ICIPANDE CA KUSAMBILILAMO 24
Yehova Alatwelela Nga Nshi
“Imwe, mwe Yehova, muli basuma kabili mwali-iteyanya ukwelela; kabili mwalikwatisha icikuuku ku balilila kuli imwe.”—AMALU. 86:5.
ULWIMBO 42 Ipepo lya Mubomfi wa kwa Lesa
IFYO TWALASAMBILILAa
1. Finshi tusambilila ku mashiwi Imfumu Solomone yalembele ayaba pali Lukala Milandu 7:20?
IMFUMU Solomone yalembele ukuti: “Pano isonde tapaba umuntu umulungami uucita icisuma lyonse kabili uushibembuka.” (Luk. Mil. 7:20) Aya amashiwi ya cine! Bonse fye tuli babembu. (1 Yoh. 1:8) Kanshi bonse tulakabila ukuti Lesa e lyo na bantu banensu baletwelela.
2. Bushe tumfwa shani nga ca kuti cibusa atwelela?
2 Bushe kwaliko inshita ilyo mwakalifye cibusa wenu? Mufwile mwalefwaisha ukutwalilila ukuba ifibusa, kanshi mwalilelomba ubwelelo ukufuma pa nshi ya mutima. Bushe mwaumfwile shani ilyo cibusa wenu amwelele? Mufwile mwalyumfwile bwino sana kabili mwalitemenwe.
3. Finshi twalasambilila muli cino cipande?
3 Tulafwaya ukuti Yehova aba Cibusa wesu uwa pa mutima. Na lyo line, inshita shimo tulalanda nelyo ukucita fimo ifimukalifya. Nomba mulandu nshi twingashininkishisha ukuti Yehova alafwaisha ukutwelela? Bushe ifyo Yehova eleela fyapusana shani ne fyo fwe bantu twelela abantu banensu? Na kabili, ni bani abo Yehova eleela?
YEHOVA ALI-ITEYANYA UKWELELA
4. Mulandu nshi twingashininkishisha ukuti Yehova ali-iteyanya ukutwelela?
4 Icebo ca kwa Lesa citweba ukuti Yehova ali-iteyanya ukwelela. Ilyo Yehova ailondolwele kuli Mose ukubomfya malaika pa Lupili lwa Sinai, atile: “Yehova, Yehova, Lesa wa luse kabili uwa mutembo, uukokola ukukalipa kabili uwafulisha icikuuku ne cine, uutwalilila ukulanga icikuuku ku ba makana, uwelela ifilubo na bumpulamafunde no lubembu.” (Ukufu. 34:6, 7) Yehova wa cikuuku kabili wa luse, ali-iteyanya ukwelela ababembu nga balapila.—Nehe. 9:17; Amalu. 86:15.
Yehova alishiba fyonse ifyatucitikila ifyalenga tube ifyo twaba (Moneni paragrafu 5)
5. Ukulingana na Amalumbo 103:13, 14, cinshi Yehova acita apo alishiba ifyo fwe bantunse twaba?
5 Apo Yehova e watubumbile, alitwishiba bwino. Cilatupapusha nga nshi ukwishiba ukuti Yehova alishiba fyonse pa bantu fye bonse pano isonde. (Amalu. 139:15-17) Kanshi alamona ulubembu ulo twapyana ku bafyashi besu. Alishiba na fyonse ifyatucitikila mu bumi bwesu ifyalenga tube ifyo twaba pali ino nshita. Bushe ifi fyonse ifyo Yehova aishiba pa bantunse filenga alecita cinshi? Filenga aletumfwila uluse.—Amalu. 78:39; belengeni Amalumbo 103:13, 14.
6. Bushe Yehova aalanga shani ukuti alafwaya ukutwelela?
6 Yehova alilanga ukuti alafwaisha ukutwelela. Alishiba ukuti apo umuntu wa kubalilapo Adamu alibembwike, bonse twalipyana ulubembu ne mfwa. (Rom. 5:12) Tapali ifyo twali no kucitapo pa kutila tuicingilile nelyo ukucingilila abantu bambi ku lubembu ne mfwa. (Amalu. 49:7-9) Na lyo line, Lesa wesu uwa kutemwa kabili uwaba no luse alicitilepo fimo pa kuti tulubuke ku lubembu ne mfwa. Cinshi acitile? Nga fintu Yohane 3:16 ilanda, Yehova atumine Umwana wakwe uo atemwa nga nshi ukwisatufwila. (Mat. 20:28; Rom. 5:19) Mu nshita ya kuti tufwe, Yesu e waculile no kutufwila pa kuti alubule bonse abamucetekela. (Heb. 2:9) Yehova afwile alyumfwile sana ububi ilyo amwene uko Umwana wakwe uo atemwa alecula no kufwa imfwa ya museebanya! Kwena Yehova nga talefwaya ukutwelela, nga tasuminishe Umwana wakwe ukufwa.
7. Bantu nshi bamo abalembwa mu Baibolo abo Yehova aelelele?
7 Mu Baibolo, mwaliba abaume na banakashi abengi abo Yehova aelelele. (Efes. 4:32) Ni bani pali aba abo mutontonkanyapo? Nalimo mutontonkanya pa Mfumu Manase. Ulya mwaume alibembukile Yehova icine cine. Alepepa balesa ba bufi kabili alekoselesha na bantu ukulacita ifyo fine. Alipeye na bana bakwe, alebatuula amalambo kuli balesa ba bufi. Alibikile ne cimpashanya icabaswa mwi tempele lya mushilo ilya kwa Yehova. Baibolo ilanda pali Manase ukuti: “Acitile ifyabipa ifingi nga nshi mu menso ya kwa Yehova, pa kuti amukalifye.” (2 Imila. 33:2-7) Lelo ilyo Manase alapiile ukufuma pa nshi ya mutima, Yehova alimwelele. Yehova alimubweseshe na pa bufumu. (2 Imila. 33:12, 13) Nalimo mutontonkanya na pa Mfumu Davidi iyacitile imembu ishikalamba, ukubikapo fye no kucita ubucende e lyo no kwipaya umuntu. Nomba ilyo Davidi asumine ukuti alibembwike kabili alapila no mupwilapo, Yehova alimwelele. (2 Sam. 12:9, 10, 13, 14) Kanshi kuti twacetekela ukuti Yehova alafwaisha ukutwelela. Kabili nga fintu twalasambilila, ifyo Yehova atwelela fyalipusana sana ne fyo fwe bantunse tubelela abantu banensu uluse.
IFYO YEHOVA ELELA FYALIPUSANA NE FYO FWE BANTUNSE TWELELA
8. Bushe ifi Yehova aba Kapingula umusuma filenga shani ale-elela?
8 Yehova ni “Kapingula wa pano isonde ponse.” (Ukute. 18:25) Kapingula umusuma afwile ukwishiba bwino amafunde. Ifi fine e fyo na Yehova aba, alishiba bwino amafunde pantu e utupeela amafunde. (Esa. 33:22) Takwaba uwaishibisha icisuma ne cibi ukucila pa fyo Yehova aishiba. Cinshi cimbi ico kapingula umusuma afwile ukwishiba? Alingile ukwishiba ifishinka fyonse ilyo talapingula umulandu. Kanshi Yehova ni Kapingula umusuma pantu lyonse aleshiba ifishinka fyonse.
9. Finshi Yehova eshiba pa muntu ilyo aletontonkanya nampo nga kumwelela nelyo iyo?
9 Bakapingula abantunse te lyonse beshiba ifishinka pa mulandu balepingula, lelo Yehova ena lyonse aleshiba ifishinka fyonse. (Ukute. 18:20, 21; Amalu. 90:8) Tapelela fye pa kumona ifyo umuntu alecita nelyo ukumfwa. Aleshiba ne cilengele umuntu acite fimo pantu alishiba inkulilo yakwe, icifyalilwa, amasambililo akwata, uko ekala, kabili aleshiba ne fyaba ubumi bwa uyo muntu. Na kabili, Yehova aleshiba ifili mu mutima. Aleshiba icalengele umuntu umo acite fimo. Takwaba icafisama kuli Yehova. (Heb. 4:13) Kanshi Yehova nga aelela umuntu, ninshi naishiba bwino ifishinka fyonse ifyacitike.
Yehova wa mulinganya, taba na kapaatulula. Te kuti tumupeele amafisakanwa (Moneni paragrafu 10)
10. Mulandu nshi twingalandila ukuti Yehova lyonse alaba no mulinganya pa kupingula? (Amalango 32:4)
10 Lyonse fye Yehova apingula no mulinganya, taba na kapaatulula. Yehova telela umuntu pa mulandu ne fyo amoneka, icuma akwata, ifyo abantu bamucindika, nelyo ifyo acenjelamo. (1 Sam. 16:7; Yako. 2:1-4) Takuli uwingapatikisha Yehova nelyo ukumupeela amafisakanwa pa kuti eleele umuntu. (2 Imila. 19:7) Tapingula umuntu mu cifukushi nelyo ifyo aleumfwa fye. (Ukufu. 34:7) Kanshi, Yehova ni Kapingula umusuma pantu alitwishiba bwino kabili alishiba ne fitucitikila.—Belengeni Amalango 32:4.
11. Bushe ifyo Yehova elela fyapusana shani ne fyo abantu belela abantu banabo?
11 Abalembele Amalembo ya ciHebere balishibe ukuti ifyo Yehova atwelela fyalipusana ne fyo fwe bantu twelela abantu banensu. Inshita shimo, aba abalembele Amalembo balebomfya ishiwi lya ciHebere ilyo icitabo cimo cilondolola ukuti “balelibomfya fye nga balelondolola ifyo Lesa eleela ababembu, talilondolola ifyo fwe bantunse twelela abantu banensu.” Yehova fye e wakwata amaka ya kwelela umupwilapo nga ca kuti umuntu uwabembwike alapila. Finshi ficitika Yehova nga atwelela?
12-13. (a) Bushe umuntu omfwa shani Yehova nga amwelela? (b) Ciba shani Yehova nga atwelela?
12 Nga twasumina ukuti Yehova natwelela umupwilapo, ‘tulapuupuutuka,’ tulaba no mutende kabili tulaba na kampingu iisuma. Kuti twaumfwa fye ifi nga ca kuti “Yehova” atwelela. (Imil. 3:19) Yehova nga atwelela, alaleka twaba ifibusa fyakwe na kabili, kabili ciba kwati tatwabembwike no kubembuka.
13 Yehova nga atwelela, tatulubulwisha nelyo ukutukanda na kabili pa membu isho twacitile. (Esa. 43:25; Yer. 31:34) Yehova alatalusha imembu shesu filya “akabanga kaatalukisha ku masamba.”b (Amalu. 103:12) Nga twatontonkanya pa fyo Yehova atwelela nga nshi, cilalenga tulemutasha kabili twaba na katiina kuli ena. (Amalu. 130:4) Nomba ni bani abo Yehova eleela?
NI BANI ABO YEHOVA ELEELA?
14. Finshi twasambilila pa filenga Yehova ukwelela umuntu?
14 Natusambilila ukuti pa kuti Yehova eleele umuntu talolesha pa bukulu bwa lubembu acitile. Natusambilila no kuti, pa kuti Yehova eleele umuntu alabomfya ifyo aishiba pali uyo muntu apo ni Kabumba, e utupeela amafunde kabili ni Kapingula. Nomba finshi Yehova abikako sana amano ilyo alefwaya ukwelela umuntu?
15. Ukulingana na mashiwi yaba pali Luka 12:47, 48, cinshi cimo ico Yehova abikako amano ilyo alefwaya ukwelela umuntu?
15 Cimo ico Yehova abikako sana amano, kufwaya ukwishiba nga ca kuti umuntu uwacitile ulubembu alishibe ukuti ifyo alecita fyalibipile. Yesu na o alilandilepo pali ici cishinka ilyo alandile amashiwi yaba pali Luka 12:47, 48. (Belengeni.) Nga ca kuti umuntu apanga ukucita ifintu ifyo eshibe ukuti Yehova alifipata, kabili aficita no kuficita, ninshi acita ulubembu ulukalamba sana. Umuntu wa musango uyu nalimo Lesa te kuti amwelele. (Marko 3:29; Yoh. 9:41) Nomba kwena inshita shimo tuleshiba no kwishiba ukuti ifyo tulecita fibi. Nomba nga cabe ifyo, bushe Lesa kuti atwelela? Ee kuti atwelela. Pantu kwaliba na cimbi ico Yehova abikako amano ilyo alefwaya ukutwelela.
Kuti twacetekela ukuti Yehova akatwelela umupwilapo nga ca kuti twalapila ukufuma panshi ya mutima (Moneni paragrafu 16 na 17)
16. Bushe ukulapila kwalola mwi, kabili mulandu nshi tufwile ukulapila pa kuti Yehova atwelele?
16 Cimbi ico Yehova abikako sana amano, kufwaya ukumona nga ca kuti uubembwike nalapila icine cine. Bushe ukulapila kwalola mwi? Ukulapila cipilibula “ukwaluka mu fyo tutontonkanya, ifyo tumona ifintu e lyo ne fyo tucita ifintu fimo.” Cipilibula no kuti umuntu aumfwa ububi pa fyabipa ifyo acitile nelyo pa kukanacita icalungama ico alingile ukucita. Umuntu uulapiile tomfwa fye ububi pa mulandu wa kucita ifyabipa, lelo alomfwa ububi pa mulandu wa kuti bucibusa bwakwe na Yehova tabwakosele, e calengele acite ifyabipa. Nga muleibukisha, Imfumu Manase ne Mfumu Davidi balicitile imembu ishikalamba, lelo Yehova alibelele bonse pa mulandu wa kuti balilapiile icine cine. (1 Isha. 14:8) Kanshi Yehova kuti atubelela fye uluse nga amona ukuti natulapila icine cine. Lelo tatulingile ukupelela fye pa kumfwa ubulanda pa fyabipa ifyo twacitile. Kwaliba na cimbi ico tufwile ukucita.c Ici e co twalalandapo, ico Yehova abikako sana amano nga alefwaya ukwelela umuntu.
17. Bushe ukupilibuka kwalola mwi, kabili mulandu nshi kwacindamina pa kuti tatubwekeshepo imembu isho twacitile? (Esaya 55:7)
17 Na cimbi icacindama ico Yehova abikako sana amano pa kuti eleele umuntu ca kuti, umuntu afwile ukupilibuka. Kanshi umuntu alingile ukuleka ukucita ifyabipa no kutendeka ukucita ifyo Yehova afwaya. (Belengeni Esaya 55:7.) Umuntu alingile ukwalula amatontonkanyo yakwe pa kuti aletontonkanya nge fyo Yehova atontonkanya. (Rom. 12:2; Efes. 4:23) Alingile ukulafwaisha ukuleka ukucita ifyabipa ifyo alecita ne fyo aletontonkanya. (Kol. 3:7-10) Pa kuti Yehova atubelele uluse no kutusangulula, tufwile ukutetekela mwi lambo lya kwa Kristu. Yehova akatwelela ukubomfya icilubula, nga amona ukuti tuleibikilishako ukwalula imibele yesu pa fyabipa ifyo twacitile.—1 Yoh. 1:7.
MULECETEKELA UKUTI YEHOVA AKAMWELELA
18. Finshi twasambilila pa fyo Yehova eleela?
18 Natulandeko pa fishinka fimo ifyo twasambilila. Takwaba uwingacila Yehova ukwelela. Mulandu nshi twalandila ifi? Umulandu wa kubalilapo wa kuti, lyonse Yehova alafwaisha ukutwelela. Umulandu walenga bubili wa kuti, alitwishiba bwino sana. Alishiba fyonse pali ifwe, kabili e wingeshiba bwino bwino nga natulapila nelyo iyo. E lyo umulandu walenga butatu wa kuti, Yehova nga atwelela, alalabako ku fyo twalufyenye kabili ciba kwati tatwabembwikepo no kubembuka. Ici cilenga kampingu ilatucusha kabili Lesa alatendeka ukutupaala.
19. Nangu ca kuti tuli babembu kabili tukatwalilila ukulufyanya, mulandu nshi tulingile ukubela ne nsansa?
19 Apo tatwapwililika, tukatwalilila ukulufyanya. Na lyo line, amashiwi ayaba mu citabo ca Insight on the Scriptures, Volyumu 2, ibula 771, kuti yatusansamusha. Yatila: “Apo Yehova alishiba ukuti ababomfi bakwe babembu, tabalingile ukulaikalila fye ukumfwa ububi pa membu isho bacitile pa mulandu wa kuti tabapwililika. (Amalu. 103:8-14; 130:3) Kuti batwalilila ukulasekelela nga ca kuti balekonka amafunde ya kwa Lesa. (Fil. 4:4-6; 1 Yoh. 3:19-22).” Aya mashiwi yatukoselesha nga nshi!
20. Finshi tukasambilila mu cipande cikonkelepo?
20 Ala tulatasha nga nshi ifi Yehova aiteyanya ukutwelela nga ca kuti twalapila ukufuma panshi ya mutima. Nomba kuti twapashanya shani ifyo Yehova eleela? Bushe ifyo fwe bantunse twelela abantu banensu fyapalana shani ne fyo Yehova elela, kabili ni mwi fyapusanina? Mulandu nshi cacindamina ukwishiba ubupusano bwaba pa fyo fwe bantunse twelela abantu banensu ne fyo Yehova eleela? Tukasuka ifi fipusho mu cipande cikonkelepo.
ULWIMBO 45 Ifyo Umutima Wandi Utontonkanyapo
a Yehova alitweba mu Cebo cakwe ukuti alafwaisha ukwelela ababembu nga balapila. Lelo inshita shimo tumfwa kwati tatwalinga ukutwelela. Muli cino cipande, twalasambilila umulandu twingashininkishisha ukuti Lesa lyonse ali-iteyanya ukutwelela nga ca kuti twalapila umupwilapo pa fyo tulufyenye.
b Moneni icitabo citila Palameni Kuli Yehova, icipa 26, para. 9.
c UBULONDOLOSHI: “Ukulapila” cipilibula ukwaluka mu fyo tutontonkanya e lyo no kumfwa ububi pa fyo twacitile nelyo pa fyo twafililwe ukucita. Ukulapila kwa cine cine kulatwala ifisabo, e kutila ukwaluka umupwilapo mu fyo umuntu alecita.