Bushe Kuti Mwashintilila Pali Kampingu Wenu?

LYONSE lyo ili fye bwino, compass yaba cibombelo cashintililwapo nga nshi. Akasontelelo ka iko akasonta ukwabela amaka ye sonde aya magnet, kasonta lyonse ku kapinda ka ku kuso. Abalendo kanshi kuti bashintilila pali compass ukubalanga umwa kulola nga takuli fimbi ifya kubalangilile ntunga. Lelo bushe cinshi cicitika nga ca kuti magnet yapalamikwa kuli compass? Akasontelelo ka iko kasonta ukubelele magnet mu cifulo ca kusonta ku kapinda ka ku kuso. Ukushintililwapo kwa iko e po kupwila.

Ifyapalako kuti fyacitika kuli kampingu wa bantunse. Kabumba abikile aya maka ya kulingulula muli ifwe pa kuti yalebomba nge ca kututungulula cashintililwapo. Apo twabumbilwe mu cata ca kwa Lesa, lyonse lintu tulepingula pa fintu, kampingu wesu afwile ukutulango kucite calungama. Alingile ukulatulengo kuti tulelangishe fipimo fya kwa Lesa ifya mibele isuma. (Ukutendeka 1:27) E fyo caba ilingi fye. Ku ca kumwenako, umutumwa wa Bwina Kristu Paulo alembele ukuti nangu fye ni kuli abo amalango ya kwa Lesa yashasokololwa “bacita Amalango ku cifyalilwa.” Mulandu nshi? Pantu “kampingu wabo abe nte.”—Abena Roma 2:14, 15.

Nangu cibe fyo, te lyonse kampingu atuleshe fyo tushifwile ukucita. Pa mulandu wa kukanapwililika kwa buntunse, tufwaisha ukucite fintu filya fiine twaishibo kuti filubo. Umutumwa Paulo asumine ukuti: “Pantu ndesaminwe mbela ya kwa Lesa ku buntu bwa mu kati, lelo namone mbela imbi mu filundwa fyandi iilelwa ne mbela ya mutima wandi no kuntwala bunkole ku mbela ya lubembu iili mu filundwa fyandi.” (Abena Roma 7:22, 23) Nga ilingi tulenakila ku kucita ifyalubana, kampingu wesu panono panono akakunkuma, na mu kupelako akaleka no kutweba ukuti ifyo tulecita filubo.

Nangu cibe fyo, te mulandu no kukanapwililika, kuti twasambilisha kampingu wesu ifipimo fya kwa Lesa. Calikatama nga nshi ukucite fyo. Kampingu wafundwa bwino, uwasanguluka, alaletako bucibusa no kwampana kusuma na Lesa, kabili alafwaikwa na pa kuti tukesepusuka. (AbaHebere 10:22; 1 Petro 1:15, 16) Ukulundapo, kampingu afundwa akatwaafwa ukuba aba mano lintu tulepingula pa fya kucita mu mikalile yesu, e lyo tukaba no mutende ne nsansa. Ku muntu uwakwata kampingu wa musango yo kemba wa malumbo asosele ati: “Amalango ya kwa Lesa yali mu mutima wakwe, intampwilo shakwe tashakatelemuke.”—Ilumbo 37:31.

Ukufunda Kampingu

Ukufunda kampingu kwalicila pa kusungila fye ku mutwe amafunde no kulayakonka mu mukoosha. E fyacitile abaFarise ilyo Yesu aali pano calo. Shilya ntungulushi sha fya mapepo, shalishibe Amalango, kabili shalilundileko no tunkofyonkofyo twa fishilano, abene ati e kwaafwa abantu ukukanalatoba Amalango. Kanshi balyangufyenye ukuilishanya ilyo abasambi ba kwa Yesu batimpwile ngano no kulya pe Sabata. Kabili batile Yesu alilufyenye ilyo aundepe umwaume wa cisansa caumina pe Sabata. (Mateo 12:1, 2, 9, 10) Ukucite fi fintu fibili, abaFarise batile ninshi kutoba ifunde lyalenga bune.—Ukufuma 20:8-11.

AbaFarise balisomene Amalango ukwabulo kutwishika. Nomba bushe bakampingu babo balisambilishiwe ifipimo fya kwa Lesa? Awe nakalya! Moneni kabili pa numa fye ya kuilishanya pa co balemono kuti cali kubulwa nga nshi umucinshi kwi funde lye Sabata, abaFarise baumanine Yesu akapi “ica kuti bamonaule.” (Mateo 12:14) Mucilanguluke shilya ntungulushi sha fya mapepo ishaleilungamika, shafulilwe pa kutimpula no kulye ngano na pa kuposha pe Sabata, nomba tabaumfwileko no mushishi ukwenda pa kupanga ukwipaya Yesu!

Bashimapepo bakalamba na bo bali na mapange yapalako ayashaibipila. Balya baume babipa balemona fye ati tapali ico balufyenye ilyo babuulile isha silfere 30 mu cipao ce tempele ukupeela Yuda ukuti akafutuke Yesu. Nomba ilyo Yuda mu kupumikisha abwekeshemo indalama, ukuyashipoosa mwi tempele, bakampingu ba balya bashimapepo bakalamba balifulunganishiwe ku mulandu we funde. Batile: “Tacifwile [indalama] ukushipoosa mu cipao, pantu mutengo wa mulopa.” (Mateo 27:3-6) Cimoneka kwati bashimapepo bakalamba balisakamene ukuti indalama sha kwa Yuda nomba shakowela. (Linganyeniko Amalango 23:18.) Abantu bamo bene kabili tabamwenemo cilubo mu kubomfya indalama pa kuti Umwana wa kwa Lesa afutukwe!

Ukusambilisha Kampingu Wesu Fintu Lesa Afwaya

Ifi fya kumwenako twalandapo fyalango kuti ukufunda kampingu kwalicila pa kusungila fye amafunde ku mutwe. Ukuba kwena, ukwishiba amafunde ya kwa Lesa kwalikatama, kabili ukuyakonka kulafwaikwa pa kuti tukesepusuka. (Ilumbo 19:7-11) Nangu cibe fyo, ukulunda pa kusambilila amafunde ya kwa Lesa, tufwile ukulundulula umutima uwasambilishiwa fintu Lesa afwaya. Lyene kuti caba kuli ifwe nge fyasosele Yehova mu busesemo bwakwe ukupitila muli Esaya, ubutila: “Na menso yenu yakamona Kasambilisha wenu, kabili ilyo mwapaatukila ku kwa kulyo nangu ku kwa kuso, amatwi yenu yakomfwe cebo cafuma ku numa yenu, icileti, Iyi e nshila, e mo mwende.”—Esaya 30:20, 21; 48:17.

Ico kwena, tacilepilibulo kuti ilyo kwabako fimo ifyakakala ifyo tulefwaya ukupingulapo, tukomfwa ishiwi lya cine cine likatwebe ifya kucita. Nangu cibe fyo, ukutontonkanya kwesu pa milandu nga nakulingana no kwa kwa Lesa, kampingu wesu akaba uwafundwa bwino ica kuti tukapingwila mu nshila ya kulenga Lesa ukusamwa.—Amapinda 27:11.

Langulukeni pali Yosefe, uwaliko mu mwanda wa myaka uwalenga 18 B.C.E. Lintu muka Potifari amucincishe ukubembuka nankwe, Yosefe alikeene ukusoso kuti: “Nga kanshi ningacita shani ububi ubu bukulu, no kubembukila Lesa?” (Ukutendeka 39:9) Ilyo Yosefe alipo, takwali ifunde lya kwa Lesa ilyalembelwe ukulesho bucende. Ukulundapo, Yosefe aleikala ku Egupti, ukutali nga nshi ukufuma ku kusalapula kwa lupwa na mafunde ya fikolwe fyakwe. Nomba bushe cinshi calengele Yosefe ukucincintilo kutunkwa? Mu kwipifya, ni kampingu wakwe uwafundwa. Yosefe aishibe ifyo Lesa aishiba, ukuti umukashi no mulume baba “umubili umo.” (Ukutendeka 2:24) Alimweno kuti kanshi teti ciwame ukusendama no mukashi wa muntu umbi. Ukutontonkanya kwa kwa Yosefe pali uyu mulandu kwalilingene no kwa kwa Lesa. Mu cifyalilwa fye taali na kubembuka.

Abengapala Yosefe pali ndakai tabafula. Bucisenene nabwanana, abengi bamona fye ukuti tapali uwingabapingula pa mibele yabo, abe ni Kabumba, abena mwabo nelyo abene. Ifintu fili fye nge fyo ibuuku lya kwa Yeremia lisosa ati: “Tapali muntu uulanguluko bubi bwakwe, ati, Cinshi ico nacita? Onse wine abwelela mu mibutukile yakwe, nga kafwalo uuleituninkisha ku bulwi.” (Yeremia 8:6) Kanshi cili icafwaikwa nga nshi nomba ukuti ukutontonkanya kwesu tulekulinganya no kwa kwa Lesa. Twalikwata ukupayanyo kusuma nga nshi ku kutwaafwo kucite fyo.

Icingatwaafwa Ukufunda Kampingu

Amalembo yapuutwamo “ya mulimo ku kusambilisha, ku kwebaula, ku kulungika, ku kufunda kwa mu bulungami; ukuti umuntu wa kwa Lesa abe uwapwililila, uwaiteyanya ku kubombo mulimo onse usuma.” (2 Timote 3:16, 17) Ukusambilila Baibolo kukatwaafwa ukukansha ico Baibolo itila “ukulingulula” pa kweshaesha ukupaatululo busuma ukubulekanya no bubi. (AbaHebere 5:14) Cikalenga ukuti tukalelundululo kutemwa ifyo Lesa atemwa no kupata sana ifyo apata.—Ilumbo 97:10; 139:21.

Ubuyo bwe sambililo lya Baibolo kanshi bufwilo kuba kumfwikisha umo filolele no kwikatamo ifishinka fya cine, te kuba fye kalapashi wa kwishiba ifyaba mu Baibolo. Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa March 1, 1977, lwatile: “Mwi sambililo lyesu ilya Malembo tulingile ukutukuta kumfwikisha imibele ya kwa Lesa iya bupingushi, ukutemwa no bulungami no kulimbe fi mu mitima yesu pa kuti fyaba ulubali lukalamba muli ifwe pamo fye ngo kulya no kupeema. Tulingile ukuba abaibukila nga nshi pa lwa mano ya cishingamo twaba na co pa lwa mibele isuma ukupitila mu kukusha ukwibukila kwaswatuka pa lwa calungama ne calubana. Ukulundapo, tulingile ukulenga kampingu wesu ukukakililwako nga nshi ku cishingamo cakwe kuli Kapeela we Funde kabili Kapingula wapwililika. (Esa. 33:22) E co lintu tulesambilila pa lwa kwa Lesa, tulingile ukulabombesha ukupashanya wene mu mikalile yesu yonse.”

Ukunonka “Umutima wa kwa Kristu”

Ukulasambilila Baibolo na kabili kukalenga ukuti tukanonke “umutima wa kwa Kristu,” imibele ya cumfwila no kuicefya ifyo Yesu akwete. (1 Abena Korinti 2:16) Ukucito kufwaya kwa kwa Wishi kwali kucankwa, tacali cibelesho ca kulabombela fye ico ciine, ukulakonkamo fye. Imibele yakwe ya mutima yalilondolwelwe mu busesemo kuli kemba wa malumbo Davidi, ilyo asosele ati: “Nabekelwo kucite co mutemenwe, mwe Lesa wandi; kabili amalango yenu yali mu mutima wandi.”a—Ilumbo 40:8.

Ukunonka “umutima wa kwa Kristu” kwalicindama pa kufunda kampingu. Ilyo Yesu wapwililika aali pano isonde, alangile imibele no buntu bwa kwa Wishi mu kukumanina ukufika apo umuntunse engapesha. Kanshi e co alandiile no kuti: “Uwamona ine, amona na Tata.” (Yohane 14:9) Muli fyonse ifyo Yesu apitilemo pa calo, acitiile fye mu nshila iyo Wishi amwebele ukucita. E mulandu wine nga tulesambilila pa fyaikele Yesu, ninshi tulesambilila mu kukumanina ifyo Yehova Lesa aba.

Tubelengo kuti Yehova “wa nkumbu kabili uusenamina, uukokolo kukalipa, kabili uwafulisho luse.” (Ukufuma 34:6) Ilingi line, Yesu alangile iyi yine mibele pa kubomba na batumwa bakwe. Lintu balekansana libili libili ukufwayo kwishibo wali umukalamba, mu kutekanya Yesu asambilishe abatumwa pa kanwa na ku ca kumwenako ukuti “uwa muli imwe uufwayo kubo mukalamba, abe kapyunga wenu, no wa muli imwe uufwayo kubo wa ntanshi abe umusha wenu.” (Mateo 20:26, 27) Ici ca kumwenako fye cimo ica kulange fyo, kuti twalinganya amatontonkanyo yesu na ya kwa Lesa nga twasambilila ifyo Yesu aikele.

Ubwingi bwa fintu twasambilila pali Yesu, e cikalenga ukuti tukafikepo nga nshi mu kupashanya Shifwe wa ku muulu Yehova. (Abena Efese 5:1, 2) Kampingu uwalingana no kutontonkanya kwa kwa Lesa akalengo kuti tulecite fintu mu bulungami. Abamucetekela, Yehova abalayo kuti: “Ndekushilimuna, kabili ndekulange nshila iyo ufwile ukwendamo; ndekupanda amano na menso yandi pali iwe.”—Ilumbo 32:8.

Ukumwenamo Muli Kampingu Wafundwa

Pa kwishibe fyo abantunse bashapwililika baba abapuuluka, Mose asokele abena Israele ukuti: “Bikeni imitima yenu pa fyebo fyonse ifyo ndeshimika kuli imwe lelo, ifyo mukalafunda abana benu ku kwangwo kucite fyebo fyonse fya malango aya.” (Amalango 32:46) Na ifwe bene tufwile ukulemba amafunde ya kwa Lesa pa mitima yesu. Nga twacite fyo, nangu cibe shani kampingu wesu akalatutungulula, no kulatwaafwa ukupingula pa fintu mu bulungami.

Nomba tulingile ukupoosako sana amano, ipinda lya mu Baibolo lisoso kuti: “Kuli inshila iyawama ku cinso ca muntu, lelo ku mpela ya iko ni nshila sha mfwa.” (Amapinda 14:12) Mulandu nshi ilingi cibele fyo? Pantu, ukulingana ne fyo Baibolo isosa: “Umutima wa kufutika ukucile fintu fyonse, kabili walilwalisha; nani engawishiba?” (Yeremia 17:9) Kanshi kuti cawama ifwe bonse ukukonka ukukonkomesha kwaba pa Amapinda 3:5, 6 apatila: “Tetekela Yehova umutima obe onse, na ku kwiluka kobe we mwine wishintililako; uko konse wenda umwishibe, na o akatambalike nshila shobe.”

[Futunoti]

[Icikope pe bula 7]

Ukupala “compass,” kampingu wakanshiwa na Baibolo kuti atulanga ifya kucite calungama

[Abatusuminishe]

Compass: Abatusuminishe ni ba Peabody Essex Museum, Salem, Mass