PADAGOS NA ‘MAGSIYASAT’

Cameron: Aram mo Jon, nagustuhan ko talaga an regular tang pag-uulay manungod sa Bibliya.a Kan huri kitang mag-ulay, naihapot mo sako su manungod sa Kahadian. Pighapot mo kun ta’no ta nagtutubod an Mga Saksi ni Jehova na an Kahadian nin Diyos nagpuon na mamahala kan 1914.

Jon: Iyo, nabasa ko kaya duman sa sarong babasahon nindo na an Kahadian nin Diyos daa nagpuon na mamahala kan 1914. Napaisip ako ta sabi mo, Bibliya an pigbabasehan nindo kan gabos nindong paniniwala.

Cameron: Iyo, tama ka.

Jon: Nabasa ko na kaya an bilog na Bibliya. Pero, wara daw akong magirumduman na sinambit sa Bibliya an taon 1914. Kaya nagbukas ako nin Bibliya sa Internet tapos pig-search ko an “1914.” Aram mo kun ano an nagluwas? “0 results.”

Cameron: Hanga ako sa ginibo mo Jon. Nabasa mo na palan an bilog na Bibliya. Talagang harani sa puso mo an Tataramon nin Diyos.

Jon: Iyo, ta garo wara nang ibang libro na arog kaiyan.

Cameron: Totoo ‘yan. Saka magayon an ginibo mo ta sa Bibliya mo hinanap an simbag sa saimong hapot. Ginibo mo mismo kun ano an sinasabi sa sato kan Bibliya na padagos na ‘magsiyasat.’b Marhay an ginigibo mong iyan.

Jon: Salamat. Gusto ko kayang makanuod pa. An totoo, nag-research pa ako. Tapos, digdi sa librong pig-aadalan ta, may nahiling akong nagkapirang impormasyon manungod sa 1914. Sinambit digdi an pangaturugan nin sarong hadi. May saro daang dakulang kahoy na pinutol tapos nagtubo giraray.

Cameron: A, iyo. Su hula iyan sa Daniel kapitulo 4. Manungod idto sa pangaturugan ni Nabucodonosor na hadi nin Babilonya.

Jon: Tama, iyo yan. Pauruutro ko idtong binasa. Pero dai ko pa man giraray mahiling an koneksiyon kaiyan sa Kahadian nin Diyos o sa taon 1914.

Cameron: An totoo Jon, dai lubos na nasabutan dawa ni propeta Daniel an kahulugan kan hula na ipinasurat sa saiya!

Jon: Talaga?

Cameron: Iyo. Digdi sa Daniel 12:8, sinabi niya: ‘Ako nakadangog, kundi dai ako nakasiyasat.’ An buot sabihon, dai niya nasabutan.

Jon: Bako man sana palan ako an dai nakasabot.

Cameron: An totoo, dai idto nasabutan ni Daniel ta bako pang panahon para lubos na ipasabot nin Diyos sa mga tawo an kahulugan kan mga hula sa libro nin Daniel. Pero ngunyan, puwede ta nang masabutan iyan nin lubos.

Jon: Pa’no mo nasabi ‘yan?

Cameron: Hilingon ta an sinasabi kan kasunod mismong bersikulo. Sabi digdi sa Daniel 12:9: ‘An mga tataramon na ini nagkakapirintuan asin nagkakaduruutan sagkod sa panahon nin saiyang pangyari’ o buot sabihon sa panahon kan katapusan. Kaya an hulang ini masasabutan sana pakalihis nin halawig na panahon, sa panahon kan katapusan. Saka arog kan mga pag-aadalan ta pa, ipinapahiling kan gabos na ebidensiya na nabubuhay na kita sa panahon na iyan.c

Jon: Puwede mo daw ipaliwanag sako an hula ni Daniel?

Cameron: Sige, purbaran ko.

AN PANGATURUGAN NI NABUCODONOSOR

Cameron: Pag-ulayan ta nguna su nahiling ni Hading Nabucodonosor sa pangaturugan niya. Tapos pag-ulayan ta kun ano an kahulugan kaiyan.

Jon: Sige.

Cameron: Sa pangaturugan, may nahiling si Nabucodonosor na halangkawon na kahoy na haros makaabot na sa langit. Dangan, nadangog niya an pagbuot kan mensahero nin Diyos na putulon iyan. Pero, sinabi niya na iwalat an pungo kaiyan. Pakalihis nin “pitong panahon,” an kahoy matalubo giraray.d Inot na nautob an hulang ini ki Hading Nabucodonosor mismo. Minsan ngani saro siyang prominenteng hadi​—arog nin kahoy na luminangkaw na haros makaabot na sa langit—​pinutol an saiyang paghadi sa laog nin “pitong panahon.” Nagirumduman mo kun ano an nangyari?

Jon: Dai ko daw magirumduman.

Cameron: Sige. Sabi sa Bibliya, nawara sa tultol na pag-iisip si Nabucodonosor sa laog nin “pitong panahon” o pitong taon. Sa panahon na idto, dai siya nakapamahala bilang hadi. Pero sa katapusan kan pitong panahon, naulian si Nabucodonosor asin namahala giraray.e

Jon: Iyo, medyo nasasabutan ko an sinasabi mong iyan. Pero ano man an koneksiyon kaiyan sa Kahadian nin Diyos saka sa 1914?

Cameron: Sa madaling sabi, an hulang ini may duwang kautuban. Inot, kan maputol an pamamahala ni Hading Nabucodonosor. Ikaduwa, kan maputol an pamamahala nin Diyos. Kaya an ikaduwang kautuban na ini an konektado sa Kahadian nin Diyos.

Jon: Pa‘no mo man nasabi na may ikaduwang kautuban an hula?

Cameron: Mahihiling ta iyan sa hula mismo. Sabi sa Daniel 4:17, an hula itinao ‘tanganing mamidbid kan mga nabuhay an Kahuruhalangkawi na nagsasakop kan kahadian kan mga tawo, asin ta kun siisay an buot niya iyo an saiyang tinatawan kaiyan.’ Narisa mo su sinabi digding ‘kahadian kan mga tawo’?

Jon: Iyo, sinabi digding ‘an Kahuruhalangkawi na nagsasakop kan kahadian kan mga tawo.’

Cameron: Tama. Siisay sa paghuna mo ‘an Kahuruhalangkawi’?

Jon: An Diyos.

Cameron: Tama. Kaya sinasabi mismo kaiyan na an hula bako lang manungod ki Nabucodonosor. Kalabot man digdi an ‘kahadian kan mga tawo’​—an pamamahala nin Diyos sa katawuhan. Saka talagang rasonable iyan kun hihilingon ta an konteksto kan hulang ini.

Jon: Anong buot mong sabihon?

AN PANGINOT NA TEMA KAN LIBRO

Cameron: Pauruutrong ipinapahiling sa libro nin Daniel an panginot na tema kaiyan​—an pag-establisar kan Kahadian nin Diyos na pamamahalaan kan saiyang Aki na si Jesus. Halimbawa, balik kita nin duwang kapitulo. Puwedeng pakibasa kan Daniel 2:44?

Jon: Sige. ‘Asin sa mga aldaw kan mga Hading ini, mapatindog an Diyos sa langit nin sarong kahadian na dai mayo sagkod malalaglag; asin an kahadian na ini dai iwawalat sa ibang banwaan; na iyan an matipak asin maubos kan gabos na ining kahadian, asin magdadanay iyan sagkod nuarin pa man.’

Cameron: Salamat. Nanunungod daw sa Kahadian nin Diyos an bersikulong ini?

Jon: Hmm. Dai ako sigurado.

Cameron: Kun ririsahon mo, sinasabi digdi na an Kahadian na ini ‘magdadanay sagkod nuarin pa man.’ Totoo iyan sa Kahadian nin Diyos, pero dai ta iyan masasabi sa arin man na gobyerno nin tawo, bako?

Jon: Garo dai man nanggad.

Cameron: May saro pang hula sa libro nin Daniel na konektado sa Kahadian nin Diyos. Ining nasa Daniel 7:13, 14. Mapadapit sa mamamahala sa maabot na panahon, sinabi digdi na ‘tinawan siya nin kapangyarihan, kamurawayan, asin kahadian.’ Tanganing ‘an gabos na banwaan, nasyon, asin tataramon maglingkod sa saiya; an saiyang pagsakop, pagsakop na daing katapusan, bakong agi-agi sana, asin an saiyang kahadian dai nanggad mararaot.’ Narisa mo kun ano an itinatampok sa hulang ini?

Jon: May sinambit diyan na kahadian.

Cameron: Tama. Saka bako sanang basta kahadian. Sinabi digdi na an Kahadian na ini magkakaigwa nin awtoridad sa ‘gabos na banwaan, nasyon, asin tataramon.’ Buot sabihon, an Kahadian na ini mamamahala sa bilog na kinaban.

Jon: Iyan palan an buot sabihon kan bersikulong iyan.

Cameron: Saka, hilingon mo an sinasabi pa kan hula: ‘An saiyang pagsakop, pagsakop na daing katapusan, bakong agi-agi sana, asin an saiyang kahadian dai nanggad mararaot.’ Kun ririsahon ta, kaagid ini kan binasa ta pa sanang teksto sa Daniel 2:44.

Jon: Iyo ano?

Cameron: Ano daw kun i-review ta nguna su pinag-ulayan ta? Itinao an hula sa Daniel kapitulo 4 para mamidbid kan mga tawo na ‘an Kahuruhalangkawi an nagsasakop kan kahadian kan mga tawo.’ Malinaw na ipinaparisa kaini na an hula igwa nin mas dakulang kautuban kisa sa pangyayari kaidto ki Nabucodonosor. Mababasa ta man sa bilog na libro nin Daniel an mga hula manungod sa pagka-establisar kan Kahadian nin Diyos sa pamamahala kan saiyang Aki. Kaya rasonable daw na sabihon ta na an hulang ini sa Daniel kapitulo 4 nanunungod man sa Kahadian nin Diyos?

Jon: Puwede. Pero dai ko pa man giraray mahiling an koneksiyon kaiyan sa 1914.

PALIHISON AN “PITONG PANAHON”

Cameron: Sige, balikan ta lugod si Hading Nabucodonosor. Siya idtong kahoy sa inot na kautuban kan hula. Pinutol an kahoy dangan pinabayaan nin pitong panahon. Naputol man an pamamahala ni Nabucodonosor kan mawaran siya nin tultol na pag-iisip sa laog nin sarong peryodo nin panahon. Natapos an pitong panahon na iyan kan narahay na siya asin nagpadagos an saiyang pamamahala. Sa ikaduwang kautuban kan hula, mapuputol man an pamamahala nin Diyos sa laog nin sarong peryodo nin panahon​—pero bako iyan dahil sa ano man na pagkukulang nin Diyos.

Jon: Ano an buot mong sabihon?

Cameron: Kaidto, an mga Israelitang hadi na namamahala sa Jerusalem sinasabing nakatukaw sa “trono ni Jehova.”f Representante sinda nin Diyos sa pamamahala sa saiyang mga lingkod. Kaya an pamamahala kan mga hading idto talagang nagrerepresentar sa pamamahala nin Diyos. Pero pag-abot nin panahon nagin bakong makinuyog sa Diyos an kadaklan sa mga hading idto asin iyo man an ginibo kan kadaklan sa saindang mga sakop. Huli kaiyan, itinugot nin Diyos na masakop kan mga Babilonyo an mga Israelita kan 607 B.C.E. Puon kaidto, dai na nin mga hadi na nagrerepresentar ki Jehova sa Jerusalem. Kaya iyan man an panahon na naputol an pamamahala nin Diyos. Ano Jon, nasusundan mo pa ako?

Jon: Garo iyo man.

Cameron: Kaya kan 607 B.C.E. nagpuon an pitong panahon, o an peryodo nin panahon na naputol an pamamahala nin Diyos. Sa katapusan kan pitong panahon, papatukawon nin Diyos an sarong bagong tagapamahala na marepresentar sa Saiya, pero sa pagkakataon na ini, bako sa daga kundi sa langit. Pag nangyari na iyan, saka sana mauutob an iba pang hula sa Daniel na nabasa ta. Kaya an hapot: Kasuarin natapos an pitong panahon? Pag nasimbag ta an hapot na iyan, maaaraman ta kun kasuarin nagpuon an pamamahala kan Kahadian nin Diyos.

Jon: Ahh. Hulaan ko​—an pitong panahon natapos kan 1914?

Cameron: Mismo!

Jon: Pero pa‘no ta man masasabing 1914?

Cameron: Sa ministeryo kaidto ni Jesus digdi sa daga, ipinarisa niya na an pitong panahon dai pa natatapos.g Kaya siguradong halawigon na panahon iyan. An pitong panahon nagpuon ginatos na taon bago pa magdigdi si Jesus sa daga, asin nagpadagos pa iyan pagkabalik niya sa langit. Tandaan ta man na an kahulugan kan mga hula sa libro nin Daniel magigin malinaw sana sa panahon nin katapusan.h Kaidtong dekada nin 1870, napahiro an sinserong mga estudyante sa Bibliya na maingat na siyasaton ini pati an iba pang hula. Nasabutan ninda na an pitong panahon matatapos sa taon 1914. Asin an mga pangyayari sa kinaban puon kan taon na iyan nagpapatunay na talagang kan 1914 nagpuon na mamahala sa langit an Kahadian nin Diyos. Kan taon na iyan nagpuon an huring mga aldaw, o an panahon nin katapusan. Jon, aram ko na medyo masakit sabuton an pinag-uulayan ta.

Jon: Iyo. Garo kaipuhan kong balik-balikan ini para magin malinaw sako.

Cameron: Okey lang ‘yan. Dai ko man tulos iyan nasabutan kaidto. Pero maski papa’no, lugod nakatabang saimo an pinag-ulayan ta na mahiling na nakabase sa Bibliya an paniniwala kan Mga Saksi ni Jehova manungod sa Kahadian.

Jon: Iyo, bilib ngani ako saindo ta pirming nakabase sa Bibliya an mga paniniwala nindo.

Cameron: Nahihiling ko na arog man kaiyan an gusto mo. Arog kan sabi ko, medyo masakit sabuton an pinag-ulayan ta. Posibleng may mga hapot ka pa. Halimbawa, nasabutan ta na an pitong panahon konektado sa Kahadian nin Diyos asin nagpuon iyan kan 607 B.C.E. Pero, pa‘no ta masisigurado na natapos an pitong panahon kan 1914?i

Jon: Yan ngani an hapot ko.

Cameron: Matatabangan mismo kita kan Bibliya na maaraman an eksaktong lawig kan pitong panahon. Gusto mong pag-ulayan ta iyan sa sunod?j

Jon: Sige.

AN PANGATURUGAN NI NABUCODONOSOR—HALIPOT NA REPASO

Cameron: Kumusta ka Jon?

Jon: Okey man. Dagos.

Cameron: Salamat. Aram mo, gusto ko talaga ining pag-uulay ta manungod sa Bibliya surusemana.a Kan huri kong pagdigdi, pinag-ulayan ta kun ta’no ta naniniwala an Mga Saksi ni Jehova na nagpuon nang mamahala an Kahadian nin Diyos kan 1914.b Naaraman ta su sarong mahalagang patunay kaiyan sa hula sa kapitulo 4 kan libro kan Bibliya na Daniel. Tanda mo pa su sinabi duman?

Jon: Manungod baga i’to sa pangaturugan ni Hading Nabucodonosor dapit sa sarong dakulaon na kahoy.

Cameron: Iyo, tama. Nangaturugan si Nabucodonosor nin sarong dakulaon na kahoy na luminangkaw sagkod sa langit. Dangan nadangog niya an pagbuot kan mensahero nin Diyos na putulon an kahoy, pero an pungo kaiyan iwawalat sa daga. Pakalihis nin “pitong panahon,” an kahoy matubo giraray.c Tapos napag-ulayan ta man kun ta‘no ta masasabing may duwang kautuban an hula. Nagigirumduman mo pa kun ano su inot na kautuban?

Jon: Bakong iyo idto su nautob ki Nabucodonosor? Nawara siya sa tultol na pag-iisip sa laog nin pitong taon.

Cameron: Iyo. Temporaryong nawara sa tultol na pag-iisip si Nabucodonosor, kaya naputol an saiyang pamamahala. Pero sa mas dakulang kautuban kan hula, an pamamahala nin Diyos sa daga mapuputol man sa laog nin pitong panahon. Arog kan nasabutan ta, nagpuon an pitong panahon kan laglagon an Jerusalem kan 607 B.C.E. Puon kaidto, dai na nin mga hadi sa daga na nagrerepresentar sa pamamahala nin Diyos na Jehova sa saiyang mga lingkod. Pero sa katapusan kan pitong panahon, may papatukawon an Diyos na bagong Tagapamahala kan saiyang banwaan—pero bako na sa daga kundi sa langit. Buot sabihon, an katapusan kan pitong panahon iyo an magigin kapinunan kan pamamahala kan Kahadian nin Diyos sa langit. Aram ta na kun kasuarin nagpuon an pitong panahon. Kaya kun maaaraman ta kun gurano iyan kalawig, maaaraman ta man kun kasuarin nagpuon na mamahala an Kahadian nin Diyos. Ano Jon, nasusundan mo?

Jon: Iyo, maray ta binalikan ta su napag-ulayan ta para magirumduman ko.

Cameron: Okey. Di aramon ta na ngunyan kun gurano kalawig an pitong panahon. Nagbasa man ako manungod sa temang ini para magirumduman ko an panginot na mga punto. Purbaran kong ipaliwanag saimo sagkod sa makakaya ko.

Jon: Sige.

NATAPOS AN PITONG PANAHON—NAGPUON AN HURING MGA ALDAW

Cameron: Sa inot na kautuban kan hula may koneksiyon ki Nabucodonosor, malinaw na an pitong panahon katumbas nin literal na pitong taon. Pero sa mas dakulang kautuban may koneksiyon sa Kahadian nin Diyos, an pitong panahon siguradong mas halawig kisa sa literal na pitong taon.

Jon: Pano mo nasabi ‘yan?

Cameron: Kun babalikan ta, nagpuon an pitong panahon kan laglagon an Jerusalem kan 607 B.C.E. Kun mabilang kita nin pitong literal na taon puon sa taon na iyan, masagkod ‘yan sa taon 600 B.C.E. Pero dai man nin mahalagang pangyayari kan taon na iyan kun manungod sa pamamahala nin Diyos. Dangan mga siglo pa an naglihis, arog kan napag-ulayan ta, kan si Jesus yaon pa digdi sa daga ipinarisa niya na dai pa natatapos an pitong panahon.

Jon: A iyo. Nagigirumduman ko ‘yan.

Cameron: Kaya imbes na magin literal na mga taon, an pitong panahon siguradong nanunungod sa mas halawig na peryodo nin panahon.

Jon: Gurano kalawig?

Cameron: An libro kan Bibliya na Kapahayagan, na konektadong marhay sa libro nin Daniel, makakatabang sa sato na madeterminaran nin eksakto kun gurano kalawig an pitong panahon. May sinasabi diyan na an tulo may kabangang panahon katumbas nin 1,260 aldaw.d Kaya an pitong panahon—doble kan tulo may kabangang panahon—magigin 2,520 aldaw. Ano Jon nakukua mo?

Jon: Iyo, nakukua ko man. Pero dai ko mahiling an koneksiyon kaiyan sa pagpuon kan pamamahala kan Kahadian nin Diyos kan 1914.

Cameron: Sige hilingon ta. Kun beses sa hula sa Bibliya, an sarong aldaw katumbas nin sarong taon.e Kun sasabihon tang an sarong aldaw katumbas nin sarong taon, an pitong panahon magigin katumbas nin 2,520 taon. Kun mabilang nin 2,520 taon puon 607 B.C.E., masagkod iyan sa taon 1914.f Iyan an paliwanag kun ta’no ta nasabi tang 1914 natapos an pitong panahon asin nagpuon na mamahala si Jesus bilang Hadi sa Kahadian nin Diyos. Saka risang-risa na puon 1914, nangyari an dakulang pagbabago sa kinaban—an mga pangyayaring ihinula kan Bibliya manungod sa huring mga aldaw.

Jon: Anong mga pangyayari?

Cameron: Hilingon ta an sinabi ni Jesus digdi sa Mateo 24:7. Manungod sa panahon kun nuarin siya mapuon na mamamahala sa langit, sinabi niya: ‘An nasyon matindog tumang sa nasyon, asin kahadian tumang sa kahadian, asin magkakaigwa nin mga gutom asin mga linog sa manlain-lain na lugar.’ Mangnuhon na ihinula ni Jesus na magkakaigwa nin mga tiggutom asin linog sa daga pag magpuon na siyang mamahala. Asin talagang nangyayari iyan sa kinaban kan nakaaging siglo, bako?

Jon: Iyo ano?

Cameron: Ihinula man digdi ni Jesus na magkakaigwa nin mga giyera sa panahon kan saiyang presensiya bilang Hadi kan Kahadian nin Diyos. Asin an ihinula sa Kapahayagan bako sanang giyera sa sarong lugar, kundi mga giyera na makakaapekto sa bilog na kinaban sa panahon kan katapusan.g Nagirumduman mo kun kasuarin nangyari su inot na giyera mundiyal?

Jon: Kan 1914 baga idto, sa kaparehong taon kan pigsasabi mong pagpuon kan pamamahala ni Jesus! Dai ko daw ‘yan naisip.

Cameron: Kun pagkokonekonektaron ta an gabos na impormasyon na ini—su hula manungod sa pitong panahon sagkod an iba pang mga hula sa Bibliya manungod sa panahon kan katapusan—magigin malinaw sa sato an mga bagay-bagay. Kumbinsido an Mga Saksi ni Jehova na 1914 nagpuon na mamahala si Jesus bilang Hadi kan Kahadian nin Diyos asin kan taon man na iyan nagpuon an huring mga aldaw.h

Jon: Garo kaipuhan ko pa talagang pag-adalan ining marhay ah.

Cameron: Okey lang ‘yan. Arog kan sinabi ko dati, dai ko man tulos ‘yan nasabutan kaidto. Pero maski papa’no, lugod nakatabang saimo an pinag-ulayan ta na mahiling na dawa dai espesipikong sinambit sa Bibliya an taon 1914, talagang nakabase sa Bibliya an paniniwala kan Mga Saksi ni Jehova manungod sa taon na iyan.

Jon: Iyo, kaya diyan talaga ako hanga saindo. Ano man na paniniwala nindo pirming nakabase sa Bibliya. Bako sanang sadiri nindong opinyon. Pero pig-iisip ko, ta’no daw ta komplikadong marhay ini? Taano ta dai na sana sinabi sa sato nin Diyos sa Bibliya na mapuon an pamamahala ni Jesus sa langit sa taon 1914?

Cameron: Magayon na hapot yan Jon. An totoo, dakul na bagay an dai espesipikong sinasabi sa Kasuratan. Kaya ta’no daw ta ipinasurat nin Diyos an Bibliya sa paagi na nangangaipo pa nin paghihinguwa para masabutan iyan kan mga tawo? Gusto mong pag-ulayan ta iyan sa sunod kong pagdalaw?

Jon: Sige.