“Ndetwala Umulandu Kuli Kaisare!”

1, 2. (a) Finshi ifyalecitikila Paulo? (b) Cipusho nshi ico twingepusha pali filya Paulo atwele umulandu kuli Kaisare?

PAULO takwete na pa kupemena ku bashilika balemulinda mu Kaisarea. Imyaka ibili ku numa ilyo Paulo aile ku Yudea, tapapitile ne nshiku ishingi abaYuda balyeseshe imiku itatu ukuti bamwipaye. (Imil. 21:27-36; 23:10, 12-15, 27) Ukufikila fye na pali iyi ine nshita abalwani bakwe bacili balefwaya fye ukumwipaya. Ilyo Paulo amona ukuti nalimo kuti bamupeela ku balwani bakwe, aebele Feste, Kateka umwina Roma ukuti: “Ndetwala umulandu kuli Kaisare!”—Imil. 25:11.

² Bushe Yehova e fyo alefwaya ukuti Paulo atwale umulandu kuli kateka mukalamba uwa ku Roma? Icasuko nacicindama sana kuli ifwe fwe balebila sana imbila ya Bufumu bwa kwa Lesa muli ino nshita ya ku mpela. Tulingile ukwishiba nampo nga ca kuti ifyo Paulo acitile na ifwe e fyo twingacita “mu kucingilila no kukosha imbila nsuma ukulingana ne funde.”—Fil. 1:7.

‘Ukwiminina ku Cipuna ca Kupingwilapo’ (Imil. 25:1-12)

3, 4. (a) Cinshi calengele abaYuda balombe ukuti Paulo bamutwale ku Yerusalemu, kabili apuswike shani? (b) Bushe Yehova afwa shani ababomfi bakwe aba muno nshiku, nga filya aafwile Paulo?

³ Ilyo Feste umwina Roma atendeke ukuteka mu Yudea, papitile fye inshiku shitatu aile ku Yerusalemu.a E ko aileumfwa bashimapepo bakalamba na bakalamba ba baYuda balepeela Paulo imilandu iikalamba iyalekanalekana. Balishibe ukuti kateka mupya alefwaisha ukulaumfwana na bo e lyo na baYuda fye bonse. E ico balombele Feste ukuti atume Paulo ku Yerusalemu, pa kuti akayelubulwila kulya. Lelo kwali ifyo balya balwani balepanga ukucita Paulo. Balefwaya ukumwipaila mu nshila yafuma ku Kaisarea ukuya ku Yerusalemu. Feste tasumiine ukubacitila ifyo balefwaya, abebele ukuti: “Lekeni twile pamo ne ntungulushi shenu shimo [ku Kaisarea] bayemupeela umulandu, nga ca cine kuli icalubana ico uyu muntu acita.” (Imil. 25:5) E fyo Paulo apuswike na kabili.

⁴ Mu mesho yonse ayo Paulo apitilemo, Yehova alemwafwa ukupitila muli Shikulu Yesu Kristu. Nga muleibukisha, Yesu amwebele mu cimonwa ukuti: “Shipa!” (Imil. 23:11) Na muno nshiku na mo, ababomfi ba kwa Lesa balakwata amafya kabili balabatiinya ku balwani babo. Yehova tatucingilila ku bwafya bumo na bumo ubutuponena, lelo alatupeela amano na maka ya kushipikisha. Lyonse fye kuti twacetekela ukuti Lesa wesu uwatutemwa kuti atupeela “amaka yacila aya bantunse.”—2 Kor. 4:7.

5. Finshi Feste acitile pa mulandu wa kwa Paulo?

⁵ Ilyo papitile inshiku, Feste “aikele pa cipuna ca kupingwilapo” mu Kaisarea.b Paulo na balemupeela imilandu baiminine pa ntanshi ya kwa Feste. Pa kubasuka pa milandu iyabula na bulole iyo balemupeela, Paulo atile: “Nshabembukila amafunde ya baYuda nangu litempele nangu ni Kaisare.” Tapali ico umutumwa abifishe kabili balingile fye ukumuleka aleya. Bushe Feste aali no kupingula shani? Pa kusekesha abaYuda, aipwishe Paulo ati: “Bushe ulefwaya ukuya ku Yerusalemu no kuyapingulwa kuli ine pali fi fintu?” (Imil. 25:6-9) Feste talekabila no kwipusha ici cipusho! Paulo nga bamubwekesha ku Yerusalemu, ninshi abengamupingula, bantu balemupeela imilandu kabili ninshi te kuti ayepusuka iyo. Ico Feste alandiile ifi, alefwaya ukufyenga Paulo pa kuti abantu bamutemwe. Na kateka walipo kale, Ponti Pilato, acitile ifyapalako ilyo alepingula umufungwa wacindama nga nshi, Yesu. (Yoh. 19:12-16) Bakapingula ba muno nshiku na bo kuti batufyenga pa kuti fye basekeshe abantu. E ico tatulingile ukupapa nga ca kuti ifilye fyatufyenga.

6, 7. Mulandu nshi Paulo alefwaila ukutwala umulandu kuli Kaisare, kabili ca kumwenako nshi ico aimikile Abena Kristu ba cine?

⁶ Filya Feste alefwaya ukuletamo abaYuda mu mulandu wa kwa Paulo, nga calengele ukuti Paulo bamwipaye. E ico, Paulo abomfeshe insambu isho akwete isha bwina Roma. Aebele Feste ati: “Ine njiminine ku cipuna ca kupingwilapo ica kwa Kaisare, e ko mfwile ukupingulwa. Nshacita icabipa ku baYuda, ifyo na imwe mwishibe. . . . Ndetwala umulandu kuli Kaisare!” Umuntu nga alanda fye ukuti aletwala umulandu kuli Kaisare ninshi ni fyo fine takuli uwingakaanya. Feste alikomaile pa fyo alandile ati: “Apo ulefwaya ukutwala umulandu kuli Kaisare; kuli Kaisare e ko ukaya.” (Imil. 25:10-12) Filya Paulo atwele umulandu ku cilye icikalamba, e fyo na Bena Kristu aba cine muno nshiku bacita. Abalwani nga ‘balecululusha abantu ku fipope fya mafunde,’ Inte sha kwa Yehova balaya ku filye pa kuti bengacingilila imbila nsuma.c—Amalu. 94:20.

⁷ E ico pa numa ya kwikala mu cifungo ukucila pa myaka ibili pa milandu iyo ashacitile na kucita, Paulo alipeelwe ishuko lya kuilandila umulandu ku Roma. Lelo ilyo talaya, kateka na umbi alefwaya ukumumona.

“Nalifililwe Ukusuulako Fye” (Imil. 25:13–26:23)

8, 9. Mulandu nshi Imfumu Agripa ailile ku Kaisarea?

⁸ Ilyo papitile inshiku ishinono apo Feste aumfwilile ukuti Paulo aletwala umulandu kuli Kaisare, Imfumu Agripa na nkashi yakwe Berenike baile “ku kuposha” uyu kateka mupya.d Mu nshiku sha bena Roma, e fyo abalashi balecita nga kwaba kateka mupya uwasontwa, baleya ku kumuposha. Filya Agripa aile mu kutasha Feste pa fyo asontelwe ukuba kateka, alefwaya ukuti babe ifibusa kabili baleumfwana pa kuti ku ntanshi bakaleafwana.—Imil. 25:13.

⁹ Feste ashimikile imfumu pali Paulo, kabili Agripa alefwaya ukumfwa kuli Paulo. Ubushiku bwakonkelepo, aba bakateka babili baikele pa cipuna ca kupingwilapo. Lelo nangu aba bantu bali ni bashimucindikwa, amashiwi ayo umufungwa uo balelubulwisha aali no kulanda yali ayacindama nga nshi ukucila bena.—Imil. 25:22-27.