Ababelenga Ino Magazini Balepusha Ukuti . . .
Bushe Abafyashi Bafwile Ukusambilisha Abana Babo pa fya Bwaume no Bwanakashi?
▪ Abafyashi abengi balesha na maka yonse ukucingilila abana babo pa kuti tabambwile amalwele yabipisha. Ifi fine, e fyo balingile ukubombesha na pa kucingilila abana babo ku mibele iingabonaula. Inshila imo iyo bengabacingililamo kubafunda ifyo balingile ukwishiba pa fya bwaume no bwanakashi. (Amapinda 5:3-23) Ukufunda kwa musango yu no kubacingilila ku fyabipa kwalicindama pantu kwaliba ifintu ifingi ifingalenga abana ukonaika, pamo nga ubulalelale ubo batambisha pa TV na pa Intaneti, mu fitabo na mu ma magazini.
Diane Levin, Profesa wa fya masambililo kabili uulemba ne fitabo, alondolwele ukuti: “Ubwafya twakwata muno nshiku, te bwa kuti abana besu balasambilila pa fya bwaume no bwanakashi, lelo fintu basambilila, umushinku bafisambililapo, na bantu basambililako. Abana basambilila pa fya bwamba ku basabankanya ifya makwebo na ku fyo abantu abengi bacita muno nshiku.”
Abafyashi balingile ukucingilila abana babo ku mibele yabipa iingabonaula iyo abengi bamona kwati tayabipa. (Amapinda 5:1; Abena Efese 6:4) Abana abanono balingile ukwishiba ifyo bapangwa, ifyo balingile ukusakamana imibili yabo, ne fya kuicingilila ku balalelale. Ilyo umulumendo nelyo umukashana ashilakula, alingile ukwishiba ifyo umubili wakwe ukaaluka. Umukashana alingile ukwishiba umulandu umwanakashi aila ku mweshi ne fyo ciba. Umulumendo na o alingile ukwishibila limo pa kufuma kwa menshi ya bwaume ukucitika nga ali mu tulo. Abafyashi balingile ukutendeka ukusambilisha abana babo amashina ya cine aya filundwa fya mubili nelyo ifya mfwalo ilyo bacili fye abanono. Abafyashi abatemwa abana babo balabasambilisha ifintu fitatu ifyacindama pali ifi filundwa fya mubili, ukuti: (1) Fyalicindama kabili te fya kuleka abantu ukwangalilako. (2) Te fya kulandapo icilandelande. (3) Te fya kulangisha nelyo ukusuminisha umuntu umbi ukwikatako. Ukulingana no mushinku wa bana, abafyashi kuti bamona ilyo cingalinga ukubalondolwela icicitika pa kuti umwanakashi akwate ifumo.a
Ni lilali abafyashi balingile ukutendeka ukusambilisha abana ifi? Balingile ukutendeka bwangu sana ukucila ne fyo abengi batontonkanya. Umukashana kuti atampa ukuya ku mweshi ilyo ali fye ne myaka 10 nelyo ukucepako. Umulumendo kuti afumya amenshi ya bwaume ilyo afisha fye imyaka 11 nelyo 12. Ifya musango yu nga fyacitika kuti fyalenga umulumendo nelyo umukashana ukusakamikwa sana nga teshibepo nangu cimo. Abafyashi balingile ukusambilishisha limo abana pa kuti baishiba ukuti ifya musango yu nga fyacitika te kutila ninshi fimo nafilubana mu mubili wabo. Balingile no kubasambilisha ukwishiba ukuti ukumfwila amafunde ya mu Baibolo pa mibele isuma kwalicindama nga nshi, kabili amasambililo ya musango yu te kuti bayasange mu fitabo ifilanda pa fya bwaume no bwanakashi.—Amapinda 6:27-35.
[Futunoti]
a Abafyashi kuti basanga ifyebo ifingabafwa pali ili lyashi muli ishi mpapulo shalembwa ne Nte sha kwa Yehova: Loleni! ya July 8, 2006, mu cipande citila “Fundeni Umwana Wenu Umwanakashi Ilyo Ashilakula,” pa mabula 10-13; icitabo ca Ifipusho Abacaice Bepusha—Ifyasuko Ifingabafwa, Ibuuku 2, mu cipandwa 6 icitila, “Cinshi Cilecitika ku Mubili Wandi?”; na Ulupungu lwa kwa Kalinda ulwa November 1, 2010, mu cipande citila, “Ifingalenga Ulupwa Ukuba ne Nsansa—Mulelanda na Bana Benu pa Lyashi lya Bwamba,” amabula 12-14.