo asin an Judiong mga tradisyon, asin pinamuraway kaiyan an katoninongan asin an tataramon kan Cristo! Sustansia ini para sa isip asin puso kan gabos sa kongregasyon​—⁠mga paraataman, agom na lalaki, agom na babae, ama, aki, kagurangnan, asin oripon. Siertong may marahay na sadol iyan para ki Filemon asin Onesimo kan sinda magbalik sa relasyon bilang kagurangnan asin oripon. Marahayon nanggad na halimbawa an itinao kaiyan sa mga paraataman kun ibinabalik ninda sa tamang doktrina an aripompon! Pinakosog nanggad kan mga tataramon ni Pablo an pagpahalaga kan mga taga Colosas sa saindang pribilehio na maglingkod nin bilog na kalag para ki Jehova! Asin an nakakaparigon na hatol sa mga taga Colosas na dumulag sa nakakaoripon na mga ideya asin kaugalean kan kinaban nagdadanay bilang buhay na mensahe para sa kongregasyon ngonyan.​—⁠Col. 1:​9-11, 17, 18; 2:8; 3:​15, 16, 18-25; 4:⁠1.

¹³ May marahayon na sadol para sa Kristianong ministro na yaon sa Colosas 4:6: “An saindo logod na pagtaram danay na may kabootan, na tinimplahan nin asin, tanganing maaraman nindo kun paano kamo dapat na sumimbag sa lambang saro.” An may kabootan na mga tataramon nin katotoohan makakadagka sa mga tawong sadiosan an puso asin magbubunga iyan nin permanenteng pakinabang para sa sainda. Siring man, an pukang marhay na pamibi kan Kristiano, na ipinahayag gikan sa mapag-apresyar na puso, magbubunga nin nagsosopay na mga bendisyon hale ki Jehova: “Magmaigot kamo sa pagpamibi, na nagdadanay na puka dian na may pagpasalamat.” Asin kanigoan na kagayagayahan asin nakakaparigon na kaginhawahan an manonompongan sa Kristianong pag-iribaiba! “Padagos kamong magtokdo asin magpasaradolsadol sa lambang saro,” an sabi ni Pablo, “na nag-aarawit sa saindong puso ki Jehova.” (4:2; 3:16) Makakakua kamo nin dakol pang ibang tampok nin marahay asin praktikal na instruksion mantang sinisiyasat nindo an surat sa mga taga Colosas.

¹⁴ Manongod sa mga pag-otob sa Ley, an surat nagsasabi: “An mga bagay na idto anino kan mga bagay na madatong, alagad an katunayan nanonongod sa Cristo.” (2:17) An katunayan na ini kan Cristo an itinatampok sa Colosas. Parateng nasasambitan kan surat an manongod sa mamuraway na paglaom na nakatagama sa kalangitan para sa kasararo ni Cristo. (1:​5, 27; 3:⁠4) Sinda makakapagpasalamat nanggad na ilinigtas na sinda kan Ama gikan sa autoridad kan kadikloman asin ibinalyo na sinda “sa kahadean kan Aki na saiyang namomotan.” Sa siring, sinda nagin sakop kan Saro na iyo “an ladawan kan Dios na dai naheheling, an panganay sa gabos na linalang; huli ta paagi sa saiya an gabos na iba pang bagay linalang sa kalangitan asin sa daga, an mga bagay na naheheling asin an mga bagay na dai naheheling, baga man sinda mga trono o mga pagkakagurangnan o mga gobyerno o mga autoridad.” An Sarong ini risang marhay na kualipikadong mamahala na may katanosan sa Kahadean nin Dios. Sa siring, sinasadol ni Pablo an linahidan na mga Kristiano: “Minsan siring, kun kamo binuhay liwat kaiba kan Cristo, padagos nindong hanapon an mga bagay na nasa itaas, na duman an Cristo nakatukaw sa too nin Dios.”​—⁠1:​12-16; 3:⁠1.

[Nota sa Ibaba]