Sunga mu Kupalamisha mu Muntontonkanya Ubushiku bwa kwa Yehova

“Buli mupepi ubushiku bwa kwa Yehova mu mupokapoka wa kuputwilamo umulandu.”—YOELE 3:14.

1. Mulandu nshi inkondo ya mushilo iileisa iyabilishiwa na Yehova ikabela iyapusanako ukufuma ku nkondo sha “mushilo” isha mutundu wa muntu?

“BILISHENI ici mu nko: Shisheni [nkondo, NW].” (Yoele 3:9) Bushe ici cilepilibula inkondo ya mushilo? Ukulolesha ku numa pa Mbuli sha Mushilo, inkondo sha butotelo, ne nkondo sha calo shibili—umo Kristendomu abombele ulubali lukalamba—kuti pambi twatutuma pe tontonkanyo lya nkondo ya “mushilo.” Nangu cibe fyo, inkondo ya mushilo iya busesemo bwa kwa Yoele te nkondo pa kati ka nko. Takuli kushomboka kwaisulamo ulupato ukwa kulwile mpanga nelyo ifikwatwa, ukubomfya ubutotelo ngo bwelelo. Ni nkondo yalungama. Ni nkondo ya kwa Lesa ku kufumya pe sonde ukufunuka, ukukansana, ukubola, no lumanimani. Ikebela bumulopwe bwakwate nsambu ubwa kwa Yehova pa bwikashi bonse ubwa bubumbo bwakwe. Ilya nkondo ikakungule nshila ku Bufumu bwa kwa Kristu ukwingisha umutundu wa muntu mu Myaka Ikana Limo iya mutende, ulubanda, ne nsansa ifya mu kubumbwa konse ifyasobelwe na bakasesema ba kwa Lesa.—Ilumbo 37:9-11; Esaya. 65:17, 18; Ukusokolola 20:6.

2, 3. (a) Cinshi cili “ubushiku bwa kwa Yehova” ubwasesemwa pali Yoele 3:14? (b) Mulandu nshi inko shawaminwa cintu shikakwata ukulolenkana na co mu kati ka bulya bushiku?

² Cinshi, lyene, cili “ubushiku bwa kwa Yehova” ubwasobelwa pali Yoele 3:14? “Iye, ubushiku ubo!” e fyapunda Yehova umwine wine, “pantu nabupalamo bushiku bwa kwa Yehova, kabili buleisa nga pumpunta uwafuma ku Wa maka yonse.” Ni shani fintu bwaba pumpunta? Kasesema pa numa alondolola ukuti: “Bacinkupiti, ukubolokota kwa bacinkupiti, mu mupokapoka wa kuputwilamo mulandu! Pantu buli mupepi ubushiku bwa kwa Yehova mu mupokapoka wa kuputwilamo umulandu.” (Yoele 1:15; 3:14) Ubu buli bushiku buntu Yehova akaputunkanishishapo ifya bupingushi bwakwe pali bacinkupiti babula bukapepa aba bantunse abakaana bumulopwe bwakwe ubwakwate nsambu ukuteka mu mulu na pe sonde. Cili kupingulapo kwa kwa Yehova ukupumpunta imicitile ya busatana iya fintu iyo pa nshita yalepa nga nshi yamaninkisha umutundu wa muntu.—Yeremia 17:5-7; 25:31-33.

³ Imicitile yabola pe sonde ifwile ukulolenkana no ko kupingulapo. Lelo bushe mu cituntulu imicitile ya calo ili iyabipe fyo? Ukuceba fye limo pa calembwa ca iko kulingile ukukumanina! Yesu alondolwele icishinte pali Mateo 7:16 ukuti: “Mukabeshibila ku fisabo fyabo.” Bushe imisumba ikalamba iya calo tayasanguka umwa kupoosa ifisooso fya miti ikola, imisoka, umunsokwe, bucisenene, no kukowela? Mu fyalo ifingi ubuntungwa busangilwe nomba line bulecilikilwa ku cimfulumfulu ca bupolitiki, ukubulisha kwa fya kulya, no bupiina. Ukucila pa bantu bilioni umo bekalila mu bufubo bwa kucula ku nsala. Ukulundako, icikuko ca AIDS, iyaluminishiwa ne miti ikola ne misango ya bumi bwa bucisenene, cikupa ikumbi lyafiita pa ciputulwa cikalamba ice sonde. Ukucilisha ukutula pantu Inkondo ya Calo iya I yapuukile mu 1914, kwalibako ukubotelela pa cipimo ca mu kusaalala kwa calo mu lubali ululi lonse ulwa bumi.—Linganyeniko 2 Timote 3:1-5.

4. Kusonsomba nshi Yehova apoosela pa nko?

⁴ Nangu cibe fyo, Yehova alalonganika ukufuma mu nko shonse abantu abapokelela mu buseko ukusambilishiwa pa lwa mibele yakwe no kwenda mu nshila shakwe. Aba bantu bashinguluka icibulungwa conse balifule mpanga ukube fya kuliminako mushili, ukusuusha inshila sha lukaakala isha calo. (Esaya 2:2-4) Ee, impanga ukube fya kuliminako mushili! Lelo bushe ici tacili icapusanako no kukuuta uko Yehova alenga ukubilishiwa pali Yoele 3:9, 10? Palya tubelengo kuti: “Bilisheni ici mu nko: Shisheni nkondo, buusheni impalume, bapalame, banine, abantu ba bulwi bonse. Fuleni baplao benu babe impanga, ne fya kutungwilako fyenu fibe amafumo.” Ee, pano Yehova alesonsomba bakateka ba calo ukuleta amaka yabo ayakumbinkana aya fyanso ku kulwisha wene pa Armagedone. Lelo te kuti batunguluke! Bafwile ukucimfiwa umupwilapo!—Ukusokolola 16:16.

5. Cinshi cikafumamo lintu “umwangashi wa pe sonde” waseepwa?

⁵ Mu kusuula Shikulu Mulopwe Yehova, bakateka ba maka balikuula ifikuulwa fya kupangilamo ifyanso fya kutiinya—lelo apa fye! Yehova apeela ukukambisha pali Yoele 3:13 ukuti: “Pishenimo icikwakwa; pantu nafipye fya kuseepa. Iseni, kandileni, umwa kukamina namwisula, mu fya kukaminamo namupaka; pantu bwalifulo bubi bwabo.” Ayo mashiwi yalingana na Ukusokolola 14:18-20, apo malaika uukwete icikwakwa catwa aebwa “ukukungule fisansangu fya mwangashi wa pe sonde; pantu nafipiishe fisabo fya uko.” Malaika apishamo icikwakwa cakwe no kupoosela shilya nko sha misuula “umwa kukamine myangashi umukalamba umwa cipyu ca kwa Lesa.” Mu mampalanya, umulopa wafuma umwa kukamine myangashi apatali nga nshi ukulingana ne mikobelo ya bakabalwe, pa ntamfu ya ma furlong 1,600—mupepi na makilomita 300! Mwandi cilolelo ca kutiinya ku nko ishisaalula Yehova!

Abana Calo Abasunge Funde

6. Ni shani fintu Inte sha kwa Yehova bamona inko na bakateka ba shiko?

⁶ Bushe ici cilepilibula ukuti Inte sha kwa Yehova baliba aba musaalula ku nko na bakateka ba shiko? Ca kutali! Basenuka fye ukubola uko bonse bengamona mu kulengama, kabili balasoka pa lwa bushiku bwa kwa Yehova ubulepalamina lubilo lubilo ku kuputunkanya ukupingulapo kwakwe. Pa nshita imo ine, mu kuicefya balomfwila ukukambisha kwa mutumwa Paulo pa Abena Roma 13:1: “Umuntu onse anakile bakateka abacilamo.” Kuli aba bakateka ba buntunse, balapeela umucinshi walinga lelo te kupepa. Pamo nga bana calo basunge funde, balakonka ifipimo fyaimikwa ifya Baibolo ifya kufumaluka, bucine, no busaka no kukuula imibele isuma mu ndupwa shabo shiine. Balaafwa bambi ukusambilila ifyo na bo bene bengacita ici. Bekala aba mutende na bantu bonse, ukukanaibimba mu kuilishanya kwa pa cintubwingi nelyo bumwaluka bwa bupolitiki. Inte sha kwa Yehova bafwaya ukuba ifya kumwenako fisuma mu kumfwila amafunde ya bakateka bacilamo aba buntunse, ilintu balelolela Ubulashi Bwapulamo, Shikulu Mulopwe Yehova, ukubwekeshamo umutende wapwililika na kamfulumende walungama kuli ili sonde.

Ukuputunkanya Ukupingulapo Kwakwe

7, 8. (a) Ni mu nshila nshi inko shikatenkaniwa ne mfifi ukwikila pali shene? (b) Ni bani Yoele alangisha ilelo, kabili mu kucilana ne calo mu cinkumbawile, ni shani fintu aba bapaalwa?

⁷ Mu lulimi lwa mampalanya ulwamwensekeshiwa, Yehova apeela ubu bulondoloshi bwalundwako ubwa kuputunkanishiwa kwa kupingulapo kwakwe: “Akasuba no mweshi nafifiita, ne ntanda shaleko kubalika kwa shiko; na o Yehova abulume fyebo ifyafuma ku Sione, asansula ne shiwi lyakwe lyafuma ku Yerusalemu; fyatenkana imyulu ne calo, lelo Yehova cubo ca bantu bakwe, kabili ca kushinamo abana ba kwa Israele.” (Yoele 3:15, 16) Imibele yabembela, iya lubanda mu kumonekesha iya mutundu wa muntu ikaluka ukuba iya cintefwila, ukusoka ulwe shamo, kabili iyi micitile ya calo iilemokauka tupandwa tupandwa ikatenkanishiwa ukufuma mu kubako, ukupomonwa kwati ni ku cinkukuma cikalamba!—Hagai 2:20-22.

⁸ Mona ukwebekesha kwa nsansa ukwa kuti Yehova akabe cubo kabili ica kushinamo ku bantu bakwe! Mulandu nshi ifyo? Pantu baba abantu bamo bene—abantu ba pa kati ka nko—abayankulako ku mashiwi ya kwa Yehova aya kuti: “E lyo mukeshibo kuti ni ne Yehova Lesa wenu.” (Yoele 3:17) Apantu ishina lya kwa Yoele lipilibula “Yehova Ni Lesa,” mu kulinga alalangisha Inte shasubwa isha kwa Yehova isha mu nshita sha muno nshiku, ababomba mu kushipa mu kubilisha bumulopwe bwa kwa Yehova. (Linganyeniko Malaki 1:11) Ukwalukila ku mashiwi ya kwiswila aya busesemo bwa kwa Yoele, tulesanga ifyo asobela mu kumonekesha imibombele ya bantu ba kwa Lesa ilelo.

Impuka ya Makanta

9, 10. (a) Cinkunka nshi casobelwa na Yoele? (b) Ni shani fintu Ukusokolola kubwekeshapo ubusesemo bwa kwa Yoele ubwa cinkunka, kabili ca kufumamo nshi ici cinkunka cakwata pali Kristendomu?

⁹ Kutika nomba ku “cebo ca kwa Yehova icaishile kuli Yoele”: “Umfweni ici, mwe bakoloki, kutikeni, mwe bekashi ba mu calo bonse. Bushe kwabe fi mu nshiku shenu, napamo mu nshiku sha bashinwe? Cilondololeni ku bana benu, na bana benu balondolole ku bana babo, na bana babo ku nkulo iikakonkapo: Ico makanta uuputaula asha, makanta uusenya alya; ico makanta uusenya asha, makanta uumeŋenya alya; ico makanta uumeŋenya asha, makanta uupwishishisha alya.”—Yoele 1:1-4.

¹⁰ Iyi ili ni kampeini yacila pa ya lyonse, imo iikebukishiwa pa nshita yonse. Ibimbi pe bimbi lya fishishi, ifyacilishapo kulumbuka makanta, fyapomona icalo. Cinshi cintu ici cilepilibula? Ukusokolola 9:1-12 na ko kwine kulanda ulwa cinkunka ca makanta, icatumwa na Yehova pe samba lya “mfumu . . . , malaika wa cilindi ca ku Mbo,” uushili ni umbi ukucila pali Kristu Yesu. Amashina yakwe Abadone (iciHebere) na Apolione (iciGreek) yapilibula “Ubonaushi” na “Konaula.” Uyu makanta acite cikope abashalapo basubwa aba Bena Kristu abo, nomba mu bushiku bwa kwa Shikulu, bafumina ku kupomona umulemfwe wa Kristendomu pa kusansalika umupwilapo ubutotelo bwa bufi no kubilisha icilandushi ca kwa Yehova pali bwene.

11. Ni shani fintu makanta wa muno nshiku akoshiwa, kabili ni bani ukucilisha baba ifya kutontapo ukusansa kwakwe?

¹¹ Nga fintu calangililwa no Ukusokolola 9:13-21, icinkunka ca makanta cikonkwapo ne cinkunka cakulisha ica milalo ya ba pali bakabalwe. Fintu ici cili ca cine ilelo, ilyo Abena Kristu basubwa abashalapo amakana yanono balundwako mu kukosha ne “mpaanga shimbi” abacila pa mamilioni yane bonse capamo ukupanga imilalo ya ba pali bakabalwe iishingacincintilwa! (Yohane 10:16) Balekatana mu kubilisha amapingushi ya kusuma aya kwa Yehova pa bapepo tulubi aba Kristendomu na pali abo ‘abashilapila ku fya misoka fyabo, nangu ku fya buloshi fyabo, nangu ku fya bulalelale fyabo, nangu ku fya bupupu fyabo.’ Bashibutotelo—bonse aba ciKatolika na ba ciProtestanti—abaafwilisha mu kucincila inkondo sha misoka isha muli uno mwanda wa myaka, pamo pene na bashimapepo bafunukilo kulalana na bana na bakabila be landwe abapaasuka aba pa TV, baba pa kati ka abo bantu ubu bukombe bwa bupingushi bwalungatikwako.

12. Mulandu nshi intungulushi sha Kristendomu shawaminwa ukupokelela ubukombe bwa bupingushi, kabili cinshi cikacitika mu kwangufyanya kuli bene, capamo ne filundwa fyonse ifya Babiloni Mukalamba?

¹² Ku “basambashi” baboshiwa aba musango uyo aba muli bashibutotelo, ukukambisha kwa kwa Yehova kwabilikisho kuti: “Shibukeni, mwe bakolwa, no kulila; imwe bonse abanwo mwangashi, pumenipo inkonde pa mwangashi uwalowa; pantu nauputulwa ku tunwa twenu.” (Yoele 1:5) Muli uno mwanda wa myaka walenga 20, ubutotelo bwa Kristendomu bwalipyanika umulekelesha wa calo pa fishinte fyasanguluka ifya mibele isuma iya Cebo ca kwa Lesa. Caumfwika icalowa ku butotelo bwa bufi na bapakashi ba butotelo aba buko ukupokelele nshila sha calo, lelo mwandi kulobolola kwa malwele ya ku mupashi na ku mubili kuntu baseepa! Mu kwangufyanya, nga fintu calondololwa pa Ukusokolola 17:16, 17, cikaba “litontonkanyo” (NW) lya kwa Lesa ukuti amaka ya bupolitiki yalukile ubuteko bwa calo bonse ubwa butotelo bwa bufi, Babiloni Mukalamba, no kumupomona. Lyeka fye, ilyo amona ukupingulapo kwa kwa Yehova kulefikilishiwa pali wene, e lintu ‘akashibuka’ ukufuma ku kupumbusa kwakwe ukwa kukolwa.

“Abantu Abengi, Abakosa”

13. Ni mu nshila nshi umulalo wa makanta umoneka ‘ukufula no kukosa’ kuli Kristendomu?

¹³ Kasesema wa kwa Yehova atwalilila ukulondolola umulalo wa makanta nga “bantu abengi, abakosa,” kabili e fyo cimoneka kuli Babiloni Mukalamba. (Yoele 2:2) Bashimapepo bakwe, ku ca kumwenako, balilo bulanda ku cishinka ca kuti amabutotelo ya Kristendomu yalifilwa ukwalula abantu muli Japan ya ciBuddha. Nalyo line, ilelo, ukucila pa Nte sha kwa Yehova isha mu Japan 160,000 balemaŋanya muli cilya calo no kutungulula amasambililo ya Baibolo aya pa lwabo mu mayanda ya bantu ukucila pali 200,000. Mu Italy, Inte sha kwa Yehova 180,000 bali nomba abaishibikwa nga ba cibili mu mpendwa kuli baKatolika epela. Monsignor (shimapepo) wa ciRoma Katolika mu Italy alilile ubulanda apa fye icishinka ca kuti Inte sha kwa Yehova balebuula ukufuma mwi calici ‘te kucepako ukucila pali baKatolika ba busumino 10,000’ cila mwaka.a Inte baliba aba buseko ukupokelela aba musango uyo.—Esaya 60:8, 22.

14, 15. Ni shani fintu Yoele alondolola umulalo wa makanta, kabili ni mu nshila nshi ici cafikilishiwa ilelo?

¹⁴ Ukulondolola umulalo wa makanta uwa Nte shasubwa, Yoele 2:7-9 atila: “Babutuka nge mpalume, nga baume ba bulwi e fyo banine linga; onse mu nshila yakwe e mo aya, no kupaatukamo iyo; tabasunkana no munankwe, onse mu buyo bwakwe e mo aya; bapula pa kati ka fyanso no kuputulwa iyo. Bafoolekela mu musumba, babutauka pe linga, banina pa mayanda, no kwingila mu kati ka nsolokoto ngo mupupu.”

¹⁵ Ukulangishiwa kwamonekesha, mu cine cine, ukwa mulalo wa “makanta” wa basubwa, abalundwako nomba na banabo bacila pa mamilioni yane, impaanga shimbi! Takuli “linga” lya bulwani bwa butotelo ilingacilikila aba. Mu kushipa, ‘muli ico cine e mo bendela’ mu kucitilo bunte bwa ku cintubwingi ne mibombele imbi iya Bwina Kristu. (Linganyeniko Abena Filipi 3:16.) Ukucila ukusuusukako, baliba abaitemenwa ukulolenkana ne mfwa, nge fyacitile amakana ya Nte ‘abapulile pa kati ka fyanso’ pa mulandu wa kuti bakene ukwawila Hitler wa ciKatolika uwa Germany ya ciNazi. Umulalo wa makanta walipeela ubunte bwakumanina mu “musumba” wa Kristendomu, ukunina pa fipindami fyonse, ukupeka, nga fintu cili, ukupala umupupu mu mayanda nga fintu baananya amabilioni ya mpapulo sha Baibolo ukupitila mu mibombele yabo iya ku ŋanda ne ŋanda. Cili kufwaya kwa kwa Yehova ukuti ubu bunte bupeelwe, kabili takuli amaka mu mulu nelyo pe sonde ayengabulesha.—Esaya 55:11.

“Baiswilemo Umupashi wa Mushilo”

16, 17. (a) Ni lilali lintu amashiwi ya kwa Yoele 2:28, 29 yakwete ukufikilishiwa kwapulamo? (b) Mashiwi nshi aya mu busesemo aya kwa Yoele ayashafikilishiwe mu kupwililila mu mwanda wa myaka wa kubalilapo?

¹⁶ Yehova aeba Inte shakwe ukuti: “Mukeshibo kuti ine mu kati ka kwa Israele [wa ku mupashi] e mo ndi, ukuti ine ndi Yehova Lesa wenu, tapali na umbi.” (Yoele 2:27) Abantu bakwe baishile muli uku kwisushiwa lintu Yehova atendeke ukufikilisha amashiwi yakwe pali Yoele 2:28, 29 ukuti: “Nomba, pa numa ya ifi fintu, nkapongolwelo mupashi wandi pa bantunse bonse; abana benu abaume na bana benu abanakashi bakasesema.” Ici cacitike pa Pentekoste 33 C.E., lintu abasambi ba kwa Yesu babungene basubilwe “[kabili, NW] bonse baiswilemo umupashi wa mushilo.” Mu maka ya mupashi wa mushilo, balishimikile, kabili pa bushiku bumo, “kwalundilweko abantu nalimo amakana yatatu.”—Imilimo 2:4, 16, 17, 41.

¹⁷ Pali kalya kashita ka nsansa, Petro na o ayambwile Yoele 2:30-32 ukuti: “Nkalanga ne fya kupapa mu mulu na pe sonde, umulopa no mulilo ne ntumba sha cushi; akasuba kakaaluke mfifi, no mweshi ukaaluko mulopa, ku kutangililo kwisa kwa bushiku bwa kwa Yehova, ubukulu kabili ubwa kutiinya. E lyo, onse uukalilila kwi shina lya kwa Yehova akapokololwa.” Ayo mashiwi yakwete ukufikilishiwa kwa lubali lumo lintu Yerusalemu aonawilwe mu 70 C.E.

18. Ni lilali ukufikilishiwa kwacilapo bukulu ukwa kwa Yoele 2:28, 29 kwatendeke ukucitika?

¹⁸ Kwali no kubako, nangu cibe fyo, ukubomba kwalundwako ukwa kwa Yoele 2:28-32. Mu cine cine, ubu busesemo bwalikwata ukufikilishiwa kwamonekeshiwa ukutula mu September 1919. Pali ilya nshita ibungano lya kwibukisha ilya bantu ba kwa Yehova lyacitilwe mu Cedar Point, Ohio, U.S.A. Umupashi wa kwa Lesa wamoneke mu kulengama, kabili ababomfi bakwe abasubwa bacincimushiwe ukutendeka kampeini ya kucitilo bunte iya mu cibulungwa conse iyatanunukila ukufika na muli kano kasuba. Mwandi kutanunuka kwakulisha ukwafumamo! Abacila pali 7,000 abasangilwe pali lilye bungano lya pa Cedar Point balifula ukufika ku bwingi bonse pamo 10,650,158 abasangilwe ku Cibukisho ca mfwa ya kwa Yesu pa March 30, 1991. Muli aba, 8,850 epela e baitungile ukuba Abena Kristu basubwa. Fintu cili buseko bukalamba ubwa aba bonse pa kumona ifisabo fya mu cibulungwa conse ukuletwako no mupashi wa kwa Yehova uwacincila!—Esaya 40:29, 31.

19. Mu cilolwa ca kupalamina kwa bushiku bwa kwa Yehova, cinshi cilingile ukuba e mibele ya mutima iya umo umo uwa ifwe?

¹⁹ Pa ntanshiko fye palalilile “ubushiku bwa kwa Yehova, ubukulu kabili ubwa kutiinya” ubukapomona imicitile ya fintu iya kwa Satana. (Yoele 2:31) Mu nsansa, “onse uukalilila kwi shina lya kwa [Yehova, NW] akapusuka.” (Imilimo 2:21) Ni shani fyo? Umutumwa Petro atweba ukuti “ubushiku bwa kwa Yehova bukesa ngo mupupu” kabili alundako kuti: “Apo ifi fintu fyonse fili no kusunguluke fi, musango nshi uwa bantu mufwile ukuba mu mibombele ya mushilo iya myendele ne milimo ya kuipeelesha kwa bukapepa, ukulolela no kusunga mu kupalamisha mu muntontonkanya ukubapo kwa bushiku bwa kwa Yehova.” Ukusunga mu muntontonkanya ukuti ubushiku bwa kwa Yehova buli mupepi, tukasekelela na kabili ukumona ukufikilishiwa kwa cilayo ca kwa Yehova ica “myulu ipya ne sonde lipya.”—2 Petro 3:10-13, NW.

[Futunoti]

Bushe Kuti Walondolola?

◻ Cinshi cili “ubushiku bwa kwa Yehova”?

◻ Ni shani fintu “umwangashi wa pe sonde” ukaseepwa, kabili mulandu nshi?

◻ Ni mu nshila nshi icinkunka ca makanta cacushisha Kristendomu ukutula 1919?

◻ Ni shani fintu umupashi wa kwa Yehova wapongolwelwe pa bantu bakwe mu 33 C.E., kabili na mu 1919?