ICIPANDE ICIKALAMBA | BUSHE ABAFYASHI BALILEKA UKUSALAPULA ABANA?
Ukusalapula Ukubomba Bwino
UKWABULA no kupita mu mbali, ukukusha abana kwalyafya. Lelo ukufilwa ukusalapula abana ilyo calinga kulalenga uyu mulimo ukukoselako. Mulandu nshi? Pantu abana nga tabalesalapulwa (1) kuti batwalilila ukukanaumfwa, kabili ici kuti calalenga abafyashi ukulanaka sana, na (2) abafyashi nga balealula-alula amafunde, abana balafilwa ukwishiba ifyo balingile ukucita ne fyo bashilingile ukucita.
Nomba ukusalapula umwana mu nshila ya kutemwa kuti kwalenga aba na mano e lyo ne mibele iisuma. Na kabili, ici kuti calenga abana baicetekela no kukula bwino. Nomba ni kwi mwingasanga ukupanda amano ukusuma ukwingamwafwa ukulasalapula bwino abana benu?
Ukufunda Ukusuma Ukwaba Muli Baibolo
Abalemba ino magazini e kutila Inte sha kwa Yehova, basumina ukuti Baibolo “ya mulimo ku kusambilisha, ku kukalipila, ku kulungika ifintu, ku kusalapwila mu bulungami.” (2 Timote 3:16) Baibolo te citabo ca kumwafwa fye ukuba umufyashi musuma, lelo ukufunda ukwabamo kulafwa ne ndupwa. Moneni ifya kumwenako fimo.
BAIBOLO ITILA: “Ubuwelewele. . . bwakakatila ku mutima wa mwaice.”—Amapinda 22:15.
Nangu ca kuti abana balalangulukilako kabili baliba ne cikuuku, limo balacita ifintu ifya buwelewele. Kanshi abana balingile ukulasalapulwa. (Amapinda 13:24) Ukusumina ici cishinka kukalenga mukakushe bwino abana benu.
BAIBOLO ITILA: “Wishimunuka ukusalapula umwaice.”—Amapinda 23:13.
Tamulingile ukufilwa ukusalapula abana benu pa mulandu wa kutiina ukukalifya abana nelyo ukutiina ukuti bakamupata nga bakula. Nga ca kuti mulesalapula abana mu nshila iisuma, mukabafwa ukulaumfwa abantu nga babalungika, ne ci cikabafwa nga bakula.—AbaHebere 12:11.
BAIBOLO ITILA: “Ico umuntu alebyala, e co akalobolola.”—Abena Galatia 6:7.
Kwena abafyashi bonse fye balafwaya ukulacingilila abana babo, e lyo na kuba e fyo cifwile fye no kuba. Lelo abafyashi balingile ukwishiba ilyo bengacingilila abana. Nga ca kuti mulecingilila abana na ku fintu ifyo balufyenye nelyo ukubalandilako ilyo kafundisha nelyo umukalamba umo amweba ifyabipa ifyo bacicita, ninshi tamuleyafwa abana benu. Mufwile ukumona aba bantu ukuti balemwafwa. Nga mulecita ifi, ninshi mulesambilisha umwana wenu ukucindika abaletungulula, ukubikako fye na imwe bene.—Abena Kolose 3:20.
BAIBOLO ITILA: “Kalume uo balekelesha alenga nyina insoni.”—Amapinda 29:15.
Muleba no kutemwa, mwilaaluka-aluka, kabili mwilapampamina fye pa cintu cimo
Kwena abafyashi tabafwile ukulacusha abana, na lyo line tabalingile ukuba no mulekelesha. Icitabo ca The Price of Privilege citila: “Abana abakwata abafyashi ababa no mulekelesha bamona kwati abakalamba tabakwata amaka pa ng’anda.” Nga tamulebomfya bwino amaka mwakwata, umwana kuti alamona kwati e wakwata amaka pa ng’anda. Ne ci kuti calenga alacita ifintu ifingalenga ena e lyo na imwe ukuba no bulanda.—Amapinda 17:25; 29:21.
BAIBOLO ITILA: ‘Umwaume akalambatila ku mukashi wakwe, kabili aba babili bakaba umubili umo.’—Mateo 19:5.
Baibolo itila, umwaume no mwanakashi balingile ukuupana ilyo bashilatendeka ukukwata abana kabili bafwile ukutwalilila ukuba pamo na lintu abana bakula bafuma na pa ng’anda. (Mateo 19:5) Kanshi, mwabalilepo ukuupa nelyo ukuupwa, e lyo pa numa mwaisaba abafyashi. Nga ca kuti mwabika sana amano ku mwana wenu ukucila ku cupo cenu, umwana wenu kuti atendeka ‘ukuitunga ukucila pa fyo aba.’ (Abena Roma 12:3) Icupo tacikosa sana nga ca kuti abafyashi babika sana amano ku bana ukucila ku cupo cabo.
Ifingafwa Abafyashi
Pa kuti mubombe bwino umulimo wa kukusha abana benu, ilyo mulebasalapula mufwile ukumfwila uku kufunda.
Muleba no kutemwa. “Mwilakalifya abana benu, epali baba no bulanda.”—Abena Kolose 3:21.
Mwilaaluka-aluka. “Lekeni Ee wenu abe Ee, na Iyo wenu abe Iyo.”—Mateo 5:37.
Mwilapampamina fye pa cintu cimo. “Nkakusalapula ukusalapula ukwalinga.”—Yeremia 30:11.a
a Nga mulefwaya ukumfwilapo na fimbi, kabiyeni pa jw.org. Kabiyeni apo balemba ukuti BIBLE TEACHINGS > COUPLES & PARENTS, apo mwingasanga ifyebo pamo nga “Disciplining Children,” “How to Deal With Tantrums,” “Inculcate Moral Values in Your Children,” na “How to Discipline Your Teenager.”