Utunono Uto Bafumya mu Fyaba mu Mulopa ne Nshila sha Kulepwilamo Abalwele

Utunono uto bafumya mu fyaba mu mulopa. Kwaliba utuntu utunono uto bafumya mu fikalamba ifyaba mu mulopa. Ne fi ifikalamba ni nsandesande shakashika, ishabuuta, ne shilenga ukuti umulopa utikame, e lyo ne fyaba nga menshi ifyaba mu mulopa ifyo beta ukuti plasma. Ku ca kumwenako, mu nsandensande shakashika balafumyamo utuntu utunono ututwala umwela wa oxygen ku filundwa fya mubili. Muli utu uto bafumya mu mulopa wa bantu nelyo uwa nama, balapangilamo imiti ya kupeela abashakwata sana insandesande shakashika na ba kuti umulopa naufuma sana.

Muli plasma mwaliba ifintu ifingi pamo nga ama hormone, ama enzyme, ama minerals, inorganic salts na sugar. Na kabili plasma ilasanganya mu mubili ifilenga ukuti umulopa uletikama, ifilwisha amalwele, pamo nga albumin. Umuntu nga alwala, badokota kuti bamulembela inyeleti sha muti uo bapangila ku fyo bafumya muli plasma iya bantu abapola kale kuli ubu bulwele. Mu nsandesande shabuuta kuti bafumyamo utuntu utulwisha utushishi utuleta amalwele yamo no tuntu uto babomfya pa kundapa amalwele ya kansa.

Bushe Abena Kristu kuti basumina ukubondapila ku miti iyo bapangila ku to bafumya mu fyaba mu mulopa? Baibolo tayalondolola fyonse, kanshi cila muntu alingile aisalila ukulingana ne fyo Lesa afwaya. Bamo kuti bakaana imiti yonse iyo bapangila ku to bafumya mu fyaba mu mulopa, pantu Ifunde lya kwa Lesa ku bena Israele lyatile umulopa nga wafuma mu ca mweo wali no kupongolwelwa “pa mushili.” (Amalango 12:22-24) Bambi na bo, nangu ca kuti te kuti basumine ukubabikamo umulopa nangu ukubabikamo cimo pa fikalamba ifyaba mu mulopa, kuti basumina umuti uo bapanga ku tuntu utunono uto bafumya mu fikalamba ifyaba mu mulopa. Nalimo kuti batontonkanya ukuti utunono uto bafumishe ku mulopa tatwimininako ubumi.

Ilyo mushilasumina nelyo ukukaana imiti iyo bapanga ku to bafumya mu fyaba mu mulopa, tontonkanyeni pali aya mepusho: Bushe nalishiba ukuti nga nakaana tonse uto bafumya mu fyaba mu mulopa ninshi nakaana no muti onse uwa kulwisha amalwele nangu uwingalenga umulopa watikama pa kuti wilafuma? Bushe kuti nabalondolwela badokota ico nakaanina nelyo ico nasuminina umuti uo bapanga ku to bafumya mu fyaba mu mulopa?

Inshila sha kulepwilamo abalwele. Inshila imo iya kulepwilamo abalwele ya kuti ilyo balebombela umulwele batala bafumya umulopa no kuusungila kumbi uku ninshi nababikamo ifya kufusha umulopa uushele mu mubili e lyo pa numa baubweseshamo (hemodilution). Iya bubili ya kuti ilyo balebombela umulwele, umulopa uulefuma pa cilonda balaubuula no kuuwamya e lyo baubwekesha mu mubili (cell salvage). Apo cila dokota alikwata inshila abombelamo abalwele bakwe, Umwina Kristu alingile ukwipusha dokota uulemubombela ifyo alacita pa kumubombela.

Ilyo mulesala ifyo mulefwaya bacite pa kumubombela, kuti cawama mwatontonkanya pali aya mepusho: ‘Nga ca kuti umulopa wandi baufumya bausungila kumbi ilyo balemombela, bushe nkalamona uyu mulopa ukuti wandi, apo umulopa nga wafuma mu mubili ufwile ukupongolwelwa “pa mushili”? (Amalango 12:23, 24) Apo nalishiba ifyo Baibolo isambilisha, bushe umutima tawakalencusha nga bafumyamo umulopa umo mu mubili wandi ilyo balemombela e lyo pa numa baubweseshamo? Bushe ninjishiba ukuti nga natila nshilefwaya ababomfi ba mu cipatala babomfye umulopa wandi pa ku ng’undapa ku bulwele fye bonse ninshi nakaana no kuupima, ukuuwamya, nangu ukuupisha muli mashini iilebomba ku kwafwa umutima nelyo bapwapwa?’

Umwina Kristu alingile ukuisalila ifyo alefwaya badokota babomfye umulopa wakwe ilyo balemubombela. Kabili e ulingile no kuisalila nga kuti bapima umulopa wakwe nangu nga kuti asumina bafumya umulopa uunono mu mubili wakwe, napamo bauwamya, e lyo baubwekeshamo.