Icalenga 2—Mulebika Amano ku fyo Umubili Wenu Ukabila

“Takwatala akuba umuntu nangu umo uwapata umubili wakwe; lelo alauliisha no ku-usunga bwino.”—Abena Efese 5:29. Nga muleisakamana bwino kuti mwaba no bumi ubusuma.

◯ Mulelaala sana. “Ukutuusha panono kwawama ukucila ukucishamo ukubombesha no kuuma fye umwela.” (Lukala Milandu 4:6) Ifya kucitacita ifya muli cino calo fyalilenga inshita abantu basendama ukucepa. Lelo ukulaala kulakabilwa sana pa kuti tube no bumi ubusuma. Abafwailisha basanga ukuti nga twalaala, umubili na bongobongo filatuusha bwino, icilenga ukuti twiba ne cilafi nelyo ukulafulwafulwa.

Ukulaala utulo kulalenga umubili ukukwata amaka ya kulwisha amalwele no kuti twilalwala sana amalwele ya lwambu, shuga, stroko, ubulwele bwa ku mutima, kansa, ukwinisha, ubulwele bwa ku matontonkanyo, nalimo ukubikako fye no bulwele bwa Alzheimer. Mu nshita ya kulalya amaswiti, ukunwa kofi, nelyo ukubomfya ifintu fimbi ififufya utulo, tufwile ukuleka umubili wesu uletuusha pantu ukulaala utulo kulatucingilila. Abakalamba abengi bakabila ukulaala ama-awala 7 nelyo 8 cila bushiku pa kuti balemoneka bwino, baleumfwa bwino, no kulabomba imilimo ukulingana na papelele amaka yabo. Nga baice bena bakabila ukulaala ama-awala ayengi. Abalumendo na bakashana abashilaala ama-awala ayo balingile ukulaala kuti balalwala amalwele ya ku matontonkanyo kabili kuti balaala ilyo bale-ensha motoka.

Ukulaala utulo kulacilanapo ukucindama nga natulwala. Umubili wesu kuti walwisha amalwele yamo pamo nge cifine, nga ca kuti fye twalaala no kunwa sana ifya menshi menshi.

◯ Mulesakamana ameno yenu. Ukusukusa mu kanwa nga mwalya ifya kulya no kufumya tonse utufyanteme mu meno, maka maka ilyo mushilaya mu kulaala, kukalenga ukuti mwikalalwala ameno, ubulwele bwa fiponshi, nelyo ukusokoka ameno. Nga tatukwete ameno, te kuti tuipakishe ifya kulya nge fyo twingaipakisha nga tuli na meno. Abafwailisha batila insofu tashifwa ku mulandu wa kukota, lelo shifwa ku nsala nga ameno yapwa ukusokoka ica kuti shalafilwa ukusheta bwino ifya kulya. Abana abo basambilisha ukusukusa mu kanwa no kulafumya tonse utufyantama mu meno nga balya ifya kulya bakaba no bumi ubusuma mu bwaice bwabo e lyo na mu bukalamba.

◯ Muleya ku cipatala. Amalwele yamo yakabila fye ukuya kuli badokota. Ubulwele nga babusanga bwangu, ilingi line kulaba ukupola kabili takuba kupoosapo indalama ishingi. Kanshi nga tamuleumfwa bwino, muleya kuli badokota pa kuti bamwafwe ukupwisha ubwafya, ukucila ukunwa fye imiti iya kucefyako ubukali.

Ukulaya libili libili mu kupimisha kuli badokota kuti kwalenga mwacilikila amalwele ayabipisha. Calicindama no kulaya mu kulamonana na badokota libili libili ilyo muli pa bukulu.a Nomba muleibukisha ukuti badokota te kuti bacite ifipesha amano. Amalwele yesu yonse yakapola fye nga ca kuti Lesa alenga “ifintu fyonse ukuba ifipya.”—Ukusokolola 21:4, 5.

[Futunoti]