Watchtower LAIBRARE YA PA INTANETI
Watchtower
LAIBRARE YA PA INTANETI
Cibemba
  • BAIBOLO
  • IMPAPULO
  • UKULONGANA
  • g99 March amabu. 30-31
  • Bushe Kulufyanya Ukushimbula Ishina lya kwa Lesa?

Vidio mulefwaya tamuli

Mukwai yafilwa ukutambika

  • Bushe Kulufyanya Ukushimbula Ishina lya kwa Lesa?
  • Loleni!—1999
  • Utumitwe utunono
  • Ifipalileko
  • Bushe Lesa Umwine Amona Shani uyu Mulandu?
  • Ifunde Lyalenga Butatu
  • Bushe Mulandu nga Tatuleshimbula Ishina lya kwa Lesa?
  • Ishina lya kwa Lesa—Ifya Kulibomfya No Mo Lyalola
    Bushe Cinshi Baibolo Isambilisha?
  • Ishina lya kwa Lesa
    Loleni!—2017
  • Mulecindika Ishina Lya Kwa Yehova Ilikalamba
    Ulupungu lwa kwa Kalinda—2013
  • Ifyo Mwingeshiba Ishina lya kwa Lesa
    Loleni!—2004
Moneni na Fimbi
Loleni!—1999
g99 March amabu. 30-31

Ukulingana na Baibolo

Bushe Kulufyanya Ukushimbula Ishina lya kwa Lesa?

PA MYANDA ya myaka iingi, abaYuda balisambilisha abati ishina lya bulesa, Yehova lyalishilisha nga nshi ica kuti talili na kushimbulwa.a (Ilumbo 83:18) Abasoma ifya mapepo abengi batila musaalula ukushimbula ishina lya kwa Kabumba wa bukata kwati muntu munensu, kabili batila kutoba ifunde lyalenga butatu mu Mafunde Ikumi, ilyabinda ‘ukulumbula apa fye Ishina lya Shikulu.’ (Ukufuma 20:7, King James Version) Mu mwanda wa myaka uwalenga butatu C.E., Mishnah yatile “onse uushimbula Ishina lya kwa Lesa, takamone icalo cipya.”—Sanhedrin 10:1.

Lelo abasoma mu Kristendomu pa kupilibula Baibolo bakonka fye cilya cine cishilano ca baYuda. Ku ca kumwenako, Baibolo wa The New Oxford Annotated Bible mu mashiwi ya kutendekelako atila: “AbaYuda ba pa ntanshi ya buKristu baleya baleleka ukushimbula ishina lya kwa Lesa pantu cali no kumoneka kwati kwali balesa na bambi abo Lesa wa cine alekabila ukumupusanyako, kabili tapaba umulandu ku Bena Kristu ba mu Calici bonse ilelo, nangu fye tabaleshimbula ishina lya kwa Lesa.” Kanshi muli ilya Baibolo, ponse apafwile ukuba ishina lya kwa Lesa babikapo “SHIKULU.”

Bushe Lesa Umwine Amona Shani uyu Mulandu?

Bushe ifilanda aba bakapilibula na basoma ifya mapepo e fitontonkanya na Lesa? Na kuba Lesa umwine tafishile ishina lyakwe ku bantunse; alilisokolwele kuli bene. Mu Malembo ya ciHebere aya mu Baibolo, yantu abengi batila Icipingo ca Kale, ishina lya kwa Lesa ilya kuti Yehova lyabamo ukucila pa miku 6,800. Baibolo itushimikila ukuti abantunse ba kubalilapo babili, Adamu na Efa, na bo bene balishibe ishina lya kwa Lesa kabili balelishimbula. Lintu abeleke umwana mwaume, Efa atile: “Nimpokelelo mwaume kuli Yehova.”—Ukutendeka 4:1.

Imyanda ya myaka pa numa, lintu Lesa asontele Mose ku kulubula uluko lwa bena Israele mu busha mu Egupti, Mose aipwishe Lesa ukuti: “Nga nafika ku bana ba kwa Israele, no kutila kuli bene, Lesa wa bashinwe antuma njise kuli imwe; na bo batila kuli ine, Ni ani ishina lyakwe? bushe nkatila shani kuli bene?” Napamo Mose aletontonkanya ukuti Lesa alasokololapo ishina na limbi ilipya. Lesa aebele Mose ukuti: “E fyo ukatile ku bana ba kwa Israele, Yehova Lesa wa bashinwe, Lesa wa kwa Abrahamu, Lesa wa kwa Isaki, kabili Lesa wa kwa Yakobo, antuma njise kuli imwe, ati, Kabebe, auti, Ili e shina lyandi umuyayaya, kabili ici e ciibukisho candi ku nkulo ne nkulo.” (Ukufuma 3:13, 15) Cine cine kanshi Lesa taleti kumusaalula lintu abantu bakwe balemushimbula ishina.

Na kuba, mu nkulo ne nkulo abantu ba kwa Lesa aba busumino balashimbula ishina lya kwa Lesa mu mucinshi kabili ukwabula ukutiina. Boasi umubomfi wa cishinka uwa kwa Lesa, lyonse pa kuposha ababomfi bakwe mu mabala aletila, “Yehova abe na imwe.” Bushe ababomfi bakwe baletulumushiwa pali co? Awe iyo! Baibolo itila: “Na bo batile kuli wene, Yehova amupaale.” (Ruti 2:4) Mu cifulo ca kumona ukuti ukuposha ifi kwali kupontela Lesa, baishibe ukuti e kumukatamika no kumucindika mu milimo yabo iya cila bushiku. Na Yesu wine e fintu aishibe, pantu asambilishe abasambi bakwe ukupepa abati: “Shifwe wa mu muulu, ishina lyenu libelwe akatiina.”—Mateo 6:9.

Ifunde Lyalenga Butatu

Lelo ni shani pa lwa kubinda kwaba mwi funde lyalenga butatu mu Mafunde Ikumi? Ukufuma 20:7 kukonkomesha ukuti: “Wilalumbula apa fye Ishina lya kwa Yehova Lesa obe; pantu Yehova takamulinge uwa kaele untu alumbula apa fye ishina lyakwe.”

Bushe kanshi calola mwi ukulumbula ishina lya kwa Lesa ‘apa fye’? Mu lupapulo lwa The JPS Torah Commentary, ulwasabankenye akabungwe ka Jewish Publication Society balondolola ili shiwi lya ciHebere ilyo bapilibula muli ili lembo ukuti ‘wilalumbula apa fye’ (lash·shaw’ʹ) lilosha ku kulumbula “bufi bufi fye” nelyo “apabula no mulandu wine wine.” Muli ulu lwine lupapulo balikonkanyapo abati: “Apo [ili shiwi lya ciHebere] kuti lyapilibula na fimbi twaishiba ukuti lilanda pa balelubulula mu cilye ukuti tabafwile ukubepa, kabili umuntu tafwile ukulapa ubufi, ukwangasha nelyo ukushimbula Ishina lya kwa Lesa apabula umulandu.”

Uku kulandapo kwa baYuda kwalilungika ukulangilila ukuti ‘ukulumbula ishina lya kwa Lesa apa fye’ kulosha ku kulishimbula pa fintu ifya cabe cabe. Lelo bushe ukulishimbula pa kusambilisha abantu pa lwa kwa Lesa nelyo pa kulanda na Shifwe wa ku muulu mwi pepo, cine cine kuti twatila “kwangasha nelyo kushimbula ishina lya kwa Lesa apabula umulandu”? Yehova alilanda fintu atontonkanyapo mu Ilumbo 91:14 apatila: “Ico ankondela, e co ndemupokolwela; ndemusansula, ico aishibe shina lyandi.”

Bushe Mulandu nga Tatuleshimbula Ishina lya kwa Lesa?

Baibolo wa mu ciNgeleshi ca ndakai uwitwa The Five Books of Moses, uwa kwa Everett Fox, yena yalifuma kuli ici cishilano. Muli uyu Baibolo tamwaba filya fyaba muli yambi ayengi ukuti “SHIKULU,” lelo mwaba ifilembo ifyaba mwi shina lya kwa Lesa ifya “YHWH,” “pa kuti filingane na fintu ili shina lyaba mu ciHebere.” Fox akomailapo ukuti: “Kabelenga akasanga ukuti ishina lya kwa Lesa wa Baibolo lyalembwa ifi ‘YHWH.’” Alasumina ukuti ukumona ishina lya kwa Lesa kuti “kwakalifya” kabelenga. Lelo pa numa ya kubombesha ukukanafisa ishina lya kwa Lesa pa kupilibula Baibolo, alundilepo ukuti: “Ndeeba abakalabelenga mu kupongomoka ukuti te mulandu nangu balebikapo ishina ilyaishiba bonse ilya ‘SHIKULU,’ lelo bambi kuti batemwa ukulibelenga fintu baishiba.” Lelo, bushe kufwile ukuba ukukonka fye fintu umo alefwaya, ifyaishiba icinabwingi, nelyo fintu umo aishiba?

Awe iyo! Baibolo itukoselesha ukushimbula bwino ishina lya kwa Lesa kabili itukambisha ukulishimbula! Pali Esaya 12:4a pasosa ulwa bantu ba kwa Lesa abalemulumbanya apabuuta tuutu abati: “Tooteleni Yehova, lilileni kwi shina lyakwe.” Ukulundapo, kemba wa malumbo alanda pa bantu abalinga ukukandwa ati: “Pongolweleni icipyu cenu pa nko ishishamwishiba, kabili pa ba mabufumu abashililila kwi shina lyenu.”—Ilumbo 79:6; belengeni na pa Amapinda 18:10; Sefania 3:9.

Kanshi nangu line abengi balatiina ukushimbula ishina lya bukata ilya kwa Yehova pa mulandu wa kulosha mumbi ifunde lyalenga butatu, abatemwa Lesa icine cine balafwaisha ukulilila kwi shina lyakwe. Cine cine, pa kashita konse akalinga kantu bashukila, ‘balalenga abantu na bantu ukwishibe milimo yakwe, ukubalenga ukwishibisha ukuti ishina lyakwe lyalisansuka’!—Esaya 12:4b.

[Futunoti]

a Mu Malembo ya mu Baibolo aya ciHebere (Icipingo ca Kale), ishina lya kwa Lesa lyalembwa mu filembo fine nge fi YHWH. Nangu line ukushimbula kwine kwine takwaishibikwa, “Yehova” e kushimbula kwaseeka nga nshi mu Cibemba.

[Ifikope pe bula 30]

Icipimfya ce buuku lya Amalumbo ukufuma mu Fimfungwa fya muli Bemba Wafwa. Ishina lya kwa Lesa ilya Yehova (YHWH), lilasangwa muli iyi ncende ya cimfungwa mu musango wa ciHebere ica kale nga nshi ukucila mu ncende shimbi isha cimfungwa

[Abatusuminishe]

Ukusuminishiwa na the Shrine of the Book, Israel Museum, Jerusalem

    Impapulo sha mu Cibemba (1982-2025)
    Isaleni
    Isuleni
    • Cibemba
    • Peleniko Bambi
    • Ifyo Mwingasala
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ifya Kubomfya
    • Amafunde Yesu
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Isuleni
    Peleniko Bambi