“Natulecita Ifingaleta Umutende”

U MUSEBO nga e lyo baupanga fye, ulamoneka uwakosa uushingonaika. Lelo mu kupita kwa nshita, ulatendeka ukukwata imilale ne filindi. Ulafwaikwa uku-uwamya pa kuti mwilaba amasanso na pa kuti utwalile ukubomfiwa.

Na bucibusa bwesu na bambi limo bulalubana bwaleta na mafya. Umutumwa Paulo alisumine ukuti Abena Kristu mu Roma balepusana mu fyo balemona ifintu. Afundile Abena Kristu banankwe ukuti: “Natulecita ifingaleta umutende kabili ifingatukuula.” (Rom. 14:13, 19) Mulandu nshi cawamina ‘ukulacita ifingaleta umutende’? Cinshi cingatwafwa ukushipa no kutendeka ukulacita ifingaleta umutende?

Mulandu Nshi Tufwile Ukubela Aba Umutende?

Nga ca kutila imilale mu musebo tabaiwemye, ilakula yasanguka ifilindi ifingaleta ubusanso. Nga tatuwikishenye ilyo twapusana, ico na co kuti caleta amafya. Umutumwa Yohane alembele ukuti: “Ngo muntu asosa ati: ‘Nalitemwa Lesa,’ lelo alipata munyina, ninshi wa bufi. Pantu uushatemwa munyina, uo amona, te kuti atemwe Lesa, uo ashamona.” (1 Yoh. 4:20) Ukukanapwisha ubwafya nga paba ukupusana kuti kwalenga Umwina Kristu ukupata munyina.

Yesu Kristu alondolwele ukuti Yehova te kuti apokelele ukupepa kwesu nga ca kuti tatuleumfwana na bambi. Aebele abasambi bakwe ukuti: “E ico, nga uletwala ica bupe ku ciipailo, kabili palya pene waibukisha ukuti munonko ali na cimo kuli iwe, ushe ica bupe cobe pa ntanshi ya ciipailo, no kubwelelamo; utale uyeumfwana na munonko, kabili nga wabwela, e lyo utuule ica bupe cobe.” (Mat. 5:23, 24) Icikalamba ico tufwaila ukuba no mutende ni co tufwaya ukutemuna Yehova Lesa.a

Icacitike mu cilonganino cali mu musumba wa Filipi citulanga umulandu na umbi uo tufwile ukufwaila ukuba aba mutende. Kwali ubwafya Baibolo ishalondolola ubwaimine pali bankashi babili Abena Kristu, Yuodia na Suntuki. Cimoneka kwati ubu bwafya bwapene bonaule umutende mu cilonganino conse fye. (Fil. 4:2, 3) Abantu nga bapusana ukwabula ukuti bawikishanye bwangu, cileshibikwa ku cintubwingi. Ukufwaya ukusungilila ukutemwa ne cumfwano mu cilonganino kulatwafwa ukulaumfwana na basumina banensu.

Yesu atile: “Balipaalwa aba mutende.” (Mat. 5:9) Ukuba aba mutende kulaleta insansa. Na kabili umutende ulalenga umuntu ukuba no bumi ubusuma pantu “umutima uwatekanya e bumi bwa mubili.” (Amapi. 14:30) Lelo ukulaenda no bukali lyonse kuti kwalenga twalwala.

Nangu ca kutila Abena Kristu abengi balishiba ukuti ukufwaya ukucita ifileta umutende kwalicindama, napamo kuti mwafwaya ukwishiba ifya kucita pa kuti pabe umutende nga mwapusana no munenu. Natulande pa fishinka fimo ifyaba mu Malembo ifingatutungulula.

Ukulanshanya mu Mutekatima Kulabwesha Umutende

Imilale iinono mu musebo kuti baiwamya nga baicilika fye. Bushe na ifwe te kuti tulelabako fye ku filubo ifinono ifyo bamunyinefwe bacita? Nga tulecite fi kuti twapwisha amafya ayengi ayo tukwata na banensu, pantu umutumwa Petro alembele ukuti: “Ukutemwa kufimba pa membu ishingi.”—1 Pet. 4:8.

Lelo limo icilubo cilakula sana ica kuti twafilwa ukulabako. Moneni icacitike ku bena Israele ilyo bapokele fye Icalo ca Bulayo. “Abana ba kwa Rubene na bana ba kwa Gadi na hafu wa mukowa wa kwa Manase” bayabwike Umumana wa Yordani no kukuula “iciipailo icikalamba nga nshi.” Imikowa imbi iya bena Israele yamwene kwati iciipailo cali ca kubomfya mu kupepa utulubi kabili yalifililwe ukulekapo fye. Yapekenye ukuti iyebalwisha.—Yosh. 22:9-12.

Abena Israele bamo napamo bamwene ukuti calimoneke apabuuta ukuti abakuulile iciipailo balilufyenye no kuti nga babasansa mu kupumikisha abantu babo abengafwa te kuti bafule. Ukucila ukwangufyanya ukubasansa, imikowa yali ku masamba ya Mumana wa Yordani yatumine aba kuyalanshanya na bamunyinabo pali bulya bwafya. Baipwishe ukuti: “Nga cinshi mwapondokela Lesa wa kwa Israele pa kuleka ukukonka Yehova kabili mwaikuulila ne ciipailo, pa kuti mupondokele Yehova lelo?” Kanshi ilya mikowa yakuulile iciipailo tayapondokele Lesa. Lelo bushe ilya mikowa yacitile shani ilyo yapeelwe uyu mulandu? Bushe yalikalipile abaipeele umulandu nelyo ukukaana ukulanda na bo? Aba mu mikowa yapeelwe umulandu bayaswike mu bufuuke no kulondolola bwino bwino ukuti icalengele bakuule iciipailo kufwaya ukupepa Yehova. Imyasukile yabo yalengele batwalilila ukuba ifibusa fya kwa Lesa no kupususha imyeo ya bantu. Ukulanshanya mu bufuuke kwaletele icumfwano no mutende.—Yosh. 22:13-34.

Abena Israele bambi balicitile bwino pantu ilyo bashilatendeka ukusansa, babalile balanshanya pali uyu umulandu no mukowa wa bena Rubene no wa kwa Gadi e lyo na hafu wa mukowa wa kwa Manase. Icebo ca kwa Lesa citila, “Wilakalipa bwangu, pantu ubukali bwaba mu fifuba fya bawelewele.” (Luk. Mil. 7:9) Ukulingana na Baibolo, inshila isuma iya kupwishishamo amafya nga twapusana na banensu kulanshanya mu bufuuke ukwabula ukupita mu mbali. Bushe cine cine kuti twaenekela Yehova ukutupaala nga ca kutila tule-enda no bukali no kufilwa ukulanshanya no muntu uo tumona ukuti alitulufyanya?

Nomba ni shani nga ca kutila Umwina Kristu munensu aisa kuli ifwe no kutweba ukuti twalimulufyanya napamo no kutupeela fye umulandu tushacitile? Baibolo itila: “Ukwasuka ukwafuuka kunasha ubukali.” (Amapi. 15:1) Imikowa ya bena Israele iyapeelwe umulandu yalilondolwele bwino bwino kabili mu bufuuke ico yakuulile iciipailo. Ici calengele bamunyinabo abakalipe sana ukubwesha imitima. Nampo nga ni fwe twaya kuli munyinefwe nelyo nga ni munyinefwe waisa no kutweba icilubo tucitile, kuti cawama twaipusha fwe bene ukuti, ‘Mashiwi nshi, imilandile, ne mimonekele ifingalenga umutende ukubapo?’

Imilandile Yesu Ifwile Ukuba Isuma

Yehova alishiba ukuti tulafwaya ukulanda pa filetusakamika. Lelo nga twafilwa ukupwisha ubwafya tukwete no munensu, kuti twatampa ukulaebako bambi. Nga tule-enda no bukali cilanguka ukulanda ifibi pa muntu. Pa milandile yabipa, Amapinda 11:11 yatila: “Pa mulandu wa kanwa ka babifi umusumba ulabongoloka.” E ico, ukulanda ifyabipa pa Mwina Kristu munensu kuti kwaonaula umutende mu cilonganino icaba ngo musumba.

Lelo tatuletila uufwaya umutende tafwile kulanda pali bamunyina ne nkashi. Umutumwa Paulo afundile abasumina banankwe ukuti: “Ishiwi lyonse ilibi lifuma mu kanwa kenu.” E lyo alundilepo no kuti: “Kano fye ninshi [ishiwi] ilisuma ilyakwafwako bambi nga cafwaikwa ne lingawamina abalelyumfwa. . . . Mulekwatishanya icikuuku ne cilela, mulebeleshanya uluse.” (Efes. 4:29-32, Diocese of Mbala) Nga ca kutila munyinefwe uo mwakalifye ku fyo mwasosele nelyo ifyo mwacitile amutununuka, bushe te kuti canguke ukulomba ubwelelo pa kuti mutampe ukumfwana na kabili nga ca kutila alanda fye ifisuma pali imwe? E ico nga twaishibikwa ukuti tulanda ifisuma pa Bena Kristu banensu, cikanguka ukuwikishanya nga twapusana.—Luka 6:31.

Bombeleni Lesa “no Mutima Umo”

Fwe bantu abashapwililika twalitemwa ukusengauka abanensu nga batulufyanya. Lelo ico tacawama. (Amapi. 18:1) Apo tuli bantu abaikatana abalilila kwi shina lya kwa Yehova, tufwaya sana ‘ukumubombela no mutima umo.’—Sefa. 3:9.

Imilandile ne micitile yabipa iya bantu bambi tailingile ukulenga twaleka ukubika amano ku kupepa kwasanguluka. Ilyo kwashele fye inshiku shinono ukuti ilambo lya kwa Yesu lipyane pa malambo balepeela mwi tempele kabili ninshi papitile fye inshita inono ukutula apo Yesu akalipile bakalemba, amwene mukamfwilwa abika indalama ‘shonse isha kuliilamo isho akwete’ mu cipao ca mwi tempele. Bushe Yesu alimukeenye ukupeela ubupe? Awe, lelo alimutashishe sana pa kutwalilila ukutungilila icilonganino ca kwa Yehova icaliko pali ilya nshita. (Luka 21:1-4) Imicitile yabipa iya bantu bambi tayalengele aleke ukutungilila ukupepa Yehova.

Nga ca kuti twamona ukuti Umwina Kristu munensu nacita ifyabipa, nelyo natufyenga, bushe kuti twacita shani? Bushe ifyo acitile kuti fyalenga twaleka ukubombela Yehova no mweo onse? Nelyo bushe tukashipa no kucita ifingalenga twatendeka ukumfwana pa kuti umutende watwalilila ukuba mu cilonganino ca kwa Lesa pali lelo?

Amalembo yatufunda ukuti, “Mule-esha na maka yenu yonse ukuba aba mutende ku bantu bonse.” (Rom. 12:18) Shi natubike umutima pa kucite co pantu cikalenga tukatwalilile ukwenda mu musebo uutwala ku bumi.

[Futunoti]

[Icikope pe bula 17]

Yuodia na Suntuki balekabila ukuwikishanya

[Icikope pe bula 18]

Mashiwi nshi, imilandile, ne mimonekele ifingalenga tuleumfwana na banensu?