Ukulingana na Baibolo
Bushe Imipepele Yonse ni Nshila Shapusanapusana Ishitwala Kuli Lesa?
KALEMBA Marcus Borg, atile “ndafilwa ukusumina ukuti Lesa wa bubumbo bonse asala ukwishibikilwa ku mipepele fye imo.” Desmond Tutu, uwacimfishepo icilambu ca Nobel, atile: “Takuli imipepele ingaitunga ukwishiba fyonse pa lwa cisumino cishasokololwa.” Icisambilisho caseeka ica baShilamu ica “Jotto moth, totto poth,” citila imipepele yonse ni nshila shapusanapusana ishitwala kumo. AbaBuddha na bo e fyo basumina. Cine cine abengi basumina ukuti imipepele yaba ni nshila shapusanapusana ishitwala kuli Lesa.
Kalemba wa lyashi lya kale, Geoffrey Parrinder, atile: “limo basosa ukuti imipepele yonse yakwata ubuyo bumo, nelyo ni nshila shalingana isha kwishibilamo icine, nelyo fye ukuti ifisambilisho fya mipepele yonse fimo fine.” Ifisambilisho, ukusefya kwa ntambi, ne milungu ya mipepele fyalipalana sana. Imipepele iingi ilanda pa kutemwa kabili isambilisha ukuti ukwipaya, ukwiba no kubepa fyalilubana. Mu mipepele iingi, bamo balabombesha ukwafwa bambi. E co, bushe, umo nga alifumaluka mu fyo asuminamo kabili aba ne mibele isuma, bushe uko apepa kulacindama sana? Nelyo bushe imipepele yonse ni nshila fye ishapusanapusana ishitwala kuli Lesa?
Bushe Ukufumaluka e Kukabilwa Fye?
Moneni ica kumwenako ca mwaume wa mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo umuYuda we shina lya Sauli, uwaishileba Umwina Kristu waishibikwe ati Paulo. Alipimpile sana mu kukonka ubuYuda, kabili ici calengele wene ukwesha ukufumyapo ukupepa kwa bakonshi ba kwa Kristu, ukupepa alemona ukuti kwalilubene. (Imilimo 8:1-3; 9:1, 2) Lelo, ku luse lwa kwa Lesa Sauli aishilekutuluka ukuti abapepa sana nge fyo alepepa nalimo kuti baba abapimpa ku fya kwa Lesa, lelo pa mulandu wa kukanaishiba ifishinka fyonse, balaluba. (Abena Roma 10:2) Ilyo Sauli asambilile ifingi pa lwa bufwayo ne mibombele ya kwa Lesa, alyalwike no kutendeka ukupepa na balya bene alepakasa—abakonshi ba kwa Yesu Kristu.—1 Timote 1:12-16.
Bushe Baibolo itila kwaba ifisumino ifingi ifya kusalapo no kuti conse ico twasala cikasuminishiwa kuli Lesa? Umutumwa Paulo apokelele amafunde ukufuma kuli Yesu Kristu wabuushiwe ayapusanako. Yesu amutumine ku bantu ba nko shonse “ku kushibula amenso yabo, ku kuleka bapilibuke ku mfifi balole mu lubuuto, bapilibuke na ku maka ya kwa Satana balole kuli Lesa.” (Imilimo 26:17, 18) Cine cine ukusala imipepele kwalicindama sana. Abengi abo Paulo atuminweko kale kale balepepa. Lelo, bali mu “mfifi.” Kwena, nga ca kuti imipepele yonse yali fye ni nshila shapusanapusana ishitwala ku mweo wa muyayaya no kuleta ububile bwa kwa Lesa, nga tacakabilwe ukuti Yesu akanshe abakonshi bakwe ukubombo mulimo wa kupanga abasambi uo abapeele.—Mateo 28:19, 20.
Mu lyashi lyakwe ilya pa Lupili ilyalumbuka, Yesu atile: “Ingileni pa mpongolo ya kamfyemfye: pa kuti impongolo yasalala, kabili inshila yapabuka iitwala ku boni, kabili bengi abengilako. Lelo inshila iitwala ku mweo ya kamfyemfye kabili yalifyenenkana, kabili banono abaisanga.” (Mateo 7:13, 14) Baibolo isosa ukwabula ukulamba ukuti kwaba fye “ukutetekela kumo.” (Abena Efese 4:5) Cailanga fye ukuti abengi ababa pa nshila “yasalala” ni bakapepa. Lelo tabakwata “ukutetekela kumo.” Apo kwaba fye ukupepa kwa cine kumo, abalefwaya ukusanga icitetekelo ca cine bafwile ukutwalilila ukucifwaya mpaka bacisanga.
Fwayeni Lesa wa Cine
Ukutula fye na pa kutendeka kwa muntu, Lesa aleba abantunse ifyo afwaya bene ukucita. (Ukutendeka 1:28; 2:15-17; 4:3-5) Pali lelo ifyo afwaya fyalilondololwa bwino bwino muli Baibolo. Ici e calenga ukuti citwangukile ukulekanya ukupepa Lesa asuminisha no ko ashasuminisha. (Mateo 15:3-9) Bamo bakonka imipepele ya fikolwe fyabo, ilyo bambi bakonka fye imipepele yabamo abengi mu bwikashi bwabo. Ku bengi, icipima uko bafwile ukupepa ni kuntu bafyalilwe na lintu bafyelwe. Lelo bushe mufwile ukusala imipepele yenu ukwabula ukutontonkanyapo nelyo bushe bambi e bafwile ukumusalila?
Pa kusala mufwile ukwishiba bwino ifishinka ukupitila mu kubebeta bwino bwino Amalembo. Mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, abasambilile bamo tabasumine ifyo Paulo alebeba apo pene fye. “Balefwayafwaya mu malembo akasuba na kasuba, beshibe ifi fintu nga ni fyo fine.” (Imilimo 17:11; 1 Yohane 4:1) Mulecita cimo cine?
Baibolo ilondolola Lesa wa bubumbo bonse ukuti afwaya aba kumupepela mu cine. Nga fintu calembwa pali Yohane 4:23, 24, Yesu atile: “Lelo inshita ileisa, na nomba e ko ili, ilyo bakapepa bene bene bakapepela Tata mu Mupashi na mu cine; pantu na Tata afwaya aba musango uyu babe aba kumupepa. Lesa Mupashi, na bamupepa bali no kumupepela mu Mupashi na mu cine.” “Ukupepa kwasanguluka kabili ukushakowela ku menso ya kwa Lesa Shifwe” e ko Lesa asuminisha fye. (Yakobo 1:27) Lesa alipaala iminshipendwa abafwayafwaya inshila ya kamfyemfye iitwala ku bumi. Lesa takapeele ubumi bwa muyayaya ku bashangwako lelo akapeela ababombesha pa kuti basange no kukonka inshila ya kamfyemfye iyo ateyanya.—