Watchtower LAIBRARE YA PA INTANETI
Watchtower
LAIBRARE YA PA INTANETI
Cibemba
  • BAIBOLO
  • IMPAPULO
  • UKULONGANA
  • w96 3/15 amabu. 10-14
  • Moneni Aba Bucishinka!

Vidio mulefwaya tamuli

Mukwai yafilwa ukutambika

  • Moneni Aba Bucishinka!
  • Ulupungu lwa kwa Kalinda—1996
  • Utumitwe utunono
  • Ifipalileko
  • Bucishinka Cintu Icaibela
  • Yehova, Uwapulamo Muli Bucishinka
  • Yesu Kristu, Umwana uwa Bucishinka
  • Abantunse Bashapwililika Abaali Aba Bucishinka
  • Abantu ba Bucishinka aba Muno Nshiku
  • “Ni Mwe Mweka Uwa Cishinka”
    Palameni Kuli Yehova
  • Ukulolenkana no Kusonsomba kwa Bucishinka
    Ulupungu lwa kwa Kalinda—1996
  • Bucishinka—Pa Mutengo Nshi?
    Ulupungu lwa kwa Kalinda—1990
  • Ni Kuli Bani Mufwile Ukuba na Bucishinka?
    Ulupungu lwa kwa Kalinda—2002
Moneni na Fimbi
Ulupungu lwa kwa Kalinda—1996
w96 3/15 amabu. 10-14

Moneni Aba Bucishinka!

“N’ ani uushakatiine ishina lyenu, mwe Shikulu, no kulicindika, ico ni ’mwe mweka uwa [bucishinka, NW]?”—UKUSOKOLOLA 15:4.

1. Bunte nshi buntu J. F. Rutherford apeele ukulosha kuli bucishinka bwa wamutangilile, C. T. Russell?

JOSEPH F. RUTHERFORD, uwakonkele pali C. T. Russell nga presidenti wa Watch Tower Society mu 1917, atendeke ukulandapo kwakwe pa lyashi lya cililo ca kwa Russell pa kusoso kuti: “Charles Taze Russell aali uwa bucishinka kuli Lesa, uwa bucishinka kuli Kristu Yesu, uwa bucishinka ku mulandu wa bufumu bwa buMesia. Aali uwa bucishinka ukufuma pa nshi ya mutima—ee, aali uwa cishinka ukufika fye na ku mfwa.” Cine cine, uko kwali kwebela kushaiwamina ukwalandilwe pa lwa mubomfi wa busumino uwa kwa Yehova Lesa. Uko e kwebela kwakulisha twingapeela ku muntu uuli onse ukwa kuti alikumenye conse ico bucishinka bupinda, ukuti aali uwa bucishinka—uwa bucishinka ukufuma pa nshi ya mutima.

2, 3. (a) Mulandu nshi bucishinka buletela ukusonsomba? (b) Ni bani ababa na bo abaipekanya ukulwisha Abena Kristu ba cine ilyo balebombesha ukuba aba bucishinka?

2 Bucishinka tabwaba ubwayanguka. Mulandu nshi? Pantu bucishinka bulapinkana no kuisekesha. Abapulamo sana pa kati ka bashaba na bucishinka kuli Lesa ni bashimapepo ba mu Kristendomu. Lyene, kabili, takwatala akuba ukubulwa bucishinka ukwayanana nga nshi mu kwampana kwa mu cupo nga fintu cili ilelo. Ubucende cintu caseeka. Ukubulwa bucishinka nakwanana na mu mibombele ya fya makwebo. Ukukuma kuli ici, twaebwa ukuti: “Bamaneja na baishibishe ncito abengi . . . baasumino kuti ni bamusumina yote e baba fye na bucishinka ku makampani ilelo.” Abantu “ba bucishinka bwacishamo” balasuulwa. Umukalamba wa kampani akapanda amano abangalila na bafwaya ukutungulule milimo wene alandile ukuti: “Bucishinka fye bwa kubalilapo bulingile ukuba ni kuli we mwine.” Ukulanda ulwa bucishinka kuli we mwine cili kusundula ubupilibulo bwe shiwi. Citwibukishako ulwa calondololwa pali Mika 7:2 ukuti: “Aliloba [uwa bucishinka, NW] ukufuma pano isonde.”

3 Pa cipimo cacilapo kumonekesha, Satana ne fibanda fyakwe baliipekanya ku kutulwisha, balipampamina pa kutulenga ukuba ababulwa bucishinka kuli Lesa. E mulandu wine Abena Kristu baebelwa pa Abena Efese 6:12 ukuti: “Ukushomboka kwesu te ku buntunse bwa mulopa no mubili, lelo kuli Bamulopwe na ’Ba bukateka, na bamwandanshi ba mfifi ino, ku fimipashi fya bubifi ifya mu lwelele.” Ee, tulekabila ukumfwila ukusoka kwa kuti: “Tekanyeni, loleni. Icibambe cenu, Kaseebanya wine, endauka nge nkalamo iilelila, ukufwaya untu engalya.”—1 Petro 5:8.

4. Kukongama kwa musango nshi ukucilenga ukwafya ukuba aba bucishinka?

4 Na kabili ifilelenga bucishinka ukwafya fili kukongama kwa kaso kuntu twapyana ukufuma ku bafyashi besu, nga fintu calumbulwa pa Ukutendeka 8:21 ukuti: “Ukulinga kwa mutima wa muntu kubi”—kabili kwa kaso—“ukufuma ku bwaice bwakwe.” Ifwe bonse twaba no bwafya buntu umutumwa Paulo asumine ukuti alikweteko ubwa kuti: “Icisuma ico mfwaya, nshicicita; lelo icibi ico nshifwaya, e co ncita.”—Abena Roma 7:19.

Bucishinka Cintu Icaibela

5, 6. Cinshi cingasoswa ukulosha ku cintu bucishinka bwaba, kabili ni shani fintu bwalondololwa?

5 “Bucishinka [mu ciNgeleshi, loyalty],” lyaba lishiwi ilyaibela nga nshi. Muli fyo icitabo ca Insight on the Scriptures cilondololo kuti: “Takumoneko kuba ishiwi lya ciNgeleshi ilyo mu kulungatika lilumbulula ubupilibulo bwakumanina ubwa mashiwi ya ciHebere ne ciGriki, lelo ‘bucishinka,’ nga fintu lisanshamo, itontonkanyo lya kuipeelesha no busumino, lintu lyabomfiwa mu kulundana na Lesa no mulimo wakwe, e liba kwati e lipeela ubupilibulo ubwingapalamako.”a Ukukuma kuli “bucishinka” Ulupungu lwa kwa Kalinda pa nshita imo lwatile: “Ubusumino, umulimo, ukutemwa, ukukakililwako, ukunakila. Cinshi aya mashiwi yakwata mu cinkumbawile? Yali ni mbali shapusanapusana isha bucishinka.” Ee, yonse yaba mibele yawamisha lelo ni mbali shalekanalekana isha bucishinka. Mu cituntulu caliba icamonekesha ukukuma ku miku intu bucishinka no bulungami fisuntinkanishiwa mu Malembo.

6 Ubulondoloshi buli pano na bo bwaliba ubwa kwaafwa: ‘Bucishinka kuti pambi bwalangilila ubusumino bwashintililwapo no kunakila ifishiputuka, ifyabakililwa ku kupungaila nelyo kwi tunko.’ ‘Bucishinka butubulula ubusumino ku cebo umo alaya nelyo ukunakila kushiputuka kuli cimo icabikwa nelyo ifishinte kuli fyo umo ayumfwa ukukakililwako mu mibele; inumbwilo itubulula te kulambatilako fye lelo no kushansha ku kubelelekwa na ku kunashanasha ukufuma kuli ico walambatilako.’ Muli fyo, abantu abatwalilila aba busumino te mulandu na mesho, ukukaanya, no kupakasa baliwaminwa ukwitwa “aba cishinka.”

7. Bupusano nshi bwingabapo pa kati ka bucishinka ne cishinka?

7 Ilyo tulelanda pali bucishinka, nangu cibe fyo, kuti pambi caba icisuma ukulangilila ukupusana ukwingalondololwa pa kati ka bucishinka no busumino. Ku masamba ya United States, kwalibako akamfukumfuku ka menshi yakaba akasabula amenshi mupepi ne awala ilili lyonse. Kalabomba mu nshila imo ine ica kuti kainikwa Umukote Wa Cishinka. Baibolo ilanda ulwa fintu fya musango yo ifishipeema pamo ngo mweshi ukuba ifya cishinka, pa mulandu wa kuti walishintililwapo. Ilumbo 89:37 lilanda ulwa mweshi pamo nga “inte iili mwi ulu ya cishinka.” Amashiwi ya kwa Lesa yalandilwako ukuba ayacetekelwa. Ukusokolola 21:5 kutila: “Uwaikala pa cipuna ca bufumu atile, Moneni, ifintu fyonse nafilenge fipya. Kabili atile, Lemba: pantu ifyebo ifi fya cishinka kabili fya cine.” Fyonse ifi fyaliba ifya cishinka, ifyashintililwapo, lelo tafyaba na maka ya kuikuminisha nelyo ukukwata ifishinte fya mibele isuma, pamo nga bucishinka.

Yehova, Uwapulamo Muli Bucishinka

8. Bunte nshi ubwa mu Malembo ubwishibisha ica kumwenako cawamisha ica bucishinka?

8 Ukwabulo kutwishika ukuli konse, Yehova Lesa e ca kumwenako cawamisha ica bucishinka. Yehova aliba uwa bucishinka ku mushobo wa buntunse, ukupeela fye no Mwana wakwe pa kuti abantunse bengapokelela umweo wa muyayaya. (Yohane 3:16) Pali Yeremia 3:12, tubelengapo kuti: “Bwela, we Israele uwafutatuka, cisemo ca kwa Yehova; nshakakuloleshe bukali bukali, pantu ndi wa luse [“bucishinka,” NW].” Icikalila ubunte na kabili kuli bucishinka bwa kwa Yehova yaba mashiwi yalembwa pa Ukusokolola 16:5 aya kuti: “Mwalilungama, mwe balipo kabili mwe baalipo, mwe [Ba cishinka, NW].” Lyene kabili, pa Ilumbo 145:17, twalyebwa ukuti: “Yehova alilungama mu mibele yakwe yonse, kabili wa luse [“bucishinka,” NW] mu micitile yakwe yonse.” Na kuba, Yehova alipulamo nga nshi muli bucishinka bwakwe ica kuti Ukusokolola 15:4 kulondololo kuti: “N’ ani uushakatiine ishina lyenu, mwe Shikulu, no kulicindika, ico ni ’mwe mweka uwa bucishinka?” Yehova Lesa aliba uwa bucishinka mu nshila yapulishamo.

9, 10. Ni shani fintu Yehova aishibishe bucishinka bwakwe mu kubomba kwakwe no luko lwa kwa Israele?

9 Icalecitika mu luko lwa kwa Israele ukucilisha cakwatamo ubunte bwafula ubwa kuti Yehova alikwete bucishinka ku bantu bakwe. Mu nshiku sha Bapingushi, Israele libili libili alewa ukufuma ku kupepa kwa cine, lelo Yehova mu kubwekeshabwekeshapo alilangulwike no kubapususha. (Abapingushi 2:15-22) Ukupulinkana imyanda ya myaka isano intu Israele akwetemo ishamfumu, Yehova alelangisha bucishinka kuli lulya luko.

10 Bucishinka bwa kwa Yehova bwamulengele ukutekanishisha abantu bakwe, nga fintu camonwa pali 2 Imilandu 36:15, 16 ukuti: “Yehova Lesa wa bashibo atumine kuli bene mu kuboko kwa nkombe shakwe, ukucelela no kutuma, pantu aikatilwe abantu bakwe ne Ca kwikalamo cakwe inkumbu; lelo balepumye nkombe sha kwa Lesa, kabili balesuule fyebo fyakwe, kabili balesenteka bakasesema bakwe, casuka icipyu ca kwa Yehova caimina abantu, ukufiko kwabulo kuundapa.”

11. Kwebekesha nshi nelyo icisansamushi fintu bucishinka bwa kwa Yehova butupeela?

11 Pa mulandu wa kuti Yehova alipulamo muli bucishinka, umutumwa Paulo aali na maka ya kulemba, nga fintu calembwa pa Abena Roma 8:38, 39 ukuti: “Ndesuubila, ndeti, nangu ni mfwa, nangu mweo, nangu ni bamalaika nangu ni bamulopwe, nangu fintu ifyabapo nangu fintu ifikesabako, nangu fya maka, nangu kusansama nangu kushika, nangu icibumbwa cimbi, te kuti cibe na ’maka ya kutupaatululako ku kutemwa kwa kwa Lesa ukwa muli Kristu Yesu Shikulwifwe.” Ee, Yehova alatwebekesho kuti: “Nshakakupoose nakalya, nangu kukusha nakalya.” (AbaHebere 13:5) Mu cine cine, cilasansamusha ukwishibo kuti Yehova Lesa aba lyonse fye uwa bucishinka!

Yesu Kristu, Umwana uwa Bucishinka

12, 13. Bunte nshi twakwata ukulosha kuli bucishinka bwa Mwana wa kwa Lesa?

12 Uwalepashanya kabili uupashanya Yehova mu kupwililika mu kulolenkana no kusonsomba kwa bucishinka ni Yesu Kristu. Umutumwa Petro alyambwile bwino Ilumbo 16:10 no kulibomfya kuli Yesu Kristu pa Imilimo 2:27 ukuti: “Tamwakaleke umweo wandi ku Mbo, nangu kuleko Wa mushilo [“bucishinka,” NW] wenu amone ukubola.” Yesu Kristu mu kulingisha ainikwa “uwa bucishinka.” Mu kukumanina, aba uwa bucishinka kuli Wishi na ku Bufumu bwa kwa Lesa ubwalaiwa. Satana intanshi aeseshe ukutoba bumpomfu bwa kwa Yesu pa kubomfya amatunko, ukucebusha ku kuisekesha. Pa kumono kuti afilwa, Kaseebanya ayalukile ku kupakasa, mu kupelako ukuletako imfwa ya kwa Yesu pa cimuti ca kuputunkanishiwilwapo. Yesu tatalile apungaila muli bucishinka bwakwe kuli Wishi wa ku muulu, Yehova Lesa.—Mateo 4:1-11.

13 Yesu Kristu aliba uwa bucishinka ku bakonshi bakwe mu kumfwana no bulayo ubwalembwa pali Mateo 28:20 ubwa kuti: “Moneni, ine nakulaba na imwe ukufika na pa kupwa kwa nshita.” Mu kufikilishiwa kwa ubo bulayo, muli bucishinka alangalila icilonganino cakwe ukufuma pa Pentekoste 33 C.E ukufika na pali nomba.

Abantunse Bashapwililika Abaali Aba Bucishinka

14. Ca kumwenako nshi ica bucishinka cintu Yobo aimike?

14 Nomba, ni shani pa lwa bantunse bashapwililika? Bushe kuti baba aba bucishinka kuli Lesa? Twalikwata ica kucitika capulamo ica kwa Yobo. Satana alengele uyu mulandu ukuba uwabulo kupita mu mbali. Bushe Yobo aali uwa bucishinka kuli Yehova Lesa, nelyo bushe alemubombela fye pa mulandu wa kufwayo kuisekesha? Satana aituntumbile fyo kuti afumya Yobo kuli Yehova ukupitila mu kuletela Yobo ubucushi. Lintu Yobo alufishe ifikwatwa fyakwe fyonse, abana bakwe bonse, no butuntulu bwa bumi bwakwe bwine, umukashi wakwe amucincishe ati: “Tukeni Lesa, no kufwa.” Lelo Yobo aali uwa bucishinka, pantu atile kuli wene: “Kwati kusosa kwa umo uwa mu banakashi bapumbu e fyo ulesosa. Kabili ubusuma tupokelela kuli Lesa; bushe te kuti tupokelele no bubi? Muli ici conse Yobo tabembwike ku milomo yakwe.” (Yobo 2:9, 10) Na kuba, ku baali no kuba bakasansamusha bakwe, Yobo atile: “Nangu wene [Lesa] anjipaye, lelo nakulacetekela muli wene.” (Yobo 13:15, New International Version) E mulandu wine kanshi Yobo apokelele ukusenamina kwa kwa Yehova! E ico, Yehova aebele Elifasi umwina Temani ukuti: “Ubukali bwandi bwaimina iwe na babiyo babili; pantu tamwasoseele ine iciyene, ngo mubomfi wandi Yobo.”—Yobo 42:7, 10-16; Yakobo 5:11.

15. Bunte nshi ubwa mu Malembo buntu twakwata pa lwa bucishinka bwa babomfi ba kwa Yehova Lesa abengi?

15 Abaume bonse na banakashi aba busumino abalondololwa mu AbaHebere icipandwa 11 kuti balandilwako nga aba bucishinka. Tabali fye aba busumino lelo na kabili aba bucishinka ilyo balolenkene no kutitikisha. Muli fyo, tubelenga ulwa abo “bene ku citetekelo . . . bacilike utunwa twa nkalamo, bashimishe amaka ya mulilo, bapuswike ku kanwa ka lupanga . . . awe bambi bapokelele ukwesha kwa kupumiwa no kufopaulwa, na kabili ukwa fikakilo ne cifungo: bapoolelwe amabwe, baputwilwe pa kati kuli basoo, balyeshiwe, baipayawilwe ku lupanga; baendawike nabafwale mpapa sha mpaanga ne mpapa sha mbushi, ababa no bubusu, abacushiwa, abacitwo bubi.”—AbaHebere 11:33-37.

16. Ca kumwenako nshi ica bucishinka ico umutumwa Paulo apeele?

16 Amalembo ya Bwina Kristu aya ciGriki na yo yalapeela ica kumwenako camonekesha ica mutumwa Paulo. Cali icalinga kuli wene ukusosa ku Bena Kristu ba mu Tesalonika ukulosha ku butumikishi bwakwe ukuti: “Imwe muli nte, na Lesa pamo, ifyo umusango wesu wali wa mushilo [“bucishinka,” NW] kabili uwalungama kabili uwabula akalema kuli imwe mwe batetekela.” (1 Abena Tesalonika 2:10) Twalikwata ubushinino na bumbi ubwa bucishinka bwa kwa Paulo ubwaba mu mashiwi yakwe ayalembwa pali 2 Abena Korinti 6:4, 5, apo tubelengo kuti: “Tuli abaishininkisha nga bakapyunga wa kwa Lesa muli fyonse, mu kushishimisha ukwingi, mu fya bucushi, mu bwafya, mu fya lumanimani, mu mpumo, mu fifungo, mu mpasase, mu kucucutika, mu kufufiwo tulo, mu kukalipwa ku nsala.” Conse ici cicitilo bunte ku cishinka ca kuti umutumwa Paulo ali uwaiminina bwino pa mulandu wa kuti aali uwa bucishinka.

Abantu ba Bucishinka aba Muno Nshiku

17. Mashiwi nshi aya kwa J. F. Rutherford ayalangile ukupampamina kwakwe pa kuba uwa bucishinka?

17 Ukwisa muno nshiku, twalikwata ica kumwenako cishaiwamina ico tulangulwikepo kale kale pa kutendeka. Mona icalondololwa mu citabo ca Umutelelwe wa mu Kusalala kwa Calo pe Samba lya kwa “Cilolo wa Mutende,” pe bula 146 pe samba lya kamutwe akatila “Bucishinka mu Kati ka Nshita ya Kukakwa mu Cifungo.” Palya casosele ukuti: “Ukulanga bucishinka ku kuteyanya kwa kwa Yehova mu kati ka nshita yakwe iya kukakwa mu cifungo, presidenti wa Watch Tower Society, Joseph F. Rutherford, pa December 25, 1918, alembele [ifili pano] ukuti: ‘Pa mulandu wa kuti nalikeene ukuwila kuli Babiloni, lelo mu cishinka naeseshe ukubombela Shikulu, ndi mu cifungo, ku co ndi uwa kutasha. . . . Kuti nasoobolapo ukwebela Kwakwe no kumwentula no kuba mu cifungo, ukucilo kuwila nelyo kunakila ku Ciswango no kukakulwa no kukwato kutashiwa kwa calo icituntulu.’”b

18, 19. Fya kumwenako nshi ifya mibele yasumbuka ifya bucishinka fintu twakwata muno nshiku?

18 Twalikwata ifya kumwenako fyawamisha ifya bucishinka mu Bena Kristu na bambi abengi abaapita mu kupakaswa. Pa kati ka bantu ba bucishinka aba musango yo paba Inte sha kwa Yehova isha ku Germany mu kati ka kuteka kwa baNazi, nga fintu calangililwa muli vidio wa kuti Purple Triangles, uwasabankanishiwa nga nshi mu lulimi lwa ciNgeleshi. Na bambi abawamino kulangulukapo ni Nte ishingi isha bucishinka isha kwa Yehova isha mu Afrika, pamo nga aba ku Malawi. Kulya, kalinda umo uwa cifungo aikalile ubunte kuli bucishinka bwa Nte, ukusoso kuti: “Tabengasuusuka. Batwalilila fye ukufulilako.”

19 Onse uwingabelenga ama Yearbook of Jehovah’s Witnesses aya nomba line kuti aebekeshiwa na bucishinka ubwalangwa na Bena Kristu ba cine, pamo nga aba mu Greece, Mozambique, na Poland. Ubwingi bwabo aba bene baculile ukucululusha kwa kulungulusha; bambi balipaiwe. Ibula 177 ilya 1992 Yearbook lilangisha ifikope fya baume 9 aba Bwina Kristu aba mu Ethiopia abalolenkene no kusonsomba kwa bucishinka ukufika fye na ku kwipaiwa. Pamo nge Nte sha kwa Yehova, bushe tatuli aba nsansa ukukwata ifya kumwenapo fishaiwamina ifyafule fi ifya kutucincisha ukulolenkana no kusonsomba kwa bucishinka?

20. Cinshi cifumamo nga twatwalilila aba bucishinka?

20 Ukupitila mu kucincintila amatunko no kutitikisha, tulakuulilila ukwiminina kwesu ukusuma. E co, lyene, ni ku lubali nshi tulefwaya ukusangwa muli ifi fikansa fya bucishinka? Ukupitila mu kulolenkana no kusonsomba kwa bucishinka, tuba ku lubali lwa kwa Yehova Lesa muli ifi fikansa no kushinina Satana Kaseebanya kabepa wabotelela, uwabipisha nga fintu fye aba! Muli fyo tulanonka ukusuminisha kwa kwa Kalenga wesu, Yehova Lesa, ne cilambu ca bumi bwa muyayaya mu nsansa. (Ilumbo 37:29; 144:15b) Icifwaikwa pa kulolenkana no kusonsomba kwa bucishinka e cili no kulangulukwa mu kukonkapo.

[Amafutunoti]

a Encyclopedia wa mavolyumu yabili uulanda pali Baibolo uwasabankanishiwa na Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

b Uwasabankanishiwe na Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

Ni Shani Fintu Wingaasuka?

◻ Mulandu nshi ukuba uwa bucishinka kuletela ukusonsomba?

◻ Mulandu nshi cingasoselwa ukuti “bucishinka” lyaba lishiwi lyaibela nga nshi?

◻ Fya kumwenako nshi ifya mu Malembo twakwata ifya bantunse bashapwililika abaali aba bucishinka?

◻ Fya kumwenako nshi fishaiwamina ifya muno nshiku ifya bucishinka fintu twakwata?

[Icikope pe bula 11]

Charles Taze Russell

[Icikope pe bula 12]

Yesu mu cine cine aali “uwa bucishinka” wa kwa Yehova

[Icikope pe bula 13]

Yobo, nangula aali uushapwililika, aishininkishe uwa bucishinka kuli Lesa

[Icikope pe bula 14]

Paulo aimike ica kumwenako cishaiwamina ica bucishinka kuli Yehova

    Impapulo sha mu Cibemba (1982-2025)
    Isaleni
    Isuleni
    • Cibemba
    • Peleniko Bambi
    • Ifyo Mwingasala
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ifya Kubomfya
    • Amafunde Yesu
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Isuleni
    Peleniko Bambi