Baibolo—Bushe mu Cituntulu ya Mushilo?

BANTU banga ilelo bamona Baibolo pamo nge ya mushilo, Icebo ca kwa Lesa? Muli iyi nkulo ya mintelengu, abengi balangulula yene ukuba iyaleka kale ukubomba kabili iishingabomba mu kwampanako, ukutwishika ukuti mu cine cine ya mushilo. Nelyo fye bamo aba ntungulushi sha butotelo isha Kristendomu basambilisha ukuti Baibolo yaandatilwa ne milumbe ne nshimi. Balatwishika ‘nampo nga ukwilula kwa mu Baibolo ukwa lyashi lya kale ni kumo uko umuntu walamuka engasuminisha.’—The Interpreter’s Dictionary of the Bible, Volume 2, ibula 611.

Abasambilila abalumbuka balebyala imbuto sha kutwishika ukulosha ku kulinga kwa kulosha kuli Baibolo pamo nge Cebo ca kwa Lesa. Umo asosele ukuti “nga ca kuti umo alefwaya ukubomfya umusango wa Cebo ca kwa Lesa uwa lulimi, inumbwilo yalinga iya Baibolo kuti yaba Icebo ca kwa Israele, Icebo ca Bena Kristu bamo abaishibikwa aba mu kubangilila.” (The Bible in the Modern World, ica kwa James Barr) Cinshi uletontonkanya? Bushe Baibolo Cebo ca kwa Lesa? Bushe mu cituntulu ya mushilo?

Ni Nani Alembele Baibolo?

Ukulembwa kwa Ukudendeka, ibuku lya kubalilapo ilya Baibolo, mu nshila ya cishilano kwashingamikwa kuli Mose, umuHebere uwaikeleko imyaka imo 3,500 iyapitapo. Ukulingana na Baibolo ine, mupepi na baume 40 ukufuma ku nyendo shalekanalekana isha bumi bayakene mu kulemba Amalembo yonse ayashala, ukufumamo ukulonganikwa kwa mabuku 66, nelyo ukwakanikanya kunono, ukwa Baibolo. Nangu cibe fyo, aba baume tabailangulwike abene ukuba bakatendeka ba cine cine aba Baibolo. Kalemba umo atile: “Amalembo yonse yantu yapuutwamo kuli Lesa.” (2 Timote 3:16) Umbi alembele pa lwa bakalemba ba Baibolo ukuti: “Ni pa kobelwa ku mupashi wa mushilo e po abantu ba mushilo balandiile.”—2 Petro 1:21.

Ici cibika bakalemba mu cifulo ca baume ba filembelo, nelyo basekretari, abalamwa, nelyo abatungululwa, na Lesa. Ukulingana na Baibolo, kalemba ilingi line asuminishiwe ukusala amashiwi yakwe yene mu kulumbulula ifyebo fyapayanishiwa muli bulesa. (Habakuki 2:2) Uyo e mulandu wine kwabelako imisango iingi iya kulembelamo ukupulinkana Baibolo yonse. Lelo ukulemba kwaletungululwa lyonse na Lesa.

Ca cine, ukutunga kwa aba bakalemba ku kupuutwamo kwa bulesa takwaba mu kwine kweka ubushinino bwa kuti Baibolo bukombe bwa bulesa ubwa kwa Kabumba ku mutundu wa buntunse. Nangu ni fyo, nampo nga Uwapulamo e Katendeka wa Baibolo nelyo iyo cilingile ukumonwa mu kulengama pa numa ya kubebeta kwasakamanishisha kabili ukushabamo impatila ukwe buku line. Bushe Baibolo ipeela ubushininkisho bwa ntendekelo ya bulesa? Mu cituntulu, bushe kuti twasosa mu kuba no kucetekela ukuti Baibolo ya mushilo?