Mifwaile Nshi Lesa Akwata?
ABANTU abengi abatwishika nga Lesa wa maka yonse, uwa kutemwa e ko aba balepusha ukuti: Nga Lesa e ko aba, mulandu nshi asuminishisha ukucula no bubifi ifishaifulila apalepa ifi? Mulandu nshi asuminishisha ifintu fyabipa ifyo tumona konse fye ilelo? Mulandu nshi tengalesesha inkondo, bumpulamafunde, ulufyengo, ubupiina, na malanda yambi ayalefulilako fye mu fyalo ifingi pano isonde?
Bamo batontonkanya ukuti Lesa abumbile iulu, abika abantunse pe Sonde, no kubaleka baleitungulula. Ukulingana no ku kutontonkanya, Lesa te wakupeelo mulandu pa macushi na mafya abantu bailetela abene pa mulandu no bufunushi nelyo ubonaushi bwabo.
Nangu cibe fyo, bambi balakaana uko kutunganya. Ku ca kumwenako, profesa wa physics, Conyers Herring uwasumina muli Lesa atila: “Nshisumina ukuti ku kale Lesa apangile imibele ukuyendela iine e lyo aikala no kulatamba lintu abantu balelwishanya ku kupikulula amafya. Umulandu nkaanina wa kuti ukubelesha kwandi mu fya sayansi takunsuminisha ukuti kwalibako icapala ‘inkoloko’ mwi ulu ico mu kupelako caba icalungama. Ifisumino fya busayansi . . . fikalawamishiwako lyonse, lelo nalishininkisha ukuti fikalaba fye no bulema pe. Ndemona cilimo amano ukucetekela mu maka yatuntulu ayalenga lyonse tulewamyako ifintu.”
Lesa Alikwata Imifwaile
Imifwaile ya kwa Lesa iya kubalilapo yali ya kuti Isonde likabemo abantunse balungama, abapwililika. Kasesema Esaya alembele ati: “Pantu e fyo asosa Yehova, Kalenga wa myulu, wene ni Lesa uwabumbile icalo no kucicita, wene e wacipampamike, tacilengele cimfulumfulu, acibumbile ku kwikalwamo.”—Esaya 45:18.
Mu cifulo ca kuti Lesa esushe isonde ukupitila mu kubumba abantunse abengi, atantike ukulisusha mu kufyalana. Lintu Adamu na Efa basangukile Lesa, ico tacaalwile imifwaile ya kwa Lesa iya kutendekelako, lelo caalwile imibele imo pa kuti imifwaile yakwe iya bantunse ne sonde ikafikilishiwe.
Mupepi ne myaka 6,000 ya iyi nshita, Lesa alileka abantu ukubomba ukwabulo butungulushi bwakwe mu kulungatika. E fintu abafyashi besu aba kubalilapo baisalile abene. (Ukutendeka 3:17-19; Amalango 32:4, 5) Uku kusuminisha kwa kuitungulula no kutekwa na bantunse mu cifulo ca kutekwa na Lesa kwali no kulangisha ukufilwa kwa muntu ukwa kuitungulula no kuteka abantunse banankwe bwino.
Kwena, Yehova aliishibe kabeela ifi fya kufumamo. Apuutilemo bakalemba wa Baibolo ukulemba. Ku ca kumwenako, kasesema Yeremia alembele ati: “Mwe Yehova, ninjishibo kuti te kwa muntunse ukwenda kwakwe; te kwa muntu uuleya ukushikimika amatampulo yakwe.”—Yeremia 10:23.
Umuntu wa mano Solomone alandile pa fifumamo fyabipa lintu abantunse bateeka abanabo, nga fintu bacita pa myaka iingi. “Conse ici namona pa kubiko mutima wandi pa mulimo onse uucitwa mwi samba lya kasuba, inshita iyo abantu bacito lukambo ku bantu ku kubabifya.”—Lukala Milandu 8:9.
Nangu cibe fyo, Lesa Wa maka yonse alikwata imilandu isuma pa kusuminisha aya makana ya myaka ukupitapo ukwabula ukwafwa icinabwingi ca bantunse, ‘taikala no kulatamba lintu abantu balelwishanya ku kupikulula amafya.’
Cabomba Imifwaile Isuma
Imyaka 6,000 iyapitapo iya bantunse kuti yamoneka nge nshita yaleepa lintu yalinganishiwa ku ciputulwa ca bumi ica myaka ukucepako pali 100 iyo twikala. Lelo ukulingana no kutantika kwa kwa Lesa na fintu amona imyendele ya nshita, aya amakana ya myaka yali fye nge nshiku 6, no mulungu umo taukumene! Umutumwa Petro atile: “Mwiluba ici cintu cimo, ica kuti kuli Shikulu ubushiku bumo bwaba nge myaka ikana limo, ne myaka ikana limo ngo bushiku bumo.”—2 Petro 3:8.
Petro lyene atwalilila ukupokololako Lesa ukuti te wa mulekelesha atemwa ukulalikisha pa kulundapo ukuti: “Shikulu talafyalafya ku kufishe co alaile, filya bamo batungo kulafyalafya; lelo atekanya kuli imwe pa kukanafwayo muntu ukonaika, lelo onse ukulola ku kulapila.”—2 Petro 3:9.
E ico, lintu imyaka yapimwa yapwa, Kabumba akalesha ukonaulwa kwe sonde lyesu ilyayemba. Akaba nasuminisha inshita yalinga ku muntu iya kulangisha ukufilwa ukuteka nelyo ukupwisha inkondo, ulukakaala, ubupiina, amalwele, na fimbi ifileta ukucula. Ifyacitika fikashininkisha cintu Lesa alandile ku bantunse pa kutendeka ukuti bafwile ukukonka ubutungulushi bwakwe pa kuti bashuke.—Ukutendeka 2:15-17.
Ukulingana no kufikilishiwa kwa kusesema kwa mu Baibolo, tuleikala ku mpela ya “nshiku sha kulekelesha” isha cino calo cabipa. (2 Timote 3:1-5, 13; Mateo 24:3-14) Lesa nomba line ali no kupwisha ukuteka kwa bantunse, ububifi no kucula ifyo alekapo fye pa nshita ntali. (Daniele 2:44) Mu kwangufyanya ubucushi bwakulisha cino calo cishatala acimona bukesa, ubukafumamo “kulwa kwa bushiku bukalamba bwa kwa Lesa wa maka yonse,” Armagedone. (Ukusokolola 16:14, 16) Iyi nkondo ikatungululwa na Lesa tayakonaule isonde ilyo apangile, lelo “ikonaula abaleonaule calo.”—Ukusokolola 11:18.
Ubufumu bwa kwa Lesa Ubwa Myaka Ikana Limo
Lintu Armagedone yapwa, kukabako bakapusunsuka abengi pe sonde. (Ukusokolola 7:9-14) Ukusesema kwa pa Amapinda 2:21, 22 kukafikilishiwa ukutila: “Abatambalala bakekala mu calo, na ba mpomfu bakashalamo; Lelo ababifi bakaputulwa mu calo, na bafutika bakafumpulwamo.”
Lesa afwaya ukuti inshita yaibela iya myaka ikana limo ikabeko pa numa ya nkondo yalungama iya Armagedone. (Ukusokolola 20:1-3) Iyi ikaba Kuteka kwa Myaka Ikana Limo ukwa Mwana wa kwa Lesa, Kristu Yesu, Imfumu ya Bufumu bwa kwa Lesa ubwa mu muulu. (Mateo 6:10) Muli iyi nshita ya kuteka kwa Bufumu ukwa kusekelela mwi sonde, iminshipendwa ya bafwa bakabuushiwa no kuilunda kuli cinkupiti wa bakapusunsuka ba Armagedone. (Imilimo 24:15) Capamo bakabweshiwa ku kupwililika, lyene, pa mpela ya Myaka Ikana Limo iya Kuteka kwa kwa Kristu, mu kupelako isonde likesulamo abantu bapwililika, intuntuko sha kwa Adamu na Efa. Imifwaile ya kwa Lesa ikaba naibombwapo mu bukata kabili mu nshila isuma.
Cine cine, imifwaile ya kwa Lesa ya kuti “akafuute filamba fyonse ku menso yabo, ne mfwa tayakabeko kabili iyo; takwakabe kabili ukuloosha nangu kukuuta nangu kucululuka; pa kuti ifya ntanshi nafiya. Kabili uwaikala pa cipuna ca bufumu atile, Moneni, ifintu fyonse nafilenge fipya.” (Ukusokolola 21:4, 5) Iyo mifwaile ikafikilishiwa mu nshita ipalamishe nga nshi ukwabulo kufilwa.—Esaya 14:24, 27.
[Icikope pe bula 5]
Mu calo cipya ica kwa Lesa, abantu bakekala kuli pe na pe mu nsansa