“Balisumine, no Kucindika Lesa” (Imil. 11:1-18)

15, 16. Mulandu nshi Abena Kristu bamo abaYuda balekansanina na Petro, kabili alondolwele ukuti cinshi calengele ukuti aye ku ng’anda ya bashasembululwa?

¹⁵ Petro aile ku Yerusalemu, pantu alefwaya sana ukushimika ifyacitike. Cimoneka kwati ilyashi lya kuti Abena fyalo abashasembululwa “balipokelele icebo ca kwa Lesa” lyafikile ku Yerusalemu ninshi ena talafika. Ilyo fye Petro afikile, “abena kusembululwa batendeke ukukansana nankwe.” Balifulilwe pantu aingile “mu ng’anda ya bantu abashasembululwa no kulya na bo.” (Imil. 11:1-3) Ilyashi lyakosele, talyali lya kutila Abena fyalo te kuti babe abasambi ba kwa Kristu. Lelo, balya abasambi abaYuda bapampamine fye pa kuti Abena fyalo balingile ukukonka Amafunde, ukubikako fye ne funde lya kusembululwa pa kuti Yehova apokelele ukupepa kwabo. Abasambi bamo abaYuda calibakosele ukusumina ukuti Amafunde ya kwa Mose yalilekele ukubomba.

¹⁶ Bushe Petro alondolwele ukuti cinshi calengele ukuti aye ku ng’anda ya bashasembululwa? Pa Imilimo 11:4-16, Petro alandile pa fintu fine ifyashinine ukuti atungulwilwe na Lesa. Alandile (1) pa cimonwa ico amwene icafumine kuli Lesa (Ifikomo 4-10); (2) pa fyo umupashi wamwebele ukucita (Ifikomo 11, 12); (3) pali malaika uwaile kuli Korneli (Ifikomo 13, 14); na (4) pa kupongololwa kwa mupashi wa mushilo pa Bena fyalo. (Ifikomo 15, 16) Petro asondwelele ilyashi pa kwipusha icipusho icafikile abantu pa mutima ica kuti: “E ico, nga Lesa abapeele [Abena fyalo abasumina] ica bupe cimo cine [ica mupashi wa mushilo] filya fine acitile na kuli ifwe [fwe baYuda] fwe basumina muli Shikulu Yesu Kristu, bushe ine nine ningalesha Lesa?”—Imil. 11:17.

17, 18. (a) Bushe ifyo Petro alondolwele fyalengele Abena Kristu abaYuda ukupingulapo ukucita cinshi? (b) Mulandu nshi limo cingafisha ukutwalilila abaikatana mu cilonganino, kabili mepusho nshi tufwile ukuipusha?

¹⁷ Ifyo Petro alondolwele fyalengele balya Bena Kristu abaYuda ukuti basalepo ifyo bali no kucita. Bushe bali no kuleka ulupato ulo bakwete no kupokelela Abena fyalo ababatishiwe nomba line ukuba Abena Kristu banabo? Baibolo itila: “Awe ilyo [abatumwa na Bena Kristu bambi abali abaYuda] baumfwile ifi fintu, balisumine, no kucindika Lesa, abati: ‘Kanshi Lesa nalenga abena fyalo ukulapila pa kuti na bo bene bakwate umweo.’” (Imil. 11:18) Ukusumina ukupokelela Abena fyalo kwalengele ukuti aba mu cilonganino batwalilile abaikatana.

¹⁸ Muno nshiku, ukutwalilila abaikatana limo kuti kwayafya, pantu bakapepa ba cine bafuma “mu nko shonse ne mitundu na bantu na bantu ne ndimi.” (Ukus. 7:9) E mulandu wine mu filonganino ifingi mwabela abantu abafuma mu fyalo ifyalekanalekana, abakwata intambi ishapusanapusana ne fikulilo ifyalekanalekana. Kuti cawama ukuipusha ukuti: ‘Bushe nalileka ukuba no lupato? Bushe nalipanga ukuti nshakatale nsuminisha ifintu fya muli cino calo ifilenga abantu ukupaatukana, pamo nga ukutemwa sana icalo umuntu afumako, akapaatulula ka mushobo, ne cilumba ico abantu bakwata pa mulandu wa ntambi shabo, ukunenga ukuba na kapaatulula ku Bena Kristu banandi?’ Ibukisheni icacitike kuli Petro (Kefasi) imyaka imo pa numa ninshi Abena fyalo aba kubalilapo basangwike Abena Kristu. Pa mulandu wa kukonkelela bamo abapatile Abena fyalo, Petro “alifumineko no kuipaatulako” kuli aba Abena fyalo abaishilesanguka Abena Kristu. Paulo tamulekelepo fye, alimulungike. (Gal. 2:11-14) Natuleba abacenjela lyonse pa kuti tatuwilile mu citeyo ca kuba no lupato.

“Ibumba Likalamba Lyalitetekele” (Imil. 11:19-26a)

19. Bushe Abena Kristu abali abaYuda abaleikala mu Antioke, batendeke ukushimikila kuli bani, kabili finshi fyafuminemo?

¹⁹ Bushe abasambi ba kwa Yesu balitendeke ukushimikila ku Bena fyalo abashasembululwa? Moneni icaishilecitika mu Antioke ya mu Siria.d Muli uyu musumba mwali abaYuda abengi, nomba abaYuda na Bena fyalo baleumfwanako panono. E ico kanshi tacayafishe sana ukushimikila ku Bena fyalo abali mu Antioke. E mo abasambi bamo abaYuda batendeke ukubila imbila nsuma ku ‘baGriki.’ (Imil. 11:20) Tabaleshimikila fye ku baYuda abalelanda iciGriki lelo baleshimikila na ku Bena fyalo abashasembulwilwe. Yehova alipaalile umulimo balebomba kabili “ibumba ilikalamba lyalitetekele.”—Imil. 11:21.

20, 21. Bushe Barnaba alangile shani ukuti ali uwaicefya, kabili kuti twalanga shani ukuti twaliicefya ilyo tulebomba umulimo wa kushimikila?

²⁰ Pa kuti bashimikile ku bantu abalefwaya sana ukukutika ku mbila nsuma, icilonganino ca ku Yerusalemu catumine Barnaba ku Antioke. Abantu abengi nga nshi balitemenwe imbila nsuma, ica kuti umuntu umo fye tali na kukumanisha ukubomba uyu mulimo. Sauli, uwali no kwisaba umutumwa ku bena fyalo, e walingile fye ukwafwilisha mu kubomba uyu mulimo. (Imil. 9:15; Rom. 1:5) Bushe Barnaba aali no kulaumfwa ububi ukubomba na Sauli? Awe nakalya, tali na kumfwa ububi pantu ali uwaicefya. Na kuba e wakonkele Sauli ku Tarsi no kumufwaya no kumuleta ku Antioke pa kuti babombele pamo. Bapwishishe umwaka onse uutuntulu balekoselesha abasambi mu cilonganino ku Antioke.—Imil. 11:22-26a.

²¹ Kuti twalanga shani ukuti twaliicefya ilyo tulebomba umulimo wa kushimikila? Ukuba uwaicefya kupilibula ukwishiba ukuti tatwaishiba fyonse. Fwe bantu tatwalingana mu fyo twingakumanisha ukucita ne fyo twacenjelamo. Ica kumwenako fye, bamo nalimo balicenjela sana ukushalika impapulo lelo cilabafya ukucita ifipempu fya kubwelelamo nelyo ukutendeka amasambililo ya Baibolo. Nga kuti mwatemwa ukuwamyako mu mbali shimo isha butumikishi, mulandu nshi mushingebelako bambi ukuti bamwafwilisheko? Nga mwacite fyo, mukalabomba bwino sana mu mulimo kabili mukalaba sana ne nsansa.—1 Kor. 9:26.

Ukutuma “Ifya Kukumbusuka” (Imil. 11:26b-30)

22, 23. Finshi aba bwananyina ku Antioke bacitile ifyalangile ukuti balitemenwe Abena Kristu banabo, nga muno nshiku abantu ba kwa Lesa bacita shani nga kuli abali mu kukabila?

²² Mu Antioke e mo “abasambi pa kutungululwa na Lesa babalilepo ukwitwa Abena Kristu.” (Imil. 11:26b) Ili shina ilyafuma kuli Lesa lilalondolola bwino bwino abasambi ba kwa Kristu. Ilyo Abena fyalo basangwike Abena Kristu, bushe abaYuda na Bena fyalo balitemwanene? Natulande pa cacitike ilyo icipowe icikalamba caponene nalimo mu 46 C.E.e Kale, abalecula sana ku fipowe bapiina abashakwete sana indalama nelyo ifya kulya. Ilyo ici cipowe caponene, abengi Abena Kristu abali abaYuda abaleikala mu Yudea, bali bapiina, kabili balekabila ifya kulya ne fintu fimbi. Ilyo aba bwananyina mu Antioke pamo na Bena Kristu Abena fyalo baishibe ukuti bamunyinabo bali mu kukabila, batumine “ifya kukumbusuka” ku ba bwananyina abaleikala mu Yudea. (Imil. 11:29) Ala kwena balilangile ukutemwa kwa bwananyina ukwa cine cine!

²³ Na muno nshiku mwine e fyo abantu ba kwa Lesa bacita. Nga twaumfwa ukuti bamunyinefwe ku calo cimbi nelyo mu calo cesu ciine bali mu kukabila, tulafwaisha ukubafwilisha. Bwangu bwangu fye, ababa muli Komiti ya Musambo balapanga amakomiti ya kukumbusuka ayafwilisha bamunyinefwe abaponenwe no tuyofi, abasanshilwe ku fikuuku fya mwela ne finkukuma, e lyo na basanshilwe ku mabimbi yakalamba (tsunami), aya mabimbi yabako icinkukuma nga capita pali bemba. Ukubombesha kwa musango yu ku kwafwa aba bwananyina kulanga fye ukuti twalibatemwa ukufuma pa nshi ya mitima yesu.—Yoh. 13:34, 35; 1 Yoh. 3:17.