Mulandu Nshi Uwa Kufishisha Amalayo Yenu?
UMUYASHI Bernard Baruch uwali kabilo wa kwa kateka wa ku Amerika asosele ukuti: “Musale umuntu uushilaya sana ifilayo, pantu takamubepe sana.” Pali lelo cimoneka kwati ifilayo fiba fya bufi fye. Kuti pambi caba milapo ya cupo, ifipangano fya mu bukwebo, nelyo ubulayo bwa kulaikala sana pa ng’anda na bana. Abantu balilabako ku bupilibulo bwa nsoselo yaseeka iitila, “Akanwa ka mwefu takabepa.”
Kwena, abengi tabafwaya fye ukufisha amalayo yabo. Bambi balangufyanya ukulaya ukucita ifyo bashakacite kabili tabafikilisha amalayo pantu calyanguka ukusuulako fye.
Ca cine, kuti cabe cayafya ukufisha ubulayo nga ca kuti kwaponako fimo ifishacilaenekelwa. Lelo bushe ukukanafisha ifilayo kubi icine cine? Bushe mufwile ukukatamika ifilayo fyenu? Ukubebeta mu kwipifya ica kumwenako ca kwa Yehova Lesa kwalatwaafwa ukumona umulandu tulingile ukupooselako amano kuli ili lyashi.
Yehova Alafikilisha Ifyo Alaya
Tupepa Lesa uwaba ne shina ilyalundana sana no kufikilisha ifilayo. Ilingi line amashina yaba mu Baibolo yalondolola umwine we shina. E fyo caba na kwi shina lya Yehova, ilipilibula ukuti “Alalenga Ukubako.” E co ishina lya kwa Lesa lisanshamo ubupilibulo bwa kuti akafikilisha amalayo yakwe ne mifwaile yakwe.
Umwabela ishina lyakwe, Yehova alifikilishe fyonse ifyo alaile uluko lwa pa kale ulwa Israele. Pa lwa aya yene malayo, Imfumu Solomone yatile: “Abe uwacindikwa Yehova uwapeelo kutusha ku bantu bakwe abena Israele, umwabela conse ico asosele; tapashele cintu nangu cimo ica pa fintu fisuma fyonse ifyo asoseele mu kuboko kwa kwa Mose umubomfi wakwe.”—1 Ishamfumu 8:56.
Yehova alacetekelwa nga nshi ica kuti umutumwa Paulo asosele ukuti: “Lesa pa kulaya kuli Abrahamu, apo tali na umbi uwamucila uwa kuti alape, ailapile umwine.” (AbaHebere 6:13) Ca cine, ishina fye line ilya kuti Yehova no mwine wine fyaba ca kutwebekesha ukuti takafilwe ukufikilisha amalayo yakwe, nelyo cingati pambi kuti aipusula sana. (Abena Roma 8:32) Icishinka ca kuti Yehova alafikilisha amalayo yakwe cilatupeela isubilo ilyaba ni nanga ya mutima wesu, nelyo umweo.—AbaHebere 6:19.
Amalayo ya kwa Yehova ne Fikacitika ku Ntanshi
Isubilo lyesu, icitetekelo, no bumi bwesu fyonse fyashintilila pa kufikilishiwa kwa malayo ya kwa Yehova. Lisubilo nshi twaba nalyo? “Imyulu ipya ne calo cipya e fyo tulolela, umwaikalo bulungami, umwabele cilayo [ca kwa Lesa].” (2 Petro 3:13) Amalembo yalatupeela na pa kushimpa icitetekelo cesu pantu yatila “kukabo kwima ku bafwa kwa balungama na bashalungama.” (Imilimo 24:15) Kuti twashininkisha ukuti ubumi bwa nomba bukashala fye ukutali ku bumi ubuleisa. Cine cine, cintu umutumwa Yohane eta “icilayo” caba “mweo wa muyayaya.” (1 Yohane 2:25) Lelo amalayo ya kwa Yehova ayaba mu Cebo cakwe tayalanda fye pa fikacitika ku ntanshi. Yalakuma imikalile yesu iya cila bushiku nangu fye ni pali nomba.
Kemba wa malumbo atile: “Yehova ali mupepi kuli bonse abalilila kuli wene, . . . ne nkuuta yabo ayumfwa.” (Amalumbo 145:18, 19) Lesa alatwebekesha no kuti “apeela amaka ku wapomponteka, no kufusho kucincila ku ushakosoboka.” (Esaya 40:29) Fintu caba ica kusansamusha ukwishiba ukuti ‘Lesa takatuleke ukweshiwa ukucila muli ico twinganasha; lelo pamo ne ca kwesha akacita na pa kufuminamo’! (1 Abena Korinti 10:13) Nga ca kuti pa lwesu twalimona uko aya malayo yafikilishiwa, twalishiba ukuti Yehova kuti acetekelwa umupwilapo. Pa mulandu na fintu tumwenamo nga nshi mu fyo Lesa alaya no kufikilisha, tulingile ukumona shani ifyo tumulaya?
Ukufisha Ifyo Tulaya Lesa
Ukuipeela uko twaipeela kuli Lesa ukwabulo kutwishika e bulayo bwacindamisha pa malayo yonse. Pa kucite ci, tulanga ukuti tulefwaya ukubombela Yehova kuli pe na pe. Ilintu kwena amafunde ya kwa Lesa tayayafisha, te lyonse canguka ukucita ukufwaya kwakwe, pantu twikala mu calo cabipa. (2 Timote 3:12; 1 Yohane 5:3) Lelo lintu ‘twaikata kuli plao’ no kuba ababomfi baipeela aba kwa Yehova kabili abasambi ba Mwana wakwe, Yesu Kristu, tatulingile ukulolesha ku numa ku fya ku calo ifyo twaasha.—Luka 9:62.
Ilyo tulepepa kuli Yehova, kuti twafwaisha ukumulaya ukuti tukabombesha sana ku kucimfya ubunake bumo, ukulundulula imibele ya Bwina Kristu, nelyo ukwingilishako imibombele yesu imo iya teokrasi. Cinshi cikatwaafwa ukufikilisha aya malayo?—Linganyeniko Lukala Milandu 5:2-5.
Amalayo ya cine yafuma ku mutima na ku muntontonkanya. E co, lekeni tukoshe ifyo tulaya Yehova ukupitila mu kupongolola imitima yesu kuli wene mwi pepo, ukumweba fye fyonse ifiletusakamika, ifyo tulefwaisha, na mabunake. Ukupepela ico twalaya kukakosha ukufwaisha ukufikilisha cene. Kuti twamona ifyo twalaya Lesa kwati misha. Nga tuli ne misha iingi, kuti tulebwesha panono panono. Ukupalako, tukapoosako inshita ikalamba pa kufikilisha ifingi ifyo tulaya Yehova. Lelo pa kulamupako lyonse ukulingana na papelele amaka yesu, ninshi tulelanga ukuti natupoosako amano ku malayo yesu, kabili na o ali no kutupaala.
Kuti twalanga ukuti tulapoosako amano ku malayo yesu ukupitila mu kuyapepela libili libili, napamo cila bushiku. Ici cikalanga Shifwe wa ku muulu ukumona ukuti tulefwaisha ukucite co. Na kabili cikalatucinkulako lyonse. Ica kumwenako cishaiwamina muli ci ni Davidi. Apaapeete Yehova mu lwimbo lumo ati: “Mwe Lesa, umfweni inkuuta yandi; peepekeni kwi pepo lyandi. . . . Nkalumbe shina lyenu pe, ku kufishe milapo yandi ubushiku no bushiku.”—Amalumbo 61:1, 8.
Ukufisha Amalayo Yesu Kulenga Bambi Ukutucetekela
Apo tufwile ukupoosako amano ku fyo tulaya Lesa, e fyo cifwile ukuba na ku fyo tulaya Abena Kristu banensu. Tufwile ukufisha ifyo tulaya Yehova e lyo ne fyo tulaya bamunyinefwe. (Linganyeniko 1 Yohane 4:20.) Mu Lyashi lya pa Lupili, Yesu atile: “Lelo leka icebo cobe cibe Ee, ee, napamo Iyo, iyo.” (Mateo 5:37) Ukushininkisha ukuti lyonse ifyo tulesosa kuti fyacetekelwa e nshila imo iya ‘kubombelamo icisuma ku ba bwananyina bwa mu citetekelo.’ (Abena Galatia 6:10) Ubulayo bonse ubo twafisha bulalenga bambi baletucetekela.
Amafya yafuma mu kukanafikilisha ifilayo ilingi line yalakula nga ca kuti mubimbile indalama. Umwina Kristu alingile ukufisha ubulayo bwakwe nampo nga kubweshe misha, ukubomba umulimo umo, nelyo icipangano ca bukwebo. Ici cilateemuna Lesa kabili cilakosha ukucetekelana ukwacindama nga nshi pa kuti aba bwananyina ‘bekalilile pamo.’—Amalumbo 133:1.
Nangu cibe fyo, ukufilwa ukufishe fipangano kuti kwaleta amafya pa cilonganino na pa bantu bene ababimbilwemo. Kangalila enda atile: “Amafya mu fya makwebo ilingi ayesako pantu umo afilwa ukufishe cipangano ilingi line yaleshibikwa ku bengi. E co, muli bamunyina mulaba amalekano, na mu Ng’anda ya Bufumu kuti pambi mwaba akantu.” Fintu cacindama ukupoosako sana amano ku fili fyonse tulepangana no kufilemba bwino bwino!a
Tulekabila ukushilimuka na lintu tuleshitisha ifipe fya mutengo nelyo ukusombola amakwebo, ukucilisha nga tulemwenamo muli ayo makwebo. Kabili, tulekabila ukusakamana sana ukukanakukumya ubusuma bwa fipe fimo nelyo imiti atemwa ukulaya ukuti kukaba icibwesha icine cine mu bukwebo bumo. Ukutemwa kulingile ukulenga Abena Kristu ukulondolola bwino bwino ubuluse ubuli bonse ubwingabamo. (Abena Roma 12:10) Apantu bamunyina abengi tababelesha sana mu fya makwebo, kuti bakonka amano twabapanda pa mulandu fye wa kuti tupepa na bo. Fintu cingaba ica bulanda nga ca kuti ukucetekela batucetekela kwaonaika!
Apo tuli Bena Kristu, te kuti tukonke inshila sha mu bufufuntungu nelyo ukuliila bambi pa mitwe. (Abena Efese 2:2, 3; AbaHebere 13:18) Pa kuti Yehova engatusuminisha ‘ukulebela mwi hema lyakwe,’ tufwile ukucetekelwa. ‘Nelyo twalapo mulapo wa kuicushako, tatutelula.’—Amalumbo 15:1, 4.
Umupingushi wa mu Israele Yefta alapile ukuti nga Lesa amulengele ukucimfya abena Amone, aali no kupeela Yehova ica kuninika caocewa uwabalilapo ukumukumanya ilyo alebwela ku bulwi. Umwana wakwe umo mpo e wabalilepo ukufuma, lelo Yefta takeene ukufisha icilayo. Ilyo umwana wakwe umwanakashi asumine no mutima onse, alimupeele ukulabombela pe tempele lya kwa Lesa inshita yonse, ukwabulo kutwishika ili lyali lilambo lya kukalifya kabili ilya kupusula nga nshi.—Abapingushi 11:30-40.
Ukucilisha bakangalila mu cilonganino bafwile ukufisha ifipangano. Ukulingana na 1 Timote 3:2, kangalila ali no kubo “ushitungwa kabi.” Bapilibwile iciGriki icalola mu kuti “uushingapeelwa umulandu, uwabula akalema nelyo, umuseebanya. Cilepilibula ukuti umuntu alashimikwa bwino kabili ukwabula no kumutwishika.” (A Linguistic Key to the Greek New Testament) Apantu kangalila ali no kubo ushitungwa kabi, amalayo yakwe yafwile ukucetekelwa.
Inshila Shimbi Isha Kufishishamo Amalayo Yesu
Tulingile ukumona shani ifyo tulaya abashili Bena Kristu banensu? Yesu atile, “Ulubuuto lwenu lengeni lubalikile ku cinso ca bantu, ukuti bamone imilimo yenu iisuma, no kucindika Shinwe wa mu muulu.” (Mateo 5:16) Kuti twalenga bambi ukukutika ku bukombe bwesu nga twaishininkisha ukuti tulafisha amalayo. Abengi bacili balikatamika bucishinka te mulandu na fintu ukubulwa ubufumacumi kufulile mu calo conse. Inshila imo iya kulangilamo ukuti twalitemwa Lesa na banensu kufisha amalayo no kupalamika abatemwa ubulungami.—Mateo 22:36-39; Abena Roma 15:2.
Mu mwaka wa mulimo uwa 1998, Inte sha kwa Yehova shabomfeshe amaawala ukucila pali bilioni umo ukushimikila imbila nsuma iya Bufumu bwa kwa Lesa ku bantu. (Mateo 24:14) Nga tatulefisha ifipangano fyesu mu fya makwebo, nangu tushimikile shani muli iyi nshila abantu te kuti bomfwe. Apantu twimininako Lesa wa cishinka, abantu baliba ne nsambu sha kutwenekela ukuba abafumacumi. Ukupitila mu kuba abacetekelwa kabili abafumacumi, ‘tulapulamike isambilisho lya kwa Lesa Umupusushi wesu muli fyonse.’—Tito 2:10.
Ilyo tuleshimikila, kulabako inshita sha kufisha amalayo yesu lintu twabwelela ku balesekelela mu bukombe bwa Bufumu. Nga twalaya umuntu ukuti tukabwelelako, tulingile ukucite co. Ukubwelelako ukulingana ne cilayo cesu ni nshila ya ‘kukanatana busuma ku banensu.’ (Amapinda 3:27) Nkashi umo alondolwele ukuti: “Ilingi line ndakumana na bantu abatila Nte alibalaile ukuti akabwelelako lelo tacite fyo. Ca cine ukuti napamo abene mayanda tabaalipo nelyo kuliko ifyacitike ifyalengele ukukanabwelelako. Lelo te kuti ntemwe uuli onse ukulanda ifi pa lwa ine, e co ndesha na maka yandi ukubwelela ku muntu. Nalishiba ukuti nga nabepa umuntu, nkaleta umuseebanya pali Yehova na ba bwananyina bonse.”
Limo limo, pambi te kuti tufwaye ukubwelelako pantu tuletontonkanya ukuti umuntu tali uwasekelela sana. Uyu nkashi umo wine alondolola ukuti: “Nshisuulo muntu pantu tali uwasekelela sana. Naliimwena ne mwine ukuti ificitika pa kubalilapo ilingi filalufya. E co ndabwelelako, pantu umuntu uuli onse kuti aba munyina nelyo nkashi.”
Mu butumikishi na mu mbali shimbi ishingi, tulekabila ukulanga ukuti amalayo yesu ya cine. Kwena, mumo mumo calyanguka ukulanda ukucila ukucita. Umuntu wa mano atile: “Abantu abengi onse abilo luse lwakwe, lelo umuntu wa cishinka nani engamusanga?” (Amapinda 20:6) Nga twabombesha, kuti twaba aba cishinka kabili abafisha amalayo yesu.
Amapaalo Yashaifulila Ayafuma Kuli Lesa
Ukulalaya ifya bufi ku mufulo fye caba kubulwa ubufumacumi kabili kuti capala ukulemba ceke ilyo tushikwete indalama mu banki. Lelo fintu tulambulwa no kupaalwa pa kufisha amalayo yesu! Inshila imo tupaalilwamo pa kuba abacetekelwa kuba na kampingu musuma. (Linganyeniko Imilimo 24:16.) Mu cifulo ca kulacululuka no bulanda, tulekala ku matwi tondolo. Ukulundapo, pa kufisha amalayo, tulalenga ukuti icilonganino cibe icaikatana, pa mulandu wa kucetekelana. “Icebo ca cine” na co cilatutasha ukuti tuli bakapyunga ba kwa Lesa wa cishinka.—2 Abena Korinti 6:3, 4, 7.
Yehova talaya bufi, kabili apata “ululimi lwa bufi.” (Amapinda 6:16, 17) Ukupitila mu kupashanya Shifwe wa ku muulu, tulapalamina kuli wene. Twamona kanshi ukuti caliba bwino ukufisha amalayo yesu.
[Futunoti]
a Moneni icipande caleti “Put It in Writing!” (Filembeni) muli Loleni! wa ciNgeleshi uwa February 8, 1983, amabula 13-15.
[Ifikope pe bula 10]
Yefta alifishishe ubulayo bwakwe, nangu cingati cali icayafya ukucite co
[Ifikope pe bula 11]
Nga mwalaya ukubwelelako, pekanishisheni bwino bwino ukucite co