Bamunyinefwe Bacaice—Mulepashanya Marko na Timote

1-2. Finshi nalimo fyali no kulenga Marko na Timote bafilwe ukulabombela sana Yehova na ba bwananyina?

BAMUNYINEFWE mwe balumendo, bushe mulafwaya ukulabombela sana Yehova na ba bwananyina abo mwaba nabo mu cilonganino? Ukwabula no kutwishika, mulafwaya. Ala tulatemwa nga nshi nga twamona ifyo bamunyinefwe abalumendo abengi baipeelesha pa kuti balebombela aba bwananyina! (Amalu. 110:3) Na lyo line, nalimo kuti camukosela ukubombela sana Yehova. Bushe mulashingashinga ukulabombela sana Yehova pa mulandu wa kuti mulasakamikwa pa fyo mukalaikala ku ntanshi? Bushe mwalikaanapo ukubomba umulimo umo pa mulandu wa kuti mwalemona kwati te kuti mukumanishe uku-ubomba? Nga mwalikwatapo aya amafya, te imwe mweka.

² Marko na Timote nabo balikwetepo amafya ya musango uyu. Nomba nangu ca kuti tabaishibe ifyo bali no kulaikala ku ntanshi, nelyo nga baleumfwa ukuti tabafikilepo ukubomba imilimo imo, balisumine ukulabombela sana Yehova. Ilyo umutumwa Paulo na Barnaba baebele Marko ukuti alebomba nabo umulimo wa bumishonari, Marko afwile aleikala bwino na banyina mu ng’anda mu mwabo. (Imil. 12:​12, 13, 25) Lelo Marko ali-itemenwe ukufuma pa ng’anda pa kuti engayabombela sana Yehova. Abalilepo ukuya ku Antioke. Lyena aile na Paulo na Barnaba ku ncende ishali ukutali. (Imil. 13:​1-5) Timote na o afwile aleikala na bafyashi bakwe ilyo Paulo amwebele ukuti alebila nankwe imbila nsuma. Apo Timote ali mwaice, nalimo nga atontonkenye ukuti tafikilepo ukubombela pamo na Paulo. (Linganyeniko 1 Abena Korinti 16:​10, 11 na 1 Timote 4:12.) Lelo alisumine ukulabombela pamo na Paulo kabili alesekela sana ilyo alebombela Yehova.—Imil. 16:​3-5.

3. (a) Twaishiba shani ukuti Paulo alitemenwe Marko na Timote? (2 Timote 4:​6, 9, 11) (Moneni ne fikope.) (b) Mepusho nshi twala-asuka muli cino cipande?

³ Marko na Timote balisambilile ifya kubomba imilimo iyalekanalekana mu cilonganino ninshi bacili fye abalumendo. Paulo alitemenwe sana aba balumendo ica kuti ilyo aishibe ukuti ali mupepi no kufwa, alibetile pa kuti babe nankwe. (Belengeni 2 Timote 4:​6, 9, 11.) Mibele nshi Marko na Timote bakwete iyalengele Paulo abatemwe? Bushe bamunyinefwe abalumendo, kuti bapashanya shani Marko na Timote? Na kabili finshi bengasambilila ku fyo Paulo alandile?

MULEPASHANYA MARKO—MULEITEMENWA UKUBOMBELA ABA BWANANYINA

4-5. Bushe Marko alangile shani ukuti aleitemenwa ukubombela aba bwananyina?

⁴ Icitabo cimo cilondolola ishiwi lya kuti ukubomba, nelyo ukubombela abantu ukuti umuntu afwile ukubombesha pa kuti abafwe, no kuti afwile ukutwalilila ukubafwa nangu ca kuti nacikosa. Ifi fine e fyo Marko alecita. Ilyo Paulo akeene ukuya na Marko pa bulendo bwa bumishonari ubwalenga bubili, Marko afwile alyumfwile ububi sana. (Imil. 15:​37, 38) Lelo ici tacalengele aleka ukubombela aba bwananyina.

⁵ Marko alisumine ukuya mu kubombela ku fifulo fimbi no mufyala wakwe Barnaba. Ilyo papitile imyaka nalimo 11, Marko ali pa ba bwananyina abaleafwa Paulo ilyo bamukakile mu Roma. (File. 23, 24) Na kuba, Paulo aletasha sana Marko ica kuti alandile ukuti ali pa ba bwananyina ‘abalemusansamusha sana.’—Kol. 4:​10, 11.

6. Bushe Marko anonkelemo shani mu kubombela pamo na Bena Kristu abali abakalamba mu fya kwa Lesa? (Moneni na futunoti.)

⁶ Marko alisambilile ifintu ifingi ku Bena Kristu abali abakalamba mu fya kwa Lesa abo alebomba nabo. Pa numa ya kwikala na Paulo mu Roma pa nshita imo, aile mu kwikala no mutumwa Petro ku Babiloni. Marko na Petro balitemwanene sana ica kuti Petro alemwita ukuti “Marko umwana wandi.” (1 Pet. 5:13) Ilyo balebombela pamo, Petro afwile aleshimikila Marko cibusa wakwe ifintu ifingi pali Yesu na pa mulimo abombele. Pa numa, Marko alilembele ifi mwi buuku lya Imbila Nsuma ilya kwa Marko.a

7. Bushe munyinefwe wacaice Seung-Woo alepashanya shani Marko? (Moneni ne cikope.)

⁷ Marko alitwalilile ukuba uwacincila mu kubombela Lesa kabili alitwalilile ukubombela pamo na bamunyinefwe abali abakalamba mu fya kwa Lesa. Kuti mwacita shani pa kuti mulepashanya Marko? Nalimo mulafwaya ukubombako imilimo na imbi, pamo nga ukuba umubomfi utumikila nelyo eluda, nomba tamulafikapo. Nga ca kuti ifi e fyo caba, tamulingile ukufuupuka. Lelo mutwalilile ukutontonkanya pa mulimo imbi iyo mwingalabombela Yehova na ba bwananyina. Natulandeko pali ba Seung-Woo. Pali ino nshita ni baeluda. Ilyo bali abalumendo, baleilinganya kuli bamunyinefwe bacaice bambi. Bamo pali aba, baeluda balibapeele imilimo imo mu cilonganino, lelo ba Seung-Woo bena tababapeeleko. Ba Seung-Woo baleumfwa ububi kabili basukile baebako baeluda ifyo baleumfwa. Eluda umo abebele ukuti batwalilile fye ukulabombela aba bwananyina nangu ca kuti abantu tabalemona imilimo iisuma iyo balebomba. Ba Seung-Woo balikonkele ifyo babapandileko amano, kabili batampile ukula-afwilisha abakalamba na balekabila ubwafwilisho mu myendele pa kuya mu kulongana. Pali ino nshita ba Seung-Woo nga baibukisha ifyo cali pali ilya nshita, batila: “Nalisambilile umo calola ukulabombela aba bwananyina. Naleba ne nsansa sana pantu naleafwa aba bwananyina.”

MULEPASHANYA TIMOTE—MULELANGA UKUTI MWALIBIKA SANA AMANO KU BANTU

8. Cinshi calengele Paulo asale Timote ukuti e o alebila nankwe imbila nsuma? (Abena Filipi 2:​19-22)

⁸ Paulo alingile ukuba na ba bwananyina abashipa ilyo alebwelela ku misumba iyo bamucushishemo. Pa kubala asalile Sila uwabombeele Yehova pa myaka iingi ukuti e o aye nankwe. (Imil. 15:​22, 40) Lyena inshita imbi asalile Timote ukuti e o alebila nankwe imbila nsuma. Cinshi calengele asale Timote? Cimo icalengele ni co aba bwananyina abaleikala uko Timote aleikalila balelanda ifisuma pali ena. (Imil. 16:​1, 2) Na cimbi, ni co Timote alebika sana amano ku bantu.—Belengeni Abena Filipi 2:​19-22.

9. Bushe Timote alangile shani ukuti alelangulukilako aba bwananyina?

⁹ Ilyo Timote atampile ukubila imbila nsuma pamo na Paulo, alilangile ukuti alebika sana amano ku bantu ukucila ukulabika fye amano ku fyo umwine alefwaya. E calengele ukuti Paulo amushe mu Berea pa kuti engalakoselesha aba bwananyina (Imil. 17:​13, 14) Pali ilya nshita, Timote afwile alisambilile ifintu ifingi kuli Sila, pantu na o wine alishele mu Berea. Pa numa, Paulo aebele Timote ukuti aye ku Tesalonika mu kukoselesha Abena Kristu muli ulya musumba. (1 Tes. 3:​2,ftn.) Nalimo mu myaka 15 iyakonkelepo, Timote alisambilile ‘ukulilila pamo na balelila’ kabili alelangulukilako bonse abalecula. (Rom. 12:15; 2 Tim. 1:4) Bushe abalumendo Abena Kristu kuti bapashanya shani Timote?

10. Bushe munyinefwe Woo Jae asambilile shani ifya kubika amano ku bantu?

¹⁰ Munyinefwe Woo Jae alisambilile ifya kubika sana amano ku bantu. Ilyo ali umulumendo, calemukosela ukulanshanya na bamunyinefwe na bankashi abakalamba. E ico nga amonana nabo pa Ng’anda ya Bufumu, alebaposha fye aya no kuya. Eluda umo aebele munyinefwe Woo Jae ukutila kuti camwangukila ukutendeka ukulanshanya na ba bwananyina nga ca kuti alebatasha pa mibele iisuma iyo bakwata. Na kabili ulya eluda aebele munyinefwe Woo Jae ukuti aletontonkanya pa malyashi ayo aba bwananyina bengatemwa ukulandapo. Munyinefwe Woo Jae alikonkele ifyo ulya eluda amwebele. Pali ino nshita, ba Woo Jae ni baeluda kabili batile: “Nomba cilanyangukila ukulanshanya bwino na bantu aba mishinku iyapusanapusana. Nalitemwa sana pantu nomba ndeshiba amafya ayo abantu bakwata. Ici calenga ndeishiba ifyo aba bwananyina balekabila ne fyo ningacita pa kuti mbafwe.”

11. Bushe bamunyinefwe bacaice kuti bacita shani pa kuti basambilile ifya kulabika amano ku ba bwananyina abo baba nabo mu cilonganino? (Moneni ne cikope.)

¹¹ Na imwe bene bamunyinefwe abacaice kuti mwasambilila ifya kubika amano ku bantu. Ilyo mulelongana, mulebika amano ku bantu aba mishinku iyapusanapusana kabili aba nkulilo ishapusanapusana. Mulebepusha ifyo bali kabili mulekutika ilyo balelanda. Nga mulecita ifi, mukalaishiba ifyo mwingabafwa. Nalimo kuti mwasanga ukuti abakalamba bamo abaupana balekabila uwa kubasambilishako ifya kubomfya JW Library app. Nelyo kuti mwasanga ukuti tabakwete nangu umo uwa kuya nabo mu kubila imbila nsuma. Bushe te kuti ciwame mwabasambilishako ifya kubomfya amafoni nangu amatabuleti, nelyo mwaya nabo mu kubila imbila nsuma? Nga muleafwa aba bwananyina mu fintu fya musango uyu, bonse mu cilonganino bakalafwaya ukulamupashanya.

KUTI MWASAMBILILAKO KU FYO PAULO ALANDILE

12. Bushe bamunyinefwe abalumendo kuti bacita shani pa kuti benganonkelamo mu fyo Paulo aebele Timote?

¹² Ifyo Paulo aebele Timote fyali no kulenga alaba ne nsansa kabili alabombesha mu mulimo wa kubila imbila nsuma. (1 Tim. 1:18; 2 Tim. 4:5) Na imwe bamunyinefwe mwe balumendo kuti mwasambililako ku fyo Paulo aebele Timote. Kuti mwacita shani pa kuti musambilileko? Ilyo mulebelenga amakalata yabili ayo alembeele Timote, muleyabelenga kwati nimwe alembeele. Natulandeko pali fimo ifyaba muli aya makalata.

13. Finshi mufwile ukucita pa kuti mube ifibusa na Yehova?

¹³ ‘Muleisambilisha pa kuti muleba ifyo kapepa afwile ukuba.’ (1 Tim. 4:7b) Bushe kapepa aba shani? Kapepa muntu uwaba ne cishinka kuli Yehova, kabili uucita ifintu ifingalenga Yehova asekelela. Apo tatufyalwa ninshi nifwe bakapepa, tulingile ukuibikilishako pa kuti tusambilile ifya kuba bakapepa. Cinshi twalandila ifi? Ni co ishiwi lya ciGriki ilyo bapilibula ukuti ‘ukuisambilisha,’ ilingi line balelibomfya pa kulondolola ifyo abaleangala ifyangalo baleisambilisha sana ilyo bashilaya mu kucimfyanya. Aba abaleangala ifyangalo balingile ukulailama. Na ifwe bene tulingile ukulailama pa kuti twingakwata imibele iingalenga twaba ifibusa fya kwa Yehova.

14. Finshi tulingile ukulabikako sana amano ilyo tulebelenga Baibo? Langilileni.

¹⁴ Calicindama ukulabelenga Baibo cila bushiku. Na kabili calicindama ukulaibukisha ukuti ico tubelengela Baibo ni co tufwaya ukuba ifibusa fya kwa Yehova. Ku ca kumwenako, finshi mwingasambilila pali Yehova ku fyo Yesu alanshenye na kateka umulumendo uwali umukankaala? (Marko 10:​17-22) Ulya mulumendo alisumine ukuti Yesu e wali Mesia, nomba takwete icitetekelo icali no kulenga abe umusambi wakwe. Nangu cali ifi, Yesu “alimutemenwe.” Bushe tamutemwa nga mwamona ifyo Yesu ali ne cikuuku ilyo alelanda nankwe? Ukwabula no kutwishika Yesu alefwaya ulya mulumendo alesekelela ilyo alebombela Lesa. Filya Yesu atemenwe ulya mulumendo, fyalelangilila ukuti na Yehova wine alimutemenwe. (Yoh. 14:9) Ilyo muletontonkanya pali ili lyashi na pali mwe bene, muleyipusha amuti, ‘Finshi mfwile ukucita pa kuti ningaba cibusa wa kwa Yehova, na pa kuti ningalabombela sana aba bwananyina?’

15. Mulandu nshi munyinefwe umulumendo alingile ukubikila amano ku fyo acita? Langilileni. (1 Tim. 4:​12, 13)

¹⁵ ‘Muleba ica kumwenako ku babombela Lesa kabili abamutetekela.’ (Belengeni 1 Timote 4:​12, 13.) Paulo aebele Timote ukuti alingile ukwishiba bwino ukubelenga no kusambilisha. Lelo amwebele no kuti alingile ukukwata imibele pamo nga ukutemwa, icitetekelo no kusanguluka. Cinshi alingile ukukwatila iyi mibele? Pantu ifyo tucita fyalicindama sana ukucila ifyo tulanda. Natulangilile. Tutile bamweba ukulanda ilyashi pa busuma bwaba mu kulabombesha mu mulimo wa kubila imbila nsuma. Cikamwangukila ukulanda ili lyashi nga ca kuti mulabombesha muli uyu mulimo. Na kabili abakalakutika bakalafwaya ukukonka ifyo mulebeba pantu balishiba ukuti ifi fine e fyo na imwe mucita.—1 Tim. 3:13.

16. (a) Mibele nshi 5 iyo Umwina Kristu wacaice afwile ukukwata iingalenga aba bwananyina balafwaya ukulamupashanya? (b) Bushe munyinefwe wacaice kuti acita shani pa kuti abe ne “milandile” iisuma?

¹⁶ Pali 1 Timote 4:​12, Paulo alandile pa mibele 5 iyo munyinefwe wacaice afwile ukukwata iingalenga aba mu cilonganino balamupashanya. Bushe te kuti ciwame mwaisambilishako pali iyi mibele yonse? Ku ca kumwenako, kuti mwacita shani nga ca kuti mulefwaya ukuba ne “milandile” iisuma? Muletontonkanya pa fyo mwingalanda pa kuti mwingakoselesha abantu. Nga ca kuti mucili mwikala pa ng’anda pa bafyashi benu, bushe te kuti ciwame mulebatasha libili libili pali fyonse ifyo bamucitila? Pa numa ya kulongana, bushe te kuti ciwame mwayatasha uwa bwananyina pa lyashi acilanda? Na kabili kuti cawama nga mule-esha na maka yenu yonse ukula-asuka mu mashiwi yenu ilyo muleasukapo. Nga muleibikilishako pa kuti mulelanda ifisuma, aba bwananyina bakalamona ukuti mulelunduluka mu fya kwa Lesa.—1 Tim. 4:15.

17. Finshi munyinefwe umulumendo engacita pa kuti afikilishe ifyo apanga ukucita mu mulimo wa kwa Yehova? (2 Timote 2:22)

¹⁷ ‘Mulefulumuka ulunkumbwa lwa mu bulumendo, lelo mule-esha na maka yenu yonse ukuba abalungama.’ (Belengeni 2 Timote 2:22.) Paulo akonkomeshe Timote ukuti alingile ukulataluka fyonse ifyali no kulenga aleka ukulabombela sana Yehova, nelyo ifyali no kulenga aleka ukuba cibusa wa kwa Yehova. Nalimo kuti mwailuka ukuti mulepoosa inshita iikalamba sana mu fya kuleseshamo icitendwe, ica kuti tamulekwata inshita iya kubombela sana Yehova. Ku ca kumwenako, tontonkanyeni pa nshita mupoosa mu kwangala ifyangalo, pa intaneti, nelyo inshita mupoosa pa fyangalo ya pa kompyuta. Bushe te kuti ciwame mwalabomfyako inshita imo mu kubombela Yehova na ba bwananyina? Nalimo kuti mwabombako umulimo wa kuwamya Ing’anda ya Bufumu iyo mulonganinamo nelyo kuti mwabombako umulimo wa kubila imbila nsuma pali kastandi ka mpapulo. Nga mulebombako imilimo ya musango uyu, kuti mwakwata ifibusa ifingalenga mwapanga ukubombako imilimo imo iya kwa Yehova. Na kabili ifibusa fya musango uyu kuti fyamwafwa pa kuti mufikilishe ifyo mwapanga ukucita.

MUKALABA NE NSANSA NGA MULEBOMBELA ABA BWANANYINA

18. Cinshi twingalandila ukuti Marko na Timote balesekelela ilyo balebombela Yehova na ba bwananyina?

¹⁸ Marko na Timote bali-ipeeleshe pa kuti balebombela sana aba bwananyina, kabili ifi bacitile fyalengele balesekelela. (Imil. 20:35) Marko alile ku ncende ishalekanalekana mu kubombela aba bwananyina. Alilembele ne lyashi ilisuma pali Yesu na pa mulimo abombele. Timote na o alyafwile Paulo pa kuti bengapanga ifilonganino ifingi, kabili alekoselesha sana aba bwananyina. Ukwabula no kutwishika, Yehova alimwene ifyo Marko na Timote baleipeelesha pa kuti balemubombela, kabili ifi fyalengele alesekelela sana.

19. Mulandu nshi bamunyinefwe abalumendo balingile ukubikila amano ku fyo Paulo aebele Timote, kabili fisuma nshi fikafumamo nga bacita ifi?

¹⁹ Ifyo Paulo alembeele Timote mu makalata, filalanga bwino bwino ukuti alimutemenwe icine cine. Ifyaba muli aya makalata filanga no kuti Yehova alitemwa sana mwe balumendo. Afwaya mulesekelela ilyo mulemubombela. E ico mule-esha na maka yenu yonse ukukonka ifyo Paulo alandile pa kuti mulebombela sana aba bwananyina. Nga mulecita ifi, mukalaba ne nsansa nga nshi kabili ‘mukekatisha ku mweo wine wine.’—1 Tim. 6:​18, 19.