Ukubwelela ku Lukungu—Mu Nshila Nshi?
“ULI lukungu, kabili ku lukungu e ko ukabwelela.” Lintu umuntu wa ntanshi, Adamu, aumfwile ayo mashiwi, alishibe icali no kumucitikila. Alengelwe ku lukungu lwa mu mushili kabili aali no kubwelela ku lukungu lwine ulo. Ali no kufwa pantu taumfwilile Kabumba wakwe, Yehova Lesa.—Ukutendeka 2:7, 15-17; 3:17-19.
Baibolo ilangisha ukuti abantunse babumbilwe ku lukungu. Na kabili itila: “Umuntu uubembuka e ukafwa.” (Esekiele 18:4; Ilumbo 103:14) Imfwa yaletele ubulanda ku mamilioni kabili mu kubwekeshabwekeshapo ilaletako ifipusho pa lwa fya kucita ku citumbi.
Ifibelesho fya ku Numa ne fya Ndakai
Ni shani fintu abantu ba kwa Lesa aba ku kale balecita ne fitumbi? Mu mabuuku ya kubalilapo aya Baibolo, ilumbula inshila shalekanalekana isha fyo balecita ku fitumbi, ukusanshako ukushiika mu mushili. (Ukutendeka 35:8) Icikolwe Abrahamu no mukashi wakwe Sara, no mwana wabo Isaki na Yakobo umwishikulu wabo bashikilwe mu ninga ya mu Makpela. (Ukutendeka 23:2, 19; 25:9; 49:30, 31; 50:13) Abapingushi ba mu Israele Gidione na Samsone bashiikilwe ‘mu nshishi sha bashibo.’ (Abapingushi 8:32; 16:31) Ici ciletubulula ukuti ukukwata inshishi sha pa lupwa e co abantu ba kwa Lesa aba ku kale batemenwepo. Lintu Yesu Kristu afwile mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo C.E., icitumbi cakwe cabikilwe mu nshishi ya mu libwe iyatulilwe iipya. (Mateo 27:57-60) Ilingi line, kanshi, ifitumbi fyaleshiikwa mu mushili nelyo ukubikwa mu ninga. Ici cicili cilacitwa mu fifulo ifingi ukushinguluke sonde.
Mu ncende shimo isha calo ilelo, nangu cibe fyo, impanga inono kabili yalyumo mutengo na muli fyo calyafya nga nshi ukusanga ukwa kushiika. Muli fyo, abantu bamo balelanguluka ifya kucita ne fitumbi.
Ukukuba imito pa numa ya koca icitumbi nakuya kuleseeka. Mu England mupepi na maperesenti 40 aya bafwa nomba balocewa. Mu Sweden, umo amaperesenti 80 aya bafwa mu matauni bocewa, imitengo imo yalisalwa ku kukubamo imito. Kabili mu Shanghai ne misumba imo imo iya mu China iyabela ku lulamba, bakaunselo e bashingamwa no kukuba imito iyafulisha pali bemba imiku yafulilako cila mwaka.
Ni kwi imito ingakubwa? Te kuli fye konse. Bamo kuti pambi basakamikwa abati ukukuba imito kuti kwaleta ubusanso ku bwikashi. Nangu cibe fyo kwena, ubusanso bwa kuleta ifikuko tabubapo pa numa ya koca. Inshishi shimo mu England na maparka ya kushiikamo mu United States balatengela incende sha lunkoto nelyo isha maluba ukuti e pa kukubila. Kwena, Abena Kristu balyangwako maka maka pa lwa mimwene ya mu Malembo iya koca no kukuba imito.
Imimwene ya mu Baibolo Yaba Shani?
Mu kubilisha ukulwishe “mfumu ya ku Babele,” kasesema Esaya atile: “Wapooswa ukufuma mu nshishi yobe.” (Esaya 14:4, 19) Bushe ukukuba kwa mito kulingile ukupashanishiwa ku mulandu wa musango yo uwa kuseebanya? Iyo, pantu palya tapaba ukuloshako ku koca no kukanga nelyo ukukuba imito yafumako.
Yesu Kristu alandilepo ulwa kubuuka kwa bafwa ukwa pe sonde ukuli no kubako mu Kuteka kwa Myaka Ikana lintu atile: “Bonse aba mu nshishi bakomfwamo ishiwi [lyandi], no kufumamo.” (Yohane 5:28, 29) Nangu cibe fyo, inshishi ya kulungatika taikabilwa pa kuti umuntu abuushiwe nga fintu caikalilwako ubunte ku bulondoloshi bwa mu busesemo na bumbi pa lwa kubuuka. Ukusokolola 20:13 kulondolola ukuti: “Bemba alekelemo abafwa abalimo, ne Mfwa na ku Mbo fyalekelemo abafwa abali muli fyene.” E co icakatama, te ku cifulo umuntu ‘abwekelelamo ku lukungu’ nelyo inshila abwekelelamo. Ukucila, icakatama caba nampo nga aleibukishiwa kuli Lesa no kubuushiwa. (Yobo 14:13-15; linganyeniko Luka 23:42, 43.) Yehova mu cine cine takabila inshishi shayemba ku kumwafwako ukwibukisha abantu. Ukoca takucilikila ukubuuka kwa muntu. Kabili nga ca kuti imito yakubwa ne nkuntu isuma kabili takuli ifya kupepa ifili fyonse ifya mipepele ya bufi, te kuti kupusane na Malembo.
Abo basalapo ukukuba imito bakakabila ukumona amafunde ya mu calo. Na kabili kuti calinga ukuti balanguluke ukuyumfwa kwa bafwililwe na bantu bambi. Cisuma ku babomfi ba kwa Yehova ukusakamana ukuti ukubomfya kwabo ukwa buntungwa bwabo ubwa mu Malembo muli ci takuletele umuseebanya pe shina lisuma ilyo Abena Kristu bakwata. Ici caliba icakatama nga nshi ukucilisha mu fyalo umo ifunde lyasuminisha ukoca no kukuba imito lelo uko abantu abengi tabapokelela kwene. Kwena, Umwina Kristu akasengauka impupo ishili shonse nelyo imyata iyashimpwa pa cisumino ca kuti umweo wa muntunse taufwa.
Lintu Kushakabe Inshishi Kabili!
Bamo abafwaisha ukukuba imito batila cipilibula ukuti takuli ukukabila ukushiika mu nshishi. Icikaleta ukwilulukwa kukalamba, nangu ni fyo, kufikilishiwa kwa bulayo bwa mu Baibolo ubwa kuti “umulwani wa kupelelekesha ukufubalishiwa ni mfwa.”—1 Abena Korinti 15:24-28.
Ici cilepilibula ukuti inshishi, ininga sha kushiikamo, nelyo fye ukoca no kukuba imito, ikaba myata ya kale. Ee, imfwa tayakabeko kabili. Pe samba lya kupuutwamo na bulesa umutumwa Yohane alembele ukuti: “Naumfwile ne shiwi likalamba lya mu cipuna ca bufumu, lileti, Moneni, ubwikalo bwa kwa Lesa buli pamo na bantu, kabili akekalilila pamo na bo; na bo bakaba abantu bakwe, na Lesa umwine akaba pamo na bo: kabili akafuute filamba fyonse ku menso yabo, ne mfwa tayakabeko kabili iyo; takwakabe kabili ukuloosha nangu kukuuta nangu kucululuka; pa kuti ifya ntanshi nafiya.”—Ukusokolola 21:3, 4.
Ifi fyonse fikacitika lintu imfwa ya bantunse iyalengwa no lubembu lwa kwa Adamu yafumishiwapo umupwilapo pe samba lya Bufumu bwa kwa Lesa. Pali ilya nshita umutundu wa muntu uwa cumfwila tawakalolenkane ne cilolelo ca kubwelela ku lukungu.
[Ifikope pe bula 29]
Inshila shaseeka isha kucita ne fitumbi
[Icikope pe bula 31]
Ukukuba imito ku katoto ka Sagami, Japan
[Abatusuminishe]
No kusuminisha kwa Koueisha, Tokyo