Amapepo ya mu Baibolo Yawaminwa Ukubebetesha
UMWANAKASHI wasakamikwa, imfumu, no Mwana wine uwa kwa Lesa balipepele amapepo ayo nomba twalabebetesha. Ipepo limo na limo lyakuntilwe ku mibele yapusanapusana. Lelo, na ifwe bene kuti twaisanga mu mibele ya musango yo ilelo. Cinshi twingasambililako kuli ifi fya kumwenapo?
‘Lolesheni Ubulanda bwa kwa Cishiko Wenu’
Bushe uleshomboka ne mpika ya mukosela? Nelyo bushe naufinininwa ku masakamika? Lyene ninshi uli mu mibele iyapalana ne ya kwa Hana pa ntanshi talabeleka Samwele. Aali imbulwa mwana kabili umwanakashi umbi alemukonya. Na kuba, imibele ya kwa Hana yali iya kufiisha ku mutima kabili yalimusakamike ica kuti talelya no kulya. (1 Samwele 1:2-8, 15, 16) Ashinine kuli Yehova no kuninika ukupaapaata kwakonkapo:
“Mwe Yehova wa milalo, ukulolesha nga mulelolesho bulanda bwa kwa cishiko wenu, no kunjibukisha, nga tamwakalabe cishiko wenu, kabili mwapeela cishiko wenu umwana mwaume, e lyo nkamupeela kuli Yehova inshiku shonse sha mweo wakwe; kabili icibeyo tacakabeye ku mutwe wakwe.”—1 Samwele 1:11.
Mona ukuti Hana talandile fye mu munsaunte. Aipwishe Yehova mu kulungatika (alombele umwana umwaume) kabili kuli ici alundileko ukupingulako kwashininkishiwa (ukumupeela ku kubombo mulimo wa kwa Lesa). Cinshi cintu lyatusambilisha?
Lintu uli mu kumanama, pepa mu kulungatika. Te mulandu no musango wa mpika—atemwa ni mpika ya pa ŋanda, ukutalalilwa, nelyo ukulwalilila—pepa kuli Yehova pa lwa yene. Londolola umusango wa bwafya ukwete mu kulungatika na fintu uleyumfwa. “Cila cungulo ndapeela Yehova impika shandi shonse,” e fisosa mukamfwilwa umo uwe shina lya Louise. “Inshita shimo shimo shilaba kamwina kwena, lelo ndapitamo ukushilumbula imo na imo.”
Ukubomfya inumbwilo sha kulungatika pa kulanda na Yehova kulaleta ubunonshi. Kulatwaafwa ukumfwikisha bwino impika yesu, iyo nomba iingamoneka iyacepako. Ukupepa amapepo ya kulungatika kulatwilululako ukusakamikwa. Nelyo fye pa ntanshi ipepo lyakwe talilayasukwa, Hana ayumfwile uwaebekeshiwa, “ne cinso cakwe tacali na bulanda kabili iyo.” (1 Samwele 1:18) Ukulundapo, ukuba uwa kulungatika kulatulenga ukuba abapempwila ku kwishiba icasuko kwi pepo lyesu lintu caisa. Umwina Kristu umo mu Germany, Bernhard, atile “lintu nacililapo ukubomfya inumbwilo sha kulungatika pa kupepa, e lintu ifyasuko filengaminako.”
“Ine Ndi fye Mwaice Munono”
Nangu cibe fyo, umuntu kuti pambi asakamikwa mu kupusanako nga ca kuti apokelela umulimo uyo aleyumfwa ukuti tafikilepo ku kuubomba. Bushe inshita shimo shimo icishingamo cipeela Yehova calikuponyapo pa musao? Nelyo bushe abantu bamo bakumona ngo ushafikapo ku kubomba umulimo umo? E fintu cali kuli Solomone wacaice lintu asubilwe nge mfumu ya Israele. Abantu balumbuka bamo balefwaya ukuti umuntu umbi eo ateeke. (1 Ishamfumu 1:5-7, 41-46; 2:13-22) Mu kubangilila fye kwa kuteka kwakwe, Solomone alilombele mwi pepo ati:
“Mwe Yehova Lesa wandi, imwe mwacito mubomfi wenu imfumu . . . Ine ndi fye mwaice munono, nshiishibe imifumine ne miingilile. . . . Peni umubomfi wenu umutima wa kuumfwa ukuti apingule abantu benu, no kucetekanyo busuma no bubi.”—1 Ishamfumu 3:7-9.
Solomone atontele ipepo lyakwe pa kwampana kwakwe na Yehova, pe shuko lyakwe ilyo aali napeelwa, na pa maka yakwe aya kubomba uyo mulimo. Mu nshila yapalako, lyonse ilyo twapeelwa icishingamo ico tuleyumfwa ukuti nacicila pa maka yesu, tulingile ukulomba Yehova ukutupangasha ukubomba uyo mulimo. Languluka ifya kumwenapo fyakonkapo:
Eugene alondolola ukuti: “Lintu naebelwe ukusakamana ifishingamo fyakulilako pe ofesi lya musambo wa Watch Tower Society, nayumfwile uwapelebele cine cine. Bambi abafikapo bwino kabili abacilapo ukubelesha e po baali. Pa nshiku shibili ishakonkelepo nalesendama fye panono, napoosele inshita ikalamba mwi pepo, ilyampeele amaka no kwebekesha kwalekabilwa.”
Roy aipushiwe ukupeele lyashi lya cililo pa numa ya mfwa ya mu kupumikisha kabili iya kulengo bulanda iya kwa cibusa wakwe uwacaice uwaishibikwe nga nshi. Ukwabulo kutwishika imyanda baali no kusangwako. Cinshi Roy acitile? “Te lingi napepapo imiku iingi nga ilya ku kulomba ubukose na maka ya kusanga amashiwi yalungama aya kulumbulula imfundo sha kukuulilila no kupeele cisansamushi.”
Ilyo Kabumba ‘alekalakasha’ ifintu kabili ilyo ukuteyanya kwakwe kuletanunuka, ica kufumamo cabulo kutwishika ca kuti ababomfi bakwe abafulilako baleseekeshiwa ifishingamo. (Esaya 60:22) Nga ca kuti walombwa ukukwatako ifishingamo fyakulilako, ba uwaebekeshiwa ukuti Yehova akasailisha ukubulisha kobe ukwa kubelesha ukuli konse, ukubulwa ukukanshiwa, nelyo ukubulwa amaka. Tununuka Lesa mu nshila imo ine iyo Solomone amutununukilemo, kabili Akakupangasha ukubombo mulimo.
“Ukuti Bonse Babe Bamo”
Imibele yalenga butatu iimako ilelo ya kwipushiwa ukwimininako ibumba mwi pepo. Lintu twalombwa ukwimininako bambi mwi pepo, cinshi tulingile ukupepela? Languluka ipepo lya kwa Yesu ilyalembwa muli Yohane icipandwa 17. Apepele ili pepo pa ntanshi ya basambi bakwe pa cungulo bushiku ca kupelako ngo muntu. Kulomba kwa musango nshi alungatike kuli Wishi wa ku muulu?
Yesu akomaile pa mabuyo bonse bakwete ne subilo lya abo abalipo. Alumbwile ukucindikwa kwe shina lya kwa Yehova Lesa no kulenga Ubufumu bwakwe ukwishibwa. Yesu akomaile pa bucindami bwa kukwata ukwampana kwa muntu pa lwakwe na Wishi no Mwana ukwashimpwa pa kwishiba Amalembo. Alandile pa lwa kupaatukako ukufuma ku calo, icishinka ico cali no kupangasha abakonshi bakwe ku kukaanya kwali no kwisa. Kristu na kabili alombele Wishi ukucingilila abasambi bakwe no kubekatanya mu kupepa kwa cine.
Ee, Yesu akomaile pa kwikatana. (Yohane 17:20, 21) Mu kubangilila cilya cungulo bushiku, abasambi bali nabaibimba mu kuumana kwabulwamo inshila. (Luka 22:24-27) Nangu cibe fyo, mwi pepo Kristu tafwaile ukushimaula lelo afwaile ukwikatanya. Mu nshila imo ine, amapepo ya mu lupwa na mu cilonganino yalingile ukusumbula ukutemwa no kufwaya ukucimfya ukukanaumfwana pa kati ka bantu umo umo. Abaleimininwako mwi pepo balingile ukuletwa capamo mu kwikatana.—Ilumbo 133:1-3.
Uku kwikatana kulangishiwa lintu pa kupwa abalekutikako batila “Amene,” icipilibula “Nacibe ifyo fine.” Pa kuti cibe fi, bafwile ukumfwikisha no kusuminishanya na fyonse ifisoselwe. Te kuti cibe icalinga kanshi, ukulumbula mwi pepo icintu icishishibikwe ku baleumfwako. Ku ca kumwenako, eluda uuleimininako icilonganino mwi pepo kuti pambi alomba ipaalo lya kwa Yehova ukuba pali munyina wa ku mupashi nelyo nkashi uulwalishe. Lelo ilingi kuti acita fye fyo nga ca kuti icinabwingi ca abo aleimininako balishiba uyo muntu kabili balyumfwa pa lwa kulwala kwakwe.
Mona, na kabili, ukuti Yesu taletantawila ukukabila kwa cilundwa ce bumba cimo na cimo. Ukucite fyo nga kwasanshishemo ukulumbula imilandu ya muntu pa lwakwe iyaishibikwa fye kuli uyo wine muntu. Imilandu ya umo pa lwakwe yalinga ukulandilwa mwi pepo lya pa lwakwe, ilingaba ilyalepa ukufika pantu alefwaila kabili ukusanshamo ifintu fya pa lwakwe.
Ni shani fintu umo engaipekanya pa kwimininako cinkupiti wa bakapepa ababungene? Umwina Kristu umo uwabelesha alondolola ukuti: “Ndalangulukila libela ifya kutashishapo, ifyo bamunyina pambi bengafwaya ukulomba, no kupaapaata ningabalumbwilako. Ndalonganika amatontonkanyo, ukusanshako inumbwilo sha kulumba, ukufitantika bwino mu muntontonkanya. Ilyo nshilapepa pa cintubwingi, ndapepa mu mutalalila, ukulombo kwaafwa pa kuti ningemininako bamunyina mu nshila yabamo umucinshi.”
Te mulandu ne mibele yobe, mu kupalishako uli no kusangamo ipepo muli Baibolo ilyapepelwe kuli umo uwali mu mibele iyapala iyo ulimo. Amapepo yalekanalekana ayengi aya mu Malembo yaba bushininkisho bwa cikuuku ca kutemwa ica kwa Lesa. Ukubelenga aya mapepo no kwetetula pali yene kuli no kukwaafwa ukulenga amapepo yobe ukubamo ubupilibulo.
[Akabokoshi pe bula 5]
AMAPEPO YAISHIBIKWA AYA MU BAIBOLO
Ababomfi ba kwa Yehova balipepele amapepo lintu bali mu mibele yalekanalekana. Bushe kuti wayampanya imibele yobe kuli limo ilya mapepo yakonkapo nelyo ayafulilako?
Bushe ulefwaya ubutungulushi ukufuma kuli Lesa, nge fyafwaile Eliasari?—Ukutendeka 24:12-14.
Bushe uli mu busanso buleshininda, nge fyali Yakobo?—Ukutendeka 32:9-12.
Bushe ulefwaya ukwishiba Lesa bwino, nge fyafwaile Mose?—Ukufuma 33:12-17.
Bushe nausanswa ku balwani, nge fyasanshilwe Eliya?—1 Ishamfumu 18:36, 37.
Bushe ukushimikila kwalikukosela, nga fintu kwakosele Yeremia?—Yeremia 20:7-12.
Bushe ulekabila ukutumbula imembu shobe no kulomba ukulekelelwa, nge fyacitile Daniele?—Daniele 9:3-19.
Bushe ulalolenkana no kupakaswa, nge fyo abasambi ba kwa Yesu balolenkene na ko?—Imilimo 4:24-31.
Mona na kabili Mateo 6:9-13; Yohane 17:1-26; Abena Filipi 4:6, 7; Yakobo 5:16.
[Akabokoshi pe bula 6]
ICO ULINGILE UKUPEPELA ILYO ULELWISHA ICIBELESHO CAIKALISHA
Bushe uleshomboka no bunake bwabwekeshiwabwekeshiwapo? Ni shani fintu amapepo yalembwa muli Baibolo yengaba aya kunonsha? Sambililako kuli Davidi, uwapepele pa tushita twalekanalekana ukukuma ku mabunake yakwe.
Davidi aimbile ukuti: “Nenguleni, mwe Lesa, no kwishibo mutima wandi; njesheni, no kwishiba amatontonkanyo yandi.” (Ilumbo 139:23) Davidi alefwaisha ukuti Yehova Lesa alengule ukufwaisha kwalubana, inkuntu, no kukuntwa. Mu mashiwi yambi, Davidi alombele ukwaafwa kwa kwa Yehova pa kuti engasengauka ulubembu.
Lelo ubunake bwa kwa Davidi bwalimucimfishe, kabili alibembwike apakalamba. Pano na po, ipepo lyalimwafwile, lelo pali iyi nshita ukubwesha ukwampana kwakwe na Lesa. Ukulingana ne Ilumbo 51:2, Davidi apaapeete ati: “Nsambeni bwino bwino ku mampuulu yandi, na ku lubembu lwandi nsangululeniko.”
Na ifwe bene mu kupetama kuti twalomba ukwaafwa kwa kwa Yehova ku kucimfya ukukongama kwalubana. Ici cikatukosha ukucimfya ubunake bwaikalisha kabili cikatwaafwa ukusengauka ulubembu. Nga ca kuti twashelemukilamo na kabili, tulingile ukutununuka Yehova na kabili mu kuba no kupaapaata ukuti engatwaafwa ukutwalilila ukulwisha.
[Ifikope pe bula 7]
Amapepo yapepwa ku kwimininako ibumba yalingile ukukomaila pa masubilo ya mu Malembo na mabuyo ya ku mupashi aya balipo