Nga Umo Asoso Kuti—

‘Lelo nalikwata insambu ya kupingula pa milandu yakuma ku mubili wandi.’

Pambi kuti wayasuko kuti: ‘Kuti naumfwikisha ifyo muleyumfwa. E co ilingi line nga nshi insambu shesu shilanyantaulwapo kuli bambi; abengi tabasakamana fye icicitika ku bantu bambi. Lelo Baibolo ipayanya ifya kutungulula ifingatucingilila. Pa kupokelela ukumwenamo, nangu ni fyo, tufwile na kabili ukupokelela ifishingamo.’ Lyene nakalimo lundako ukuti: (1) ‘Banyina abengi balilekeleshiwa ku baume abafyele abana babo. Lelo mu ŋanda umo umulume no mukashi bekalila ku fipimo fya Baibolo, umulume mu cituntulu akatemwa umukashi wakwe na bana kabili muli bucishinka ukwikala na bene no kubapayanishisha. (1 Tim. 5:8; Efes. 5:28-31) (2) Nga ca kuti pa lwesu tuli no kupokelela uyo musango wa kutemwa no mucinshi, na ifwe tufwile ukubomfya ifishinte fya mu Baibolo mu mimwene yesu ukulola ku filundwa fya lupwa lwesu. Ni shani fintu Baibolo isosa ifyo tulingile ukumona abana tufyala? (Amalu. 127:3; cilanya Esaya 49:15.)’

Ukupupe Mipashi

Ubulondolonshi: Ukusumina ukuti ulubali lwa mupashi ulwa bantunse lulapusunsuka imfwa ya mubili umoneka kabili kuti walanshanya na ba mweo, ilingi line ukupitila mu muntu uubomba ngo wakulandilamo. Abantu bamo basumino kuti icintu conse icimoneka ne finjelengwe fyonse ifya cifyalilwa fyalikwata imipashi iikalamo. Ubuloshi kubomfya amaka ayasuminwa ukufuma ku mipashi ibifi. Imisango yonse iya kupupe mipashi yalisenukwa mu kukosa mu Baibolo.

Bushe mu cituntulu kuti cacitika ku muntunse ukulanshanya no “mupashi” wa mutemwikwa uwafwa?

Luk. Mil. 9:5‚ 6‚ 10: “Aba mweo bantu abaishibo kuti bakafwa‚ lelo abafwa bantu abashaishiba kantu nangu kamo‚ . . . Kabili ukutemwa kwabo no kupata kwabo no kufinuka kwabo kwaliloba kale‚ ne cakaniko tabakwata kabili umuyayaya muli conse icicitwa mwi samba lya kasuba. Conse ico iminwe yobe yasanga ica kucita‚ cita ku maka yobe; pantu takuli ica kucita nangu ca kwelenganya nangu kwishiba nangu mano ku Mbo uko uleya.”

Esek. 18:4‚ 20: “[Umweo] uubembuka e ukafwa.” (E co umweo te cintu cimo icipusunsuka imfwa ya mubili kabili ico abantunse aba mweo pa numa bengalanshanya na co.)

Amalu. 146:4: “Wafumo [mupashi] wakwe‚ abwelela ku mushili wakwe‚ ubushiku bulya bwine yaloba amatontonkanyo yakwe.” (Lintu umupashi wasoswa ‘ukufuma’ mu mubili‚ iyi ni nshila fye imbi iya kusoselamo ukuti amaka ya bumi nayaleka ukubomba. Muli ifyo‚ pa numa lintu umuntu afwa‚ umupashi wakwe taubako nge cintu cimo icishingamonwa icingatontonkanya no kucita amapange pa mbali ya mubili. Te cintu cimo ico aba mweo bengalanda na co pa numa ya mfwa ya muntu.)

Mona na kabili amabula 141-143‚ pe samba lya mutwe “Imfwa.”

Bushe Baibolo tailangilila ukuti Imfumu Shauli yalilandile na kasesema Samwele pa numa ya mfwa ya kwa Samwele?

Ubulondoloshi busangwa pali 1 Samwele 28:3-20. Ifikomo 13‚ 14 filanga ukuti Shauli umwine tamwene Samwele lelo atungenye fye ukufuma ku bulondoloshi bwapeelwe ku wa ngulu ukuti alimwene Samwele. Shauli mu kupelelwa alefwaya ukusumina ukuti aali ni Samwele na muli ifyo ukuileka umwine ukutumpikwa. Icikomo 3 cisoso kuti Samwele alifwile no kushiikwa. Amalembo yambwilwe pe samba lya mutwe unono uuli pa mulu yalecilengo kumfwika ukuti takwaba ulubali lwa kwa Samwele ulwali ulwa mweo mu bufumu bumbi kabili ulwali na maka ya kulanshanya na Shauli. Ishiwi ilyabepekeshe ukuba ilya kwa Samwele lyali lya kwa kabepa.

Ni bani abo besha ukulanda na bafwa mu cishinka balanshanya na bo?

Icine pa lwa mibele ya bafwa calilondololwa mu kulengama muli Baibolo. Lelo ni ani uwaeseshe ukutumpika abantunse ba kubalilapo babili pa lwa mfwa? Satana apilike ukusoka kwa kwa Lesa ukwa kuti ukubulwe cumfwila kwali no kulete mfwa. (Ukute. 3:4; Ukus. 12:9) Mu kupita kwa nshita‚ kwena‚ caishile pa bwelu ukuti abantunse balifwile nga fintu Lesa asosele ukuti bakafwa. Mu kubamo ukupelulula‚ lyene‚ ni ani uwashingemwe no kupanga imfundo ya kuti abantunse mu cituntulu tabafwa lelo ukuti ulubali lumo ulwa mupashi ulwa muntu lulapusunsuke imfwa ya mubili? Ukutumpika kwa musango yo kulinga Satana Ciwa‚ uo Yesu alondolwele pamo nga “wishi wa bufi.” (Yoh. 8:44; mona na kabili 2 Abena Tesalonika 2:9‚ 10.) Ukusumina ukuti abafwa mu cituntulu bali aba mweo mu bufumu bumo no kuti kuti twalanshanya na bene takwanonsha umutundu wa muntu. Mu kucilanako‚ Ukusokolola 18:23 kusoso kuti‚ ukupitila mu fibelesho fya kupupe mipashi ifya kwa Babiloni Mukalamba‚ “e mwalufiwe abena fyalo fyonse.” Icibelesho ca kupupe mipashi ‘ica kulanda na bafwa’ mu cishinka caba kutumpika ukwingabika abantu mu kumfwana ne fibanda (bamalaika abo basangwike bacipondoka ba kaso mu kulwisha Lesa) kabili ilingi line citungulula ku muntu ukumfwa amashiwi yashifwaikwa no kusanswa kuli iyo mipashi ibifi.

Bushe kwaliba ukucenwa mu kufwaya ukundapwa nelyo ukucingililwa ku nshila ya kupupe mipashi?

Gal. 5:19-21: “Imilimo ya bumubili ili pa mbilibili‚ ni yi‚ ubulalelale‚ ukukowela‚ bucilende‚ ukupepo tulubi‚ [ukubelesho kupupe mipashi‚ NW] . . . Ndemwebela libela‚ ifyo namwebele kale‚ nati‚ abalecite fyabe fi tabakapyane ubufumu bwa kwa Lesa.” (Ukwalukila ku kupupe mipashi ku kwaafwiwa cipilibula ukuti umuntu asumina ubufi bwa kwa Satana pa lwa mfwa; alefwaya ukupanda amano ku bantu abesha ukufumya amaka kuli Satana ne fibanda fyakwe. Umuntu wa musango yo muli ifyo aishibisha umwine pamo na abo ababa abalwani bapampamikwa aba kwa Yehova Lesa. Mu cifulo ca kwaafwiwa mu cine cine‚ uuli onse uupampamina mu nshila ya musango yo alacula ku kucenwa kwa ciyayaya.)

Luka 9:24: “Onse uwatemwo kupususho mweo [nelyo‚ ubumi] wakwe akaulufya‚ na onse uwalufyo mweo wakwe pa mulandu wa ine [pa mulandu wa kuti ali umukonshi wa kwa Yesu Kristu] wene akaupususha.” (Nga ca kuti umuntu ku mufulo atoba amafunde yalondololwa mu kulengama aya Cebo ca kwa Lesa mu kwesha ukucingilila nelyo ukubakilila ubumi bwakwe ubwa ndakai‚ akalufya icilolelo ca bumi bwa muyayaya. We buwelewele we!)

2 Kor. 11:14‚ 15: “Satana umwine aifungushanya ku kuba malaika wa lubuuto. E ico te ca kupapa nga bakapyunga wakwe baifungushanya kwati ni bakapyunga wa bulungami.” (E co tatulingile ukulufiwa lintu ifintu fimo ificitwa