1-3. (a) Taano ta marahay na halimbawa si Josue sa paggibo nin tamang desisyon sa buhay? (b) Ano an dapat tang girumdumon kun napapaatubang sa pagdedesisyon?

AN PAGPILI seryosong bagay. An saro na may katalingkasan na magdesisyon igwa nin pagpipilian asin may kontrol siya kun pasain an buhay niya. Sa pag-ilustrar: Imahinara an sarong tawo na naglalakaw sa dalan, na bigla na sanang nagsanga sa duwa. Arin an pipilion niya? Kun may gusto siyang dumanan, posibleng an saro kaiyan parani duman mantang an saro parayo.

² Dakul sa Bibliya nin halimbawa nin mga napaatubang sa kaagid na sitwasyon. Halimbawa, kinaipuhan ni Cain na magdesisyon kun baga kokontrolon an kaanggutan o dai. (Gen. 4:6, 7) Kinaipuhan ni Josue na pumili kun baga paglilingkudan an tunay na Diyos o sasambahon an palsong mga diyos. (Jos. 24:15) Mawot ni Josue na magdanay na dayupot ki Jehova, kaya pinili niya an dalan na makakatabang sa paggibo kaiyan. Mayo nin siring na kamawutan si Cain, asin pinili niya an dalan na nagparayo sa saiya ki Jehova.

³ Kun beses, tibaad nadidipisilan kita sa pagpili nin tamang desisyon. Kun mangyari iyan, girumdumon an saimong dudumanan, o pasuhan—an mapamuraway si Jehova sa gabos mong ginigibo asin malikayan an ano man na makakaparayo saimo sa saiya. (Basahon an Hebreo 3:12.) Sisiyasaton ta digdi asin sa sunod na artikulo an pitong aspekto nin buhay na diyan dai niyato dapat pagtugutan an ano man na irayo kita ki Jehova.

TRABAHO ASIN KARERA

4. Taano ta mahalaga an paghanapbuhay?

⁴ Obligasyon nin mga Kristiyano na sustentuhan an saindang sadiri pati na an pamilya ninda. Segun sa Bibliya, an siisay man na habong magsustento sa saiyang pamilya mas maraot pa sa sarong dai nagtutubod. (2 Tes. 3:10; 1 Tim. 5:8) Malinaw nanggad na an sekular na trabaho mahalagang aspekto nin buhay, pero kun dai mag-iingat, puwede ka kaiyan irayo ki Jehova. Paano?

5. Ano an mga dapat tang pag-isipan bago akuon an sarong trabaho?

⁵ Ipamugtak na naghahanap ka nin trabaho. Kun nakaistar ka sa sarong nasyon na dipisil makahanap nin trabaho, tibaad matentaran kang akuon an inot na ialok sa saimo—dawa ano. Pero, paano kun an klase kan trabaho bakong kauyon kan mga prinsipyo sa Bibliya? Paano kun an iskedyul o pagbiyahe makakaulang sa saimong Kristiyanong mga gibuhon o makakaina kan saimong panahon para sa pamilya? Aakuon mo pa daw an alok, na iniisip na mas marahay pa na magkaigwa nin bakong angay na trabaho kisa mayo? Tandaan, an pagpili sa salang dalan makakaparayo saimo ki Jehova. (Heb. 2:1) Naghahanap ka man nin trabaho o nag-iisip na gumibo nin pagliliwat sa trabaho mo ngunyan, paano ka makakagibo nin madunong na mga desisyon?

6, 7. (a) Ano an posibleng mga katuyuhan nin saro sa pagkaigwa nin trabaho? (b) Arin na katuyuhan an makakaparani saimo ki Jehova, asin taano?

⁶ Arog kan nasambitan na, girumdumon an saimong dudumanan, o pasuhan. Haputon an sadiri, ‘Ano an katuyuhan ko sa pagkaigwa nin trabaho o karera?’ Kun gagamiton mo iyan tanganing masuportaran an sadiri asin an saimong pamilya sa paglilingkod ki Jehova—bebendisyunan niya an paghihinguwa mo. (Mat. 6:33) Dai si Jehova madidipisilan na tabangan ka kun mawaran ka nin trabaho o biglang bumagsak an ekonomiya. (Isa. 59:1) ‘Tatao siya magkalda kan mga banal sa sugot.’—2 Ped. 2:9.

⁷ Sa ibong na lado, paano kun an katuyuhan mo sana iyo na magin mayaman? Puwede mong magibo iyan. Pero, dawa pa magibo mo, girumdumon na an siring na “kapangganahan” igwa nin karibay—kapahapahamak na mga resulta. (Basahon an 1 Timoteo 6:9, 10.) An sobrang pagpahalaga sa kayamanan asin karera makakaparayo sana saimo ki Jehova.

8, 9. Ano an maninigong pag-isipan kan mga magurang kun dapit sa saindang sabuot sa trabaho? Ipaliwanag.

⁸ Kun saro kang magurang, isipon kun ano an epekto kan halimbawa mo sa saimong mga aki. Ano an nahihiling nindang pinakamahalaga sa saimo—an saimong karera o an pakikikatuod mo ki Jehova? Kun nahihiling ninda na panginot sa saimo an posisyon, pagigin bantog, asin kayamanan, dai ka daw ninda arugon sa siring na peligrosong dalan? Dai daw mabawasan an paggalang ninda sa saimo bilang magurang? An sarong hoben na Kristiyana nagsabi: “Sa nagigirumduman ko, sibot-sibot sa trabaho an sakong ama. Kan primero, garo baga nagpaparatrabaho siya huli ta gusto niyang itao sa pamilya mi an pinakamarahay. Gusto niya kaming atamanon na marhay. Pero sa nakaagi pa sanang mga taon, may nagbago. Nagpaparatrabaho na sana siya, dangan nagpaparabakal nin mamahalon na mga bagay na dai mi man kaipuhan. Huli kaiyan, namidbid kami bilang pamilyang makuwarta imbes na nagdadagka sa iba na mag-abot nin espirituwal na mga pasuhan. Mas gugustuhon ko pa an suporta kan sakong ama sa espirituwal kisa sa kuwarta niya.”

⁹ Mga magurang, dai nindo irayo an saindong sadiri ki Jehova paagi sa sobrang pagpahalaga sa saindong karera. Paagi sa saindong halimbawa, ipahiling sa mga aki nindo na nagtutubod talaga kamo na espirituwal na mga bagay an pinakanangungurog na kayamanan na puwede tang makamtan, bakong materyal.—Mat. 5:3.

10. Ano an puwedeng pag-isipan nin sarong hoben kun nagpipili nin karera?

¹⁰ Kun saro kang hoben na nag-iisip dapit sa karerang pipilion, paano ka makakapagdesisyon nin tama? Arog kan napag-ulayan na, kaipuhan mong aramon kun pasain an saimong buhay. An pagsasanay daw asin trabaho na may koneksiyon sa kursong pinag-iisipan mo makakatabang sa saimo na lubos na inuton an intereses kan Kahadian o makakaparayo saimo ki Jehova? (2 Tim. 4:10) An pasuhan mo daw iyo na arugon an estilo nin pamumuhay nin mga tawong maugma sana kun may dakul na kuwarta? O mananarig ka ki Jehova arog ni David, na nagsurat: “Aki pa ako kaidto, asin ngunyan gurang na; alagad dai ko pa nahiling na pinabayaan nin KAGURANGNAN an matanos na tawo o na an saiyang mga aki nakilimos nin tinapay”? (Sal. 37:25, BPVa) Girumdumon na an sarong dalan makakaparayo saimo ki Jehova, mantang an saro madara sa saimo pasiring sa pinakamarahay na buhay na puwede mong makamtan. (Basahon an Talinhaga 10:22b; Malaquias 3:10.) Arin na dalan an pipilion mo?c

PAG-ALING-ALING ASIN PAGLILIBANG

11. Ano an sinasabi kan Bibliya manungod sa pag-aling-aling asin paglilibang, pero ano an maninigo tang isaisip?

¹¹ An Bibliya bakong kontra sa pag-uruugma, ni sinasabi man kaiyan na pagsayang nin panahon an pag-aling-aling asin paglilibang. ‘An pagpatuod sa hawak may pakinabang na kadikit,’ an surat ni Pablo ki Timoteo. (1 Tim. 4:8) Sinasabi pa ngani kan Bibliya na may ‘panahon nin pagngisi’ saka “panahon nin pagtarok,” o paglukso-lukso, asin ineenkaminar kita kaiyan na magkaigwa nin igong pahingalo. (Par. 3:4; 4:6) Pero kun dai ka mag-iingat, an pag-aling-aling asin paglilibang makakaparayo saimo ki Jehova. Paano? An peligro kaiyan nangurognang nakadepende sa duwang bagay—kun anong klase an pinipili mo asin kun gurano kadakul na panahon an ginagamit mo diyan.

12. Mapadapit sa klase nin pag-aling-aling asin paglilibang na pinipili mo, anong mga bagay an maninigo mong pag-isipan?

¹² Inot, pag-isipan an klase nin pag-aling-aling asin paglilibang. Makakasiyerto ka na makakakua ka nin marahay na klase. Pero, an totoo, dakul sa mga iyan an nagpapamuraway sa mga bagay na ikinakaungis nin Diyos, kaiba na an kadahasan, espiritismo, asin bawal na pagdudurog. Kun siring, kaipuhan mong siyasaton na marhay an klase kan saimong pag-aling-aling asin paglilibang. Ano an epekto kaiyan sa saimo? Ineengganyar ka daw kaiyan na makipagkompetensiya, magin madahas, o magin nasyonalistiko? (Tal. 3:31) Nakakaubos daw iyan kan saimong kuwarta? Makakasingkog daw iyan sa iba? (Roma 14:21) Anong klaseng mga tawo an makakaibanan mo? (Tal. 13:20) Pinupukaw daw kaiyan sa saimo an pagmawot na gumibo nin sala?—Sant. 1:14, 15.

13, 14. Ano an kaipuhan mong pag-isipan dapit sa kun gurano kadakul na panahon an ginagamit mo sa paglilibang?

¹³ Pag-isipan man an panahon na ginagamit mo sa pag-aling-aling asin paglilibang. Haputon an sadiri, ‘Dakulon daw na panahon an ginagamit ko sa paglilibang kaya dikit na sana an panahon ko para sa espirituwal na mga gibuhon?’ Kun magamit ka nin sobrang panahon para diyan, maririsa mo na dai na iyan nakakarepresko. Sa katunayan, an mga igwa nin tama sanang paglilibang mas ikinakaugma pa ngani iyan. Taano? Huling aram ninda na ininot ninda an mas mahahalagang bagay, kaya dai sinda nakokonsensiya sa paglilibang ninda.—Basahon an Filipos 1:10, 11.

¹⁴ Dawa ngani garo baga nakakaugmang isipon an paggamit nin dakul na panahon sa paglilibang, puwede ka kaiyan irayo ki Jehova. Nanudan iyan kan 20 anyos na sister na si Kim base sa eksperyensiya niya. “Dati, yaon ako pirme sa gabos na parti,” an sabi niya. “May kaurugmahan serosemana—Biyernes, Sabado, asin Domingo. Pero ngunyan, nahiling ko na dakulon pang mas mahalagang bagay na dapat gibuhon. Halimbawa, bilang payunir, nagmamata akong alas sais nin aga para sa paglilingkod sa langtad, kaya dai ako puwedeng abuton nin ala una o alas dos nin aga sa pagtiripon-tipon. Aram ko na bako man maraot an pagtiripon-tipon, pero puwede iyan magin dakulaon na disturbo. Arog kan iba pang bagay, dapat ibugtak iyan sa tamang lugar.”

15. Paano matatabangan kan mga magurang an saindang mga aki na makapili nin nakakarepreskong paglilibang?

¹⁵ Responsabilidad kan mga magurang na itao an materyal, espirituwal, asin emosyonal na pangangaipo kan saindang pamilya. Kaiba diyan an paglilibang. Kun saro kang magurang, dai magin parakontra sa pag-uruugma, o killjoy, na nag-iisip na maraot an gabos na paglilibang. Pero, mag-ingat man sa maraot na mga impluwensiya. (1 Cor. 5:6) Kun pagpaplanuhan nin marhay, makakapili kamo nin pag-aling-aling asin paglilibang na tunay na nakakarepresko sa saindong pamilya.d Paagi kaiyan, mapipili nindo asin kan saindong mga aki an dalan na makakaparani saindo ki Jehova.

RELASYON SA PAMILYA

16, 17. Anong nakakamundong sitwasyon an inaagihan nin dakul na magurang, asin paano ta naaraman na nasasabutan ni Jehova an kulog na namamatian ninda?

¹⁶ Makusog na marhay an relasyon kan magurang asin aki, kaya ginamit iyan ni Jehova tanganing iladawan an pagkamuot niya sa saiyang banwaan. (Isa. 49:15) Kun siring, normal sanang magmundo nin grabe kun magbaya ki Jehova an sarong namumutan na kapamilya. “Nakulgan akong marhay,” an sabi nin sarong sister na an aking babayi natiwalag. “Naisip ko, ‘Taano ta binayaan niya si Jehova?’ Nakonsensiya ako, saka binasol ko an sadiri ko.”

¹⁷ Nasasabutan ni Jehova an namamatian mong kulog. ‘Nakulgan an saiyang puso’ kan magrebelde an inot na miyembro kan pamilya nin tawo na linalang niya, asin paghaloy-haloy pati an kadaklan na tawo na nabuhay bago kan Baha. (Gen. 6:5, 6) An mga dai pa nakaeksperyensiya kan siring na sitwasyon tibaad madipisilan na masabutan kun gurano iyan kakulog. Pero, bakong madunong kun tutugutan mo an maraot na paggawi kan natiwalag na kapamilya na irayo ka ki Jehova. Kun siring, paano mo makakayanan an grabeng kamunduan kun magbaya ki Jehova an sarong kapamilya?

18. Taano ta dai maninigong basulon kan mga magurang an saindang sadiri kun an aki ninda magbaya ki Jehova?

¹⁸ Dai mo pagbasulon an sadiri mo sa nangyari. Tinawan ni Jehova nin katalingkasan na magdesisyon an mga tawo, asin an lambang dusay saka bautisadong miyembro nin pamilya dapat na “magpasan kan saiyang sadiring pasan” na responsabilidad. (Gal. 6:5) Sa huri, an nagkasala an papanimbagon ni Jehova sa mga desisyon niya—bako ika. (Ezeq. 18:20) Dai mo man pagbasulon an iba. Igalang an areglo ni Jehova sa pagdisiplina. Manindugan tumang sa Diyablo—bako sa mga pastor na nagpoprotektar sa kongregasyon.—1 Ped. 5:8, 9.

19, 20. (a) Paano makakayanan kan mga magurang na may aking natiwalag an saindang grabeng kamunduan? (b) Ano an maninigong lauman kan mga magurang na ini?

¹⁹ Sa ibong na lado, kun mahinanakit ka ki Jehova, irarayo mo an sadiri mo sa saiya. An totoo, an kaipuhan mahiling kan namumutan mong kapamilya iyo an saimong marigon na paninindugan na ipaurog si Jehova kisa sa gabos na iba pang bagay—kaiba na an relasyon sa pamilya. Kaya tanganing makayanan an sitwasyon, siyertuhon na mapagdanay na makusog an sadiri mong espirituwalidad. Dai isuway an saimong sadiri sa maimbod na Kristiyanong mga tugang. (Tal. 18:1, NW) Sa pamibi, ipahayag ki Jehova an nasa buot mo. (Sal. 62:7, 8) Dai maghanap nin mga dahilan tanganing makikomunikar sa natiwalag na kapamilya, arog nin pag-text o pag-e-mail. (1 Cor. 5:11) Magdanay na sibot sa espirituwal na mga aktibidad. (1 Cor. 15:58) An sister, na nasambitan na, nagsabi, “Aram ko na dapat akong magdanay na sibot sa paglilingkod ki Jehova asin makusog sa espirituwal tanganing kun bumalik na ki Jehova an aki kong babayi, nasa kamugtakan akong tabangan siya.”

²⁰ Sinasabi kan Bibliya na an pagkamuot “naglalaom kan gabos.” (1 Cor. 13:4, 7) Bako man sala na maglaom ka na mabalik ki Jehova an saimong namumutan. Taon-taon, dakul na nagkasala an nagsusulsol asin minabalik sa organisasyon ni Jehova. Dai si Jehova naghihinanakit sa mga nagsusulsol. Sa kabaliktaran, siya andam na magpatawad.—Sal. 86:5.

GUMIBO NIN MADUNONG NA MGA PAGPILI

21, 22. Ano an determinado mong gibuhon kun dapit sa paggamit kan saimong katalingkasan na magdesisyon?

²¹ Tinawan ni Jehova nin katalingkasan na magdesisyon an mga tawong linalang niya. (Basahon an Deuteronomio 30:19, 20.e) Pero may kalabot iyan na magabat na paninimbagan. Maninigong haputon kan lambang Kristiyano an saiyang sadiri: ‘Arin na dalan an piglalakawan ko? Tinutugutan ko daw an trabaho asin karera, pag-aling-aling asin paglilibang, o relasyon sa pamilya na irayo ako ki Jehova?’

²² Nungkang nawawara an pagkamuot ni Jehova sa saiyang banwaan. An solamenteng paagi na mapaparayo kita ki Jehova iyo na kun pipilion tang sundan an salang dalan. (Roma 8:38, 39) Alagad, dai iyan kaipuhan na mangyari sa sato! Magin determinado na dai pagtugutan an ano man na irayo ka ki Jehova. Tutukaron sa sunod na artikulo an apat pang aspekto na diyan ikakapahiling mo an determinasyon na iyan.

1, 2. (a) Ano an mga pakana ni Satanas? (b) Ano an makakatabang sa sato na rumani sa Diyos?

LINALANG ni Jehova Diyos an mga tawo na igwa kan pangangaipong rumani sa saiya. Pero, gusto ni Satanas na mag-isip kita arog niya—na dai ta kaipuhan si Jehova. Sarong kaputikan iyan na pinalakop ni Satanas puon pa kan nadaya kaiyan si Eva sa hardin nin Eden. (Gen. 3:4-6) Puon kaidto, an kadaklan sa katawuhan nag-iisip man na dai ninda kaipuhan an Diyos.

² Marahay na sana ta puwede tang malikayan an pandadaya ni Satanas. ‘Tatao kita kan saiyang mga palakaw,’ o pakana. (2 Cor. 2:11) Porsegido si Satanas na irayo kita ki Jehova paagi sa pagtentar sa sato na gumibo nin salang mga desisyon. Pero arog kan ipinahiling sa sinundan na artikulo, makakapagdesisyon kita nin tama kun dapit sa karera, paglilibang, asin pamilya. Ipapahiling sa artikulong ini kun paano an timbang na pagmansay sa teknolohiya, salud, kuwarta, asin pag-orgulyo makakatabang sa sato na ‘rumani sa Diyos.’—Sant. 4:8.

TEKNOLOHIYA

3. Iilustrar kun paano puwedeng makarahay o makaraot an paggamit nin teknolohiya.

³ Kadakul ngunyan sa kinaban an naggagamit nin modernong elektronikong kagamitan. Kapakipakinabang an mga ini kun gagamiton nin tama. Pero kun gagamiton sa salang paagi, irarayo kita kaiyan sa satong langitnon na Ama. Pag-ulayan ta an kompyuter. An binabasa mong magasin isinurat asin ipinublikar sa tabang nin kompyuter. An kompyuter kapakipakinabang na gamit sa pagsiyasat saka pakikikomunikar asin kun minsan puwedeng magin nakakarepreskong libangan. Pero, puwede man kitang mabangkag diyan. Matibay an mga negosyante sa pangungumbensir sa mga tawo na dapat sindang magkaigwa kan pinakabagong mga produkto. Sa kagustuhan na makabakal nin tablet computer, pasekretong ibinenta nin sarong hoben na lalaki an saro niyang kidney. Bako nanggad madunong na pagsakripisyo!

4. Ano an ginibo nin sarong Kristiyano dapit sa sobrang paggamit niya nin kompyuter?

⁴ Mas nakakadanyar pa ngani kun isasakripisyo mo an saimong dayupot na relasyon ki Jehova paagi sa sala o sobrang paggamit nin teknolohiya. “Aram kong sinasabi kan Bibliya na dapat tang ‘tubuson an panahon’ para sa espirituwal na mga bagay,” an sabi ni Jon, sarong Kristiyano na mayo pang 30 anyos.a “Pero pag-abot sa kompyuter, an pinakamasakit kong kalaban iyo an sadiri ko.” Parating nag-i-Internet si Jon dawa matanga na. “Kun mas pagal ako, mas dipisil pumundong makipag-chat o maghiling nin haralipot na video—na bako gabos marahay,” an sabi niya. Tanganing matabangan an sadiri na mapundo an bakong marahay na ugaling ini, pig-set ni Jon an kompyuter niya na awtomatikong mag-shutdown kun oras na para magkaturog.—Basahon an Efeso 5:15, 16.

5, 6. (a) Ano an mga responsabilidad kan mga magurang sa saindang mga aki? (b) Ano an puwedeng gibuhon kan mga magurang tanganing masigurado na magkakaigwa nin marahay na kairiba an saindang mga aki?

⁵ Mga magurang, dai man nindo kaipuhan na kontrolon an kada hiro kan saindong mga aki, pero kaipuhan nanggad nindong subaybayan an paggamit ninda nin kompyuter. Dai nindo sinda pagpabayaan na mabantad sa imoralidad, madahas na kawat, espiritismo, asin maraot na kairiba sa Internet tangani sanang malibang sinda asin dai ka madisturbo. Ta kun iyo, tibaad mag-isip sinda, ‘Dai man nakikiaram si Papa saka si Mama, kaya ayos lang gayod.’ Bilang magurang, responsabilidad nindo na protektaran an saindong mga aki—kaiba na an mga tin-edyer—sa ano man na makakaparayo sainda ki Jehova. Dawa an mga hayop pinoprotektaran sa peligro an mga ugbon ninda. Imahinara na sana kun ano an gigibuhon nin sarong oso kun may gustong gumibo nin maraot sa mga ugbon niya!—Ikomparar an Oseas 13:8.

⁶ Tabangan an saindong mga aki na makiasosyar sa iba pang arugan na Kristiyano, ano man an edad. Asin girumdumon na kaipuhan kamong makaibanan kan saindong mga aki! Kaya magtao nin panahon na magkairibanan sa pagngisi, pagkawat, sa mga gibuhon, asin sa ‘pagrani sa Diyos.’b

SALUD

7. Taano ta gusto niyato gabos na magdanay na marahay an salud?

⁷ “Kumusta an pagmati mo?” An pananaram na ini na parati tang nadadangog naghahayag nin mamundong realidad. Huling tinugutan kan inot tang mga magurang si Satanas na irayo sinda ki Jehova, gabos kita nagkakahilang. Pabor ini ki Satanas, huling kun may hilang kita, mas dipisil para sa sato na maglingkod ki Jehova. Asin kun kita magadan, dai na kita makakapaglingkod sa saiya. (Sal. 115:17) Kaya, natural sana na gusto tang gibuhon an makakaya niyato tanganing magdanay na marahay an salud.c Asin maninigo kitang magmalasakit sa salud asin kapakanan kan satong mga tugang.

8, 9. (a) Paano ta malilikayan na magin sobra kun dapit sa salud? (b) Ano an kapakinabangan kan pagigin magayagaya?

⁸ Minsan siring, mahalaga na dai magin sobra. An nagkapira maigot sa pag-engganyar sa iba dapit sa partikular na mga klase nin pagdieta, pagbulong, o produkto—mas maigot pa ngani kisa sa paghulit kan maugmang bareta kan Kahadian nin Diyos. Puwedeng naniniwala talaga sinda na nagtatabang sinda sa iba. Pero, bakong angay na engganyaron an iba na mag-ako nin mga produkto asin pamamaagi na para sa salud o pampagayon bago o pagkatapos kan mga pagtiripon sa Kingdom Hall, o sa mga asamblea o kumbensiyon. Taano?

⁹ Nagtitiripon kita tanganing pag-ulayan an espirituwal na mga bagay asin dugangan an satong kaugmahan o kagayagayahan, na bunga kan banal na espiritu nin Diyos. (Gal. 5:22) Sa siring na mga okasyon, an pag-alok nin suhestiyon o produkto para sa salud—hinahagad man iyan sa sato o dai—makakaulang sa espirituwal na katuyuhan kan pagtiripon asin makakawara kan kagayagayahan nin iba. (Roma 14:17) Personal na desisyon nin saro kun paano niya aasikasuhon an saiyang salud. Saro pa, mayo nin tawong makakatao nin solusyon sa gabos na hilang. Dawa an pinakamatitibay na doktor naggugurang saka naghihilang, asin sa huri nagagadan. Asin an sobrang pagparahadit sa salud dai makakapalaba kan buhay ta. (Luc. 12:25) Sa ibong na lado, ‘an magayagayang puso sarong marahay na bulong.’—Tal. 17:22, BPV.d

10. (a) Anong mga kuwalidad an magayon sa paghiling ni Jehova? (b) Noarin ta makakamtan an pinakamarahay na salud na posible?

¹⁰ Angay man na magin interesado kita sa satong itsura. Pero dai ta kaipuhan na sobrang maghinguwa tanganing halion an gabos na senyales nin paggurang. An mga senyales na iyan puwedeng magin tanda nin pagkamaygurang, dignidad, asin panglaog na kagayunan. Halimbawa, sinasabi kan Bibliya: ‘Korona nin dangog [“kagayunan,” NW] an pagkagurang, na makukua sa dalan kan kabanalan.’ (Tal. 16:31) Arog kaiyan an pagmansay sa sato ni Jehova, asin maninigong hinguwahon ta na mansayon an satong sadiri arog kan pagmansay niya. (Basahon an 1 Pedro 3:3, 4.) Kun siring, madunong daw na isapeligro an satong sadiri sa dai kinakaipuhan asin delikadong mga operasyon o pagbulong tangani sanang magin mas kaakit-akit kita? Ano man an satong edad o kamugtakan sa salud, an tunay na kagayunan na mababanaag sa sato minagikan sa ‘kaugmahan na itinatao nin KAGURANGNAN.’ (Neh. 8:10, BPV) Solamenteng sa bagong kinaban magigin perpekto an satong salud asin mabalik an satong sa hoben na kagayunan. (Job 33:25; Isa. 33:24) Sagkod na mayo pa iyan, an pagkaigwa nin praktikal na kadunungan asin pagtubod makakatabang sa sato na magdanay na dayupot ki Jehova mantang inaatubang sa pinakarasonableng paagi an kamugtakan ta sa presente.—1 Tim. 4:8.

KUWARTA

11. Paano puwedeng magin siod an kuwarta?

¹¹ Bako man maraot an kuwarta, ni sala man an onestong pagnegosyo. (Par. 7:12; Luc. 19:12, 13) Minsan siring, an pagpatalubo nin ‘pagkamuot sa pirak’ makakaparayo nanggad sa sato ki Jehova. (1 Tim. 6:9, 10) “An kahaditan kan kinaban,” an sobrang pagparahadit kun paano magkakaigwa kan mga pangangaipo sa buhay, makakapuot sato sa espirituwal. Iyo man an “kadayaan nin kayamanan,” an salang paniniwala na an kayamanan nagtatao nin nagdadanay na kaugmahan asin seguridad. (Mat. 13:22) Lininaw ni Jesus na “dai nin siisay man” an mapangganang makakapaglingkod sa Diyos sagkod sa kayamanan.—Mat. 6:24.

12. Anong mga siod may koneksiyon sa kuwarta an lakop ngunyan, asin paano ta iyan malilikayan?

¹² An salang pagmansay sa kuwarta puwedeng magresulta sa paggibo nin sala. (Tal. 28:20) Huli sa mga panuga na magkakakuwarta nin bigla asin pasil sana, may mga naengganyar na magtaya sa loteriya o maglaog sa negosyong multilevel, na nang-eengganyar man sa ibang miyembro kan kongregasyon. An iba nadaya kan iinaalok na dakulang ganansiya na bako man realistiko. Dai mo pagtugutan na madaya ka huli sa kahanaban. Gumamit nin marahay na paghusgar. Kun sa hiling mo pandadaya iyan, posibleng iyo man nanggad.

13. Paano an pagmansay ni Jehova sa kuwarta iba sa pagmansay kan kinaban?

¹³ Kun iniinot ta ‘an kahadian nin Diyos asin an saiyang katanusan,’ bebendisyunan ni Jehova an satong timbang na paghihinguwa na magkaigwa kan mga pangangaipo sa buhay. (Mat. 6:33; Efe. 4:28) Dai niya gustong mapaturog kita sa mga pagtiripon huli sa sobrang pagtrabaho o nasa Kingdom Hall na nagpaparahadit dapit sa kuwarta. Pero, dakul sa kinaban ngunyan an naniniwala na paagi sana sa pagmamaigot na magkakuwarta magkakaigwa nin seguridad an saindang puturo asin mamumuhay nin kampante pag-abot nin panahon. Parati nindang minomotibar an saindang mga aki na abuton man an materyalistikong pasuhan na iyan. Ipinahiling ni Jesus na bako iyan rasonable. (Basahon an Lucas 12:15-21.) Puwedeng ipagirumdom kaini sa sato an manungod ki Gehazi, na nag-isip na mapapagdanay pa man giraray niya an marahay na relasyon ki Jehova dawa magin mahanab siya.—2 Ha. 5:20-27.

14, 15. Taano ta dai kita dapat magtiwala sa sistema pinansiyal kan kinaban para sa seguridad? Magtao nin halimbawa.

¹⁴ Sinasabi na may mga agilang nalalamos huling dai ninda binubutasan an nasaklot na sira na magabaton darahon. Puwede man daw mangyari an kaagid kaiyan sa sarong Kristiyano? “Matipidon talaga ako,” an paliwanag kan sarong elder na si Alex. “Kun magsobra nin dikit an nailaag kong shampoo sa kamot, ibinabalik ko an iba sa laganan.” Pero, naglaog si Alex sa mga transaksiyon sa stock market, na iniisip na dai mahahaloy makakahali na siya sa trabaho dangan makakapagpayunir. Lalo pa siyang nabangkag sa pagparaadal kan manlain-lain na alok asin report sa stock market. Gamit an mga natipon asin inutang niyang kuwarta, nagbakal siya nin mga stocks na, segun sa mga paraanalisar, biglang malangkaw an halaga. Pero, biglang buminagsak iyan. “Porsegido akong mabawi an kuwarta ko,” an sabi ni Alex. “Sa hiling ko kun mahalat sana ako, malangkaw giraray an halaga kan mga stocks.”

¹⁵ Sa laog nin pirang bulan, haros mayo nang ibang iniisip si Alex kundi an mga stocks niya. Nasakitan siyang magpokus sa espirituwal na mga bagay asin dai mapaturog. Pero dai na nagbalik sa dati an halaga kan mga stocks. Naubos an natipon ni Alex dangan kinaipuhan niyang ipabakal an harong niya. “Grabeng problema an itinao ko sa sakong pamilya,” an inadmitir niya. Pero nakanuod siya nin mahalagang leksiyon. “Nasasabutan ko na ngunyan na an siisay man na nagtitiwala sa sistema ni Satanas madidisganar nanggad.” (Tal. 11:28) Iyo, kun kita nagtitiwala sa satong kuwarta, mga ipinundar, o kakayahan na magkakuwarta sa sistemang ini, kita nagtitiwala sa ‘diyos kan kinaban na ini,’ si Satanas. (2 Cor. 4:4; 1 Tim. 6:17) Pinasimple na ngunyan ni Alex an saiyang buhay ‘dahil sa ebanghelyo.’ Masasabi niya sa saindo na sa paggibo kaini, siya saka an saiyang pamilya nagin mas maugma asin urog na naparani ki Jehova.—Basahon an Marcos 10:29, 30.

PAG-ORGULYO

16. Ano an pagkakalain kan marahay na pag-orgulyo sa maraot na pag-orgulyo?

¹⁶ May mga bagay na marahay na ipag-orgulyo. Halimbawa, maninigo na pirme tang ipag-orgulyo an pagigin Saksi ni Jehova. (Jer. 9:24) An pagkaigwa nin tama sanang paggalang sa sadiri nakakatabang sa sato na makagibo nin marahay na mga desisyon asin dai ibaba an satong mga pamantayan sa moral. Pero an sobrang pagpahalaga sa satong opinyon o posisyon makakaparayo sato ki Jehova.—Sal. 138:6; Roma 12:3.

17, 18. (a) Magsambit nin mga halimbawa sa Bibliya nin tawong mapakumbaba asin tawong orgulyoso. (b) Ano an ginibo nin sarong brother tanganing dai siya maparayo ki Jehova huli sa pag-orgulyo?

¹⁷ An Bibliya igwa nin mga halimbawa nin tawong orgulyoso asin tawong mapakumbaba. Si Hading David mapakumbabang nagpagiya ki Jehova, asin benendisyunan siya ni Jehova. (Sal. 131:1-3) Pero pinadusahan ni Jehova an orgulyosong mga hadi na si Nabucodonosor asin Belsasar. (Dan. 4:30-37; 5:22-30) Ngunyan, minaabot man an mga sitwasyon kun sain nababalo an kapakumbabaan ta. Si Ryan, na 32 anyos na ministeryal na lingkod, nagbalyo nin kongregasyon. “Inaasahan kong irerekomendar ako tulos bilang elder,” an sabi ni Ryan, “pero naglihis an sarong taon na dai iyan nangyayari.” Maaanggot daw si Ryan o makulog an buot, na iniisip na dai siya pinahilingan kan mga elder nin angay na paggalang? Dai na daw siya maatender sa mga pagtiripon, na tinutugutan an pag-orgulyo na irayo siya ki Jehova asin sa Saiyang banwaan? Ano an gigibuhon mo kun ika an nasa sitwasyon?

¹⁸ “Binasa ko an gabos na nakua kong impormasyon sa satong mga publikasyon manungod sa mga inaasahan na naaatraso,” an nagigirumduman ni Ryan. (Tal. 13:12) “Narealisar ko na kaipuhan kong makanuod na magin mapasensiya asin mapakumbaba. Kaipuhan kong magpasanay ki Jehova.” Imbes na magpokus sa sadiri, pinag-isipan ni Ryan kun paano makakapaglingkod sa iba—sa kongregasyon asin sa langtad. Dai nahaloy, nagkokondukta na siya nin nagkapirang progresibong pag-adal sa Bibliya. “Kan nombrahan ako bilang elder pakalihis nin saro may kabangang taon, nasorpresa ako,” an sabi niya. “Dai ko na iyan pigpaparaisip huling ikinakaugma ko nang marhay an sakong ministeryo.”—Basahon an Salmo 37:3, 4.

MAGDANAY NA HARANI KI JEHOVA!

19, 20. (a) Paano niyato sisiyertuhon na an mga tinukar ta digdi asin sa sinundan na artikulo dai makaparayo sato ki Jehova? (b) Anong mga halimbawa kan mga nagdanay na harani ki Jehova an puwede tang arugon?

¹⁹ An gabos na tinukar digdi asin sa sinundan na artikulo igwa nin tamang lugar sa satong buhay. Ipinag-oorgulyo ta an pagigin lingkod ni Jehova. An maugmang pamilya asin marahay na salud kabilang sa pinakamarahay na mga balaog ni Jehova. Aram ta na makakatabang an sekular na trabaho asin kuwarta tanganing mapaniguan an mga pangangaipo niyato. Aram ta man na nakakarepresko an pag-aling-aling asin kapakipakinabang an teknolohiya. Pero an pagtao nin atensiyon sa arin man sa mga ini sa salang panahon, nin sobra, o sa paaging nakakaulang na sa satong pagsamba makakaparayo sato ki Jehova.

²⁰ Siyempre, gusto ni Satanas na mangyari iyan. Pero, may magigibo kamo tanganing malikayan nindo pati na kan saindong pamilya an siring na kapahamakan! (Tal. 22:3) Rumani ki Jehova asin magdanay na harani sa saiya. Dakul na halimbawa sa Bibliya an makakapagtukdo sa sato dapit sa bagay na ini. Si Enoc asin Noe ‘naglakaw kaiba nin Diyos.’ (Gen. 5:22; 6:9) Si Moises “nagtagal siring sa nakakahiling kaidtong dai nahihiling.” (Heb. 11:27) Si Jesus padagos na sinuportaran nin Diyos huling pirme niyang ginigibo an nakakapaugma sa saiyang langitnon na Ama. (Juan 8:29) Arugon sinda. ‘Magdanay kamong maugma. Mamibi kamo sa gabos na oras, saka magpasalamat sa ano man na mangyari.’ (1 Tes. 5:16-18, BPV) Asin dai pagtugutan an ano man na irayo ka ki Jehova!