Abacaice Bepusha Ukuti . . .
Ninshi Lesa Alekela Tulecula?
“Lesa aba mu muulu umo ifintu fyonse fyawama, ilyo ifwe twaba pano calo apo tucula.”—Mary.a
ABAICE ba ndakai bafyalilwa mu calo ca malanda. Ifinkukuma na masanso yalengwa ne fyabumbwa pe sonde ifipaya abantu abengi nga nshi nafiseeka. Inkondo no kusansa kwa tupondo e filelandwapo sana pa malyashi. Ukulwala, amalwele, buntalamisoka, na masanso filasenda abatemwikwa besu. Mary, uo tulandilepo pa kubala aliponenwe no busanso. Asosele amashiwi ya cipyu ayali pa mubalo ilyo bawishi bafwile.
Nga twaponenwa na kayofi, ca cifyalilwa fye ukufuupulwa, ukuba no bulanda, nelyo fye ukufulwa. Napamo kuti waipusha auti: ‘Mulandu nshi ici cacitikila?’ ‘Ninshi cacitikila kuli ine?’ nelyo ‘Mulandu nshi cacitikila ino nshita?’ Amepusho ya musango yo yakabila amasuko yafika pa mutima. Lelo pa kusanga amasuko ya cine, tufwile ukuya ku ntulo ya cine. Ca cine, nga fintu umwaice uwe shina lya Turrel asosele, limo abantu “balakalipwa sana ica kuti bafilwa no kutontonkanya bwino bwino pa cicitike.” E co, kuti wakabila ukusanga icingakutalalikako umutima pa kuti wingatontonkanyapo bwino kabili mano mano.
Ukuponenwa Amafya
Kuti cayafya ukusumina, lelo, lelo imfwa no kucula fintu tushingatandula mu bumi. Yobo alondolwele ici bwino ilyo atile: “Umuntu uwafyalwa ku mwanakashi wa nshiku shinono kabili uwaisulamo ukutenkana.”—Yobo 14:1.
Baibolo yalaya ukuti kukaba icalo cipya “umukekala ubulungami.” (2 Petro 3:13; Ukusokolola 21:3, 4) Lelo, ilyo ifyo fintu fisuma fishilaisa, abantunse balingile ukupita mu nshita ya bubifi bushaikulila. Baibolo itila: “Ishibe ci, ukuti mu nshiku sha kulekelesha mukesaba inshita shaibela ishayafya.”—2 Timote 3:1.
Bushe ishi nshita shayafya shikabako ukufika lilali? Abasambi ba kwa Yesu nabo balipwishe ilipusho limo line. Lelo, Yesu tabebele ubushiku nelyo inshita ilyo ubu bwikashi bwa macushi bukapwa. Ukucila Yesu atile: “Uwashipikisha ukufika na ku mpela, wene e ukapusuka.” (Mateo 24:3, 13) Amashiwi ya kwa Yesu yatukoselesha ukulolesha ku fya ku ntanshi. Tufwile ukuiteyanya ukushipikisha amafya ayengi ilyo impela ishilaisa.
Bushe Tufwile Ukupeela Lesa Umulandu?
E co, bushe caliba fye bwino ukufulilwa Lesa pa mulandu wa kuti alaleka tulecula? Tawingacite co nga wailuka ukuti Lesa alilaya ukupwisha ukucula konse. Kabili taciba amano ukutontonkanya ukuti Lesa e ulenga ifibi ukucitika. Amasanso ayengi ayacitika, ya mankumanya fye. Ku kulangilila, elenganya ukuti umwela wapuupa no kuwisha umuti uwacena umuntu. Abantu kuti batila Lesa e wacite ci cintu. Lelo, te Lesa alengele ulya muti ukupona. Baibolo ilatwafwa ukwishiba ukuti ifya musango yo fyaba fintu fya bulanda ifitumbuka mu “nshita ne ca mankumanaya.”—Lukala Milandu 9:11.
Limo icilenga ukucula kukanapingula bwino pa fintu. Tutile ibumba lya baice banwa sana ubwalwa e lyo baya na ku kwensha motoka. Basangwa mu busanso bwabipisha. Nani mwingapeela umulandu? Bushe ni Lesa? Iyo, balobolola fye ifitumbuka mu kukanapingula bwino pa fintu.—Galatia 6:7.
Napamo kuti waipusha ati, ‘lelo, bushe Lesa takwata maka ya kupwisha amafya pali nomba?’ Abaume ba busumino bamo aba ku kale balipwishepo ifyo. Kasesema Habakuki aipwishe Lesa ati: “Nga cinshi mulolesesha abafutika? Cinshi ico mutalalila ku mubifi ilyo amino wamucila ku bulungami?” Lelo, Habakuki tali uwasuswa ukufika pa casuko. Atile: ‘Nkamone co akasosa kuli ine.’ Pa numa Yehova amulaile ukuti pa “nshita iyalingilwe,” Ali no kupwisha ukucula. (Habakuki 1:13; 2:1-3) E co tulingile ukutekanya, ukulolela Lesa ukupwisha ububifi pa nshita yakwe iyalingwa.
Te kwesha ukususwa ukusosa ukuti napamo Lesa afwaya fye tulecula nelyo ati e utwesha. Ca cine ukuti ukucula kuti kwalenga twalundulula imibele isuma. Kabili Baibolo itila amesho ayo Lesa asuminisha kuti yawamya icitetekelo cesu. (AbaHebere 5:8; 1 Petro 1:7) Na cine, abengi abaponenwa na mesho ya kuponya pa musao, balasanguka abatekanya sana nelyo aba cililishi. Lelo, tatufwile ukumona kwati Lesa e walengele bene ukucula. Ukutontonkanye fyo kulanga ukuti tatumona ukutemwa kwa kwa Lesa na mano yakwe. Baibolo isosa ukwabula ukulamba ati: “Ilyo umuntu aeshiwa, etila: ‘Ni Lesa e ulenjesha.’ Pantu Lesa te kuti eshiwe ku bubi, kabili umwine tesha muntu iyo.” Ukucila ukucite co, Lesa alatupa “ica bupe conse icisuma ne ca kupeelwa conse icapwililika”!—Yakobo 1:13, 17.
Ico Lesa Alekela Ububifi Ukubako
Bushe ububifi bufuma kwi? Ibukisha ukuti Lesa alikwata ifibambe—maka maka ‘uwitwa Kaseebanya kabili Satana, uulufya aba pano isonde bonse.’ (Ukusokolola 12:9) Lesa abikile Adamu na Efa, abafyashi besu aba kubalilapo, mwi sonde umushali macushi. Lelo, Satana asongele Efa ukusumina ukuti ifintu kuti fyamuwamina nga taletekwa na Lesa. (Ukutendeka 3:1-5) Ku ca bulanda, Efa aumfwilile ubufi bwa kwa Satana no kukanaumfwila Lesa. Adamu na o apondokele pamo na wene. Cinshi catumbwikemo? Baibolo itila, “Imfwa yasalanganine ku bantu bonse.”—Abena Roma 5:12.
Ukucila ukufumyapo ubu bucipondoka pa konaula Satana na bamukonkeleele lilya line fye, Lesa asalilepo ukulolela papite nshita. Cinshi ico cawamine? Cimo, ni co cali no kulenga Satana ukwishibikwa ukuti wa bufi! Ubushininkisho bwa kuti ukukanatekwa na Lesa kuleeta fye uboni bwali no kufula nga papite nshita. Bushe ico te cacitika? “Icalo conse calaala mu maka ya mubifi.” (1 Yohane 5:19) Kabili, “abantu bacito lukambo ku bantu ku kubabifya.” (Lukala Milandu 8:9) Mu mipepele ya bantunse mwaba ifisambilisho ifyapikana. Imibele ya bantu yalibipa icine cine. Amabuteko ya buntunse yalyesha imitekele yonse iyabako. Balapangana ifipangano no kupanga amafunde, lelo tabacita ifyo abantu bakabila. Inkondo nayo ilalundako amalanda.
Cintu cayeba ukutila tulakabila ukuti Lesa akacitepo cimo icikapwisha ububifi! Lelo, ici cikacitika fye mu nshita ya kwa Lesa umwine. Ukufikila iyo nshita, twaba ne shuko lya kutungilila ukuteeka kwa kwa Lesa pa kumfwila amafunde yakwe ne fishinte fya mafunde ifisangwa mu Baibolo. Ilyo ifyabipa fyacitika, isubilo lya cine cine ilya kwikala mu calo cabula amacushi kuti lyatusansamusha.
Na Bambi Balacula
Nalyo line, ilyo tulecula, napamo kuti twalaipusha ati, ‘Cinshi cacitikila kuli ine?’ Lelo, umutumwa Paulo atucinkulako ati, kuli na bambi abalecula, atila: “Ububumbo bonse bulatetela capamo no kucululukila capamo ukufika kuli nomba.” (Abena Roma 8:22) Ukwishiba ici cishinka kuti kwakwafwa ukushipa ilyo ulecula. Ku kulangilila, Nicole alilungulushiwe sana ku mutima ilyo kwali ukusansa kwa tupondo pa September 11, 2001, mu musumba wa New York City na mu Washington, D.C. Atila: “Calimponeshe pa musao kabili nalitiinine.” Lelo, ilyo abelengele ifyo Abena Kristu banankwe bashipikishe kalya kayofi, alilekele ukuyumfwe fyo.b “Nalikutulwike ukuti te ine neka nalecula. Ukukalipwa no bulanda fyaile filepwa panono panono.”
Limo cilawama ukufwaya uo wingalanda nankwe pa cacitika, napamo, umufyashi, cibusa wakosoka, nelyo eluda wa Bwina Kristu. Ukweba umo uo wacetekela fyonse ifili ku mutima kukakwafwa ukupokelela “icebo cisuma” icikakukoselesha. (Amapinda 12:25) Umwaice wa Bwina Kristu uwa ku Brazil asosa ati: “Nafwililwe batata imyaka 9 iyapita, kabili nalishiba ukuti bushiku bumo Yehova akababuusha. Lelo, cimo icangafwile sana kulemba ifyo naleyumfwa. Kabili naleebako abanandi Abena Kristu ifyo naleyumfwa.” Bushe walikwata “ifibusa” fya cine ifyo wingebako ifya ku mutima? (Amapinda 17:17) Lyene mwenamo mu kwafwa kwabo ukwa kutemwa! Wilatiina ukulila nelyo ukulanga ubulanda bobe. Nangu fye ni Yesu wine inshita imo “alilile ifilamba” pa mfwa ya kwa cibusa wakwe Lasaro!—Yohane 11:35.
Baibolo yatulaya ukuti bushiku bumo ‘tukalubulwa ku busha bwa kubola’ no kuipakisha “ubuntungwa bwa bukata ubwa bana ba kwa Lesa.” (Abena Roma 8:21) Ilyo iyo nshita ishilafika, abantu basuma abengi kuti bacula. E co, leka ukwishiba ico ukucula kwabelako no kwishiba ukuti kukapwa kukusansamushe.
[Amafutunoti]
a Amashina yamo nayalulwa.
b Moneni ifipande fyaleti “Courage in the Face of Disaster,” muli Awake! wa January 8, 2002.
[Icikope pe bula 22]
Limo kuti caba bwino ukulanga ubulanda bobe