Watchtower LAIBRARE YA PA INTANETI

Bushe Mwalicindika Ubumi Nge Fyo Lesa Abucindika?

“Ikalilileni mu Kutemwa kwa kwa Lesa”
- 3, 4. Ni lilali ilyo Amalembo yalandile pa muku wa kubalilapo ukuti umulopa walicindama, kabili mashiwi nshi ayatutungulula ayalanga ukuti walicindama?
  
  ³ Umuku wa kubalilapo ilyo Yehova asokolwele ifyo ubumi no mulopa fyayampana, ne fyo fyacindama, ni lintu Kaini aipeye Abele. Lesa aebele Kaini ati: “Umfwa! Umulopa wa kwa munonko ulelilila kuli ine mu mushili.” (Ukutendeka 4:10) Kuli Yehova, umulopa uwalelilila kuli ena waleimininako ubumi bwa kwa Abele ubo Kaini alofeshe bunkalwe bunkalwe. E mulandu wine calembelwa ukuti umulopa wakwe walelilila kuli Lesa pa kuti alandule.—AbaHebere 12:24.
  
  ⁴ Pa numa ya lyeshi lya kwa Noa, Lesa alisuminishe abantu ukulalya inama lelo alibakenye ukulya umulopa. Abebele ati: “Lelo inama umuli umweo, umulopa wa iko, mwilalya. E lyo kabili, umulopa wa myeo yenu nkaufwaya.” (Ukutendeka 9:4, 5) Ukutula mu nshiku sha kwa Noa ukushinta na lelo, abantu bonse bafwile ukulakonka ili funde. Ili funde lilalondolola umo Lesa aloseshe ilyo aebele Kaini ukuti umulopa wimininako ubumi nelyo umweo wa fya mweo fyonse. Na kabili lilanga fye apabuuta tuutu ukuti Yehoba, uwaba Intulo ya mweo, akapingula bonse abashicindika umweo no mulopa.—Amalumbo 36:9.
  
  5, 6. Bushe Amafunde ya kwa Mose yalangile shani ukuti umulopa wa mushilo kabili walicindama? (Moneni akabokoshi akaleti “Mwilaba no Buluku ku Nama.”)
  
  ⁵ Ifi fishinka fibili ifyacindama e mo fyali na mu Mafunde ya kwa Mose. Pa Ubwina Lebi 17:10, 11 patila: “Kabili umuntu onse . . . uwalya umulopa wa musango onse, nkaloshe cinso candi pa muntu uwalya umulopa, kabili nkamwipaya. Pantu umweo wa ca mweo conse waba mu mulopa wa ciko, kabili ine naupeela kuli imwe pa ciipailo ukuti muleifutilako, pantu umulopa e ufutilako, ico umweo waba mu mulopa.”a—Moneni akabokoshi akaleti “Amaka ya Kufuta Imembu Ayo Umulopa Wakwata.”
  
  AMAKA YA KUFUUTA IMEMBU AYO UMULOPA WAKWATA
  
  Baibolo ilanda ukuti umulopa cimo cine no bumi. E mulandu wine tabalekandila umuntu uwafilwa ukukonka amafunde ya kwa Yehova mu bena Israele nga ca kuti atuula ilambo lya nama pa cipailo ca kwa Lesa. (Ubwina Lebi 4:27-31) Ili lambo lyalefuuta imembu shakwe pa nshita fye iinono.
  
  Mu Baibolo nga balanda pa “kufuta” ninshi baletila “ukukabushanya” nelyo “ukufimba,” kwati ni filya inkupiko ifimba pa cipe. Kwena, inama fye shonse tashali no “kufimba” bwino bwino, nelyo ukufuuta imembu sha muntu. Lelo, amalambo ya nama yali fye cinshingwa ce lambo line line ilyali no kupeelwa ku ntanshi.—AbaHebere 10:1, 4.
  
  Ilambo lya kufimba pa membu ilyapeelwe, “mubili wa kwa Yesu Kristu uwatuulilwe umuku umo fye capwa.” (AbaHebere 10:10) Ubumi bwapwililika ubwa kwa Kristu, e kutila, ‘umulopa wakwe uwa mutengo, nga ulya uwa mwana wa mpaanga uwabula akalema kabili uwabula akabi,’ bwalingene no bumi bwapwililika ubo Adamu akwete ilyo ashilabembuka. (1 Petro 1:19) Kanshi muli iyi nshila iisuma nga nshi, e mo Lesa uwatutemwa kabili uwa mulinganya atuleteele “ukulubuka kwa muyayaya.”—AbaHebere 9:11, 12; Yohane 3:16; Ukusokolola 7:14
  
  ⁶ Nga ca kuti abena Israele baipaya inama lelo tababomfeshe umulopa wa iko pa ciipailo, baleupongolwela pa mushili. Kanshi, mu mampalanya caleba kwati babwesesha umweo kuli Kabumba. (Amalango 12:16; Esekiele 18:4) Na lyo line, ico tulingile ukwishiba ca kuti ilyo abena Israele balepongolola umulopa mu nama, tabaleupongolola ica kuti mpaka fye onse wafuma e lyo balya iyo nama. Cikulu fye inama yaipaiwa bwino no mulopa wapongololwamo, umwina Israele alelya ilya nama na ku mutima tuutu, pantu ninshi nacindika Kabumba, Intulo ya mweo, pa kupongololamo umulopa.
  
  7. Bushe Davidi alangile shani ukuti alicindike umulopa?
  
  ⁷ Davidi, ‘umuntu uo umutima [wa kwa Lesa] watemenwe,’ alyumfwikishe amashiwi ya kwa Lesa ayalanda pa mulopa. (Imilimo 13:22) Inshita imo ilyo icilaka camwikete sana, abaume batatu ukufuma pa bantu bakwe, baingile ku maka mu nkambi ya balwani no kutapa amenshi mu cishima, no kumuletela. Bushe Davidi acitile shani? Atile: “Bushe inwe umulopa wa bantu abaibikile mu kapoosa mweo pa kuya mu kutapa amenshi?” Davidi alemona ukunwa yalya menshi ukuti cimo no kunwa umulopa wa balya baume abaibikile mu kapoosa mweo. E co nangu ca kutila ali ne cilaka, “ayetile kuli Yehova.”—2 Samwele 23:15-17.

Bushe Mwalicindika Ubumi Nge Fyo Lesa Abucindika?

“Ikalilileni mu Kutemwa kwa kwa Lesa”
- a Filya Lesa alandile ukuti, “umweo wa ca mweo conse waba mu mulopa,” ulupapulo lwa Scientific American lwatile: “Aya mashiwi ya cine. Pantu nangu twakonka fye aya amashiwi ifi fine yalembwa tulesanga ukutila imisango yonse iya nsandesande sha mu mulopa ilafwaikwa pa kuti icibumbwa cibe no mweo.”