3 Sambilileni Icine Pali Yesu

“Lesa atemenwe nga nshi aba pano calo ica kuti apeele Umwana wakwe uwafyalwa eka, ukuti onse uumutetekela ekonaika lelo akabe no mweo wa muyayaya.”—Yohane 3:16.

CINSHI CA-AFISHA UKUSAMBILILA ICINE PALI YESU? Abantu bamo batila Yesu taliko, wa kwelenganya fye. Bambi balasumina ati e ko ali nomba batila ali fye muntu kwati fye ni fwe kabili kale sana afwile.

KUTI MWACITA SHANI PA KUTI MUSAMBILILE ICINE PALI YESU? Mulepashanya umusambi Natanaele.a Umunankwe Filipi amwebele ukuti nasanga Mesia, e kuti “Yesu, uwa ku Nasarete, umwana wa kwa Yosefe.” Lelo Natanaele tasumine ukuti ca cine Filipi alisangile Mesia. Amwaswike ati: “Bushe mu Nasarete kuti mwafuma icisuma?” Lelo alisumine ilyo Filipi amwebele ukuti aye aimwene Mesia. (Yohane 1:43-51) Na imwe bene mukasanga ubusuma nga mwaibelengela mwe bene pali Yesu. Cinshi mwingacita?

Belengeni ubushininkisho bulanga ukuti Yesu e ko ali. Josephus na Tacitus bantu abalelemba ilyashi lya kale abo bacindike sana, abaliko mu nshita ya batumwa kabili tabali Abena Kristu. Balilondolola ati Yesu Kristu e ko ali. Ilyo Tacitus alelondolola ifyo Kateka wa bena Roma Nero apeele Abena Kristu umulandu pa mulilo uwa-akile mu Roma mu 64 C.E., alembele ati: “Nero apeele abetwa ati Abena Kristu umulandu, pantu balipatilwe ku bena Roma pa mulandu wa milimo yabo, kabili alibacushishe icibi. Christus [Kristu] ukwafumine ishina lyabo, na o balimucushishe kuli Ponti Pilato ilyo Tiberi aleteka.”

Icitabo ca Encyclopædia Britannica, ica mu 2002 calandile ukuti abalelemba ilyashi lya kale mu nshita ya batumwa e lyo na mu ma 100 B.C.E, balelanda pali Yesu na Bena Kristu ba kubalilapo. Catile: “Aya malyashi abantu balemba yalashinina ukuti kale nangu fye balwani ba Bena Kristu tabaletwishika ukuti Yesu e ko ali. Kabili ni ku mpela ya mu ma 1700, mu ma 1800, e lyo na ku kutendeka kwa ma 1900 e lyo abantu batendeke ukutwishika.” Mu 2002, icipande cali muli The Wall Street Journal catile: “Abasambilila abengi, ukufumyako abashasumina muli Lesa bamo bamo, balisumina ukuti Yesu wa ku Nasarete e ko ali.”

Tontonkanyeni pa bushininkisho bwa kuti Yesu alibuukile ku bafwa. Ilyo Yesu bamwikete ku balwani bakwe, abanankwe balimubutwike, kabili umunankwe umo Petro alitiinine no kumukaana ati tamwishibe. (Mateo 26:55, 56, 69-75) Ilyo Yesu bamwikete, abasambi bakwe balisalangene. (Mateo 26:31) Lelo bwangu bwangu abasambi bakwe balitendeke ukubombesha na kabili. Petro na Yohane balishipile no kumonana na balya bene bantu abaipeye Yesu. Abasambi ba kwa Yesu balishipile nga nshi ica kuti basalangenye amasambililo ya kwa Yesu mu Roma monse, kabili basalilepo ukufwa ukucila ukuleka ukucita ifyo basambilile.

Cinshi cimo icalengele ukuti aba basambi bashipe? Umutumwa Paulo alondolwele ati Yesu alibuukile ku bafwa kabili “amoneke kuli Kefasi [e kutila Petro], e lyo na ku basambi ikumi na babili (12).” Paulo kabili atile: “Kabili amoneke ku ba bwananyina abacilile imyanda isano (500) bonse pamo.” Abengi abamwene Yesu ilyo abuukile ku bafwa e po bali ilyo Paulo alembele aya amashiwi. (1 Abena Korinti 15:3-7) Kwena nga muntu fye umo nangu babili abamwene Yesu, abalengulula nga baleti bufi fye balebepa. (Luka 24:1-11) Lelo apo kwali inte ukucila pali 500, bushininkisho bwa cine cine ubwa kuti Yesu alibuukile ku bafwa.

BUSUMA NSHI BWABA MU KUSAMBILILA PALI YESU? Abatetekela Yesu no kumumfwila kuti baelelwa imembu shabo no kuba na kampingu iisuma. (Marko 2:5-12; 1 Timote 1:19; 1 Petro 3:16-22) Nga bafwa, Yesu alilaya ukuti akababuusha “pa bushiku bwa kulekelesha.”—Yohane 6:40.

Nga mulefwaya ukwishibilapo na fimbi, belengeni icipandwa 4 icitila “Yesu Kristu Nani?” e lyo ne cipandwa 5 icitila, “Icilubula E Bupe Bwakulisha Ubwafuma Kuli Lesa,” mu citabo citila Bushe Cinshi Baibolo Isambilisha?b

[Amafutunoti]

[Icikope pe bula 7]

Belengeni ubushininkisho bwa kuti Yesu e ko ali nga filya Natanaele acitile