Icupo Cakokola Imyaka 403 Cili mu Bwafya
MU Sweden, Icalici no Buteko fyaliba mu kwampana kwapalamisha pa myaka ukucila 400. Pali nomba ici cupo pa kati ka mipepele no buteko cilenenuka.
UbuLutele bwasalilwe ukuba imipepele ya Buteko mu 1593, kabili abena Sweden bonse balefwaikwa ukuba ifilundwa fyabatishiwa ifya ili calici. Imyaka yafulilako pa numa, muli ba 1850, kwaliko ukuteulula. Tacalekabilwa na kabili ukuti abena Sweden balebatishiwa; nangu ni fyo, batwalilile ukulamonwa nga abapepa kwi calici lya ciLutele. Pa kuba muli yo nshila, balefwaikwa ukulipila peresenti umo uwa ndalama shabo isha misonko ku kwafwilisha icalici no kulipila pa milimo imo iya mu bwikashi iibombwa ne calici. Nomba line nga nshi kwaliko ukwaluka na kumbi. Ukutendeka mu 1952, abena Sweden baali no kufumamo mwi calici ukulingana ne funde na muli fyo ukuleka ukusonkako iciputulwa cikalamba ica musonko we calici.
Mu myaka ya nomba line icalici lya ciLutele lyalitwalilila ukunenuka mu maka ya liko mu Sweden. Ici tacali na kusengaukwa, apantu amaperesenti 10 aya bekashi ba mu Sweden tabapepa ku buLutele, icilesanshamo abaYuda, baKatolika, na baShilamu. Muli fyo, ku kutendeka kwa 1996, maperesenti fye 86 aya bena Sweden e baali mwi calici lya ciLutele, kabili impendwa iletwalilila ukucepa.
Ukukanayangwako kulekulilako kuleletako ubulwani pa kati ke Calici no Buteko. Kale kale, calibilishiwa ukuti umuntu kuti aba imfumu nangu tapepa ku baLutele, kabili abana abafyalwa ku mufyashi umuLutele ninshi te kuti apo pene babe filundwa fye calici lya Buteko ilya ciLutele. Ukulundapo, ukulingana na The Dallas Morning News, ukufika mu mwaka wa 2000, “iminshoni ya mu ncende sha muli ici calo no buteko fifwile ukupenda ifipe no kufyakana. Icalici lifwile ukucefyako ifipooswa pa mwaka ififika ku mabilioni ya madola 1.68, ubwingi bwa ishi ndalama shifuma mu misonko.” Pa numa ya kupinduluka kwa uno mwanda wa myaka, icalici lili no kulaisontela bashikofu iline.
Ilintu ukukanayangwako no kucepelako kwa baya ku calici filecusha Kristendomu, Inte sha kwa Yehova mu Sweden batwalilila ukufulilako. Icitabo ca 1997 Yearbook of Jehovah’s Witnesses cileshimika ukuti kuliko bakasabankanya ba Bufumu bwa kwa Lesa 24,487 muli cilya calo, kabili mupepi na maperesenti 10 baleshimikila pamo nga abatumikishi ba nshita yonse bapainiya. Abengi pali aba baletinamina amashuko ya mulimo ayakulilako. Ku ca kumwenako, pa mabungano ya citungu aya Nte sha kwa Yehova aya mu 1995, indupwa 20 shaletele amaformu ya kwipushishapo ukukansha kwa bumishonari mwi Isukulu lya Baibolo Ilya Gileadi Ilya Watchtower. Pali ilya nshita, kwaliko abena Sweden 75 abapwishishe isukulu mu makalasi ya ku numa abaali mu mulimo wa bumishonari mu ncende shalekanalekana isha calo. Ukwabulo kutwishika, ica kumwenako cabo icisuma na bakalata ba kukoselesha no kutandala filacincisha abo nomba baletontonkanya pali ili shuko lya mulimo ilishaikulila.
Muli fyo, ilintu amamilioni ababa mu Kristendomu bali no bulanda, Inte sha kwa Yehova ‘baleanga ku kubuuta ku mutima.’—Esaya 65:13, 14.
[Mapu pe bula 30]
(Nga mulefwaya ukumona mapu, moneni muli magazini)
Sweden