-
Ubukwebo bwa Kale na KaleLoleni!—2001 | March
-
-
Ubukwebo bwa Kale na Kale
Ishopo lya kubashilamo imbao ilya ba John e lyakuulilwe bwino ukucila amashopo yambi ayali mu mushi baleikala kabili e lyakwatishe ne fipe. Baleyumfwilapo pali ili shopo kabili e po bashintile imbafu. Lelo bushiila fye bushiku bumo, ili shopo lyaambilwe no mulilo. Mu maawala fye aya kupenda, ili shopo ilisuma nga nshi lyashele fye imito.
PA KUBALA, ba John batontonkenye pa lwa kushita inshuwalansi ya busanso bwa mulilo ukubomfyapo indalama shimo isho balekulila ishopo. Lelo, bapelulwile ukuti: ‘Nshili wa mulekelesha. Kabili indalama shandi isha inshuwalansi kuti shaya fye mu menshi nga ca kuti umulilo taocele ishopo lyandi.’ Nalyo line ishopo lyalipile. Ishopo lya ba John alikwata inshuwalansi, nga balikuulile limbi. Apo tabakwete inshuwalansi, balifililwe ukukuula limbi.
Bushe Inshuwalansi E Cinshi?
Inshuwalansi tabwaba bukwebo bwa kusungilamo indalama isho umuntu engenekela ukubwela pa nshita imo. Kabili te bwangalo bwa cela mushuke. Uwangala ubwangalo bwa cela mushuke teshiba nga alacimfya, lelo inshuwalansi yena yafwilisha abantu ku lwa masanso yengabaponena. Inshuwalansi ni nshila ya kwafwilamo umo no munankwe nga kwaba amasanso.
Ukutula fye ku kale, abantu balasangula fimo ku kwaafwilisha abaponenwa no busanso. Mupepi ne myaka 3,500 iyapita, Mose aebele uluko lwa bena Israele ukulasangulapo ica cibwesha cabo ku kupeela “abaleshi ne nshiwa na bamukamfwilwa.”—Amalango 14:28, 29.
Intulo ya Inshuwalansi
Nomba napapita amakana ya myaka ukutula apo inshuwalansi yabelako. Inshuwalansi wa kukongwesha alisanshiwemo mu Mafunde ya Hammurabi, e kutila amafunde ya bena Babele ayo batila e yabalilepo pa Malango ya kwa Mose. Pa kutungilila amakwebo yabo muli ilya inshita ya ku kale, abene mato balepoka amaloni kuli bashimakwebo. Nga ca kuti ubwato bwaonaulwa, abene mato tabali no kubwesha balya baloni. Apo amato ayengi yalebwela fye bwino, indalama abene mato balelipila shali ishingi nga nshi ku kubwesesha nga baponenwa no busanso.
E fyo caleba na mu makwebo ya ku mumana. E calengele no kuti mu kupita kwa nshita akampani kamo fi pa twampani twa inshuwalansi utwalumbuka mwi sonde lyonse, ako beta ati Llyod’s of London, kapangwe. Ilyo cali mu mwaka wa 1688, Edward Lloyd aleshitisha kofi pa cikuulwa apo bashimakwebo ba ku London na ba mu mabanki balenwena kofi no kucitako utumakwebo patali patali. Palya e po abakwete ndalama balecita ifipangano fya inshuwalansi na bakensha ba mato no kulemba amashina yabo ne ndalama baali no kulipila bakensha wa mato nga baponenwa na masanso, cikulu fye babalipilako shimo. Kuli pele pele, mu 1769, akampani ka Lloyd’s kaishileba kampani ka mainshuwalansi ica kuti mu kupita kwa nshita kaishileba kampani kakalamba nga nshi aka mainshuwalansi ku benda pali babemba.
Inshuwalansi ya Lelo
Ilyo abantu bashita inshuwalansi pali ndakai, cimo fye kwati balesonkela indalama sha kwisayafwilisha nga basanswa. Utwampani twa mainshuwalansi utwa ndakai tulabebeta ifipendo ifilangilila imiku amasanso yaacitika—ku ca kumwenako, amashopo ya kubombelamo nga yapya—ukwesha ukutunganya ubusanso abashitako amainshuwalansi bengaponenwa ku ntanshi. Akampani ka inshuwalansi kabomfya indalama shilipilwa na bengi abashita inshuwalansi ku kwafwilisha bambi abashita inshuwalansi lelo abaponenwe na masanso.
Bushe mulekabila inshuwalansi? Nga muleikabila, musango nshi wa inshuwalansi wingamulinga ukulingana ne mibele mubelelemo? Kabili tutile mwalikwata inshuwalansi nelyo tamwakwata, finshi fingamwafwa ukutunguluka ilyo mwaponenwa na masanso?
[Icikope pe bula 21]
Akampani kamo aka mainshuwalansi pa twampani twalumbuka katendekele mu muputule wa kushitishisha kofi
[Abatusuminishe]
Ukusuminishiwa na ba Lloyd’s of London
-
-
Bushe Mulakabila Inshuwalansi?Loleni!—2001 | March
-
-
Bushe Mulakabila Inshuwalansi?
MU FYALO fimo mwaba icipope ca kutila umuntu onse akwateko amainshuwalansi yamo. Lelo mumbi namo, ayengi tayaishibikwa no kwishibikwa. Kabili, umutengo wa inshuwalansi no musango wa kutangatilwamo filapusanapusana ukulingana ne fyalo fine. Lelo icikalamba ico inshuwalansi yabelako—e kuti ukwaafwa uwasanswa—cena cimo cine.
E fyo caba fye ukuti umuntu nga alikwata ifipe ifingi ninshi no kulufya nako alalufya ifingi. Na lintu uukwete ulupwa lwa kusakamana ulukulu afwa nelyo alemana, abengi balacula. Inshuwalansi kuti yacefyanyako ukusakamikwa kwa kulufya ifipe nelyo ukulemana.
Nalyo line, bushe ca mano ukupoosa indalama pali inshuwalansi nelyo twishibe ukuti limbi tashakabwele? Cisuma, bushe konaula indalama ukushita itaela lya kuli motoka na limbi nangu ca kutila talilebomfiwa pali iyo ine nshita? Namutekenya wa motoka uwishibe ifyo cacindama ukucingilila motoka tasakamikwa ne sho engapoosa pa kushita itaela na limbi. Nangu ca kuti indalama te kuti shibweseshepo ukulufya kumo, kuti shabweseshapo ifintu fimbi ifyonaika.
Finshi inshuwalansi ibweseshapo nga fyaonaika?
Imisango ya Inshuwalansi
Amaishuwalansi ayengi ayo abantu bashita ni yalya aya fipe, aya nkongole, aya fya cipatala, aya kulemana, na ishuwalansi wa kuti nga uwalembeshe afwa e lyo balupwa baisapoka indalama.
Inshuwalansi wa fipe: Ukushita inshuwalansi wa fipe pamo nga ing’anda, ubukwebo, motoka, nelyo ifikwatwa fimbi, e kwaseeka sana pa mainshuwalansi abantu bapoka. Iyi e inshuwalansi ba John, balya tulandilepo mu cipande citangilile cino, bakene ukulembesesha ishopo lyabo ilya kupalilamo imbao e lyo ne fisolobelo.
Ifipangano fya inshuwalansi ya ng’anda fisanshamo ifipe fimo ifya mu ng’anda. Nga ca kuti iyi e inshuwalansi mwashita, kuti cawama nga mwalemba ifipe fyonse ifya mu ng’anda ifyo mwalembesha ukuti nga fyaonaika kuti bainshuwalansi bafibwekeshapo, nga mwingakumanisha kuti cawama no kufikopa nelyo ukufikopela pa vidio. Ifi fipe mwalemba e lyo na malisiti mwafishitilepo fifwile ukusungwa bwino lelo te mu ng’anda yenu iyo. Ukukwata ifyalembwa fya musango yu kuti kwamwafwa ilyo mulefwaya ukuti bainshuwalansi balipile.
Inshuwalansi wa kuipokolola ku milandu: Onse uwensha motoka, uwakwata ing’anda nelyo ifikuulwa fimbi, uwakwata ubukwebo, nelyo uwakwata ababomfi kuti aponenwa no busanso ubwingamwingisha mu nkongole. Kabili ubo busanso kuti nalimo bwaba konaula kwa fipe nelyo ukucena umo nelyo fye ukwipaya. Namutekenya nelyo umwine wa cipe atemwa umwine wa bukwebo napamo e wingashingamwa ukulipila isha kuwamisha icipe conawike nelyo ifya cipatala nelyo fye ukulipila uulekalipwa no kucula. Mu fyalo ifingi ifunde litila abene ba ncito na banamutekenya balesenda inshuwalansi wa kuipokolola ku milandu pa kuti alebafwako ukulipila ifipooswa. Nangu fye ni mu fyalo umo inshuwalansi ishaimikwa nge cipope ce funde, namutekenya, umwine wa cipe, nelyo umwine wa ncito kuti ashingamikwa umulimo wa kwaafwa abasanshilwe nelyo indupwa shabo.
Inshuwalansi wa fya cipatala: Ifyalo ifingi fyalikwatako umusango umo uwa inshuwalansi ukufuma ku buteko uwa kupeela bashimapenshoni indalama e lyo no kubasakamana mu fya cipatala. Nalyo line uyu musango wa inshuwalansi taukumanishe fipooswa fyonse ifya cipatala kabili te bonse ulipilila. E cilenga ukuti abantu bamo balepokelapo inshuwalansi na imbi iya pa lwabo ku kubafwako ukulipila ifyashala. Mu ncende ishingi ababomfi napamo kuti bapeelwa inshuwalansi wa fya cipatala pantu ninshi e fyo abene ba ncito bafwaya.
Inshuwalansi ya kulemana ne ya kupoka indalama pa numa uwalembeshe afwa: Inshuwalansi ya kulemana ilafwako umuntu mu fya ndalama nga ca kuti alicenenwe kabili te kuti abombe na kabili. Inshuwalansi wa kupoka pa numa uwalembeshe afwa yena yafwilisha abo uufwile alesunga. Uyu Inshuwalansi alyaafwa indupwa ishingi ukulipila inkongole shishaifulila no kutwalilila ne mikalile yabo nga pe pa numa ya kucenwa nelyo ukufwa kwa muntu bashintilemo imbafu.
Ukusanga Abamainshuwalansi Bacetekelwa
Inshuwalansi yashimpwa pa mfundo ya kulipila indalama pali nomba epali kwaima ubukangalume ubulefwaya indalama ku nshita ya ku ntanshi, e co te kuti tupape ukuti ubukwebo bwa inshuwalansi bwalilenga incenjeshi ishingi ukulafinsha abantu. Ici cicitika mu fyalo ifisambashi na mu fyalo ifipiina. Kanshi, umo afwile ukucenjela sana na inshuwalansi batila e yanaka umutengo no kuba uwaibukila na mainshuwalansi yashashininkishiwa. Abengi abashita amainshuwalansi babwelapo fye ilyo twampani twa musango yo twafilwa ukubalipila—nelyo twaleka ukubomba!
Filya fine fye tulinganya imitengo nga tuleshita icacindama, e fyo cifwile ukuba na pa kushita inshuwalansi, kabili cilapusushako ne ndalama. Ku ca kumwenako, utwampani tumo utwa mainshuwalansi tatukosha umutengo wa inshuwalansi wa fya cipatala kuli balya abashipeepa fwaka na inshuwalansi wa motoka ku bapita amashindano ya kwensha. Lelo ni shani uulefwaya ukushita inshuwalansi engasanga abashitisha amainshuwalansi abacetekelwa?
Ica ntanshi fye kwipushako bambi bamwebako ifyo bapitamo no twampani twalekanalekana utwa inshuwalansi na bo tubomfya ukucita ubukwebo. Abanenu na bena mupalamano kuti limbi balishiba ifyo ako kampani kashimikwa nelyo ifyo abo kabomfya bashimikwa mu mulandu wa bufumacumi no kutangata abantu. Kuti cawama na kabili ukulakutika ku lyashi lya pa mulabasa ililelanda pa twampani tuli na mafya.
Ukulundapo, ifyo akampani kaishibikwa ne ndalama kakwata kuti mwafishiba nga mwayamona ifya kukonka pa kulingulula akampani ka inshuwalansi mu laibrare nelyo mwi shitolo lya fitabo nelyo pa Intaneti. Kuti mwasuka mwasanga ne fyasuko ku fipusho pamo nge fi: Bushe akampani kalikwata indalama ishingi? Bushe ni kale kaba muli ubu bukwebo ukwabula ukuwa? Bushe kaishibikwa nga kashipoose nshita ilyo kapokelela lipoti wa busanso kabili kalishiba ifya kubomba na bantu?
Lelo, ifya kukonka pa kulingulwilako utwampani twa inshuwalansi, tatufwile ukufimona nge fyapwililika. Akampani ka inshuwalansi kamo fi akakwata imintapendwa ya madola kalipokelwe ku buteko ilyo papitile fye umulungu umo lintu bakasalile mu citabo ca kutungulula icaishibikwa bwino ukuti e kakalapashi!
Ificita Abeminishi ba Twampani twa Inshuwalansi
Umwiminishi wa kampani ka inshuwalansi eminako fye akampani kamo. Uucita amakwebo pa kati ka kampani ka inshuwalansi na bantu, kuti amona utwampani utwingi no kumona inshuwalansi wawamisha ukulingana no mutengo. Bonse babili bafwile ukusungilila ukumfwana kusuma na bashita inshuwalansi pa kutila bengatwalilila no bukwebo bwabo. Nga ca kutila umwiminishi wa kampani ka inshuwalansi nacetekelwa kabili ali uwayangwako, kuti ayafwa sana abalefwaya ukushita inshuwalansi.
Ica ntanshi, umwiminishi wa kampani ka inshuwalansi kuti ayafwa uwile mu kushita ukusalapo inshuwalansi umwine alefwaya pa mutande wa mainshuwalansi ayengi. Na kabili akalondolwela uwile mu kushita tonse utwaba muli iyo inshuwalansi. Nga fintu abengi baishiba, ififwaikwa fya mainshuwalansi fyalyafya ukumfwikisha. Presidenti wa kampani kamo aka inshuwalansi asumine ukuti taumfwikishe ifikomo fimo ifya inshuwalansi ashitile uwa ng’anda yakwe!
Ukulondolola kwa mwiminishi wa kampani ka inshuwalansi kuti kwayafwa uulefwaya ukushita ukusengauka ububi bwingafumamo pa mulandu wa kuti taumfwikishe bwino ifyabimbwamo. Ku ca kumwenako, ifipe ifingi ne fifwaikwa fya inshuwalansi wa fya cipatala fyalikwata ifunde litila uwakwata inshuwalansi e ufwile ukubalilapo ukulipilako shinono. Ishi e ndalama isho uuleshita inshuwalansi afwile ukulipila, ku ca kumwenako, ku kulungishishamo motoka nelyo ukulipililamo ifya cipatala—ilyo akampani ka inshuwalansi kashilaponenamo. Uyu mwiminishi wa kampani ka inshuwalansi kuti aba na kabili uwa kulandilako uwile mu kushita ku kampani ka inshuwalansi nga ca kutila uyo muntu alesanga ubwafya pa kupoka indalama ukufuma ku kampani ka inshuwalansi.
Ifyo Abena Kristu Bamona Inshuwalansi
Bushe Umwina Kristu wacetekela ukwaafwa kwa kwa Lesa kabili uwenekela ukuti buno bwikashi bwalapwa alakabila inshuwalansi? Ici e cipusho bamo baipwishe Charles Taze Russell uwali kalemba wa bamagazini baishibikwa nomba ati Ulupungu lwa kwa Kalinda na Loleni! mu mwaka wa 1910. Russell alisumine ukuti Baibolo ilasobela impela ya fya bunonshi fino, no kulundapo ukuti ena pa lwakwe takwete inshuwalansi wa kuti bambi bakesepoka indalama ilyo afwa.
Russell atile: “Kwena te bonse baba mu mibele imo ine. Wishi uukwete umukashi na bana abashintilile pali ena kabili nga ca kuti abana banono ica kuti te kutila baisangile ubwikalo, e washingamwa ukubasakamana.” (1 Timote 5:8) Russell atile umuntu kuti apaatulapo indalama shimo isha kusakamaninamo ulupwa lwakwe. “Lelo nga ca kuti afilwa ukucita ici, inshila engabasakamaninamo kupitila mu kushita inshuwalansi ya kuti nga afwa e lyo bakapoke indalama.”
Uusakamana ulupwa napamo kuti aluteyanisha na inshuwalansi wa fya cipatala, iya kulemana, na mainshuwalansi yambi. Abantu abengi abashaupa nelyo ukuupwa balapoka inshuwalansi uwa kubasakamaninamo no kubacingilila ukukanaitumpa mu nkongole nga baponenwa no busanso nelyo ubulwele.
Ubufumacumi bwalicindama mu fya mainshuwalansi. Umwina Kristu wa cine takatale afinsha akampani ka mainshuwalansi, nalimo ilyo aleisusha formu wa kwipushishapo inshuwalansi nelyo ilyo alecita lipoti ubusanso. (AbaHebere 13:18) Akebukisha ubufwayo bwa inshuwalansi ukuti bwa kwaafwa ukubwesesha pa caonaika. Te tiketi lya lotari—ilya kufwaya ukunonkelapo no kwikala nga kanabesa.—1 Abena Korinti 6:10.
Abena Kristu balomfwila amafunde yonse ayalanda pa fya kupoka inshuwalansi. Nga ca kuti ifunde litila bafwile ukukwata inshuwalansi washininkishiwa bwino pa kulacita ubukwebo nelyo pa kulaensha motoka, balomfwila. (Abena Roma 13:5-7) Nga tuli abafumacumi kabili tulebomfya na mano tukatwalilila ukulalipila indalama sha inshuwalansi. Nga tatulelipila, akampani ka inshuwalansi kuti katufuuta kabili te kuti katupeele ne ndalama nga twasanswa. Pa numa ya ciputulwa ca nshita caliba bwino ukuyashininkisha kuli ako kampani nga ca kuti indalama shilafika no kupokako icipepala cilelangilila ukuti mulalipila.
Nangula inshuwalansi eko yaba uko mwikala nelyo takwaba, kwaliba ifyo mwingacita ifingamwaafwa ukusengauka ubusanso no kuicingilila mwe bene na batemwikwa benu ku kukalipwa uko inshuwalansi ishingafumyapo. Icipande cikonkelepo calalanda pa fyo mwingacita.
[Icikope pe bula 25]
Umwiminishi wa kampani ka inshuwalansi uwacetekelwa kuti amwaafwa ukupingulapo pa lwa inshuwalansi
[Icikope pe bula 25]
Abengi balikwata inshuwalansi, cibe e fyo ifunde lifwaya nelyo iyo
-
-
Inshuwalansi iyo Bonse BakabilaLoleni!—2001 | March
-
-
Inshuwalansi iyo Bonse Bakabila
NGA mwikala uko inshuwalansi yaseeka nelyo nga mwikala uko ishaba, nalyo line kuliko inshuwalansi imo iyo bonse twingakwata kabili iyo tufwile ukukwata. Apo “inshuwalansi” yaba ni “nshila ya kushininkishishamo ukucingililwa,” kuti mwashukila shani iyi inshuwalansi?
Kuti mwacite fyo pa kukonka inshila shine shine isha kucefeshamo amasanso yengamuponena. Baibolo itila “inshita ne ca mankumanya” fiponena bonse. (Lukala Milandu 9:11) Lelo, nga tatuleibika mu kapoosa mweo ku mulandu wa mulekelesha kuti twacefyanyako amasanso ya kucenwa nelyo ukonaulwa kwa fintu.
Tontonkanyeni pa lwa Nshita ya ku Ntanshi
Ukubomfya amano bucingo. Mu nshita lintu ubunonshi bwa calo buliko e yefilya, kuti mwasungapo fimo ifya kwisabomfya mu nshita ya kubulwa. Mu nshita sha ku kale umwaume waletiina Lesa, Yosefe, ailangile ukuba “umuntu uwailuka kabili uwa mano” pa kututila ifilyo mu nshita fyapakile ifyali no kwisakumana icalo ca Egupti conse. Lintu mu calo mwaponene icipowe, imilimo ya kwa Yosefe yapuswishe abena Egupti kabili yapuswishe no lupwa lwakwe lwine.—Ukutendeka 41:33-36.
Ukusala ifya kushita nako kuti kwaba bucingo. Kuti twasungilila indalama no kucefyanyako isakamika pa kukanafwaya lyonse ukukonkelela ukushita ifyakupangapanga fya nomba line, amafashoni, nelyo ifya kusekesha—ifintu ifishitwafwa nangu panono nangu kulundako umutelelwe wa cine cine. Na kuba, nga fintu tulandilepo kale, umuntu nga akwata ifipe ifingi e lyo fingonaika sana kabili no kwibilwa fye.—Luka 12:15.
Muletontonkanya pa fyo Mwingaicingilila
Kuti twacefyanyako amasanso nga tuletontonkanya pa fyo twingaicingilila. Masanso yanga aya pa musebo yengasengaukwa nga ca kuti onse alepoosako amano pa kwensha kabili talebutusha? Tontonkanyeni na pa myeo ingapusushiwa nga ca kuti takuli uuleensha ilyo nanaka nelyo nakolwa ubwalwa. Kwaliba na masanso ya pa musebo na yambi ayo twingasengauka.
Ku ca kumwenako, mu fyalo ifingi ifunde litila mwilalanda pali foni wa kwenda na o ilyo muleensha motoka. Abalesapika basondwelele ukuti ukubomfya bafoni pa kwensha kulalundako nga nshi amasanso ya pa musebo. Kwalingana na masanso yengapangwa ku muntu uli no bwalwa mu mubili wakwe ukufika ku mapesenti 0.1. Kabili mu fyalo ifingi ukuba na yo mapesenti ya bwalwa mu mubili ninshi umuntu nakolwa sana ica kuti tengasuminishiwa no kwensha motoka.
Ukuikaka imishipi ya muli bamotoka nako kulacefyako imfwa kuli banamutekenya na kubo basendele. Lelo mwitila ukuikaka umushipi wa muli motoka e lyo no kukwata ifyo beta ati ama air bags, (e kuti ificingilila abali muli motoka ukukanaipama ku fyela nga kwaba ubusanso) nelyo ukukwata inshuwalansi ninshi cili fye bwino. Ifyo bafwailisha filangilila ukuti ukutontonkanya kwa musango yo kutungulula ku masanso ayengi.
Ukulatontonkanya pa fya kuicingilila nako kwine ni inshuwalansi musuma mu ng’anda na ku ncito. Bushe mulabika bwino ifintu mu ng’anda yenu na ku ncito ukulingana no mo fifwile ukubikwa ica kuti tafingaleta ubusanso? Taleni lolekesheni apo muli. Bushe mu kashila muli ica kuipununako abantu? Bushe ifipe fyatwa nelyo ifikaba pamo nga ifitofu, imbabula sha malaiti, ne nshimbi, fitekelwe apo fingacena abantu nelyo ukuboca? Bushe palipo apo mwatulika ifipepala nelyo ifipe fimbi ifyambilwa no mulilo? Beni abaibukila ku fingaletela abana amasanso. Ku ca kumwenako, bushe ubwalwa ne miti yonse iya kuwamishako iyakwata sumu fyaba apashingafika baice?
Sakamaneni Ubumi Bwenu
Nga mulesakamana ubumi bwenu mu nshila yalinga, kuti mwacefyanyako ukulwalalwala. E co, ubwishibilo kuti bwaba nga inshuwalansi. Cenjeleni ku fintu ifingamulwalika, kabili mwiikata na ku cani nga mwamona ukuti ubulwele bwatendeka. Na kucilisha, ishibeni ifya kusungilila ubumi bwenu no bwa lupwa lwenu. Ibukisheni ipinda litila: “Bangilila mulamba talatulula.”
Magazini wa Loleni! ni kale atendeka ukupayanya ifyebo ifikoselesha abantu ukwikala umwabela ifishinte fya mu Baibolo pa kuti bengaicingilila ku fibelesho ne mikalile yonaula ubumi. Ku ca kumwenako, pa malyashi ayengi ayo Loleni! ilandapo paba na malyashi yalanda pa bucindami bwa kuba no busaka, ukulya ifya mulyo, ukupwisha utulo, no kulatukusha umubili lyonse e lyo no kukabila kwa kulama ukusakamikwa pa mulandu wa mafya kabili ilanda na pafikile imikalile.
Inshuwalansi Yacindama
Muli cino calo icishapwililika, inshuwalansi kuti yaba cintu ica kwaafwa sana, lelo takuli inshuwalansi nangu imo iingafikapo ukutucingilila nelyo ukufikapo ukutubwesesha ico twalufya. Lelo, nangu balikwata inshuwalansi nelyo tabakwata, kwaliba abantu abacetekela ukuti tabakalekeleshiwe. Mulandu nshi? Pantu lintu basanswa, abakonshi bene bene aba kwa Yesu Kristu—ababombela Wishi, Yehova Lesa—balacita apapelele amaka yabo ku kwafwilishako abanabo.—Amalumbo 83:18; Yakobo 2:15-17; 1 Yohane 3:16-18.
Na kabili, Yehova umwine alilaya ukuti takalekeleshe ababomfi bakwe aba busumino. Kemba wa malumbo ya mu Baibolo alembele ukuti: “Ilyo tata na mayo bandekelesha, e lyo Yehova ambuula.” (Amalumbo 27:10) Apo e Kamfukumfuku ka mweo, Yehova kuti abuusha abafwa, kabili ukulingana na Baibolo, alipeela Yesu Kristu Umwana wakwe, amaka ya kubuusha abafwa. (Amalumbo 36:9; Yohane 6:40, 44) Lelo Icebo ca kwa Lesa cilangilila ukuti te bonse bakabuushiwa. (Yohane 17:12) Nga kuti twashininkisha shani ukuti Lesa akatwibukisha mu kubuuka kwa bafwa?
Mu Lyashi lyakwe ilyalumbuka ilya pa Lupili, Yesu alandile, na kuba, pali inshuwalansi yacetekelwa. Atile: “Mwiilonganikila fyuma pano isonde, apo icipelebesha ca bushiku ne ndalawa filonaula, apo abapupu batulamo no kwiba: lelo ilonganikileni ifyuma mu muulu, umo icipelebesha nangu ni ndalawa tafyonaula, umo abapupu tabatulamo nangu kwiba. Pantu ukuli icipao cobe, e kuli no mutima obe.”—Mateo 6:19-21.
Ilingi line abantu batontonkanya pa lwa kututila indalama ukusubila ukuti kasuba kamo shikesabalenga ukwikala bwino lintu bakota. Lelo, Yesu alangilile umusango wa inshuwalansi uwa cine cine. Ubucindami bwa iyi tabwingalinganishiwako, kabili tayakatale aipwa! Alondolwele ati: “Awe uyu e mweo wa muyayaya, ukuti bamwishibe, mwe Lesa wine wine mweka, no yo mwatumine, ni Yesu Kristu.”—Yohane 17:3.
Ukwishiba bwino bwino Lesa no Mwana wakwe no kubomfya ifyo tusambilila mu mikalile yesu, tukaipangila ishina lisuma na Lesa. (AbaHebere 6:10) Umutumwa Petro no mutumwa Yohane, pa kushimpa ifisumino fyabo pa fyasambilishe Shikulu wabo Yesu Kristu, bakomaile pa kutila imitekele ya bantu iya nomba ili no kupwa. Lelo, Yohane alondolwele ati: “Uucito kufwaya kwa kwa Lesa ekalilila umuyayaya.”—1 Yohane 2:17; Mateo 24:3, 14; 2 Petro 3:7, 13.
Kuti twacetekela ukuti nga tulebombela Lesa kabili twafwa, akatubuusha nelyo nga tukabako ilyo akonaula buno bwikashi, akatubakilila no kutwingisha mu calo cipya icalungama. Na cine, ukulaya kwa kwa Lesa kwa ‘kufuute filamba fyonse ku menso [yesu]’ no kulenga ‘ifintu fyonse fipya.’ (Ukusokolola 21:4, 5) Ukubombela Lesa no kutetekela mu malayo yakwe e inshuwalansi yawamisha pali yonse. Kabili onse fye kuti aikwatako.
[Ifikope pe bula 26, 27]
Ukulatontonkanya pa fya kuicingilila na pa fya kusungilila ubumi bwesu musango uwa inshuwalansi
[Icikope pe bula 28]
Ukusambilila pa lwa kwa Lesa no kulacita ukufwaya kwakwe e inshuwalansi wawamisha uwa ku nshita ya ku ntanshi
-