Ifyo Mwingatwalilila Ukusekelela na Lintu Mukotele

1-2. Bushe Yehova amona shani abakalamba abaamubombela ne cishinka? (Amalumbo 92:​12-14; moneni ne cikope pa nkupo.)

MU FYALO fimo abantu bamona ukuti ukukota cintu icisuma sana. Lelo mu fyalo fimbi, abantu balacita ifintu ifyalekanalekana pa kuti fye belamoneka ukuti nabakota. Ku ca kumwenako, nga bamona ulufwi lwamena balalunukula. Nomba nangu bengesha na maka yabo yonse ukucita ifyalekanalekana, te kuti baleshe ubukote.

² Nomba ifyo Shifwe wa ku muulu amona ababomfi bakwe abakote fyalipusana. (Amapi. 16:31) Abalinganya ku fimuti ifyalelema. (Belengeni Amalumbo 92:​12-14.) Mulandu nshi abalinganishisha ku fimuti ifyalelema? Ni co ilingi line ifimuti ifyalelema kabili ifyakwata amaluba ayanunkila fintu fyaikala imyaka iingi. Ku ca kumwenako, mu Japan mwaliba ifimuti ifikala imyaka iingi. Ifimuti fimo pali ifi fyalikala imyaka ukucila pali 1,000 kabili filamoneka bwino sana. Ifi fine e fyo Yehova amona ababomfi bakwe aba cishinka aba kuti nabakota. Yehova tabika amano ku mfwi lelo abika amano ku mibele yabo iisuma pamo nga ukushipikisha, ukuba ne cishinka, kabili alatasha na pa fyo baamubombela ne cishinka pa myaka iingi.

3. Landeni pa fya kumwenako ifilanga ukuti Yehova alabomfya abakote pa kuti afikilishe ifyo afwaya.

³ Umuntu nga akota tacipilibula ukuti Yehova alatampa ukumumona ukuti tacindama sana.a Na kuba, ilingi line Yehova alabomfya abakalamba pa kuti afikilishe ifyo afwaya. Ku ca kumwenako, Sara ali mukote ilyo Yehova alandile ukuti aali no kuba nyina wa luko ulukalamba kabili aali no kuba icikolwe ca kwa Mesia. (Ukute. 17:​15-19) Mose ali mukote ilyo Yehova amupeele umulimo wa kufumya abena Israele mu Egupti. (Ukufu. 7:​6, 7) Kabili umutumwa Yohane na o ali mukote ilyo Yehova alengele ukuti alembe amabuuku 5 aya mu Baibo.

4. Ukulingana ne fyaba pa Amapinda 15:​15, finshi abakalamba bengacita pa kuti baleshipikisha amafya ayo bakwata? (Moneni ne cikope.)

⁴ Umuntu nga akula alakwata amafya ayengi. Nkashi umo alandile ninshi alesekesha ati: “Ubukote te bwa kwangalilako, pantu umuntu nga akota alakwata amafya ayengi.” Nomba umukote nga alesekelela,b kuti alashipikisha amafya ayo engakwata pa mulandu wa kuti nakula. (Belengeni Amapinda 15:15.) Muli cino cipande twalalanda pa fyo abakalamba bengacita pa kuti batwalilile ukulasekelela. Twalalanda na pa fyo aba bwananyina bengacita pa kwafwilisha bamunyinefwe na bankashi abakalamba abo baba nabo mu cilonganino. Nomba natubalilepo ukulanda pa co cikosela ukutwalilila ukusekelela nga twakota.

IFYO UBUKOTE BWINGALENGA MWALEKA UKULASEKELELA

5. Finshi fimo ifingalenga abakalamba bafuupuka?

⁵ Finshi fingalenga mwafuupuka? Nalimo mulomfwa ububi pantu te kuti mucite ifyo mwalecita ilyo mwali na maka. Nalimo kuti mwalafuluka inshita mwali abalumendo nangu abakashana kabili ilyo mwali no bumi ubusuma. (Luk. Mil. 7:10) Ku ca kumwenako, nkashi Ruby alandile ati: “Ilingi line cilankosela ukuifwika pantu umubili ulakalipa. Cilankosela fye no kwimya ulukasa pa kuti njifwike ulusokoshi. Amaboko yalakalipa sana ica kuti ndafilwa no kubomba utumilimo utunono.” Kabili ba Harold ababombeleko pa Bethel balandile abati: “Ndomfwa sana ububi pantu nshicita ifintu ifyo natemenwe ukucita. Nali uwakosa sana ilyo nali umwaice. Nalitemenwe ukwangala icangalo ca baseball. Abo naleteya nabo ici icangalo balelanda abati, ‘Peeleni Harold bola pantu ena tafilwa ukwingisha.’ Nomba pali ino nshita, katwishi nga kuti nakumanisha no kupoosa fye bola.”

6. (a) Finshi fimbi ifingalenga abakalamba bamo bafuupuka? (b) Finshi abakalamba bengacita pa kuti beshibe nga kuti batwalilila ukwensha motoka, honda nangu ukucofa incinga? (Moneni icipande icileti, “Bushe Mfwile Ukuleka Ukwensha Motoka?” icili muli ino ine magazini.)

⁶ Nalimo mulafuupuka pa mulandu wa kuti pali ino nshita mulafilwa ukuicitila ifintu fimo. Kuti mwafuupuka maka maka nga ca kuti mulekabila aba kumwafwa mu fintu fimo, nelyo mulingile ukuya mu kwikala na bana benu. Nalimo mulomfwa sana ububi pa mulandu wa kuti mulalwalilila nangu tamumwenekesha ica kuti te kuti muye ku ncende shimo mweka, nangu te kuti mwenshe motoka, honda nelyo ukucofa incinga. Ifya musango uyu kuti fyalenga mwaba no bulanda sana! Nampo nga te kuti mukumanishe ukuisakamana, ukuikalila nelyo ukwensha motoka, honda nelyo ukucofa incinga, muleibukisha ukuti Yehova na ba bwananyina bamumona ukuti mwalicindama sana. Kabili kuti mwashininkisha ukuti Yehova aleshiba ifyo mumfwa. Yehova alishiba ifyo mwamutemwa ne fyo mwatemwa bamunyinefwe na bankashi, kabili ifi e filenga alemumona ukuti mwalicindama sana.—1 Sam. 16:7.

7. Finshi abomfwa ububi pa mulandu wa kuti batontonkanya ukuti tabakabeko ilyo impela ya cino calo ikesa balingile ukulatontonkanyapo?

⁷ Nalimo mulomfwa ububi pa mulandu wa kuti mutontonkanya amuti nalimo tamwakabeko ilyo impela ya cino calo ikesa. Finshi mufwile ukucita nga ca kuti mulatontonkanya ifi? Muleibukisha ukuti kwaliba icalenga Yehova eonaula bwangu cino calo. (Esa. 30:18) Cinshi calenga? Ni co afwaya abantu abengi na bambi bakwata ishuko lya kumwishiba ne lya kumubombela. (2 Pet. 3:9) Kanshi nga mwaumfwa ububi, muletontonkanya pa bantu abengi abengasambilila pali Yehova no kutendeka ukumubombela ilyo impela ishilaisa. Bamo pali aba kuti baba ni balupwa lwenu.

8. Nga ca kuti abakalamba nabalwala nelyo balekalipwa, finshi nalimo bengacita?

⁸ Nampo nga tuli baice nelyo tuli bakalamba, nga natulwala kuti twalanda fimo nelyo kuti twacita fimo ifyo tushifwile ukulanda nelyo ukucita. (Luk. Mil. 7:7; Yako. 3:2) Ku ca kumwenako, ilyo Yobo uwali uwa cishinka alecula, alelanda “icilandelande.” (Yobo 6:​1-3) Na kabili abakalamba nga balilwala ubulwele bumo nelyo balanwa umuti umo, kuti balalanda ifyo bashingalanda nelyo kuti balacita ifyo bashingacita ilyo bali fye bwino. Lelo nangu ca kuti natukula nelyo twalilwala, te kuti ciwame ukukanaba ne cikuuku ku bantu nelyo ukulafwaya fye abantu baletucitila ifintu lyonse. Kabili nga twaishiba ukuti ifyo tulandile nafikalifya umuntu, tufwile ukulomba ubwelelo ilyo line fye.—Mat. 5:​23, 24.

IFYO MWINGACITA PA KUTI MUTWALILILE UKUSEKELELA

9. Cinshi mulingile ukulekela abantu balemwafwa? (Moneni ne fikope.)

⁹ Muleleka abantu balemwafwa. (Gal. 6:2) Pa kubala kuti camukosela ukuleka abantu balemwafwa. Nkashi Gretl alandile ati: “Inshita shimo cilankosela ukuleka abantu bambi balengafwa pantu imona kwati nalaba icisendo kuli bena. Palipitile inshita pa kuti nsumine ukuti abantu balengafwa.” Nga mwasumina ukuti abantu balemwafwa, kuti mwalenga balaba ne nsansa ishaba mu kupeela. (Imil. 20:35) Kabili mukalasekelela nga mwamona ifyo bamutemwa e lyo ne fyo bamusakamana.

10. Mulandu nshi tulingile ukulatashisha? (Moneni ne fikope.)

¹⁰ Muletasha. (Kol. 3:15; 1 Tes. 5:18) Nga ca kuti abantu batucitila ifisuma, tulatasha. Lelo inshita shimo kuti twalabako ukubatasha. Nomba nga twamwentula kabili twabeba ukuti natootela, abaletwafwa kuti bamona ukuti tulatasha pa fyo baletwafwa. Ba Leah abasakamana abakalamba pa Bethel balandile abati: “Nkashi umo pa bo nsakamana, alanembela amashiwi ayanono aya kuntasha. Nangu ca kuti amashiwi anembela yaba fye ayanono, yalaba ayasuma sana. Ndatemwa ukubelenga amashiwi ayo uyu nkashi anembela kabili yalalenga naishiba ukuti alatasha pa fyo mwafwa.”

11. Kuti mwacita shani pa kuti muleafwako abantu? (Moneni ne fikope.)

¹¹ Mule-esha na maka yenu yonse ukwafwako abantu. Nga mwabika amano ku kwafwa abantu, tamwakaletontonkanya sana pa mafya mwakwata. Ipinda lya mu Africa limo lilinganya abakalamba kuli laibrare iyakwata amabuuku ayengi umwaba ifyebo fya mano. Lelo abantu nga tabalebelenga aya mabuuku te kuti basambililemo nangu cimo. Ifi fine e fyo cingaba, abaice te kuti basambilileko ifintu ifyacindama kuli imwe nga ca kuti tamulelanda nabo, kabili tamulebebako ifyo mwaishiba. Mulebepushako amepusho kabili mulekutika ilyo balelondolola. Mulebalondolwela ubusuma bwaba mu kukonka amafunde ya kwa Yehova e lyo ne fyo bengalaba ne nsansa nga baleyakonka. Ukwabula no kutwishika mukalasekelela nga ca kuti mulesansamusha abacaice kabili mulebakoselesha.—Amalu. 71:18.

12. Ukulingana ne fyaba pali Esaya 46:​4, finshi Yehova alaya ukucitila abakalamba? (Moneni ne fikope.)

¹² Mulelomba Yehova ukuti alemukosha. Inshita shimo kuti mwafuupuka pantu kuti muleumfwa ukuti namunaka nelyo tamukwete amaka. Lelo muleibukisha ukuti Yehova alikwata sana amaka. Baibo itila, “tanaka kabili tatompoka.” (Esa. 40:28) Kanshi kuti amupeela amaka. (Esa. 40:​29-31) Na kuba, alimulaya ukuti akulamwafwa. (Belengeni Esaya 46:4.) Kabili Yehova alafikilisha fyonse ifyo alaya. (Yosh. 23:14; Esa. 55:​10, 11) Nga mwapepa kuli Yehova kabili mwamona ne fyo alanga ukuti alimutemwa no kuti alamwafwa, mukalasekelela sana.

13. Ukulingana ne fyaba muli 2 Abena Korinti 4:​16-18, finshi tufwile ukulaibukisha? (Moneni ne fikope.)

¹³ Muleibukisha ukuti tamwakatwalilile fye ukuba abakote. Nga tuleibukisha ukuti ubwafya ubukalamba ubo tukwete tabwakatwalilile, kuti catwangukila ukubushipikisha. Kabili Baibo yalitulaya ukuti ubukote na malwele fikapwa. (Yobo 33:25; Esa. 33:24) Kanshi nga mwaishiba ukuti ku ntanshi ifintu fikawama sana ukucila ifyo fyali kale, kuti mwalasekelela. (Belengeni 2 Abena Korinti 4:​16-18.) Nomba finshi bambi bengacita pa kwafwa abakalamba?

IFYO BAMBI BENGACITA PA KWAFWA ABAKALAMBA

14. Cinshi cacindamina ukutandalilako abakalamba nelyo ukubatuminako foni?

¹⁴ Lyonse muletandalilako bamunyinefwe na bankashi abakalamba kabili mulebatuminako foni. (Heb. 13:16) Abakalamba balatalalilwa. Munyinefwe Camille uushifuma mu ng’anda alandile ati: “Nshifuma mu ng’anda akasuba konse. Kanshi ndatalalilwa sana. Ng’umfwa kwati ni nkalamo iikote iyo baisalila. Inshita shimo ndasakamikwa sana kabili ndafuupuka.” Nga tuletandalila abakalamba, tulalenga baishiba ukuti tubamona ukuti balicindama kabili twalibatemwa. Nalimo kwali inshita iyo twalefwaya ukutumina uwa bwananyina umukalamba foni nelyo iyo twalefwaya ukumutandalila, nomba tatwacitile ifyo. Bonse twalikwata ifya kucita ifingi. Kanshi finshi twingacita pa kuti twishibe bwino bwino “ifyacilapo ukucindama,” pamo nga ukutandalila abakalamba? (Fil. 1:10) Kuti mwalembako pamo amashina ya ba bwananyina abakalamba abo mwaba nabo mu cilonganino abo mulefwaya ukutumina meseji nelyo foni. Kuti mwalemba no bushiku ubo mulefwaya ukubatumina. Na kabili kuti mwabika inshita no bushiku ubwa kuyabatandalila pa kuti tamulabile.

15. Finshi abalumendo na bakashana bengacitila pamo na bakalamba?

¹⁵ Nga muli balumendo nelyo abakashana, nalimo kuti mwalatontonkanya amuti, ‘Finshi ningalanda na bakalamba nelyo finshi ningacitila pamo nabo?’ Nomba ifi tafilingile ukumusakamika. Ico mulingile fye ukucita kuba cibusa wabo. (Amapi. 17:17) Mulelandako na bakalamba ilyo mushilatendeka ukulongana nelyo pa numa ya kulongana. Nalimo kuti mwabeba ukuti bamwebeko ilembo ilyo batemwa sana nelyo fimo ifyo bacitile ilyo bali abaice ifyalengele baseke sana. Na kabili kuti mwatambila pamo nabo programu ya JW Broadcasting^®. Kuti mwabacitilako na fimo ifyo bashingakumanisha ukucita. Ku ca kumwenako, kuti mulebafwako pa kuti foni yabo nelyo tabuleti ilebomba bwino, kabili mulebakopolwelako ne mpapulo sha kusambililamo. Nkashi Carol alandile ati: “Mulecitila pamo na bakalamba ifintu ifyo mwatemwa ukucita. Nangu ca kuti ndi mukalamba, ncili ndafwaya ukulacita ifyo natemwa. Nalitemwa ukuya mu kushita ifintu, ukuliila pamo ifya kulya, no kuya ku ncende ishisuma mu kutamba ifyo Yehova abumba.” Nkashi Maira na o alandile ati: “Cibusa wandi umo ali ne myaka 90. Ancilako imyaka 57. Nomba ilingi line nshitontonkanyapo no kuti ndi mwaice sana pali ena pantu tulasekela pamo kabili tulatambila pamo amafilimu. Kabili nga twakwata amafya tulafwana.”

16. Mulandu nshi cawamina ukushindika abakalamba ku cipatala?

¹⁶ Mulebashindikako ku cipatala mu kumona badokota. Nga mwabashindika ku cipatala, muleba nabo kabili muleshininkisha ukuti badokota nelyo banasi balebasakamana bwino kabili balebafwilisha. (Esa. 1:17) Kuti mulebalembelako ne fyo badokota balelanda. Nkashi Ruth umukalamba alandile ati: “Ilingi line nga naya ku cipatala neka, badokota tabakutika ifyo ndebeba. Badokota limo banjeba abati, ‘Tamwalwala, mutontonkanya fye ukuti mwalilwala.’ Lelo umo nga anshindika badokota balansakamanako bwino. Ndatasha bamunyinefwe na bankashi abanshindika ku cipatala.”

17. Ni nshila nshi shimo isho mwingabililamo imbila nsuma pamo na bakalamba?

¹⁷ Mulebilako nabo imbila nsuma. Abakalamba bamo tabakwata amaka aya kuya mu kubila imbila nsuma ku ng’anda ne ng’anda. Bushe te kuti ciwame mwabilako imbila nsuma na nkashi umukalamba pali kastandi ka mpapulo? Kuti mwamupeelako ne cipuna pa kuti aikala mupepi na kastandi ka mpapulo. Nelyo bushe te kuti ciwame mwaya na munyinefwe umukalamba mu kutungulula isambililo, nangu mwatungulwila pa ng’anda pa mwakwe? Baeluda kuti bapekanya ukuti ukukumana kwa kuya mu mulimo wa kubila imbila nsuma, kulebela pa mayanda ya bakalamba pa kuti cilebangukila ukulabila imbila nsuma. Yehova alatemwa nga ca kuti tulecita ifilelanga ukuti twalitemwa abakalamba kabili twalibacindika.—Amapi. 3:27; Rom. 12:10.

18. Cipusho nshi tukaasuka mu cipande ca kusambililamo icikonkelepo?

¹⁸ Muli cino cipande, batwibukishako ukuti Yehova alitemwa abakalamba kabili abamona ukuti balicindama. Kabili ifi fine e fyo na ifwe bonse mu cilonganino tubamona! Mwe bakalamba mulakwata amafya pa mulandu wa kuti namukula, lelo Yehova nga amwafwa kuti mwatwalilila ukusekelela. (Amalu. 37:25) Kabili kuti mwaenekela ukuti ku ntanshi mukalasekelela sana ukucila na pa fyo musekelela pali ino nshita! Nomba kuti twacita shani pa kuti tutwalilile ukusekelela nga ca kuti nifwe tusakamana lupwa wesu umukalamba, umwana uwalwala nelyo cibusa wesu uwalwala? Tukaasuka ici cipusho mu cipande ca kusambililamo icikonkelepo.