Ifipusho Ukufuma ku Babelenga
Yesu acincishe ati: “Pilikiteni ukwingila pa mwinshi wa kamfyemfye; ico, ndemweba, nati, abengi bakafwayo kwingila, lelo bakafilwa.” (Luka 13:24) Bushe Yesu aloseshe mwi, kabili ili lembo libomba shani ilelo?
Kuti twaumfwikisha bwino ili lembo lyawamisha nga twalanguluka icalengele ukuti lilandwe. Imyaka 6 ilyo ashilafwa, Yesu aali mu Yerusalemu pa bushiku bwa kusefya ukusangulula kwe tempele. Alandile ukuti aali mucemi wa mpaanga sha kwa Lesa lelo alangilile ukuti abaYuda mu cinkumbawile tabaali ni mpaanga sha musango yo pantu balikeene ukukutika. Lintu alandile ukuti wene na Wishi baali “bamo” abaYuda balitoolele amabwe ukuti bamupoole. Afulumukile ku Perea kwi shilya lya Yordani.—Yohane 10:1-40.
Kulya umuntu umo aipwishe ati: “Mukwai, abapusuka bushe banono?” (Luka 13:23) Icipusho aipwishe calilingile, apantu abaYuda pali ilya nshita basumine ukuti abanono fye e bakawaminwa ipusukilo. Pa kuba ne mibele ya musango yo, tacayafya ukwelenganya abantu baletontonkanya ukusangwa pa banono abakapusuka. Mwandi balilubile nga nshi, nga fintu ifya kucitika ifyakonkelepo fyali no kulangisha!
Mupepi ne myaka ibili, Yesu ali pa kati kabo, alesambilisha, ukucite fipesha amano, no kubalaalika ku kube mpyani sha Bufumu bwa mu muulu. Cinshi cafuminemo? AbaYuda, maka maka intungulushi shabo, pa kube ntuntuko sha kwa Abrahamu na pa kuba abaseekeshiwa Amalango ya kwa Lesa baleituntumba. (Mateo 23:2; Yohane 8:31-44) Lelo tabakutulwike ishiwi lya Mucemi Musuma no kwankulako. Cali kwati pa ntanshi yabo paali icibi icaisuka, e lyo ukube impyani sha Bufumu kwaali nge cilambu cikalamba ca kwingila pa mwinshi, lelo balikeene. Abanono fye, maka maka ibumba lya bapabi, e baumfwile no kwankulako ku bukombe bwa cine ubwa kwa Yesu, kabili balishipikishe pamo nankwe.—Luka 22:28-30; Yohane 7:47-49.
Pa bushiku bwa Pentekoste 33 C.E., ili line ibumba lyaali no kusubwa no mupashi. (Imilimo 2:1-38) Tabaali pali bakacita wa fibi abo Yesu atile bakalila no kusumanya ameno pa mulandu wa kukaane shuko ilyo batambikwe.—Luka 13:27, 28.
Mu kukonkapo, mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo “abengi” baali baYuda mu cinkumbawile, maka maka intungulushi sha mapepo. Baitungile ukuti balefwaya ububile bwa kwa Lesa—lelo bacitile co ukulingana ne fipimo fyabo ne nshila shabo abene, te kulingana na fintu Lesa alefwaya. Mu kupusanako, “abanono” abayankwileko mu kufumaluka no kuikumika ku Bufumu baishilebe mpyani shasubwa isha cilonganino ca Bwina Kristu.
Nomba langulukeni fintu ili lembo libomba mu kasuba kesu. Imintapendwa ya bantu abaya ku macalici ya Kristendomu balisambilishiwa ukuti bakaya ku muulu. Nangu cibe fyo, ukutinamina kwa musango yo takwashimpwa pa fisambilisho fyalungikwa ifya Malembo. Nga fintu mu kubangilila caali ku baYuda, na bo bene bafwaya ububile bwa kwa Lesa mu nshila yabo abene.
Nangu ni fyo, mu kasuba kesu banono fye abayankulako mu kuicefya ku bukombe bwa Bufumu, no kuipeela kuli Yehova, no kukwata ububile bwakwe. Ici cabalenga ukuba “abana baume ba bufumu.” (Mateo 13:38) “Abana baume” abasubwa aba musango yo batendeke ukulaalikwa pa Pentekoste wa 33 C.E. Inte sha kwa Yehova pa nshita ntali balisumino kuti ubushinino bwa mibombele ya kwa Lesa na bantu bakwe filangisho kuti icinabwingi ice bumba lya ku muulu balitwa. E mulandu wine, abasambilila icine ca Baibolo mu myaka ya nomba line balishibo kuti isubilo lya mweo wa muyayaya pe sonde lya paradise nomba e liletambikwa. Aba musango yo nabafula ukucila impendwa ya bashalapo aba Bena Kristu basubwa, abakwata isubilo lya kuya ku muulu. Luka 13:24 maka maka talanda pa bashakaye ku muulu, lelo mu cine cine alibakwatila ukufunda kusuma.
Pa kutucincisha ukupilikita, Yesu taloseshe mu kuti wene nelyo Wishi balabika ifipindami ificilika inshila yesu. Lelo Luka 13:24 alenga tumfwikishe ukuti ififwaikwa fya kwa Lesa filenga abashawaminwa ukushiwa. “Pilikiteni” calola mu kuti shombokeni, nelyo ibikilisheniko. E ico fwe bene kuti twaipusha atuti, ‘Bushe ndaibikilishako?’ Mu kusupula Luka 13:24 alando kuti, ‘Ndekabila ukupilikita pa kwingila pa mwinshi wa kamfyemfye pantu abengi bakafwayo kwingila lelo bakafilwa. E co bushe mu cine cine ndapilikita? Bushe nalipala uwa mangalo uwa ku kale uwaleshomboka mu cibansa pa kuti engapoke cilambu? Uwa mangalo uwa musango yo tengaba ne mitima ibili no kucangusha. Bushe ndacangusha?’
Ifyebo fya kwa Yesu fitubulula ukuti bamo kuti pambi bafwaya ‘ukwingila pa mwinshi’ lintu fye cingabawamina, pa musenselo wa panono untu batemwa. Imibele ya musango yo kuti yayambukila Nte umo na umo. Bamo pambi kuti bapelulula ukuti, ‘Nalishiba Abena Kristu abaipeelesha abaleibikilishako pa myaka iingi, no kuipusula ifingi; nalyo line, ilyo bafwile, impela ya ino micitile ya fintu yaali tailaisa. Nalimo kuti nacefyako umusenselo, no kwikala ubumi bwa lyonse.’
Calyanguka ukutontonkanya muli iyo nshila, lelo bushe mu cine cine ca mano? Ku ca kumwenako, bushe abatumwa e fintu batontonkenye? Awe nakalya. Ku kupepa kwa cine balibikileko umutima onse—ukufika fye na ku mfwa yabo. Ku ca kumwenako, Paulo asosele ukuti: “Kristu uo ifwe tubila . . . e co na co ndecucutikila, ukupilikita umwabelo kubomba kwakwe ukubombela muli ine.” Pa numa alembele ukuti: “Tucucutikila no kupilikitila ici cine, ica kuti twacetekela kuli Lesa wa mweo, uuli Mupusushi wa bantu bonse, ukucishako wa batetekela.”—Abena Kolose 1:28, 29; 1 Timote 4:10.
Twalishibo kuti Paulo acitile icalungama ilyo alepilikita. Fintu umo na umo uwa ifwe twingaba abaikushiwa no kusosa nga fintu Paulo asosele ati: “Nimpilikito kupilikita kusuma; nimpwisho lubilo; nimbake citetekelo.” (2 Timote 4:7) E co ukulingana ne fyebo fya kwa Yesu ifyalembwa pali Luka 13:24, umo na umo uwa ifwe kuti twaipusho kuti, ‘Bushe ndebomba no mukoosha no kucincila? Ee, bushe lyonse ndalangisho bushininkisho bwakumanina mu kuumfwila ukukonkomesha kwa kwa Yesu ukwa kuti: “Pilikiteni ukwingila pa mwinshi wa kamfyemfye”?’