Naleumfwa nga Filya Esekiele Aleumfwa

Naleipakisha sana bamunyina na bankashi nga baisa mu kututandalila, lelo kwali ubwafya bumo. Mwi tauni lya Derby nalimo fye neka Nte. Icilonganino cali mupepi cali ku Broome, amakilomita 220 ukufuma ku Derby. E co natile fye mfwile ukubombesha ukushimikila imbila nsuma. Pa mulandu wa kwafwa kwa kwa Yehova, naliipekenye no kutendeka ukulashimikila ku ng’anda ne ng’anda. Umulimo wa kushimikila walinkoseele, lelo lyonse naleibukisha amashiwi ya mutumwa Paulo aya kuti: “Muli fyonse ndi no bukose mu ulenkosha.”—Abena Filipi 4:13.

Bashimapepo ba muli ili tauni tabatemenwe umulimo nalebomba, kabili maka maka tabatemenwe filya naleshimikila ku bena Aborijini banandi. Balyeseshe ukuntiinya no kulesha umulimo wandi uwa kushimikila. Ilyo balenkaanya, e lyo na ine nakosele sana ukulashimikila, kabili nalepepa lyonse kuli Yehova ukuti angafwe. Lyonse naleibukisha amashiwi ya kukoselesha aya kwa Esekiele aya kuti: “Lelo nkacite cinso cobe icakosa ku kulungatana ne finso fyabo, ne mpumi yobe iyakosa ku kulungatana ne mpumi shabo; nga daimonde uwakoso kucila nakabwe e fyo nkacite mpumi yobe; wibatiina, kabili witentuka ku finso fyabo.”—Esekiele 3:8, 9.

Imiku ne miku, abaume babili aba mu kabungwe kalelolekesha pa macalici yalekanalekana baleisa kuli ine ninshi ndeshita ifya kushita. Balebilikisha amashiwi ya kumpumya, kabili balefwaya ukuti na bambi abaleshita ifintu bomfwe ifyo balelanda. Nalecita fye kwati nshileumfwa ifyo balelanda. Inshita imbi, ilyo naile ku muntu uwalefwaya ukusambilila Baibolo, shimapepo wa mwi calici limo ifi aishile kuli ine no kunjeba ukuti nshasumina muli Yesu. Ansompwele Baibolo, no kuntiinya kwati alanguma nayo pa menso kabili ambweseshe Baibolo bukali bukali. Nalimulolekeshe pa menso kabili mu bufuuke lelo mu kushipa nayambwile amashiwi yaba pali Yohane 3:16 no kumweba na maka ukuti nalicetekela muli Yesu. Alipapile sana pa fyo namwaswike mu kushipa, e fyo aile ukwabula ukusosa nangu cimo.

Naleipakisha ukushimikila ku bena Aborijini abali mu Derby. Shimapepo umo ale-esha ukundesha ukushimikila abantu abaleikala ku ncende imo ifi, lelo balimukushiishe kumbi. Ico calengele ukuti ndeshimikila abantu ubukombe bwa mu Baibolo. Ukufuma fye na kale, nalefwaisha ukuba mishonari nga filya lupwa lwandi umo ali, kabili nomba e mulimo nalebomba, uwa kwafwako bambi ukusambilila Icebo ca kwa Lesa. Abena Aborijini abengi balitemenwe ubukombe nalebashimikila kabili nalitendeke na masambililo ya Baibolo ayengi.

Nalefwaisha Ukuba Uwakosa lwa ku Mupashi

Nalimo fye neka Nte mu Derby pa myaka 5. Cali icayafya ukuba uwakosa lwa ku mupashi pantu takwali uwa kunkoselesha nga filya ciba ilyo mulelongana lyonse na bakapepa banobe. Inshita imo, nalifuupwilwe icine cine e co naile nde-ensha motoka. Ilyo nabwelele ku ng’anda icungulo kasuba, nasangile nkashi umo na bana bakwe 7 ninshi balendolela. Bandeteele impapulo ukufuma ku cilonganino cabelele ukutali ica ku Broome. Ukutula lilya line, ulya nkashi, Betty Butterfileld, aleisa ku Derby cila mweshi pa mpela ya mulungu mu kwikalako na ine. Twaleya bonse mu kushimikila kabili twalesambilila pamo Ulupungu lwa kwa Kalinda pa ng’anda pa mwandi. Na ine, naleya ku Broome umuku umo cila mweshi.

Bamunyina ba ku Broome balengafwa sana kabili limo bale-enda fye ne ntamfu iitali ukwisa ku Derby ukwisabomba na ine mu mulimo wa kushimikila. Balekoselesha fye na bamunyina abali bonse na bankashi aba mu matauni yambi ukuti nga balepita mu Derby baleisa mu kuntandalilako no kubombako na ine mu mulimo wa kushimikila. Aba bamunyina na bankashi balendetelako na matepu umwaleba amalyashi ya ku cintubwingi. Bamo twalesambilila pamo na bo Ulupungu lwa kwa Kalinda. Nalekoseleshiwa sana nga baisantandalila, nangu ca kuti shaleba ni nshiku fye ishinono.

Aba Kubomba na bo na Bambi Baisa

Ilyo papitile imyaka imo, aba kunkoselesha na bambi balishile, abaupana abalekele incito, baArthur na baMary Willis, abafumine ku kapinda ka ku kulyo aka Western Australia. Baleisa mu nshita ya mpepo kabili lyonse nga baisa baleikalako imyeshi itatu no kubombela pamo na ine. Munyina Willis e waletungulula ukulongana konse no mulimo wa kushimikila. Twaleya bonse ku ncende sha mu Kimberley Plateau ishabela mu mpanga, twaleya na mu mafarmu ayo batekamo ing’ombe ayaba muli ishi shine ncende. Lyonse naleumfwa ubulanda sana munyina na nkashi Willis nga baya.

Lyena, ku kupwa kwa 1983, nalipokelele imbila nsuma iya kuti ulupwa lumo lwali no kukuukila ku Derby, baDanny na baDenise Sturgeon na bana babo bane. Ilyo baishile, twatendeke ukulongana cila mulungu no kubomba bonse umulimo wa kushimikila. Icilonganino calipangilwe mu 2001. Ino nshita, mu Derby mwaliba icilonganino icakosa umwaba bakasabankanya 24, baeluda babili no mubomfi utumikila umo abatusakamana lwa ku mupashi. Limo tulafika 30 pa kulongana.

[Icikope pe bula 15]

Icilonganino ca Derby, mu 2005