Bekala Umwa Kusungila Abakoloci Lelo Tababalekelesha

UMUTUMWA Paulo akonkomeshe Abena Kristu banankwe ukuti: “Tubombe icisuma kuli bonse, lelo maka maka ku ba bwananyina mu citetekelo.” (Gal. 6:10) Na muno nshiku mwine, tulomfwila uku kufunda kwapuutwamo kabili tulafwaya ne nshila sha kubombelamo icisuma kuli bamunyinefwe. Pa bantu abo tukabila ukusakamana sana, paba na bamunyinefwe abatemwikwa abekala mu mayanda basungila abakoloci.

Mu fyalo fimo, balupwa e basakamana abafyashi babo abakoloci. Lelo mu fyalo fimbi, abakoloci abengi bekala mu mayanda basungila abakoloci kabili kulya kwine e kuba ababasakamana. Natulande pa Bena Kristu abakalamba abekala mu mayanda basungila abakoloci, bushe mafya nshi bakwata? Kuti bashipikisha shani nga ca kuti balupwa lwabo tabababikileko amano? Bushe aba mu cilonganino kuti babafwa shani? Kabili tumwenamo shani nga tulebatandalila lyonse?

Amafya Abekala Umwa Kusungila Abakoloci Bakwata

Limo abakalamba kuti babatwala ku ng’anda ya kusungilamo abakoloci iyaba mu ncende imbi kabili baNte aba mu cilonganino icishimikila muli iyo ncende limbi te kuti babeshibe. Nalimo aba muli ico cilonganino te kuti balebatandalila lyonse. Na kabili, mu mayanda basungila abakoloci mulaba na bapepa kumbi. Aya kuti yaba mafya kuli bamunyinefwe abakoloci.

Ica kumwenako fye, mu mayanda yamo ayo basungilamo abakoloci, baleta aba ku macalici ukwisa mu kupepela palya pene. Umwaume uubomba mu ng’anda basungila abakoloci atile: “BaNte bamo abakoloci aba kuti tabalanda bwino bwino balabasenda ku mapepo ukwabula no kuti babepushe nga kuti batemwa ukuya.” Na kabili, ilingi line ababomba pa mayanda basungila abakoloci balafwaya ukusansamusha abo basakamana, e co balasefya inshiku sha kufyalwa, Krisimasi nelyo Isita. Na kabili, baNte bamo abekala mu mayanda basungila abakoloci balabapeela ifya kulya ifyo bakampingu babo te kuti babasuminishe ukulya. (Imil. 15:29) Nga tulebatandalila lyonse, kuti twabafwa ukwishiba ifyo bengacita ilyo baba no bwafya bwa musango yu.

Ifyo Icilonganino Cingabafwilisha

Abena Kristu ba kubalilapo balesakamana abakoloci abashakwete balupwa aba kubasakamana. (1 Tim. 5:9) Na muno nshiku bakangalila balishiba ukuti bafwile ukusakamana abakalamba abekala mu mayanda basungila abakoloci ayaba mu ncende icilonganino cabo cishimikilamo.a BaRobert ni baeluda, kabili batila: “Kuti cawama sana baeluda nga baletandalila abakoloci pa kuti balemona ifyo imikalile yabo ili, e lyo no kupepa pamo nabo. Icilonganino kuti cayafwilisha sana aba bakoloci.” Nga tuletandalila abakoloci, ninshi twalishiba ukuti ukusakamana abali mu kukabila kwalicindama sana kabili e fyo Yehova afwaya ukuti tulecita.—Yako. 1:27.

Limo limo baeluda nga bamona ukuti balingile ukwafwilisha bamunyinabo na bankashi abekala mu mayanda basungila abakoloci, balacite fyo. BaRobert balandile cimo ico baeluda bengacita, batile: “Tufwile ukulakoselesha bamunyinefwe na bankashi abakoloci ukulasangwa ku kulongana nga nabakwata amaka ya kusangwako.” Lelo, nga teti bakwate amaka ya kuya ku Ng’anda ya Bufumu, baeluda kuti bamona ifyo bengacita. BaJacqueline, abali ne myaka ukucila 80 balilwala ubulwele bwa mu mfyufyu ubo beta ukuti osteoarthritis, kabili pa kukutika ku kulongana babomfya foni. BaJacqueline batile: “Ndanonkelamo sana ukukutika ku malyashi pali ilya ine nshita bamunyinane balelongana. Te mulandu ne fingacitika, lyonse mpaka nkutike ku kulongana!”

Nga ca kuti munyina nelyo nkashi umukoloci alefilwa ukukutika ku kulongana pali foni, baeluda kuti balekopa amalyashi pali tepu. Munyina uwatwala tepu ku mukoloci uwikala mu ng’anda basungila abakoloci kuti alanshanyako nankwe ifyebo ifya kumukoselesha. Kangalila umo atile: “Ukushimikilako abakoloci pali bamunyinefwe na bankashi aba mu cilonganino kulenga baleumfwa ukuti nabo bene bacili ni bamunyina ne nkashi aba mu cilonganino.”

Mulelanshanya Nabo Lyonse

Abakoloci abengi balapopomenwa kabili balapelenganishiwa nga bakuukila mu ng’anda basungila abakoloci. Ici cilenga abakoloci bamo balefwaya ukulaikala fye beka. Lelo nga twabatandalila lilya line fye bakuukila mu ng’anda basungila abakoloci no kulanga ukuti tulefwaya ukutwalilila ukulabakoselesha, tukalenga ukuti belasakamikwa sana.—Amapi. 17:22.

Bamo kuti bamona kwati tacacindama ukutandalila abakoloci abapelenganishiwa, abashumfwikisha, nelyo abakwata amafya yambi ayengalenga tulefilwa ukulanshanya bwino. Lelo nga twatwalilila ukubatandalila na lintu cileyafya ukulanshanya nabo bwino, ninshi tuleumfwila ukufunda kwa mu Baibolo ukutila “ku kucindikana ni mwe mubalilepo.” (Rom. 12:10) Nga ca kutila munyinefwe umukoloci alefilwa ukwibukisha ifyacitike nomba line, kuti twamukoselesha ukulashimika ifyacitike kale, napamo ilyo ali umwaice, nelyo ifyo asambilile icine. Kuti twacita shani nga ca kuti alelaba amashiwi yamo ayo alefwaya ukulanda? Tufwile ukulakutika mu mutekatima, kabili nga cakabilwa, kuti twalanda amashiwi yabili nelyo yatatu ayo tulemona ukuti nalimo eyo balefwaya ukulanda, nelyo kuti twasupawila ifyo balefwaya ukulanda no kubakoselesha ukukonkanyapo ukushimika. Nga ca kutila nabapelenganishiwa nelyo tabalelanda bwino ica kuti tulefilwa ukumfwa, kuti twaishiba ifyo balelanda nga twabika sana amano ku fyo ishiwi lileumfwika.

Nga ca kuti munyinefwe nelyo nkashi umukoloci alileka ukulanda, kuti twafwayako inshila shimbi isha kulanshanishishamo nankwe. BaLaurence, ni bankashi bapainiya, kabili balatandalila baMadeleine, abali ne myaka 80. BaMadeleine balileka ukulanda. BaLaurence balondolola ifyo bacita pa kulanshanya na baMadeleine, batila: “Nga tulepepa, ndabekata ukuboko kabili balafumbata ukuboko kwandi no kunshinisha pa kulanga ukuti balatemwa ukubatandalila.” Ukwikata ukuboko kwa bakoloci besu nelyo ukubakumbatila kuti kwabakoselesha icine cine.

Calicindama Ukubatandalila

Nga muletandalila abakoloci lyonse ababasunga nalimo kuti batendeka ukulabasakamana bwino sana. Pa myaka 20 baDanièle balatandalila baNte banabo abekala mu mayanda basungila abakoloci. BaDanièle batile, “Ababombela mu mayanda basungila abakoloci nga bamona ukuti umukoloci balamutandalila sana, balamusakamana bwino sana.” BaRobert, abasoselepo amashiwi na yambi mu kubangilila, batile: “Ababombela mu mayanda basungila abakoloci balakutika sana ku muntu uutandalila abakoloci lyonse. Balamucindika ukucila ifyo bacindika uuyako fye limo limo.” Apo abasunga abakoloci ilingi line balakumana na balupwa abashitasha, balomfwa bwino sana nga ca kuti uwile mu kutandalila abakoloci abatasha. Na kabili, nga tuleumfwana bwino na basunga abakoloci, kuti bacindika ifyo baNte abo basakamana basuminamo na mafunde bakonka.

Cimbi ico twingacita pa kuti tuleumfwana sana na basunga abakoloci, kuitemenwa ukubafwa ukubomba utumilimo uto twingakwanisha. Ku ncende shimo, icilenga ukuti abakoloci belabasakamana bwino ni co ababomba mu mayanda basungila abakoloci balicepa. BaRébecca, abasunga abakoloci, batile: “Pa nshita ya kulya e lyo tuba ne fya kucita ifingi sana. Kanshi iyi e nshita cingawama ukutandalila bacibusa pa kuti mwabakoseleshako ukulya.” Tatufwile ukushimunuka ukwipusha ababomba mu mayanda basungila abakoloci ukutweba ifyo twingacita pa kubafwilisha.

Nga tuletandala lyonse ku ng’anda imo ine iyo basungilamo abakoloci, tukeshiba ifyo ababwananyina abakoloci bakabila, kabili kuti twalomba ababasunga ukuti batusuminishe ukubapekanishisha ifyo balekabila. Ica kumwenako fye, limbi kuti twayakobeka ifikope ifisuma ifyo abana balenga ne fya batemwikwa babo mu muputule basendamamo. E lyo kuti twabatwalilako ifya kufwala ifyakaba nelyo amafuta, sopo, na fimbi ifyo bengakabila. Nga ca kuti ing’anda babasungilamo yalikwata ulubansa, kuti twayaishako panse na bacibusa wesu pa kuti bapupwako akamwela. BaLaurence, balya tulandilepo na pa kubala batile: “BaMadeleine balafulukisha ubushiku mbatandalila cila mulungu. Nga nasenda na bana, balatemwa nga nshi!” Ukucita ifi kuti kwakoselesha sana abekala mu mayanda basungila abakoloci.—Amapi. 3:27.

Bonse Balanonkelamo

Ukulatandalila abakoloci lyonse kuti kwaesha “bucine bwa kutemwa [kwesu].” (2 Kor. 8:8) Mu nshila nshi? Kuti tuleumfwa ububi ukumona uko amaka ya kwa cibusa wesu yeleyalepwa. BaLaurence batile: “Pa kubala, ilyo nalemona ifyo baMedeleine baleyabalenaka naleumfwa ububi ica kuti lyonse nga nafuma mu kubatandalila nalelila. Lelo naishileishiba ukuti ukulapepa lyonse kuli Yehova kulapwisha umwenso tukwata kabili kuti kwalenga tulekoselesha sana abo tutandalila.” Pa myaka iingi nomba baRobert balatandalila baLarry, Abena Kristu banabo abalwala ubulwele bwa kukanka ubwa Parkinson. BaRobert batile: “BaLarry balilwala sana ica kuti nshumfwa ne fyo balanda. Nomba nga twapepela pamo, ndamona ukuti balikwata icitetekelo.”

Nga twatandalila Abena Kristu banensu abakoloci, na ifwe bene tulanonkelamo. Filya batwalilila ukupalama kuli Yehova nangu cingati bekala na bantu abakwata ifisumino fyapusanapusana filatusambilisha ukuti tufwile ukuba ne citetekelo no kuba abashipa. Filya bafwaisha ukulalanshanya pa Cebo ca kwa Lesa nangu cingati tabamwenesha no kumfwisha filanga ukuti “te ku cilyo ceka, umuntu engabela umumi, lelo ku cebo conse icifuma mu kanwa ka kwa Yehova.” (Mat. 4:4) Nga tulemona uko utuntu fye utunono tulebasansamusha, pamo nga uluseko lwa mwana nelyo ukuliila ifya kulya pamo, tulasambililako ukuti tufwile ukuteka imitima ku fintu ifyo twakwata. Ukulafwaisha ukutwalilila ukuba ifibusa fya kwa Lesa kulalenga ukuti na ifwe twishibe ifyo tufwile ukubikako amano mu bumi bwesu.

Ukwabula no kutwishika icilonganino conse cilanonkelamo nga ca kuti tulesakamana abakoloci. Bushe icilonganino cinonkelamo shani? Apo abalwalilila balakabila ababwananyina aba kubasakamana, balenga aba mu cilonganino bakwata ishuko lya kuba ne nkumbu. Kanshi ifwe bonse tufwile ukulamona ukusakamana abakoloci, nangu ni pa nshita ntali, ukuti nako kwaba mulimo wa kupyungilana. (1 Pet. 4:10, 11) Baeluda nga e babikileko sana amano ku kusakamana abakoloci, bakalenga aba mu cilonganino bakeshibe ukuti ukusakamana abakoloci mulimo wa Bena Kristu kabili tabafwile ukuulekelesha. (Esek. 34:15, 16) Nga tuleitemenwa ukusakamana abakoloci, balashininkisha ukuti tatwabalekelesha!

[Futunoti]

[Amashiwi pe bula 28]

“Ababombela mu mayanda basungila abakoloci nga bamona ukuti umukoloci balemutandalila sana, balamusakamana bwino sana”

[Icikope pe bula 26]

Amapepo yesu ayafuma pa nshi ya mutima kuti yalenga Abena Kristu abakoloci ukukanasakamikwa sana

[Icikope pe bula 26]

Ifyebo ifisuma fikakoselesha Abena Kristu banensu abakoloci