Ubunonshi bwa Mutima Watekanya

SAYANSI wa fya cipatala uwa muno nshiku pa nshita yalepa alishibo kuti ubukali bushalamwa bwalikwata ifya kufumamo fya konaula pa mubili wa buntunse. Ukucila pa myaka 100 iyapitapo, inyunshipepala ya The Journal of the American Medical Association (JAMA) yatile: “Umuntu awa pa nshi no kufwa ku bukali, kabili casoswa ukuti, pambi, kuti akwete umutima uwanaka, uushingacimfya ukukanshika kwatuulikwe pa muntontonkanya wakwe. Tapali nangu umo uuletontonkanya ukuti icalengele ici kutantalila kwa bukali ukwacilile mu cipimo, uko kwalengele uku kunaka kwa mutima.”

Amashiwi yali pa muulu tayaba aya kusungusha ku basambi ba Cebo ca kwa Lesa, Baibolo. Mupepi ne myanda ya myaka 29 ilyo JAMA tailalanda pa masanso yafuma mu kuba ne cau, Imfumu Solomone yapuutilwemo ukulembo kuti: “Umutima uwatekanya mweo wa mubili.” (Amapinda 14:30) Aya mashiwi yaba aya cine na lelo.

Pa kusungilila imibele yatekanya, tulacingililwa ukufuma ku malwele ayengi ayo ilingi line yaampana no kukanshika, ayapala ukubutukisha kwa mulopa, ukukalipwa kwa mitwe, na mafya ya mu mipeemene. Mu kulunda pa butuntulu bwa bumi ubwawaminako, nangu cibe fyo, ukwampana kwesu na bambi kukaba ukwa kunonsha nga twatukuta ‘ukunashako ubukali no kuleke cipyu.’ (Ilumbo 37:8) Mu cifyalilwa abantu baleisa kuli Yesu pa mulandu wa kufuuka kwakwe no kwangwako kuli bene ukwa kufuma ku mutima. (Marko 6:31-34) Mu kupalako, tukaba intulo ya kupembesula kuli bambi nga twalundulula umutima watekanya.—Mateo 11:28-30.