Te Nyimbo Shonse Ishabipa
ILELO mwaliba indalama ishingi mu bukwebo bwa kushitisha inyimbo. Bakemba wa nyimbo na babafwilisha balepange ndalama nga nshi. Nalyo line, calishibikwa ukuti bamo abemba inyimbo bwino tababa ne nsansa, balafwa bwangu, kabili balaipaya. Calishibikwa bwino bwino na kabili ukuti inyimbo shimo shilonaule mibele isuma, inkuntu, na bumupashi kabili kuti shalenga umuntu ukuba no lukaakala no kuba fye cimbi cimbi mu bwikashi.
Lelo, tamulingile ukulamona kwati inyimbo shonse shalibipa. Nangu cingati inyimbo ishingi shalilubana no kubipa, shimo kuti shawamya imikalile yenu no kumulenga ukusangalalako no kusansamukako. Kuti shatukoselesha lwa mu nkuntu na lwa ku mupashi. Moneni ifya kumwenako ifinono fye.
Amalumbo 150 aya mu Baibolo mabuuku ayalembelwe bwino sana umwaba inshintu sha nyimbo, inyimbo ishashila, na mapepo. Ilelo yalabelengwa mu nsansa mu ndimi ishingi. Lelo abaHebere ba pa kale tabalebelenga fye aya malumbo; baleyemba. Ilingi line balelishamo ne filimba ifyaleumfwika bwino, kabili yali ni nshila yawamisha iya kulenga amano ya kwa Lesa wabo, Yehova, ayo alandile mu mashiwi yakwe ku kwalula inkuntu yantu bakemba bakanshiwa balesambilisha abalekutikako. Imilishishe ya nyimbo sha baHebere tayali iishalamuka nelyo iya butuutu, lelo yalicilile nko shapalamine nabo pali iyo nshita.
Ilyo papitile nshita, Abena Kristu ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo baleimba inyimbo isha malumbo ne nyimbo shimbi ishashila isha kulumba Lesa no kwimba ku kuisansamusha ilyo basakamikwe. E co inyimbo shalengele imikalile yabo ukuwaminako. Kabili ukupitila mu kwimba inyimbo ishilanda pa fya mu Baibolo, balengele ukwishiba Lesa kushikame mu mitima yabo, ukwishiba kuntu bakabile ukubatungulula mu mikalile yabo.—Mateo 26:30; Imilimo 16:25.
AbaGriki ba pa kale basumine ukuti inyimbo shilaafwa ukuwamya imibele ya muntu no kumulengo kuba umwaume wine wine nelyo umwanakashi wine wine. Ukukula lwa mu nkuntu ukwa mibele ukupitila mu nyimbo tabakupoosako amano muli cino calo ca mwanda wa myaka uwalenga 20 umo abantu batemwa amasomo ya sayansi, aya fya bunonshi, na ya kube ncenshi.
Mwicishamo Kabili Saleni Ishisuma
Kuti twamwenamo kabili kuti twasangalala pa ku kutika ku lwimbo ulusuma. Nalyo line, umuntu kuti aipakisha sana nga alelishe cilimba umwine nelyo ukwimba ne fibusa. Ukuba uwakampuka mu kwimba no kulishe nyimbo kuti kwamuletele nsansa icine cine.
Kwena nga fintu caba fye na ku fisuma fimbi mu bumi, mwilacishamo ukupoosa nshita ku nyimbo, mulepingulapo mano mano no kusala inyimbo ishisuma. Kabili ifi e filingile ukucitwa te ku musango fye wa nyimbo mukutikako lelo ne nshita mupoosa ukukutika ku nyimbo nelyo ukushilisha.
Nga umusango wa nyimbo umo watendeka ukonaula inkuntu shenu, ne ncitilo shenu, na bucibusa bwenu na bambi, lyene saleniko shimbi. E co cingilileni amatwi yenu pa kuti mucingilile inkuntu shenu kabili e lintu mukacingilila no mutima wenu no muntontonkanya!
Ici ca cine maka maka ukukuma ku mashiwi ayembwa mu nyimbo. Amashiwi kuti yatendeka ukumwalula ukulingana ne fifwaya bakemba abapusana mu fyo mumona imikalile ne mibele isuma, abo nalimo abakoselesha imikalile yabula bukapepa kabili iya bucisenene. Limo limo no mutwe fye wa lwimbo kuti wabalamuna inkuntu shabipa.
Icebo ca kwa Lesa, Baibolo, cikoselesha abali no kumutemuna ‘ukutuula imibili yabo bulilambo bwa mweo, ubwa mushilo, ubwa kutemuna Lesa; e kupepa kwabo ukwa bumupashi.’ (Abena Roma 12:1) Ne nkuntu shesu shalisanshiwa muli “bulilambo bwa mweo.” E co nga twamono kuti amaka ya nyimbo aya kwalula abantu yalelenga inkuntu shesu ukukanapingulapo mano mano no kupelulula bwino no kutulufya mu ncitilo shesu, lyene e nshita ya kwalula inyimbo tukutikako. Ibukisheni ukuti: Amaka ya nyimbo aya kwalula abantu kuti yayalula umutima wenu no muntontonkanya ku kuba usuma atemwa uwabipa!
[Akabokoshi ne Cikope pe bula 10]
Ukucenjela mu Kusambilile Fintu
Icitabo ca Audio, March 1999 casosele ati: “Abafwailisha basango kuti umwana nga alekutika lyonse ku nyimbo isho balisha bwino kuti acenjela mu kusambilile fintu. Lelo mu mayanda ayengi, abana tabakutikanako.”