Ifipusho Ukufuma ku Babelenga

Bushe Mateo 28:17 ipilibula ukuti abatumwa bamo batwalilile ukulatwishika pa nshita ntali pa numa Yesu wabuushiwa abe namoneka kuli bene?

Iyo, tatulekabila ukufika pali iyo nsondwelelo ukufuma pali Mateo 28:16, 17, apabelengwo kuti: “Abasambi ikumi na umo baile ku Galili, ku lupili uko Yesu abasonteele. Kabili ilyo bamumwene, balimutootele, lelo bamo balitwishike.”

Mu kubangilila nga nshi Yesu alyeseshe ukwaafwa abasambi ukumwensekesha “ukuti ali no kuya ku Yerusalemu, no kucule fingi ku bakalamba na bashimapepo bakalamba na bakalemba, no kwipaiwa, no kubuushiwa mu bushiku ubwalenga shitatu.” (Mateo 16:21) Nangu ni fyo, ukwikatwa kwakwe no kuputunkanishiwa kwashile abasambi abalengwe nsoni kabili abafulunganishiwa. Ukubuuka kwakwe kwamoneke ukwisa nge ca kupapusha. Kabili lintu ailangishe umwine mu musango wa buntunse, intanshi bamo baali “bacili tabalatetekela pa mulandu wa kusekelela.” (Luka 24:36-41) Ukumoneka kwakwe ukwa pa numa ya kubuushiwa, nangu ni fyo, kwalyafwile abakonshi bakwe abapalamisha ukusumina icishinka ca kubuushiwa kwakwe; nelyo fye mutumwa Toma alishininwe ukuti Yesu alibuushiwe.—Yohane 20:24-29.

Pa numa ya ico abatumwa ba busumino 11 “baile ku Galili.” (Mateo 28:16; Yohane 21:1) Ilintu baali kulya, Yesu “amoneke ku bacile myanda isano bonse pamo.” (1 Abena Korinti 15:6) Ni muli iyi mitantikile emo Mateo 28:17 alumbula ukuti “bamo balitwishike.” E co abo abacili baletwishika kuti baali pa kati ka bakonshi 500.

Mona ukulandapo kwa kusekesha pali ici uko C. T. Russell, presidenti wa kubalilapo uwa Watch Tower Society, acitile:

“Abatwishike mu kubamo ukupelulula te kuti tutunge ukuti aali uuli onse uwa mu batumwa ikumi na umo, pantu baali abaikushiwa mu kukumanina, abashininwa umupwilapo, kabili e fintu bailumbulwile abene mu nshita ya ku numa. Abo abatwishike bafwile, e fyo tutontonkanya, baali ba mu ‘ba bwananyina imyanda isano’ abasangilwe kuli uku kukumana kwatantikwe, abashakwete ukubishanya kwapalamisha na wene ukutula pa kubuuka kwakwe, kabili bamo aba bene, e fintu pambi twingatunga mu kubamo ukupelulula, baali abanakisha mu citetekelo ukucila abatumwa ne fibusa fyaibela abaali kale kale nabalanda nankwe pa numa ya kubuuka. Ukulandapo kwa kuti ‘bamo balitwishike’ cili bushininkisho bwa kufumaluka kwa calembwa ca kwa Kabila wa Mbila Nsuma. Cilatulanga, na kabili, ukuti abakonshi ba kwa Shikulu tabaali abacilapo ukuba bacisuminesumine, lelo ukucila bakongamine ku kwela no kupimununa ubushininkisho ubwingi, kabili ukupimpa kwakonkelepo, ulupikwe no mupashi wa kuipeela bulilambo uwa abo abacetekele fitupeela ubushininkisho bwapaka ubwa kufumaluka kwa kushininwa kwabo ukulosha ku kubuushiwa kwa kwa Shikulwifwe, uko bene capamo na ifwe twishiba ukuba e lupanda lwa citetekelo cesu muli wene. Nga ca kuti Kristu tabuushiwe icitetekelo cesu ca fye kabili tucili twaba mu membu shesu.—1 Kor. 15:17.”—Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence, May 1, 1901, ibula 152.

Kuti twamona mu kulondolola ukuti inshila Mateo alumbwilamo ici cishinka itupayanishisha ubushininkisho bwa kushintililwapo no bufumacumi bwa Baibolo. Nga ca kuti umuntu alemumunga ubulondoloshi, kuti akongamina ku kupayanya ifishinka fya kulonsha ifyo fingalenga ilyashi lyakwe ilyapangwa ukumoneka ilingasuminwa; mu kupalishako kuti ayumfwa ukuti ifishinka fya kulonsha ifyashiwamo nelyo ifilemoneka ukuba imipokapoka yashalamo kuti fyaleta ukutwishika pa kumumunga kwakwe. Ni shani pa lwa kwa Mateo?

Tayumfwile uwakakililwako ku kupayanya ubulondoloshi bwalonshiwa ubwa kulandapo kwakwe ukwa kuti “bamo balitwishike.” Ubulondoloshi bwa kwa Marko, Luka, na Yohane tabusosa icili conse pa lwa ici, e ico ukulandapo kwa kwa Mateo ukusendwa kweka kuti pambi kwamoneka ukubimbamo abatumwa 11, abo aali umo uwa bene. Nangu ni fyo, Mateo acitile ukulandapo ukwipi ukwabula ukupayanya ubulondoloshi bwa kulungatika ubuli bonse. Imyaka imo 14 pa numa, umutumwa Paulo alembele ibuku lya Abena Korinti wa Ntanshi. Mu lubuuto lwa kulonsha uko apayenye pali 1 Abena Korinti 15:6, kuti twafika ku nsondwelelo yapalishako iya kuti abo abatwishike tabaali batumwa lelo abasambi mu Galili kuli abo Yesu aali acili talamonekela. Muli ifyo, ukulandapo kwa kwa Mateo ukuti “bamo balitwishiike” kumfwika ukwa cine; mu kulungama kwakwata imyumfwikile ya kwa kalemba wa bufumacumi uulepeela ubulondoloshi bwa cine ukwabula ukwesha ukulondolola ukulonsha konse ukwa kulekeleshako.