PA KUTENDEKA ukulanda ilyashi lyalumbuka, Stefani alumbwile ififulo fimo ifya cine cine. Atile: “[Yehova] amoneke ku cikolwe cesu Abrahamu ilyo aali mu Mesopotamia, ilyo ashilakuukila ku Harani, no kumweba ati, ‘Fuma . . . no kuya ku calo ico nkakulanga.’” (Imi 7:1-4) Iyi e yali intendekelo ya fintu ifyacindama sana ifyacitike mu Calo Calaiwe ifyasanshishemo Abrahamu, Isaki na Yakobo, ifintu ifyakumine ubufwayo bwa kwa Lesa ubwa kupaala abantunse.—Ukut 12:1-3; Yos 24:3.

Lesa aitile Abrahamu (nelyo, Abramu) ukufuma ku Uri wa bena Kaldi uwali umusumba uukankaala. Pali ilya nshita uyu musumba wali ku lulamba lwa ku kabanga ulwa mumana wa Yufrate. Ni nshila nshi Abrahamu ali no kupita? Ukufuma ku Kaldi, incende itwa na kabili ati Sumeri nelyo Shinari, napamo kuti camoneka ukwanguka ukulola ku masamba. Mulandu nshi uwa kuila ku Harani?

Umusumba wa Uri wali ku kabanga ka Mpanga ya Cinshoko iya Mufundo, iyafuma ku Palestine ukufika ku mimana ya Tigrisi na Yufrate. Napamo iyi ncende kale tayali iyakaba sana no kuuma. Lwa ku kapinda ka ku kulyo aka iyi mpanga kwali iciswebebe ca Syro-Arabian Desert, icakwete utupili twa mabwe ya mpemba na mawanga ya mucanga. Icitabo ca The Encyclopædia Britannica citila incende yali pa kati ka Lulamba lwa Bemba wa Mediterranean na Mesopotamia “yali iyaafya ukupitamo.” Amabumba ya bantu ba ngamali yamo yalepita mu ciswebebe ukufuma ku Yufrate ukuya ku Tadmore lyene ukulola ku Damaseke, lelo Abrahamu tapishishe ulupwa lwakwe ne fiteekwa mu ciswebebe.

Ukucila ukupita umu, Abrahamu akonkele umumana wa Yufrate ukulola ku Harani. Ukufuma kulya akonkele inshila yalepitamo aba makwebo ukuya ku cabu ca pa Karikemishi no kulola ku kapinda ka kulyo ukupita mu Damaseke no kutwalilila ukuya kuli bemba baishileinika ati Bemba wa Galili. Inshila ya Via Maris, nelyo “Inshila ya Kuli Bemba,” yapitile mu Megido ukuyafika ku Egupti. Lelo, Abrahamu apitile mu mpili sha mu Samaria, na kuli pele akuulile ihema pa Shekemu. Mu kupita kwa nshita, atwalilile ukuya lwa ku kapinda ka kulyo ukupita mu nshila ya mu mpili. Mukonkeni ilyo mulebelenga Ukutendeka 12:8–13:4. Moneni ififulo fimbi ifyo apitilemo: Dani, Damaseke, Hoba, Mamre, Sodomu, Gerari, Beere-sheba, na Moria (Yerusalemu).—Ukut 14:14-16; 18:1-16; 20:1-18; 21:25-34; 22:1-19.

Inyendo sha kwa Abrahamu (moneni muli broshuwa)