5. (a) Ni nshila nshi iyawamisha iyo wingalangilamo ukuti umutima obe wa mpomfu kuli Yehova? (b) Mulandu nshi ukwebela bambi ifyo wasuminamo kwingamonekela ukwayafya?

⁵ Inshila imo iyawamisha iyo wingalangilamo ukuti umutima obe wa mpomfu kuli Yehova kwebako bambi pali wene. Bushe walikwatapo ishuko lya kweba abana be sukulu banobe ifyo wasuminamo? Pa kubala ici kuti camoneke cayafya, kabili ukutontonkanya pa kushimikila abanobe kuti kwakuletela umwenso. Pambi kuti waipusha ati: ‘Nga banseka? Nga batontonkanya ukuti uko mpepa ni kumbi kumbi fye?’ Yesu atile te bonse bakomfwa ku bukombe bwa Bufumu. (Yohane 15:20) Lelo, ici tacilepilibula ukuti lyonse bakulakuseka no kukaana ukuumfwa ku bukombe. Lelo, baNte bacaice abengi balisanga abantu abafwaya ukuumfwa kabili balinonka no mucinshi ku banabo pa mulandu wa kukonka ifyo basuminamo.

“Yehova Akakwafwa”

6, 7. (a) Bushe umukashana umo uwa myaka 17 ashimikile shani ku basambi banankwe? (b) Cinshi wasambilila ku cacitikile Jennifer?

⁶ Lelo bushe kuti wapama shani ukulanda pa fyo wasuminamo? Kuti wapingulapo ukuba umufumacumi no kukanapita mu mbali ilyo abantu baipusha uko upepa. Mona icacitike kuli Jennifer uuli ne myaka 17. Asosa ukuti: “Ilyo twaletuusha ku sukulu, abakashana baikele pe tebulo nali balelanshanya pa mipepele, kabili umo pali aba anjipwishe uko mpepa.” Bushe Jennifer alyumfwile umwenso wa kwasuka? Asosa ukuti: “Ee, pantu nshaishibe ifyo abanandi bali no kulanda.” E co cinshi Jennifer acitile? Akonkanyapo ukusosa ati: “Naebele aba bakashana ukuti ndi Nte ya kwa Yehova. Pa kubala balipapile. Cimoneka kwati baishibe ati Inte sha kwa Yehova bantu bambi bambi fye. Ici cabalengele ukunjipusha ifipusho, kabili nalibalondolwelele ifintu fimo ifyo bashaishibe bwino. Na pa numa ya bulya bushiku, abakashana bamo mu nshita mu nshita balenjipusha ifipusho.”

⁷ Bushe Jennifer alibipilwe pa kuti abomfeshe ilya nshita ukulanda pa fyo asuminamo? Iyo! Atila: “Ilyo inshita ya kutuusha yapwile, nalitemenwe sana pa fyo nalandile. Nomba balya bakashana balishiba bwino Inte sha kwa Yehova.” Ukupanda amano kwa kwa Jennifer kwa kuti: “Nga ca kuti cilakukosela ukushimikila ku basambi banobe nelyo kuli bakafundisha, pepa fye ipepo ilipi. Yehova akakwafwa. Ukatemwa ukuti walibomfeshe ishuko wakwete ilya kushimikila.”—1 Petro 3:15.

8. (a) Bushe ipepo lyayafwile shani Nehemia ilyo kwacitike ico ashaenekele? (b) Finshi fingakulenga ukupepa ipepo ilipi ilya mu mutima kuli Yehova ilyo uli ku sukulu?

⁸ Mona ukuti Jennifer alanda ati ‘ufwile wapepa fye ipepo ilipi’ kuli Yehova ilyo wakwata ishuko lya kushimikila pa fyo wasuminamo. Ifi fine e fyo Nehemia acitile, kasumika wa kwa Artakishashete Imfumu ya bena Persia ilyo ico ashale-enekela cacitike. Ilyo Nehemia aumfwile pa mafya ya baYuda no kuti ifibumba ne mpongolo ifya Yerusalemu nafyonaika alibombomene. Imfumu yalimwene ukuti Nehemia nasakamikwa, e co yaipwishe Nehemia icamusakamike. Ilyo ashila-asuka, Nehemia apepeele ubutungulushi. Lyene alipamine pa kulomba ukuti bamusuminishe ukubwelela ku Yerusalemu no kuyayafwa ukukuula cipya cipya ulya musumba wawile. Artakishashete asuminishe Nehemia ukucita ukulingana ne fyo alombele. (Nehemia 2:1-8) Cinshi wingasambililako? Nga waumfwa umwenso ilyo wakwata ishuko lya kushimikila pa fyo wasuminamo, pepa ipepo lya mu mutima. Petro alembele ati: “Mulepoosa amasakamika yenu yonse pali [Yehova], pantu asakamana imwe.”—1 Petro 5:7; Amalumbo 55:22.

“Abaiteyanya Ukuisosela”

9. Bushe Leah uuli ne myaka 13 ashalike shani ifitabo 23 ifya Abacaice?

⁹ Mona cimbi icacitike. Leah, uuli ne myaka 13 alebelenga icitabo ca Ifipusho Abacaice Bepusha—Ifyasuko Fibombaa pa nshita ya kutuusha ku sukulu. Asosa ukuti: “Bambi balentamba kabili mu kwangufyanya ibumba lyalinkungile. Batendeke ukwipusha pa fyo ici citabo calelandapo.” Pa mpela, abakashana bane balombele Leah nga kuti abapeelako icitabo ca Abacaice. Tapakokwele aba bakashana batendeke ukubelenga na bambi ici citabo, kabili na bo balefwaya ukukwatako ici citabo. Pa milungu inono iyakonkelepo, Leah ashalike ifitabo fya Abacaice 23 ku bana be sukulu banankwe na ku banabo. Bushe calimwangukile Leah ukwasuka ilyo bambi baipwishe pa citabo alebelenga? Iyo! Atila: “Pa kubala nali no mwenso. Lelo nalipepele, kabili nalishibe ukuti Yehova aali na ine.”

10, 11. Bushe umukashana umwina Israele ayafwile shani mushika wa mulalo wa bena Suria ukwishiba Yehova, kabili kwaluka nshi acitile pa numa?

¹⁰ Icacitikile Leah kuti cakwibukisha icacitikile umukashana umwina Israele uwasendelwe bunkole ku Suria. Naamani, mushika wa mulalo wa bena Suria, aali ne fibashi. Umukashi wakwe napamo e watendeke ilyashi lyalengele uyu mukashana ukulanda pa fyo asuminemo. Uyu mukashana atile: “Iye, shikulu nga aba ku cinso ca kwa kasesema uuli mu Samaria! Kuti amupususha ku fibashi fyakwe.”—2 Ishamfumu 5:1-3.

¹¹ Pa mulandu wa kupama kwa uyu mukashana, Naamani aishileishiba ukuti “tapali Lesa pano isonde ponse kano muli Israele!” Kabili atile “takaleke kabili ica kuninika nangu lilambo ku milungu imbi, kano kuli Yehova.” (2 Ishamfumu 5:15, 17) Cine cine Yehova apaalile uyu mukashana pa kushipa ashipile. Kuti acita cimo cine ku bacaice ilelo kabili e fyo akacita. Ico e cacitikile Leah. Mu kuya kwa nshita, bamo abana be sukulu banankwe balemweba ati icitabo ca Abacaice cilebafwa ukwalula imibele. Leah atila: “Nalitemenwe pantu nalishibe ukuti naleafwa bambi ukusambilila pali Yehova no kubafwa ukwalula imibele yabo.”

12. Bushe kuti wakoshiwa shani ukuisosela pa fyo wasuminamo?

¹² Ifyacitike kuli Jennifer na Leah na iwe kuti fyakucitikila. Konka ukukonkomesha kwa kwa Petro, uwalembele ukuti Umwina Kristu lyonse afwile ukuba ‘uwaiteyanya ukuisosela ku muntu onse uwingamwipusha pe subilo lyakwe, lelo alesose fyo no mutima uwafuuka na katiina.’ (1 Petro 3:15) Bushe kuti wacita shani co? Pashanya ifyacitile Abena Kristu ba kubalilapo abapepele kuli Yehova ukuti abafwe ukushimikila “no kushipa konse.” (Imilimo 4:29) Lyene kosa pa kwebako bambi ifyo wasuminamo. Kuti wapapa ifingafumamo. Kabili, ukalenga umutima wa kwa Yehova ukusamwa.

Amavidio ne Milimo Yaibela

13. Mashuko nshi abacaice bamo babomfya bwino ku kushimikila? (Mona imikululo pa mabuula 20 na 21.)

¹³ Abacaice abengi balilondolola ifyo basuminamo ku bana be sukulu banabo nelyo kuli bakafundisha ukubomfya amavidio. Inshita shimo, balibomfya imilimo ya ku sukulu ku kulumbanya Yehova. Ku ca kumwenako, bakalume babili aba myaka 15, bonse Inte sha kwa Yehova, baebelwe ukulemba pa mipepele imo iya mu calo ilyo balesambilila pa lyashi lya kale ilya calo. Aba babili babombeele pamo ukulemba pa Nte sha kwa Yehova, kabili ifyo balembele fyafumine mu citabo ca Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom.b Kabili balandile pa fyo balembele pa maminiti yasano. Pa numa, kafundisha na basambi balikwete ifipusho ifingi icalengele ukuti abalumendo babe pa ntanshi ya basambi banabo pa maminiti yambi 20. Ne milungu yakonkelepo, abasambi banabo batwalilile ukwipusha ifipusho pa Nte sha kwa Yehova!

14, 15. (a) Mulandu nshi ukutiinina abantu kwabela citeyo? (b) Mulandu nshi ulingile ukuicetekela ilyo uleyebako bambi ifyo wasuminamo?

¹⁴ Nge fyo ifi twalandapo filelanga, kuti wakwata sana amapaalo nga uleyebako bambi ifyo wasuminamo pamo nge Nte ya kwa Yehova. Wileka ukutiina abantu kukupoke ishuko no kusekelela kwa kwafwa bambi ukwishiba Yehova. Baibolo itila: “Ukututumo muntu kubike citeyo; lelo uutetekela Yehova akaba umwatalala.”—Amapinda 29:25.

¹⁵ Ibukisha, apo uli Mwina Kristu wacaice, walikwata ico abanobe bafwaisha e kuti imikalile yawamisha nomba no bulayo bwa mweo wa muyayaya ku ntanshi. (1 Timote 4:8) Ico wingapapa ca kuti mu United States of America—umo wingatontonkanya ukuti abantu abengi tabayangwako ku kupepa nelyo ukuti bapoosa fye amano ku fya calo—ukufwailisha kumo kwasokolwele ukuti hafu wa bacaice balicindika ukupepa, kabili amapesenti 33 pali aba batila mu bumi bwabo “bakonka sana” ifyo basumina kuntu bapepa. Cifwile e fyo caba na mu fyalo ifingi. Kanshi na iwe wine abanobe pa sukulu kuti batemwa sana ukuumfwa ifyo ulelanda pali Baibolo.

[Akabokoshi ne Fikope pe bula 21]

Inshita Iyo Bamo Babomfya ku Kulanda pa Fyo Basuminamo

Ilyo bapeelwa umulimo ku sukulu uwa kulemba lipoti nelyo uwa kulanda pa lyashi limo, bamo basala ilyashi lyabalenga ukulanda ubunte

Abacaice abengi bapeela bakafundisha wabo vidio nelyo ulupapulo ulukumine ifyo balelanshanya mu kalasi

Abacaice bamo ilyo balebelenga Baibolo nelyo ulupapulo lulanda ifya mu Baibolo pa nshita ya kutuusha balabepusha ifipusho ku bacaice bambi