Mulandu Nshi Tulingile Ukulatashisha?

“Kuli Rakel,

Natasha sana pa fyo unkoselesha. Nalimo tawaishiba ukuti ulankoselesha, imilandile yobe iya kukoselesha na mashiwi ulanda filangafwa nga nshi.”—nine Jennifer.

BUSHE mwalipokelelapo kalata iya kumutasha iyo mushale-enekela? Nga mwalipokelelapo kalata ya musango uyu, kwena nangu cibe shani mwalyumfwile bwino sana. Na kuba, mu cifyalilwa fye tulafwaya bambi ukutucindika no kututasha.—Mateo 25:19-23.

Ukutasha kulalenga uuletasha umunankwe e lyo na untu baletasha ukutemwana sana. Na kabili, umuntu uutasha ninshi alepashanya Yesu Kristu, uwaletasha pa milimo iisuma iyo bambi balecita.—Marko 14:3-9; Luka 21:1-4.

Ca kupapa ukumona ifyo abantu abengi balefilwa fye no kulanda nelyo ukulemba kalata ya kutasha ilyo bambi babacitila fimo ifisuma. Baibolo yalilanda ukuti mu “nshiku sha kulekelesha,” abantu bakaba “abashitasha.” (2 Timote 3:1, 2) Apo abengi tabaletasha, na ifwe bene nga tatucenjele kuti twaleka ukulatasha pa fyo abanensu baletucitila.

Bushe abafyashi kuti bacita shani pa kuti basambilishe abana babo ukulatasha? Bushe ni ani tulingile ukutasha? Kabili mulandu nshi tulingile ukulatashisha, nangu cingati bambi tabatasha?

Ukulatasha aba mu Ng’anda Yesu

Abafyashi balabombesha pa kupekanishisha abana babo ifyo balekabila. Nangu cibe fyo, inshita shimo abafyashi bamona kwati abana babo tabaletasha pa fyo balebacitila. Bushe abafyashi kuti bacita shani pa kuti bengasambilisha abana babo ukulatasha? Bafwile ukucita ifintu fitatu ifyacindama.

(1) Abafyashi ukuba ifya kumwenako. Ilingi line abana nga balemona ifyo abafyashi balecita ifintu e lyo basambilila bwino. Ilyo Baibolo ilanda pali namayo umwina Israele uwalebombesha sana, itila: “Abana bakwe baima no kumulumbwilo kupaalwa; wiba amutasha.” Ni kwi aba bana basambilile ukulatasha? Amashiwi ya kulekeleshako muli cino cikomo yalatweba icasuko. Yatila: “Wiba amutasha.” (Amapinda 31:28) Abaupana nga baletasha abena mwabo, abana kuti basambilila ukuti kanshi ukutasha umuntu ilyo acita icisuma kulalenga aumfwa bwino, kulenga ulupwa ukwikatana, kabili cishibilo ca kuti uuletasha wa mano.

BaStephen abakwata abana babili batila, “Pa kuti ningasambilisha abana bandi ukulatasha, umwina mwandi nga apekanya ica kulya ca mu cungulo ndamutasha.” Bushe nomba caba shani? BaStephen batila: “Abana bandi abakashana balomfwa uko ntasha umwina mwandi, kabili ici calenga ukuti na bo baletasha.” Nga mwalyupa nelyo ukuupwa, bushe lyonse mulatasha abena mwenu pa milimo iyo babomba cila bushiku? Bushe mulatasha abana benu, na lintu babomba imilimo iyo bafwile ukubomba nga bana?

(2) Ukukansha. Ukutasha ilyo bambi batucitila icisuma kwaba kwati maluba ya pa ng’anda. Nga mwayabikako amano yalakula bwino, e fyaba no kutasha, nga muletasha umunenu pa fyo alemucitila, akulaumfwa bwino. Bushe abafyashi kuti bayafwa shani abana babo ukulatasha? Imfumu ya mano Solomone yakomaile pali ici cishinka ilyo yalembele ukuti: “Umutima wa mulungami welenganye ca kwasuka.”—Amapinda 15:28.

Mwe bafyashi, mulingile ukukansha abana benu ukwishiba ukuti umuntu nga abapeela ica bupe ninshi napoosapo indalama na maka tacitola fye na kabili pa kubapeela ninshi nabatemwa. Ukulatontonkanya pali ifi kukalenga abana bakaletasha sana kwati fintu umushili usuma ulenga amaluba ukukula bwino. BaMaria abakwata abana batatu, batila: “Umufyashi afwile ukwikala pa nshi na bana bakwe no kubalondolwela ifyo ciba pa kuti umo apeele ica bupe, cipilibula ukuti uyo muntu acitala atontonkanya pali iwe kabili pa kukupeela ninshi nakutemwa. Nalishiba ukuti ukulondolwela abana muli iyi nshila kukalenga bakaletasha.” Ukulanshanya kwa musango yu kukafwa abana ukusambilila ifya kutasha e lyo no mulandu balingile ukulatashisha.

Abafyashi aba mano balafunda abana babo ukuti tabafwile ukulamona kwati fyonse ifyo babapeela balingile ukupeelwa na kabili tabalingile ukumona kwati finono.a Ukusoka ukwaba pa Amapinda 29:21 ukulanda pa fyo umo afwile ukucita ku musha kulabomba sana na ku bana, kutila: “Uulemyo musha wakwe ukutula pa bwaice, pa numa kuti aba ni mpyani yakwe.”

Bushe kuti twacita shani pa kuti twingasambilisha na baice sana ukulatasha? BaLinda ababa na bana batatu, batila, “Ine na bena mwandi twale-eba abana ukuti na bo balengepo ifikope nangu ukulemba amashina yabo pa makardi ayo twalelembapo amashiwi ya kutasha abanensu. Twalebeba ukulengako fimo ifyo twingakambatika pali kardi nelyo ukulembapo amashina yabo.” Kwena, ifikope nalimo te kuti fimoneke bwino sana kabili ne filembo kuti fyayafya ukubelenga, lelo ukucite ifi kuti kwalenga abana basambilila ukulatasha.

(3) Ukushipikisha. Ifwe bonse tufyalwa fye no mutima wa kuitemwa, kabili iyi mibele kuti nalimo yalenga twalafilwa ukulatasha. (Ukutendeka 8:21; Mateo 15:19) Lelo Baibolo ikonkomesha ababomfi ba kwa Lesa ukuti: “Mulengwe abapya mu maka ayacincisha ukutontonkanya kwenu, kabili mufwale ubuntu bupya ubwalengelwe umwabela ukufwaya kwa kwa Lesa.”—Abena Efese 4:23, 24.

Nangu cibe fyo, abafyashi abaishiba sana ukufunda abana, balishiba ukuti, ukwafwa abana “ukufwala ubuntu bupya” calyafya, mulimo wakosa. BaStephen abo tulandilepo mu kubangilila, batila, “Pa kuti fye tusambilishe abana besu abakashana ukuti abene baletasha ukwabula ukuti tulebacinkulako calipoosele inshita.” Lelo baStephen na benamwabo bakoselepo fye. BaStephen batila, “Apo twalitwalilile fye ukubasambilisha abana besu balisukile basambilila ukulatasha. Nomba twaliba ne nsansa ukulamona uko batasha bambi.”

Ukulatasha Ifibusa na Bena Mupalamano

Limo limo tulafilwa ukutasha, nalimo icilenga te kutila ninshi tatulefwaya fye ukutasha lelo mulandu fye wa cilafi. Bushe calicindama ukweba umuntu ukuti natasha, nangu ca kuti mu mutima natutasha? Pa kwasuka ici cipusho, tontonkanyeni pa fyacitike ilyo Yesu aposeshe bamo abali ne fibashi.

Ilyo Yesu aleya ku Yerusalemu, akumenye abantu 10 abalwele ifibashi. Baibolo itila: “Basanswile amashiwi yabo, abati: ‘Mwe Yesu, mwe Kasambilisha, tubeleleni uluse!’ Awe atile ashibamona fye, abebele ati: ‘Kabiyeni kailangeni kuli bashimapepo.’ Kabili ilyo baleya, balisangulwilwe. Umo uwa bene ilyo amwene ukuti naposhiwa, alibwelulwike, alecindika Lesa kwi shiwi likalamba. Awile ubukupeme ku makasa ya kwa Yesu, alamutootela; kabili ali umwina Samaria.”—Luka 17:11-16.

Bushe Yesu asuulileko fye ku bashabwelele ku kumutasha? Baibolo yatwalilila ukusosa ukuti: “Yesu pa kwasuka atile: ‘Bushe te bantu ikumi (10) abasangulwilwe? Nga kanshi bambi pabula (9) bali kwi? Bushe takuli abasangulwilwe ababwelulwike ku kucindika Lesa, kano uyu muntu umwina fyalo?’”—Luka 17:17, 18.

Balya bambi 9 abalwele ifibashi tabali ni mbifi. Ifyo bacitile pa kubalilapo fye, fyalangile ukuti bali ne citetekelo muli Yesu kabili bali-itemenwe no kucita ifyo abebele, balingile no kuya ku Yerusalemu ukuyailanga abene kuli bashimapepo. Nangu cingati kwena aba bantu balitashishe sana mu mitima yabo ifyo Yesu abacitile, balifililwe ukubwelela kuli ena no kuyatasha. Ifyo bacitile fyalipapwishe Kristu. Nga ifwe? Bambi nga batucitila icisuma, bushe ilyo line tulalanda ukuti twatasha, nelyo bushe tulabatuminako ica kulangilila ukuti natutasha?

Baibolo itila ukutemwa “takucita icishiyene, takuifwaila ifya kuko.” (1 Abena Korinti 13:5) Kanshi, ukulanda ukuti twatasha takulangilila fye ukuti tuli ba mibele isuma lelo na kabili kulanga ukuti twaliba no kutemwa. Nga fintu fye twasambilila ku fyacitikile abalwele ifibashi, bonse abafwaya ukucita ifya kutemuna Kristu balingile ukutemwa no kulatasha abantu bonse, nangu bafuma ku calo cimbi, nangu ba mutundu umbi, nangu fye nga bapepa kumbi.

Muipushe mwe bene, amuti ‘Bushe ni lilali nalandile ukuti natootela ku bena mupalamano, abo tubomba na bo, abo tusambilila na bo, ababomba mu cipatala, abashitisha mwi tuka, nelyo ku muntu fye umbi uwangafwileko fimo?’ Mulandu nshi te kuti musalepo ubushiku bumo fye nelyo shibili no kupenda imiku mwalandamo ukuti natasha nelyo ukutuma icili conse ica kulanga ukuti namutasha pa fyo bambi bamucitiile? Ukupenda imiku mwatasha kuti kwamwafwa ukwishiba nga ca kutila mulatasha nangu iyo.

Lelo, uo tulingile ukutasha sana ni Yehova Lesa. E utupeela “ica bupe conse icisuma ne ca kupeelwa conse icapwililika.” (Yakobo 1:17) Ni lilali lintu mwatashishepo Lesa pali fimo ifyo amucitile?—1 Abena Tesalonika 5:17, 18.

Mulandu Nshi Tulingile Ukulatashisha Nangu ca Kuti Bambi Tabatasha?

Abantu bamo te kuti nalimo batashe ilyo twabacitila fimo. Mulandu nshi uo ifwe tulingile ukulatashisha ilyo bambi tabaletutasha? Natumone umulandu fye umo.

Nga tulecita ifisuma ku bantu abashitasha, ninshi tulepashanya Kabumba wesu umusuma, Yehova Lesa. Nangu ca kuti abengi tabatasha pa fyo Yehova abatemwa, ici tacilenga aleka ukubacitila ifisuma. (Abena Roma 5:8; 1 Yohane 4:9, 10) Alenga “akasuba ukubalikila ababifi na basuma kabili alenga imfula ukuloka pa balungama na bashalungama.” Nangu ca kutila twikala mu calo umwaba abantu abashitasha, ifwe nga tule-esha na maka ukulatasha ninshi tulelanga ukuti tuli ‘bana ba kwa Shifwe uwaba mu muulu.’—Mateo 5:45.

[Futunoti]

[Amashiwi pe bula 15]

Musale ubushiku bumo fye nelyo shibili kabili mupende imiku mwalalanda ukuti natasha

[Icikope pe bula 15]

Nangu fye bana abanono sana kuti mwabasambilisha ukulatasha

[Icikope pe bula 15]

Lekeni abana benu bamone kuli imwe mwe bafyashi babo ukuti mulatasha