Yehova—Uwa Kwishibana Nankwe Nelyo Cibusa Obe?
“JOHN, bushe kuti nakulondolola kuli cibusa wandi? Uyu ni—njelelako, wacitila ni we nani ishina?”
Bushe walibala aumfwa uyu musango wa kulanshanya kwabamo impuso? Kupayanya ica kumwenako ca fintu abantu bamo babomfya bubi bubi ishiwi “cibusa.” Mu cishinka bapilibula fye “uwa kwishibana nankwe” nelyo inshita shimo ukukanaba fye ne co cine. Ukwishibana na ba Mulenga abekala bushilya bwa musebo cintu cimo; ukuba cibusa wabo cintu cimbi umupwilapo.
Dikishonari imo ilondolola “uwa kwishibana nankwe” nga “umuntu uyo umo ayampanapo nankwe mu kwangalila pamo lelo umo uyo ashakwata nankwe ukulambatila kwa pa lwakwe ukwakosa.” Kulangilila “ukubeleshanya kunono, ukupalamina, ukubishanya, no kufwailo mutende ukucila CIBUSA.”
Uku kubulisha kwa kulambatila kwa muntu pa lwakwe ukwakosa kutwafwa ukumfwikisha umulandu ilingi line tupelelako kusakamana kunono ku cilecitika ku ba kwishibana nabo, ilintu mu nshila ya kutemwa tulabimbwamo mu bumi bwa fibusa fyesu. Twakanako amabuseko yabo na malanda yabo, ukusuminisha fyene ukutukunta apakalamba. Kwena, tufwile ukuba abasakamana ukukanaleka ukuibimbamo kwa mu nkuntu ukutulufya mu kulangisha ubuseko bwacishamo mu milandu yabo iya pa mbali.—1 Petro 4:15.
Ukulambatila kwa pa lwesu ukwakosa ku fibusa fyesu na kabili kulondolola umulandu ilingi line twesesha ukubatemuna. Nga ca kuti uwa kwishibana nankwe asanga imyendele yesu iyabipa nelyo iishalinga, ukuselaushiwa kwakwe mu kupalako takwingatusesha ku kwaluka. Lelo cibusa kuti abomfya ukusonga kwa maka mu cine cine, nampo nga ni mu mifwalile, imyendele, nelyo imibele.
Ukulosha ku kucetekela, icitemwishi, umucinshi, na bucishinka, bucibusa bupinda icipimo casumbuka ica kushingamwa ukucila fintu ukwishibana kucita. Uyo wipusha bucibusa, nga fintu cili, ukwabula ukushingamwa, mu kushininkisha alefwaya fye uwa kwishibana nankwe, te cibusa. Ifibusa fyapalamisha baliba aba nsansa ukufikilisha ifishingamo fifwaikwa ku kulambatila kwa pa lwabo ukwakosa, ukwishiba ukuti uku kubapeela ishuko lya mu nshita ku kushininkisha bucibusa bwabo.
Bucibusa na Lesa
Pamo nga Kabumba, Yehova ni Shibo wa mu mulu uwa mutundu wa buntunse kabili awaminwa ukutemwikwa, ukubelwa, no kucindikwa. Lelo afwaya abantunse ukucita ici pa mulandu wa kulambatila kwa pa lwabo ukwakosa, te pa mulandu fye we tontonkanyo lya mulimo. (Mateo 22:37) Na kabili afwaya bene ukumutemwa pamo nga Cibusa. (Ilumbo 18:1) Apantu “abalilepo ukututemwa,” umwine alimika umufula wapwililika uwa bucibusa bwa musango uyo.—1 Yohane 4:19.
Abafyashi besu aba kubalilapo, Adamu na Efa, balishibene na Yehova. Icipusho cali ca kuti: Bushe baali no kupokelela ukutambika kwakwe ukwa bucibusa? Ica bulanda ukucisosa, tabacitile. Ukupampamina kwabo pali bucaibela ukufuma kuli Lesa mu nshila ya kaso takwalangilile ukulambatila kwa pa lwabo ukwakosa. Ukuba abaitemenwa ukupokelela amapaalo ya bucibusa ayo aletambika, tabali abaitemenwa ukufikilisha ifishingamo fya buko. Cali kwati bafwaile ukuipakisha ifya kwikusha no mutende wa mushi wabo uwa Paradise uwabamo insansa ukwabula ukuba abaitemenwa ukulipila umusonko.
Ifwe bonse, bamo ku cipimo cikalamba ukucila bambi, twalipyana uyu mupashi wa kukanatasha no wa bucaibela. (Ukutendeka 8:21) Ku ca kumwenako, abacaice bamo balisuminisha ukufwaisha kwabo ukwa cifyalilwa ukwa bucaibela ukubalenga ukuba abashitasha ku bafyashi babo. Ici cafumamo ukubongoloka kwa bucibusa bwaumisho mutengo ubo bulingile ukubako pa kati kabo na bafyashi babo ukupulinkana ubumi bonse. Ica bulanda nga fintu ici cili, nangu cibe fyo, ukubongoloka muli bucibusa bwesu na Shifwe wa mu mulu kuli ukwabipisha ukucilamo. Na kabushe, kuti kwaba ukwa kulenge mfwa!
Ififwaikwa fya Bucibusa
Ukwabula ukucetekela, takuli ukwampana, nampo nga ni mu kuba na bantunse nelyo Lesa, ukwingatwalilila inshita yalepa. Icikolwe Abrahamu alyumfwikishe ici, kabili e mulandu wine mu kubwekeshabwekeshapo alangishe ukucetekela kwakumanina muli Lesa. Belenga Ukutendeka 12:1-5 na 22:1-18, kabili mona ifya kumwenako fibili ifyapulamo ifya kucetekela muli Yehova. Ee, “Abrahamu atetekele [Yehova, NW], kabili calingilwe kuli wene ukuti bulungami.” Uyo e mulandu “aitilwe Cibusa wa kwa Lesa.”—Yakobo 2:23.
Icifwaikwa calundwako kuli bucibusa na Lesa caba kukumanya ukukakililwako uko ubu bucibusa bufwaya. Pa mulandu wa cifulo cesu ica pa nshi mu kulinganako kuli Yehova, uku kukakililwako mu kubamo amano kwaliba ukukalamba ukucila fintu kwingaba muli bucibusa bwa buntunse. Kuya ukwalepa ukucila pa kufwaya kwesu ukumutemuna mu fintu fimo—nga fintu twingafwaya kuli cibusa wesu uwa buntunse. Kusanshamo ukufwaya kwesu ukumutemuna mu fintu fyonse. Yesu, Umwana wa kwa Lesa kabili cibusa wakwe uwacilishapo kubamo isenge, alangile ici lintu asosele ulwa kwa Yehova ukuti: “Ine ncita pe ifya kumutemuna.”—Yohane 8:29.
Muli ifyo, bucibusa na Yehova, nelyo no Mwana wakwe, te kuti bubeko pa cishinte cabula ukushingamwa; bwashintilila pa kwikalila kwesu ku fifwaikwa fya bucibusa ifyo baimika. (Moneni Ilumbo 15:1-5.) Yesu alangile ici mu kulengama mu kulanshanya na basambi bakwe. “Ni mwe banandi,” e fyo abebele, “nga mwacite fyo imweba.”—Yohane 15:14.
Icifwaikwa na cimbi kuli bucibusa kumfwana kwakakuka kabili ukwa kulungatika. Pa bushiku bwa mfwa yakwe, Yesu aebele abatumwa bakwe aba citetekelo ukuti: “Nshamwite abasha kabili; ico umusha taishiba ifyo shikulu wakwe acita; lelo namwita abanandi; ico namulenga mwishibe fyonse ifyo naumfwile kuli Tata.” (Yohane 15:15) Mu kwakana amatontonkanyo yakwe ne fibusa fyakwe, Yesu alekonka ica kumwenako ca kwa Wishi wa mu mulu, pa lwa uyo Amose 3:7 asoso kuti: “Shikulu Yehova tacita kantu, kano abala asokolwele ca nkama cakwe ku babomfi bakwe bakasesema.”
Bushe ici te cintu ca lyonse pa kati ka fibusa? Te kuti pambi tucincishiwe ku kwakana ifya kukumanya fyesu na ba Mulenga abekala bushilya bwa musebo. Kabili mu kushininkisha nga nshi te kuti tufwaye ukumweba amatontonkanyo yesu no kuyumfwa. Na kabushe, ali fye wa kwishibana nankwe. Lelo ku fibusa fyesu, kwena, te kuti tupembelele ukubeba ifintu fya musango uyo!
Cili icapalako muli bucibusa bwesu na Lesa. Te kuti tupembelele ukumutununuka mwi pepo, ukumusokolwela ukukabila kwesu, ukufwaisha kwesu, no kuyumfwa kwesu ukwa lwa nkati. Kwena, nga ca kuti ukumfwana kwawililila lubali lumo, bucibusa mu kwangufyanya bukapwa. E co na kabili tufwile ukuba abaitemenwa ukuleka Lesa ukulanda kuli ifwe. Tulacita ici pa kukutika mu kusakamanisha ku Cebo cakwe icalembwa, ukwetetula pa kufunda kwakwe, kabili lyene ukubomfya kwene ukufika pantu twingapesha.
Bwacindama Shani Kuli Iwe Bucibusa bwa kwa Yehova?
Pa kukwaafwa ukwasuka ici cipusho, languluka umusango waibela uwa bucibusa bwa buntunse. Nga ca kuti uli wacaice, nakalimo waliba uwasekelela muli bucibusa ubo bwingatungulula ku cupo. Kwena, uleshiba ukuti ukwishibana fye no mwina mobe uleenekelwa tacaba e shinte lyalinga ku cupo. Ukwishibana kufwile intanshi ukwalwilwa muli bucibusa. Ubu bucibusa kuti lyene bwalundululwa no kumumungilwa mu kwampana kwacilapo kubamo isenge uko mu kupelako kukapanga ishinte lyalinga ilya cupo ca nsansa.
Nomba, languluka. Kubombesha kwakula shani kuntu abantu babikako ku kulundulula uyu musango wa bucibusa? Ni nshita yakula shani ne ndalama ifyo bapoosa mu kubwimika kabili lyene ukubusungilila? Ni nshita yakula shani iyo bapoosa ukutontonkanya pa lwa bwene? Kufika ku cipimo nshi uko bacita amapange—nelyo ukulanga ukuitemenwa kwa kwalula amapange—ku mifwaile ya kuwamyako nelyo ukusungilila uku kwampana?
Lyene ipushe we mwine ukuti: ‘Ni shani fintu ici cilinganishiwa ku kubombesha kwandi ku kulundulula bucibusa na Kabumba wandi nelyo ukuwamyako no kukosha bwene? Ni nshita yakula shani ndepoosa mu kucita ifyo? Kufika ku cipimo nshi kuntu bucibusa na Yehova bwambukila amatontonkanyo yandi? Kufika ku cipimo nshi ndecita amapange—nelyo ndelanga ukuitemenwa kwa kwalula amapange—ku mifwaile ya kuwamyako kabili lyene ukusungilila uku kwampana?’
Abena Kristu bacaice balingile ukuba abaibukila mu kukumanina ukuti bucibusa bwa buntunse bonse, ukusanshako na ubo mu kupelako ubutungulula ku cupo, bwaba ubwa cibili mu bucindami kuli bucibusa bakabila ukukwata na Kabumba wabo. Uyo e mulandu bakoseleshiwa pali Lukala Milandu 12:1 ukuti: “Lelo ibukisha Kalenga obe mu nshiku sha bulumendo bobe.” Abengi balecita ici pa kubomba pa cintubwingi nga batumikishi ba kwa Lesa, impendwa iileingilishiwako lyonse iya bene nga bakashimikila, nelyo bapainiya.
Te mulandu no kukanayangwako no kubulwo buseko mu butotelo ifilekulilako ukubashinguluka, aba mu kushipa balacingilila Yehova lintu baumfwa ukusebanya kwa bufi no kupeela wene imilandu. Bushe ici te cintu Yehova mu kulungama alingile ukwenekela ku fibusa fyakwe? Bushe ici te cintu na ifwe bene twingenekela ku fibusa fyesu? Kabili bushe tacingalenga imitima yesu ukusamwa lintu twasanga ukuti ifibusa fyesu balecita cene mu kupimpa kabili mu kuba no kushininwa?—Linganyeniko Amapinda 27:11.
Ee, bucibusa na Lesa—nangu fye fintu bwaba na bantunse—buleta ifishingamo ifyo filingile ukufikilishiwa nga ca kuti bucibusa buli no kutwalilila. Umuntu uushili uwaitemenwa ukupokelela ifi fishingamo, nelyo uushili uwaipekanya ukuipeela kuli Lesa kabili lyene ukufikilisha kwene, mu cine cine kuti aba uwaishibana na Yehova. Nangu cibe fyo, nalyo line ali no kukumanya ubuseko bwa kukwata Wene nga Cibusa.
[Icikope pe bula 25]
Abrahamu atetekele Lesa na muli ifyo aishileitwa cibusa wa kwa Yehova