Abacaice Bepusha Ukuti . . .
Kuti Nacita Shani pa Kuti Ndeke Ukucita Ici Cintu Cabipa?
“Natendeke ukuyangasha ku ca mfwalo ninshi ndi ne myaka 8. Mu kuya kwa nshita, naishibe ifyo Lesa amona uyu mulandu. Naleumfwa sana ububi lyonse nga nabwekeshapo ukucite ci cintu. Naleyipusha nati, ‘Bushe Lesa kuti antemwa ifi fine ncita?’ Mu mutima naleti, nshakapusuke no kwingila mu calo cipya ica kwa Lesa.”—Luiz.a
NAKALIMO na iwe walibelesha ukuyagasha ku ca mfwalo nga Luiz. Walishiba ukutila Yehova kuti atemwa sana nga ca kutila waikaanya ilyo wafwaya ukucite ici cintu kabili walanga ukuti walikwata icisabo ca ku mupashi ica kuilama. (Abena Galatia 5:22, 23; 2 Petro 1:5, 6) Lelo, limo ufwile ulafilwa ukuikaanya. Lyonse nga wabwekeshapo ukuyangasha ku ca mfwalo, umona kwati tawakatale auleka no kuti calikwafya sana ukukonka amafunde ya kwa Lesa ayalungama.
Ifi fine e fyo no mulumendo Pedro alemona. Atila: “Nga nabwekeshapo ukucite ici cintu, naleumfwa sana ububi. Nalemona kwati teti mbelelwe uluse pa co nalecita.” Nalefilwa ukupepa. Nga ndefwaya ukupepa, nalebalilapo ukulanda amashiwi ya kuti: ‘Yehova nshishibe nga mwalayasuka ili pepo, lelo . . . ’” André, umulumendo umbi na o e fyo aletontonkanya. Atila: “Nalemona kwati ndi wa bumbimunda. Nalefilwa ukwima pa busanshi ulucelo no kucita icili conse. Nalefilwa ukuya mu kulongana no kubombako umulimo wa kushimikila abantu.”
Na iwe nga umfwa kwati ni filya Luiz, Pedro, nelyo André baleumfwa, shipa. Te iwe weka wakwata ubu bwafya, kabili tacilepilibula ukuti tawakabale auleka ici cisela! Abaice abengi na bakalamba bene, balitekwapo ubusha kuli uyu musango lelo balisuka baleka. Na iwe kuti waleka.b
Icingakwafwa nga Waumfwa Sana Ububi
Nge fyo tulandilepo kale, abatemwa ukuyangasha ku fya mfwalo ilingi line balomfwa ububi pa co bacita. Ca cine, ukuba no “bulanda . . . ubwalola kuli bukapepa,” kuti kwalenga waleka ukucite ci cintu cabipa. (2 Abena Korinti 7:11) Lelo ukuba sana no bulanda, te kuti kukwafwe. Kuti kwalenga wanenuka ica kuti waleka no kulwisha ukuti uleke.—Amapinda 24:10.
Kanshi bikako amano ku kwishiba bwino bwino uyu mulandu. Ukwangasha ica mfwalo kulakowesha. Kuti “watekwo busha ku fya lunkumbwa fyalekanalekana ne fya kwangala,” kabili kuti fyakowesha ukutontonkanya kobe. (Tito 3:3) Na lyo line, ukuyangasha ku ca mfwalo te bupulumushi bwabipisha nga filya ubulalelale bwaba. (Abena Efese 4:19) Kanshi nga ulacite ci cintu, taufwile ukumona kwati ucita ulubembu ulukalamba ica kuti tawingelelwa. Icifwaikwa fye pa kuti uleke, kutwalilila ukuikaanya!
Limo limo umuntu nga abwekeshapo ukucita ici icintu, alomfwa ububi kabili alanenuka. Ico nga cacitika, ibukisha amashwi yaba pa Amapinda 24:16 apatila: “Umulungami kuti awa imiku cinelubali no kwima kabili; lelo ababifi bawishiwa ku bubi.” Nga wabwekeshapo te kutila ninshi wabe mbifi ya kantu. E ico te kwesha ukuleka ukulwisha ukuti uleke. Ufwile ukumona icacilenga ubwekeshepo, e lyo weshe na maka ukukanacite co cintu na kabili.
Mu nshita ya kuti wikalile fye ukuipeela umulandu pa cilubo wacita, tontonkanya pa kutemwa kwa kwa Lesa no luse lwakwe. Kemba wa malumbo Davidi, uwacitile ifilubo ifikalamba atile: “Ifyo shibo acite nkumbu ku bana bakwe, e fyo Yehova acite nkumbu ku bamutiina; pantu wene aliishibe mibumbilwe yesu, aibukisho kuti tuli lukungu.” (Amalumbo 103:13, 14) Ca cine, Yehova alishiba ukuti tatwapwililika, kabili ‘alatulekelela’ nga twalufyanya. (Amalumbo 86:5) Cimbi na co, alafwaya twabikako sana amano pa kuti tuleke ukucita icabipa.
Finshi wingacita pa kuti ulekelele ukuyangasha ku ca mfwalo?
Ico Ukwebako Bambi Ubwafya Ukwete Kwawamina
Nangu ca kutila imilandu yakuma ubwaume no bwanakashi ilalandwapo sana muno nshiku, mu fyalo ifingi abantu bacili balafilwa ukulandapo bwino bwino kabili mu mucinshi. Nakalimo na iwe ulomfwa insoni ukwebako abantu abengakwafwa. Umwina Kristu umo uwatekelwo busha kuli uyu musango pa myaka iingi, atile: “Kanshi nga nalishipile fye naebako umuntu umo pali uyu mulandu ilyo nali umwaice! Naliculile pa myaka iingi, naleyeba nati ndi wa mulandu, kabili ici calengele nalafilwa ukuba na bantu, e lyo na bucibusa bwandi na Yehova tabwali bwino.”
Ni bani ufwile ukwebako? Uwingalinga sana, muntu uwakosa sana ukupepa, maka maka abafyashi bobe. Pa kutendeka ukulanda kuti watila: “Ndefwaya ukulandako na imwe pa bwafya bumo ubulencusha sana.”
Mário aebeleko bawishi uyu mulandu, kabili bawishi bali ne cikuuku kabili balimwene ukutila alingile ukwafwilishiwa. Balisokolwele na kuli Mário abati na bo balitekelwepo ubusha kuli ici cintu ilyo bali abaice. Mário atile: “Filya batata banjebele fyalinkosha sana pantu tabamfishile ukuti na bo balipo no bu bwafya.” Nayebele nati nga ca kutila batata basukile baleka ukucite ci cintu, ninshi na ine kuti naleka. Ifyo twalanshenye na batata fyalimfika sana pa mutima ica kutila nalifililwe ukushipikisha nalila.”
André alishipile aebako eluda Umwina Kristu, kabili alomfwa bwino ukutila alicitile co.c André atila: “Ilyo eluda alekutika ifyo nalelanda, ifilamba fyalilengalenga mu menso yakwe. Ilyo napwile ukusosa anjebele ukutila Yehova alintemwa sana. Atile bengi bakwata ubu bwafya. Atile akulalanshanya na ine mu nshita mu nshita pa kuti amona nga cilenkosela ukuleka nelyo iyo kabili andaile ukundetela ifyebo na fimbi ukufuma mu mpapulo shilanda pa fya mu Baibolo. Pa numa ya kulanda nankwe, nalibikileko amano nati kano fye ndeke ukucite ci cintu, nangu nabwekeshapo, nshakanenuke.”
Na iwe kuti wasanga ifingakwafwa ilyo ulelwisha ukuti uleke ukuyangasha ku ca mfwalo nga filya fine Mário na André bacitile. Konka ukufunda ukuli mu mukululo uli muli cino cipande, uuleti, “Tendeka Ukucita Ifingakwafwa Ukuleka!” Cetekela fye ukutila ukasuka ukaleke ukucite ici cintu!
[Amafutunoti]
a Muli cino cipande amashina yalimo te ya bantu tulelandapo.
b Nangu ca kutila abantu abalumbwilwe muno baume fye, na banakashi abengi balatekwa ubusha kuli ici cintu. Kanshi abalefundwa pano baume na banankashi bene. Na cimbi ico ulingile ukwishiba ca kutila ici cipande cilelanda pa kuyangasha ku ca mfwalo we mwine. Ukwangasha ica mfwalo ica muntu umbi, kwaba pa fyo Baibolo ita ati ubulalelale, kabili ulu lubembu ulukalamba sana kuli Lesa.—Moneni icipande caleti “Young People Ask . . . What’s Wrong With Premarital Sex?” muli Awake ya July 22, 2004, pa mabula 12-14.
c Umukashana nakalimo kuti aeba banyina nelyo nkashi mu cilonganino uwakosa mu kupepa.
IFYA KUTONTONKANYAPO
◼ Mulandu nshi cacindamina ukwibukisha ukutila Yehova “alalekelela”?—Amalumbo 86:5.
◼ Finshi ukalacita pa kuti uleke ukuyangasha ku ca mfwalo?
◼ Cinshi ushifwile ukumfwila insoni ukwipusha aba kukwafwa?
◼ Cinshi cingakwafwa ukulatontonkanya pa fintu ifyasanguluka?
[Akabokoshi ne Cikope pe bula 19]
Nga Wabwekeshapo Te Kutila Ninshi Tawakaleke!
Abengi nga bafilwa ukuikaanya batontonkanya ati: ‘Nacifilwa ukuikaanya ukucite ci cintu, kanshi kantwalilile fye pantu nshakaleke.’ Wilatontonkanya ifyo. Te kwesha ukunenuka nga wafilwa ukuikaanya, twalilila ukucita ifingakwafwa ukuleka nangu ca kutila wabwekeshapo umuku umo nelyo imiku iingi.
Natulangilile: Tutile uleya ulenina amatabo e lyo wapusa apa kunyanta wafwaya ukupona, bushe kuti wasosa auti: ‘Nalabwelela fye apo nacitampila pa kuti ntendeke cipya cipya’? Te kuti ucite fyo! Kanshi nga ulelwisha ukuleka ukucita icintu icibi, te kwesha ukunenuka nga wabwekeshapo ukucite co cintu.
Ilingi kwena nga wabwekeshapo ukucita ico ulefwaya ukuleka, kulaba ukumfwa sana ububi. Limo kuti wacilamo ukuipeela umulandu ica kutila walamona kwati uli mbifi, no kuti tawakosa e lyo taufwile no kumona ubusuma ubuli bonse pano calo. Te kwesha ukutontonkanya ifyo. Nga uleimona ifyo kuti wafilwa ukucita ifingalenga waleka uyu musango. Kabili ibukishe ici: Yesu Kristu, umuntu wakulisha pa bantu bonse uwaishile pano calo, aishile ku kupususha ababembu, te bantu abapwililika. E ico, pali ino nshita, tapali umuntu pano calo uwingacita ifintu ukwabula ukulufyanyapo.—Ukufuma muli Loleni! ya April 8, 1991, pe bula 28.
[Akabokoshi ne Cikope pe bula 20]
Tendeka Ukucita Ifingakwafwa Ukuleka!
◼ Fumyako amano no kutontonkanya pa fintu fimbi.—Abena Filipi 4:8.
◼ Te kwesha ukulalolesha ifintu ifingalenga walafwaya ukutendeka ukuyangasha ku ca mfwalo.—Amalumbo 119:37.
◼ Pepa no kulomba “amaka yacila aya lyonse.”—2 Abena Korinti 4:7.
◼ Ulebomba sana imilimo Abena Kristu bapeelwa.—1 Abena Korinti 15:58.
[Akabokoshi/Icikope pe bula 20]
Ubwafwilisho na Bumbi
Nga ulefwaya ifyebo na fimbi ifingakwafwa ukuleka ukuyangasha ku ca mfwalo, mona icipandwa 25, na 26 mu citabo citila Ifipusho Abacaice Bepusha . . . Ifyasuko Fibomba, icalembwa ne Nte sha kwa Yehova.