Watchtower LAIBRARE YA PA INTANETI
Watchtower
LAIBRARE YA PA INTANETI
Cibemba
  • BAIBOLO
  • IMPAPULO
  • UKULONGANA
  • w98 3/1 amabu. 20-24
  • Ndatasha pa Kukwata Ubupyani Bwakosa Ubwa Bwina Kristu

Vidio mulefwaya tamuli

Mukwai yafilwa ukutambika

  • Ndatasha pa Kukwata Ubupyani Bwakosa Ubwa Bwina Kristu
  • Ulupungu lwa kwa Kalinda—1998
  • Utumitwe utunono
  • Ifipalileko
  • Ifyo Batata Bapimpiile Icine ca Baibolo
  • Amafya mu Nshita ya Nkondo
  • Ukuba Uwaiteyanya Ukwankulako
  • Ukulaalika Ukushaenekelwe
  • Ukutumwa Muli Bumishonari
  • Ukupeelwe Milimo Imbi
  • Umulimo mu Nigeria
  • Ukubakwa kwi Subilo Lyesu
  • Yehova Alitukoseshe Ilyo Kwali Inkondo na Lintu Kwali Umutende
    Ulupungu lwa kwa Kalinda (Ulwa Kusambililamo)—2024
  • Yehova E Cubo Kabili Ubukose Bwandi
    Ulupungu lwa kwa Kalinda—2000
  • Ukutasha Yehova Ukupitila mu Mulimo wa Nshita Yonse!
    Ulupungu lwa kwa Kalinda—2000
  • Yehova Alinsambilisha Ukucita Ukufwaya Kwakwe
    Ulupungu lwa kwa Kalinda—2012
Ulupungu lwa kwa Kalinda—1998
w98 3/1 amabu. 20-24

Ndatasha pa Kukwata Ubupyani Bwakosa Ubwa Bwina Kristu

NGA FINTU CASHIMIKWA NA GWEN GOOCH

Ku sukulu naleimbo lwimbo ulwa mashiwi ayatila, ‘Yehova Mukulu aleteka mu bukata bwakwe.’ Ilingi line icampeseshe amano ca kuti, ‘Uyu wine Yehova nani?’

BASHIKULU na bamama bali bantu abaletiina Lesa. Ku kutampa kwa uno mwanda wa myaka, balebishanya na Basambi ba Baibolo, nga fintu Inte sha kwa Yehova shaleitwa pali iyo inshita. Batata bali ni bashimakwebo abatunguluka lelo pa kubalilapo tabalondolwele abana babo batatu pa lwa bupyani bwa Bwina Kristu ubo balangilwe.

Naishileishiba ukuti ishina lya kwa Lesa wa cine ni Yehova lintu fye Batata bapeele ndume yandi, Douglas, na nkashi nandi, Anne na ine ututabo tubili, His Works (Imilimo Yakwe) na Who Is God? (Lesa Nani?). (Ilumbo 83:18) Nalicincimushiwe! Lelo cinshi cabukulwile ukusekelela kwa Batata?

Mu 1938, lintu Batata bamwene inko shileteyanya ukulwa, baliilwike ukuti umuntunse te kuti apwishe amafya ya mu calo. Bamama bapeele Batata icitabo ca Enemies (Abalwani), icalesabankanishiwa ne Nte sha kwa Yehova. Mu kucibelenga, basambilile ukuti umulwani wine wine uwa bantunse aba ni Satana Kaseebanya no kuti Bufumu bwa kwa Lesa fye e bwingaletako umutende pe sonde.a—Daniele 2:44; 2 Abena Korinti 4:4.

Ilyo inkondo yapaleme, ulupwa lwesu lwatendeke ukulongana pa Ng’anda ya Bufumu iya Nte sha kwa Yehova mu Wood Green, North London. Mu June 1939 twaile ku ciyanda capalamineko ica Alexandra Palace ku kumfwako ilyashi lya pa cintubwingi, ilyaleti, “Government and Peace,” (Ubuteko no Mutende) ilyalandilwe na Joseph F. Rutherford, uwali presidenti wa Watch Tower Society. Ilyashi lya kwa Rutherford ilyalandilwe pa Madison Square Garden mu New York City lyalisabankanishiwe pa mulabasa ku London na ku misumba imbi iikalamba. Twaleumfwa ishiwi lya kwa kalanda bwino bwino ica kuti lintu bakalulunkanya mu New York bacitile icimfundawila, nacebele mu mbali ukumona nga ca kuti fyalecitika mu ciyanda twalimo!

Ifyo Batata Bapimpiile Icine ca Baibolo

Batata bapampamine pa kuti cila Cibelushi mu cungulo bushiku ulupwa lwesu lonse lulesambilila Baibolo capamo. Ifyo twalesambilila fyaleshimpwa pa lyashi lya Baibolo ilya mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwali no kubomfiwa ubushiku bwakonkelepo. Ukulangilila ifyo nayambukilwe ku fyo twalesambilila, ilelo ncili ndebukisha ilyashi lya kwa Yoshua no kutaasha kwa musumba wa Ai ukwalondolwelwe mu Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa ciNgeleshi ulwa May 1, 1939. Lilya lyashi lyalincincimwishe ica kuti nabebetele amalembo yonse ayaloshiweko muli Baibolo wandi. Nasangile ukuti ukusapika kwa musango yo kwalencincimusha—na lelo cimo cine.

Ukushimikilako bambi ifyo nalesambilila kwalengele ifisambilisho fya Baibolo ukushikinina mu mutima wandi. Bushiku bumo Batata bampeele icilimba ca maseleti umwali ilyashi lya Baibolo, akatabo twalebomfya mu kusambilisha Baibolo, e lyo na keyala ka mwanakashi umukoloci. Lyene bantumine ukuyamona uyo mwanakashi.

Naipwishe ukuti: “Finshi ndeyanande, kabili finshi ndeyacita?”

Batata bayaswike abati: “Fyonse nukwata, iwe uye ulishe fye icilimba, no kubelenga ifipusho, e lyo no kweba umwine wa ng’anda ukubelenga ifyasuko, no kubelenga amalembo.”

Nacitile ifyo banjebele, na muli yo nshila nasambilile ifya kutungulula isambililo lya Baibolo. Ukubomfya Amalembo muli iyo nshila mu butumikishi, kwalengele ukuti ndeyomfwikisha bwino.

Amafya mu Nshita ya Nkondo

Inkondo ya Calo iya 2 yabuukile mu 1939, kabili mu mwaka wakonkelepo nalibatishiwe mu kulangisha ukuipeela kwandi ku kubombela Yehova. Nali fye ne myaka 13. Naishilepingulapo ukuba painiya, nga fintu abatumikishi ba nshita yonse betwa. Nalekele isukulu mu 1941 kabili pe bungano lya ku Leicester nailundile kuli Douglas mu mulimo wa kushimikila uwa nshita yonse.

Umwaka uwakonkelepo, Batata balikakilwe ico bakeene ukulwako inkondo pa mulandu wa kampingu wabo. Fwe bana twaleafwilishako bamayo, ukubaafwa ukusunga ing’anda yesu mu nshita yakakala iya nkondo. Lyene, lilya line fye Batata bakakwilwe mu cifungo, Douglas aliitilwe ku mulimo wa fita. Umutwe we lyashi mu nyunshipepala iya mu cifulo cesu watile, “Umulandu Umwana Asalilepo Ukukakwa Ukupala Wishi.” Ubunte busuma bwalipeelwe, pantu ishuko lyalimoneke ilya kulondolola umulandu Abena Kristu ba cine bashipaila abantunse banabo.—Yohane 13:35; 1 Yohane 3:10-12.

Muli iyo nshita ya nkondo, baNte abengi abali batumikishi ba nshita yonse baletandalila ing’anda yesu lyonse, kabili ifyebo fyabo ifya kukuulilila ifyashimpilwe pali Baibolo nshafilabile. Pali abo bamunyina ba Bwina Kristu aba busumino paali John Barr na Albert Schroeder, abo nomba bali mwi Bumba Litungulula ilya Nte sha kwa Yehova. Abafyashi bandi balitemenwe ukusekelela abeni, kabili batusambilishe ukuba cimo cine.—AbaHebere 13:2.

Ukuba Uwaiteyanya Ukwankulako

Pa numa fye ya kutendeka bupainiya, nakumenye Hilda mu butumikishi bwa ku ng’anda ne ng’anda. Cipyu cipyu abilikishe ukuti: “Umulume wandi ali ku nkondo alelwila abapala imwe! Mulandu nshi mushilefwaila ukwafwilishako inkondo?”

“Finshi mwaishibapo pa lwa mulimo ndebomba?” e fyo naipwishe. “Bushe namwishiba umulandu njishile kuli imwe?”

“Cisuma, ingila kabili unjebe umulandu,” e fyo ayaswike.

Nalimulondolwelele ukuti twalepayanya isubilo line line ku bantu abalecula pa mulandu wa ncitilo shabipa ishalecitwa—ilingi line mwi shina lya kwa Lesa. Hilda alipeepekako amatwi, kabili e wabalilepo ukuba isambililo lyandi ilya Baibolo ilya lyonse. Na nomba acili ni Nte iyacincila pa numa ya myaka 55.

Ku kupwa kwa nkondo, natuminwe nga painiya ku Dorchester, itauni ilya mu England ilyabela pa kati ka kapinda ka kulyo na masamba. Uyu wali e muku wa kubalilapo ukufuma pa mwesu. Icilonganino cesu icinono calelonganina mu ng’anda ya kuliilamo iyaleitwa “The Old Tea House,” iya mu mwanda wa myaka uwalenga 16. Lyonse pa kulongana twaletantika amatebulo ne fipuna cipya cipya. Yalipuseneko apakalamba ku Ng’anda ya Bufumu nabeeleshe. Nangu ni fyo, ica kulya ca ku mupashi no kubishanya kwa kutemwa ukwa Bwina Kristu ifyalebamo fyali fimo fine.

Pali iyi nshita abafyashi bandi bakuukile ku Tunbridge Wells, ku kapinda ka kulyo aka London. Nalibwelele ku ng’anda pa kuti ningayabomba bupainiya pamo na Batata, na Anne. Tapakokwele, icilonganino umo twalelongana calikulile ukufuma pali baNte 12 ukwisafika kuli 70, e co ulupwa lwesu lwalombelwe ukukuukila ku Brighton mu lulamba lwa ku kapinda ka ku kulyo, ukwali ukubulisha kukalamba ukwa bakabilisha ba Bufumu. Mu kupimpa abengi batendeke ukushimikila pamo no lupwa lwesu ulwa bupainiya, kabili twalimwene ifyo Yehova apaalile umulimo wesu mu kufumba. Tapakokwele, mu cilonganino cimo mwaishilefuma fitatu!

Ukulaalika Ukushaenekelwe

Mu lusuba lwa 1950, ulupwa lwesu lwali pa bantu 850 abafumine ku Britain abo basangilwe ku Kulongana kwa Pa Kati ka Nko ukwa Ukusanduluka kwa Teokrasi ukwabelele mu cibansa ca Yankee Stadium mu New York City. Bapainiya abengi abali no kwisa kuli ilyo bungano ukufuma ku fyalo fya kutali bapokelele bakalata ba kulembesha mu sukulu lya Watchtower Bible School of Gilead, ilyabelele mupepi na South Lansing, New York. Ine, Douglas, na Anne twali pali abo abapokelele abo bakalata! Lintu napoosele formu wandi uwaisushiwe mu mbokoshi ya bakalata, ndebukisha ukulandila mu mutima ukuti, ‘Eya nomba ifyo nalefwaya fyacitwa! Bushe ubumi bwandi bukaba shani?’ Nalyo line nakwete umupampamina uwa kuti: “Moneni, ine; ntumeni.” (Esaya 6:8) Nalicincimwike lintu napokelele kalata uwa kundaalika ukushala pa numa ye bungano no kutendeka ukusambilila mwi kalasi lyalenga 16 ilya Gileadi, pamo na Douglas na Anne. Twaliishibe ukuti twali no kutumwa nga bamishonari ku ncende iili yonse iye sonde.

Pa numa ya kuipakisha ibungano capamo ngo lupwa, inshita yalifikile iya bafyashi besu ukubwelelamo beka ku England. Ilintu baninine icibwato icitwa Mauritania pa kuya ku mwesu, fwe bana babo batatu twabebele ukuti bafikepo. Mwandi kwali kupaatukana ukwaletele ubulanda!

Ukutumwa Muli Bumishonari

Mwi kalasi lyalenga 16 ilya Gileadi mwali abana be sukulu 120 abafumine mu ncende shonse ishe sonde, ukubikako fye na bamo abaculile mu nkambi sha kucushiwilwamo isha ciNazi. Apantu ikalasi lyesu lyalesambilishiwa iciSpanish, twaenekele ukutumwa ku calo ca ku South America uko balanda iciSpanish. Elenganyeni fintu twapapile pa bushiku bwa kupwishe sukulu ilyo twaumfwile ukuti Douglas atuminwe ku Japan e lyo ine na Anne twatuminwe ku Syria. E co fwe bakashana twali no kusambilila iciArabic, kabili e fyo cali no kuba na lintu twatuminwe ku Lebanon. Ilintu twalelolela ifipepala fya kwendelapo, George Shakashiri uwalebomfiwa na Watch Tower Society ukupekanya ifya kupulinta Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa ciArabic aletusambilisha iciArabic imiku ibili mu mulungu.

Mwandi cali ca kucincimusha ukuya ku calo icalembwa mu Baibolo ico twasambililepo mu kalasi! Twaile pamo na Keith Chew no mukashi wakwe Joyce, Edna Stackhouse, Olive Turner, Doreen Warburton, na Doris Wood. Mwandi twaishileba ulupwa lwa nsansa ulwa bumishonari! Nte umo Umulungwana aleisa ku ng’anda yesu iya bamishonari mu kutusambilishako ululimi lwa ciArabic. Mu nshita ya kusambilila, nga twapituluka mu cilangililo icipi, twalefuma no kuya mu mulimo wesu uwa kushimikila mu kucibomfya.

Twaikele imyaka iyafulilako mu musumba wa Tripoli, umwali icilonganino icapangwa kale. Ine, Joyce, Edna, Olive, Doreen, Doris, na Anne twaleafwilisha abakashi na bana ba baNte aba mu Tripoli pa kuti baleyasukako mu kulongana no kubombako mu butumikishi bwa ku cintubwingi. Pali iyo nshita, bamunyina na bankashi aba Bwina Kristu, abalekonka umwata wa cikaya, tabaleikala pamo mu kulongana, kabili nga butumikishi bwa ku ng’anda ne ng’anda bankashi bena tabalebombako. Twalefwaya ukuti lintu tuleshimikila ku cintubwingi bankashi bengalatwaafwako ukulanda ululimi, e ico twabakoseleshe ukuti balebombako uyu mulimo.

Ine na Anne twatuminwe ku musumba wa kale uwa Sidone mu kwafwilishako ibumba linono ilya baNte. Tapakokwele, twalombelwe ukubwelela ku musumba wa bwangalishi uwa Beirut. Kulya, imbuto sha cine ca Baibolo shalitandilwe mu bekashi abalelanda iciArmenian, e co twasambilile lulya lulimi pa kuti tubaafwilisheko.

Ukupeelwe Milimo Imbi

Nakumenye Wilfred Gooch ilyo nshilafuma mu England. Ali ni munyina uwapimpa, uwalelangulukilako kabili alebomba pa Bethel mu London. Wilf ali mwi kalasi lyalenga 15 ilya Gileadi, ilyapwile mu 1950 ilyo kwali ibungano ilyabelele mu cibansa ca Yankee Stadium. Atuminwe nga mishonari ku maofesi ya Watch Tower Society ku Nigeria, kabili pa nshita imo twalelembeshanya. Mu 1955 twali bonse kwi bungano lya “Ubufumu Ubwacimfya” mu London, kabili pa numa fye ye bungano twalikobekelene. Umwaka wakonkelepo, twalyupene mu Ghana, kabili nailundile kuli Wilf mu mulimo wa bumishonari ku Lagos, Nigeria.

Pa numa nashiile Anne ku Lebanon, aishileupwa kuli munyina wa Bwina Kristu umusuma uwasambilile icine ca Baibolo mu Yerusalemu. Abafyashi bandi tabaliko ku menga yesu, apo ine, Douglas, na Anne, twakwatile amenga mu ncende shapusanapusana ishe sonde. Nalyo line, bali abaikushiwa ukwishiba ukuti fwe bana babo twalebombela Yehova, Lesa wesu mu nsansa.

Umulimo mu Nigeria

Ku maofesi ya Sosaite mu Lagos, napeelwe umulimo wa kuwamya imiputule ya bantu 8 abaali mu lupwa lwa Bethel ukubikako fye no kupekanya ifya kulya no kucapa. Nacimwene kwati te mulume fye eka nanonkele lelo na kabili nalinonkele ulupwa mu kwangufyanya.

Ine na Wilf twasambilile inshila ishipi isha kushimikilamo Baibolo mu lulimi lwa ciYoruba, kabili pa kubombesha kwesu twalilambwilwe. Umusambi wacaice uo twashimikile, alikwata umwana umwaume no mwana umwanakashi abo nomba baba mu lupwa lukalamba ulwa Bethel mu Nigeria ulwakwata abantu 400.

Mu 1963, Wilf apokelele kalata wa kumulaalika kuli kosi wa myeshi 10 uwa kukansha kwaibela mu Brooklyn, New York. Pa numa ya kupwisha, mu kukanaenekela alituminwe na kabili ku England. Nashele mu Nigeria kabili napeelwe fye inshiku 14 pa kuti ningakonka Wilf ku London. Kwena nangu naile nshatemenwe, pantu nalitemenwe ukubomba mu Nigeria. Pa numa ya kubomba imyaka 14 mu fyalo fya kutali, calipoosele inshita pa kuti mbeeleshe ukwikala mu England na kabili. Nangu cibe fyo, twalitashishe pa kupalamina ku bafyashi besu abakote e lyo no kubasungako.

Ukubakwa kwi Subilo Lyesu

Ukutula mu 1980, nali ne shuko lya kwendela pamo na Wilf ilyo aletandalila ifyalo ifingi nga kangalila wa calo. Nalefwaisha ukuti mu nyendo shesu tuletandalila icalo ca Nigeria. Pa numa twatandalile Scandinavia, West Indies, na Middle East—ukubikako fye na Lebanon. Kwali kucincimushiwa kwaibela pa kwibukisha ifya kale ifisuma no kumona abo naishibe lintu bali fye abapungwe balebomba nga baeluda ba Bwina Kristu.

Ku ca bulanda, muli shinde wa 1992, umulume wandi uwatemwikwa alifwile. Ali fye ne myaka 69. Calibipile nga nshi pantu cacitike fye mu kupumikisha. Pa numa ya cupo ica myaka 35, calinkosela ukuteuluka. Lelo nalipokelela ubwafwilisho ubwingi no kutemwa ukufuma ku lupwa lwandi ulwa Bwina Kristu ulwa mwi sonde lyonse. Nalikumanya ifingi ifilete nsansa ifya kutontonkanyapo.

Abafyashi bandi bonse baimike ica kumwenako cishaiwamina ica bumpomfu bwa Bwina Kristu. Bamayo bafwile mu 1981, e lyo Batata mu 1986. Douglas na Anne bacili baletwalilila ukubombela Yehova mu busumino. Douglas no mukashi wakwe, Kam, balibwelela ku London, uko baikala pa numa ya kuteensha Batata. Anne no lupwa lwakwe bekala mu United States. Ifwe bonse tulatasha apakalamba pe subilo lyesu no bupyani bwesu ifyo Lesa atupeela. Tuletwalilila “ukulango mute uwa kulolela,” no kwenekela inshita lintu aba mweo, pamo na batemwikwa babo abakabuushiwa, bakabombela pamo ku ciyayaya ngo lupwa lwa kwa Yehova ulwa pe sonde.—Inyimbo sha Bulanda 3:24, NW.

[Futunoti]

a Ilyashi lya bumi bwa batata, baErnest Beavor, lyalembelwe muli The Watchtower uwa March 15, 1980.

[Ifikope pe bula 23]

Ukuya ku kulyo ukufuma pa cikope pa muulu ku kuso:

Gwen pa mushinku wa myaka 13 alelangilila ifya kutungulula isambililo pa Ng’anda ya Bufumu iya mu Enfield

Ulupwa lwa bamishonari mu Tripoli, Lebanon, mu 1951

Gwen pamo na Wilf umulume wakwe umuyashi

    Impapulo sha mu Cibemba (1982-2025)
    Isaleni
    Isuleni
    • Cibemba
    • Peleniko Bambi
    • Ifyo Mwingasala
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ifya Kubomfya
    • Amafunde Yesu
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Isuleni
    Peleniko Bambi