Ukutamfya—Bushe Kupayanya Kwabamo Ukutemwa?
“WA MUSHILO, wa mushilo, wa mushilo, Shikulwifwe Lesa Wa maka yonse.” (Ukusokolola 4:8) Mu kumfwana no bo bulondoloshi, Yehova e Ntulo ya fipimo fya mushilo. Ifi fyalilembwa mu “malembo ya mushilo,” kabili Abena Kristu balikakililwako ku kukonka ifi fya kutungulula. Mu cituntulu, bafwile ukusengauka icili conse icishasanguluka mu menso ya kwa Yehova.—2 Timote 3:15; Esaya 52:11.
Baibolo mu kulengama ikambisha ati: “Filya uwamwitile abo washila, e fyo na imwe mube abashila mu mibele yenu yonse; pantu calembwa, aciti, Beni aba mushilo; pa kuti ine ndi wa mushilo.” (1 Petro 1:15, 16) Ukutula apo icilonganino ca Bwina Kristu capangilwe imyanda ya myaka 19 iyapitapo, Abena Kristu ba cine balilwisha na maka ku kucicingilila ukufuma ku kukanasanguluka kwa ku mupashi no kwa mu mibele.—Yuda 3.
Umulandu Ukucingilila Kwabela Ukwakabilwa
Ababomfi ba kwa Lesa bonse balolenkana no mulimo wakosa uwa kusungilila ubusaka mu mibele na lwa ku mupashi. Kuli iyo mifwaile, abalwani ba maka batatu bafwile ukucincintilwa—Satana, icalo cakwe, no kukongama kwesu ukwa mubili wa lubembu. (Abena Roma 5:12; 2 Abena Korinti 2:11; 1 Yohane 5:19) Icalo ca kwa Satana cikakwesha ukuba uwa bucisenene, cikakwesha ukuti upokelele nshila sha ciko, kabili cikakutambika icuma ca ku mubili, ukulumbuka, icifulo, ukwishibikwa, na maka. Lelo abo abapampamina pa kusupila ukupepa kwa cine bacincintila cintu Satana atambika kabili batwalilila “[ababula] akabi ku fya pano isonde.” Mulandu nshi? Pa mulandu wa kuti bafwaya ukwikala pe samba lya kuteyanya kwasanguluka ukwa kwa Yehova ukwacingililwa kabili ukwakwata ukusakamana kwabamo ukutemwa.—Yakobo 1:27; 1 Yohane 2:15-17.
Yehova alipayanya ukwaafwa ku cilundwa icili conse ica cilonganino ca Bwina Kristu iciwila mu mesho ya kwa Satana pa mulandu wa bunake bwa buntunse. Baeluda bafikapo lwa ku mupashi balisontwa ku kucingilila icilonganino kabili mu kubamo ukutemwa ukwaafwa abaleluba ku kulapila ku lubembu lwabo no kupanga ukuteuluka kwakabilwa ku kupuupuutuka. Umwina Kristu uuli onse uuibimba mu kulufyanya alingile ukwafwiwa mu mutima nteka ukulapila no kwalula inshila shakwe.—Abena Galatia 6:1, 2; Yakobo 5:13-16.
Ifyo Ukutamfya Kwabela Ukwa Kutemwa
Ababomfi ba kwa Yehova ababatishiwa abo ku mufulo baponena mu nshila yabipa kabili abakaana ukwaluka bafwile ukumonwa nga bashilapila kabili muli ifyo abashalinga ukubishanya na Bena Kristu. (Linganyako 1 Yohane 2:19.) Abantu ba musango yo te kuti basuminishiwe ukwikalilila mu cilonganino ca Bwina Kristu icasanguluka kabili muli ifyo ukucikowesha. Bafwile ukutamfiwa.
Ukulinga kwa kutamfya abo ababelesha imilimo ya bubifi kuti kwalangililwa kuli uno mulandu wakonkapo ukuti: Pa mulandu wa kwingilishiwako kwa kusansa ne misoka yabipisha ukulwisha abasambi, amasukulu yamo yalitendeka incitilo imo iyo “ipinda ukutamfya abasambi abo abesha nelyo ababomfye fyanso,” e ficita lipoti The Globe and Mail, inyunshipepala mu Toronto, Canada. Ukutamfya kulacitwa ku kucingilila abasambi abafwaya ukumwenamo ukufuma kuli programu wa kusambilisha ukwabula ukubikwa ku ncitilo sha kutiinya.
Mulandu nshi cabela kutemwa ukutamfya mu cilonganino kacita wa cilubo uwabulo kulapila? Ukucite fyo kulumbulula kwa kutemwa kuli Yehova ne nshila shakwe. (Ilumbo 97:10) Iyi ncitilo ilangilila ukutemwa kuli abo abasupila inshila yalungama pa mulandu wa kuti ifumya pa kati kabo uwingakwata ukusonga kwabipa pali bene. Na kabili cisungilila icilonganino ica busaka. (1 Abena Korinti 5:1-13) Nga ca kuti bucisenene bwabipisha nelyo ukukanasanguluka kwa ku mupashi kwalisuminishiwe mu cilonganino, kuti cabe cakowela kabili te kuti cibe icalinga ukupelelamo umulimo washila kuli Yehova, uwaba uwa mushilo. Mu kulundapo, ukutamfiwa kwa ulufyenye kuti pambi kwamwaafwa ukumona ukubipisha kwa nshila yakwe iyalubana, ukulapila, no kupanga ukwaluka kwakabilwa kabili muli fyo ukupokelelwa na kabili mu cilonganino ca kwa Lesa.
Ifya Kufumamo Pali Bambi
Lintu icilundwa ca cilonganino cacita ulubembu lwabipa, pamo nga ubucende, talelenga umutima wa kwa Yehova ukusamwa. (Amapinda 27:11) Umwina Kristu uuli onse uunakila kuli bucisenene bwa bwamba mu kushininkisha taletontonkanya nge fyacitile Yosefe lintu umukashi wa kwa Potifari aeseshe ukumubeleleka mu kwampana kwa bwamba. Ukwankulako kwa kwa Yosefe kwali kwa kuti: “Ningacita shani ububi ubu bukulu, no kubembukila Lesa?” (Ukutendeka 39:6-12) Yosefe acindike ifipimo fya mushilo ifya kwa Yehova no kufulumuka. Pa lubali lumbi, umucende amoneka ukubulisha ukutemwa kwalinga ukwa kuli Lesa ku kukaana ukwikusha ulunkumbwa lwakwe ulwa ku mubili.—Abena Galatia 5:19-21.
Umuntu uwabatishiwa uutoba amafunde ya kwa Lesa talanga ukwangwako pa lwa konaula no kukalipa akalenga ku bantu bakwe abasumina. Ukucenwa kwa mu nkuntu kuli bamo kuba ukwayafya ukushipikisha. Pa numa ya kwishiba ukuti umwana wakwe umwaume aali mu mibele ya bucisenene, umwanakashi umo uwa Bwina Kristu alilishike ati: “Banono, nga bengabako, bamunyina na bankashi abalemoneka ukumfwikisha ifyo tuli abacenwa kabili ababongololwa. . . . Tuli ababongololwa ku mitima.” Ishina lisuma ilya lupwa lonse kuti pambi lyatwishikwa. Ukupopomenwa no kuyumfwa uwa mulandu kuti pambi kwaandatila pa filundwa fya lupwa aba busumino. Inshila yabipa iya kwa kacita wa filubo muli ifyo ileta ukukalipwa kwa mutima ku lupwa.
Ukwaafwa Kwabamo Ukutemwa ku Filundwa fya Lupwa
Ifilundwa fya lupwa ifya Bwina Kristu ifya busumino ifikwete abantu batamfiwa fikabila ukwibukisha ukuti ukutamfya kwalibamo ukutemwa no kucingilila. Ukubombesha ukuli konse kulacitwa ku kwaafwa kacita wa fibi. Lelo nga ca kuti amoneka uwabulwe cumfwila kuli Lesa kabili mu bumankonso akaana ukulapila, icilonganino cikabila ukucingililwa na muli ifyo takuba mwa kusengulwila kano fye ukubomba nge fyo Icebo ca kwa Lesa cikambisha ukuti: “Fumyeni muli imwe bene imbifi iyo.” (1 Abena Korinti 5:13) Nga fintu Nte umo asosele ati, “ukutamfya kwaba ni bucishinka kuli Yehova.”
Lintu icilundwa ca lupwa atamfiwa, abantu bakwe Abena Kristu balakumanya ukukalipwa. Baeluda basontwa balingile lyene ukubombesha ukuba aba kupembesula kuli bene lwa ku mupashi. (1 Abena Tesalonika 5:14) Baeluda kuti babapepelako no kupepa pamo na bo. Ilingi line kuti cawama ukutandalila aba Bena Kristu ba busumino ku kulanshanya imilandu ya mu Malembo iikuulilila. Bakacema ba mukuni balingile ukubomfya ishuko lya mu nshita ilili lyonse ku kukoselesha lwa ku mupashi aba abatemwikwa pa ntanshi na pa numa ya kulongana kwa Bwina Kristu. Ukukoselesha kwalundwapo kuti kwapeelwa pa kubashindika mu butumikishi bwa mwi bala. (Abena Roma 1:11, 12) Bakacema ba ku mupashi bakabila ukulanga aba babomfi ba busumino aba kwa Yehova ukutemwa no kusakamana uko bakabila.—1 Abena Tesalonika 2:7, 8.
Inshila ya lubembu iya muntu tauli e mulandu wa kusuulilapo abali bonse mu lupwa abashala aba busumino kuli Yehova. Imfumu yabipa iya bena Israele Shauli alikeenwe kuli Lesa, lelo Davidi tasuminishe ici ukupumfyanya icitemwishi cakwe no mwana wa kwa Shauli, Yonatani. Na kuba, ukumfwana pa kati ka kwa Davidi na Yonatani kwabele ukwakosa nga nshi. (1 Samwele 15:22, 23; 18:1-3; 20:41) E co bonse mu cilonganino balingile ukuba aba kutungilila no kutemwa ukulola ku Bena Kristu abo umuntu wabo abembukile Yehova.
Ifyo cingaba kubulwa ukutemwa ukusuula nelyo ukubulwe cikuuku ku ba musango yo aba busumino! Ifilundwa fya lupwa ifya cishinka bakwata ukukabila kwaibela ukwa kukoseleshiwa. Kuti pambi bayumfwa abatalalilwa kabili kuti pambi imibele yabo yabasha mu bwafya bwabipisha. Napamo kuti waakana na bo icebo ca ku mupashi nelyo ica kukumanya ca kukuulilila pali lamya. Nga ca kuti uwatamfiwa e waasuka lamya, kuti mwaipusha fye ukulanda na lupwa lwakwe Umwina Kristu. Kuti mwalaalika ifilundwa fya busumino mu ŋanda ya musango yo ku kukumana kwa kwangalila capamo nelyo ku ca kulya ku mwenu. Nga ca kuti mwabakumanya ilintu muleshita fimo, kuti mwabomfya ako kashita ku kubishanya kwa kukuulilila. Ibukisheni, Abena Kristu ba cishinka abakwata lupwa uwatamfiwa bacili lubali lwa kuteyanya kwasanguluka ukwa kwa Yehova. Kuti baitalushako no kufuupulwa mu kwanguka. E ico, beni abaibukila ku kubalanga inkumbu no kutemwa. Twalilileni ukucite cisuma ‘ukucilisha ku ba bwananyina bwa mu citetekelo.’—Abena Galatia 6:10.
Tesekesha Ukupayanya kwa kwa Yehova
Ifyo twaba aba kutasha ukuti Yehova Lesa alalanga ukwangwako kwabondoka kuli umo umo mu lupwa lwa mu kusaalala kwa calo ulwa bakapepa bakwe. Ukupitila mu kuteyanya kwakwe alipayanya mu nshila yabamo ukutemwa imitantikile ya kutwaafwa ukwenda pa ntanshi yakwe mu nshila yalungama. Nelyo fye nga icilundwa ca lupwa ku mufulo cacito lubembu kabili cakabilwa ukuti atamfiwe ukufuma mu cilonganino, kwalibako inshila ya kubwela nga ca kuti alapila mu cine cine. Ici kuti calangililwa ku ca kumwenako cakonkapo:
Baeluda balyeseshe ukwaafwa umuntu twalaita Anna, lelo ayalukile ku kupeepa, ukunwa, ne miti ikola. Talapile kabili tatwalilile mu cilonganino. Ilyo tapalalepa, nangu cibe fyo, Anna atendeke ukufuluka ukubishanya kwabamo ukutemwa ukwa cilonganino ca kwa Yehova icasanguluka kabili apepele kuli wene ku kwaafwa. Asumina ukuti aali talatesekesha mu kukumanina ifyo baeluda basakamana pa lwa abo abalubanta. Anna atendeke ukusangwa ku kulongana na kabili, kabili ici catungulwile ku kulapila. Pa numa, alipokelelwe na kabili mu cilonganino cabamo ukutemwa kabili icabamo kucingilila. Anna na kabili aleikatilila ku fipimo fyasumbuka ifya kwa Yehova ifya mibele isuma. Alatasha pa kutemwa kwalangilwe na baeluda kabili alandapo ati: “Te kuti mwelenganye ifyo impapulo sha Bwina Kristu shangafwa. Yehova mu kushininkisha alasakamana ukukabila kwesu bwino.”
Ee, Lesa alipayanya inshila ya kubwela kuli abo abatamfiwa ukufuma mu cilonganino lelo pa numa abalapila. Natumona ukuti nelyo fye kutamfya kwine kwaba kupayanya kwabamo kutemwa. Lelo fintu cicilapo kuwama ukusengauka ici ca kukumanya cabamo ubulanda pa kulambatila ku nshila shalungama isha kwa Lesa wesu uwa mushilo! Shi natutwalilile ukutasha pe shuko lya kulumba Yehova ngo lubali lwa kuteyanya kwakwe ukwasanguluka, ukwabamo ukutemwa, kabili ukwabamo ukucingilila.
[Icikope pe bula 26]
Bushe ulalanga ukutemwa kuli balupwa ba busumino aba abo batamfiwa ukufuma mu cilonganino?