BUSHE uleibukisha umulandu malaika wa kwa Lesa umo abelele Satana Kaseebanya?— Ukufwaya ukuti alepepwa e kwalengele apondokele Lesa. Bushe kwali bamalaika bambi abakonkele Satana?— Ee, e ko bali. Baibolo ibeta ati ‘bamalaika ba kwa Satana,’ nelyo ifibanda.—Ukusokolola 12:9.

Bushe aba bamalaika babipa, nelyo ifibanda, balisumina ukuti Lesa eko aba?— Baibolo ilanda ati ‘ifibanda fyalisumina ukuti Lesa eko aba.’ (Yakobo 2:19) Lelo pali nomba filatiina. Ni pa mulandu wa kuti fyalishiba ati Lesa akafikanda pa fintu fyabipa fyacita. Fintu nshi ifyabipa fyacita?—

Baibolo ilanda ati balya bamalaika bafumine ku muulu uko bafwile ukwikala no kwisa pa calo no kulaikala nga bantu. Bacitile ci pantu balefwaya ukulaala na banakashi abasuma abali pe sonde. (Ukutendeka 6:1, 2; Yuda 6) Finshi waishiba pa lwa mwaume no mwanakashi ukulaala pamo?—

Umwaume no mwanakashi balaala pamo mu nshila yaibela. Pa numa ya ico, umwana kuti atendeka ukukula muli nyina. Lelo cintu cabipa bamalaika ukulaala na banakashi. Lesa asuminisha fye umwaume no mwanakashi abaupana ukulaala pamo. Muli iyo nshila umwana nga afyalwa, abalume na bakashi kuti bamusunga.

Lintu bamalaika baipangiile imibili ya buntu no kutendeka ukulaala na banakashi pa calo, abana babo baishileba ifipookapooka. Fyali fibantu fyabipa kabili fyalecusha abantu. E co Lesa aletele ilyeshi likalamba ilya konaula filya fibantu na bantu bonse ababipa. Lelo aebele Noa ukupanga icibwato, umwa kupusukila balya bantu banono abalecita ifisuma. Kasambilisha Mukalamba alandile ati calicindama ukwibukisha icacitike pa Lyeshi.—Ukutendeka 6:3, 4, 13, 14; Luka 17:26, 27.

Lintu lilya Lyeshi lyaishile, bushe walishiba icacitike kuli balya bamalaika babipa?— Balekele ukubomfya imibili ya buntu iyo baipangiile, no kubwelela ku muulu. Lelo tabali bamalaika ba kwa Lesa na kabili, e ico baishileba bamalaika ba kwa Satana, nelyo ifibanda. Kabili cinshi cacitike ku bana babo, filya fipookapooka?— Balifwile pali lilya Lyeshi, pamo na bantu bonse bambi abashaleumfwila Lesa.

Ukutula pa nshita ya lilya Lyeshi, Lesa taleka filya fibanda ukuba nga bantu na kabili. Lelo nangu tatufimona, ifibanda fileesha ukulenga abantu ukucita ifyabipa. Fileleta amafya ayengi ukucila na kale. Ni pa mulandu wa kuti fyalipooswa pe sonde ukufuma ku muulu.

Bushe walishiba umulandu tushimwena ifibanda?— Ni pa mulandu wa kuti tafimoneka. Lelo kuti twasumina ukuti e ko fyaba. Baibolo ilanda ati Satana ‘abepa abantu mu calo conse,’ kabili ifibanda fyakwe filamwafwa.—Ukusokolola 12:9, 12.

Bushe na ifwe kuti twabepwa kuli Kaseebanya ne fibanda fyakwe?— Ee, kuti twabepwa nga tatucenjele. Lelo tatufwile ukutiina. Kasambilisha Mukalamba alandile ati: ‘Kaseebanya takwete maka pali ine.’ Nga twatwalilila ukupalama kuli Lesa, akatucingilila kuli Kaseebanya ne fibanda fyakwe.—Yohane 14:30.

Calicindama twaishiba ifintu fyabipa ifyo ifibanda fingesha ukutulenga ukucita. E co tontonkanya pali ci. Fintu nshi ifyabipa ifyo ifibanda fyacitile ilyo fyaishile mu calo?— Ilyo Ilyeshi talilaisa, fyalelaala na banakashi, icintu ico bamalaika tabafwile ukucita. Ilelo ifibanda filatemwa nga bantu tabaleumfwila ifunde lya kwa Lesa pa lwa kulaala kwa mwaume no mwanakashi. Leka nkwipushe, Ni bani fye beka abafwile ukulaala pamo?— Ca cine, bantu baupana fye.

Ilelo abaice bamo abaume na banakashi balalaala pamo, nomba ici cintu cabipa. Baibolo ilanda pa lwa ‘ku bwaume.’ (Ubwina Lebi 15:1-3) E lyo kwaliba na ku bwanakashi. Yehova apangile ifi filundwa fya mubili pa mulandu wa mulimo waibela uufwile ukucitwa na bantu abaupana. Ifibanda filatemwa nga bantu balecita ifyo Yehova akaanya. Ku ca kumwenako, ifibanda filatemwa nga kalume na cikashana baleangashanya ifilundwa fyabo ifya bwaume nelyo ubwanakashi. Tatulefwaya ukusekesha ifibanda, bushe te ifyo?—

Kwaba na cimbi ico ifibanda fyatemwa lelo ico Yehova apata. Bushe walicishiba?— Ulukaakala. (Amalumbo 11:5) Ulukaakala ni lintu abantu balecito lubuli no kuma bambi. Ibukisha, ifyo e fyalecita filya fipookapooka, ifyali bana ba fibanda.

Ifibanda fyalitemwa no kutiinya bantu. Inshita shimo fibepekesha ukuba abantu abafwa. Filakonkelesha na mashiwi ya bafwa. Muli iyi nshila ifibanda filabepa abengi ukusumina ukuti abafwa ba mweo no kuti kuti balanda na bantu abali abomi. Ifibanda filenga abantu abengi ukusumina mu fiwa.

E co tufwile ukucenjela ukuti Satana ne fibanda fyakwe tabatubepele. Baibolo itusoka ati: ‘Satana ailenga ukumoneka nga malaika musuma, kabili ababomfi bakwe na bo e fyo bacita.’ (2 Abena Korinti 11:14, 15) Lelo ifibanda fyalibipa. Natumone ifyo fingesha ukulenga ifwe twaba nga fyene.

Ni kwi abantu basambilila ifingi pa lukaakala no bulalelale, na pa mipashi ne fiwa?— Bushe te mu kutamba amafilimu ya pa TV yamo yamo no kubelenga ifitabo fimo fimo? Bushe ukucite fi fintu kutupalamika kuli Lesa nelyo kutupalamika kuli Kaseebanya ne fibanda fyakwe? Uletipo shani?—

Nani uletontonkanya afwaya ifwe tuleumfwa no kulatamba ifintu fyabipa?— Ee, ni Satana ne fibanda fyakwe. E co cinshi iwe na ine tufwile ukucita?— Tufwile ukubelenga, ukumfwa, no kutamba ifintu ifisuma kabili ifingatwafwa ukubombela Yehova. Bushe kuti watontonkanyapo ifintu ifisuma fimo twingacita?—

Nga tulecita ifisuma, tapali umulandu wa kutiinine fibanda. Yesu alikwata amaka ukuficila, kabili filamutiina. Bushiku bumo ifibanda fyalilile kuli Yesu afiti: “Bushe waisa ku kutonaula?” (Marko 1:24) Bushe tatwakatemwe lintu inshita ikafika iya kwa Yesu ukonaula Satana ne fibanda fyakwe?— Pali ino nshita, kuti twacetekela ukuti Yesu akatucingilila ku fibanda nga twatwalilila ukupalama kuli wene na Wishi wa mu muulu.

ABANTU bamo balanda ati basumina fye mu fyo bamona. Lelo ubo buwelewele. Kwaliba ifintu ifingi ifyabako ifyo tatumona. Bushe kuti walumbulapo cimo?—

Nga umwela tupeema? Bushe kuti twaumfwa?— Puuta pa kuboko. Bushe pali ifyo waumfwa?— Wacumfwako cimo, lelo te kuti umone umwela, bushe kuti waumona?—

Twalilandapo kale pa bantu aba ku mupashi, abo tushingamona. Twasambilile ukuti bamo basuma e lyo bambi balibipa. Lumbula abantu bamo abasuma aba ku mupashi abo tushingamona.— Kwaba Yehova Lesa, kwaba Yesu, kabili kwaba na bamalaika abasuma. Bushe kwaliba na bamalaika babipa?— Baibolo ilanda ati eko baba. Njebako ifyo wasambilila pali bene.—

Icintu cimo twaishiba ca kuti bamalaika abasuma na babipa bonse balitucila amaka. Kasambilisha Mukalamba alishibe ifingi pali bamalaika. Ni pa mulandu wa kuti ali ni malaika ilyo talafyalwa pe sonde nga kanya. Aleikala na bamalaika bambi ku muulu. Alishibe bamalaika abengi. Bushe aba bamalaika bonse balikwata amashina?—

Twasambilile ukuti Lesa alinika intanda amashina. E co kuti twacetekela ukuti aba bamalaika bonse na bo balikwata amashina. Kabili twalishiba ukuti balalandishanya pantu Baibolo itweba pa lwa ‘lulimi lwa bamalaika.’ (1 Abena Korinti 13:1) Finshi uletontonkanya bamalaika balandapo? Bushe balanda pali ifwe fwe baba pe sonde?—

Twalishiba ukuti bamalaika ba kwa Satana, ifibanda, besha ukutulenga ukupondokela Yehova. E co bafwile balanda pa fyo bengacite ci. Bafwaya twaba nga bene pa kuti Yehova na ifwe akatupate. Lelo nga bamalaika ba cishinka aba kwa Lesa? Bushe uletontonkanya ukuti na bo balalanda pali ifwe?— Ee. Bafwaya ukutwafwa. Leka nkushimikileko ifyo bamalaika ba kwa Lesa bamo baafwile abantu abatemwa Yehova kabili abalemubombela.

Ku ca kumwenako, kwali umuntu uwaleitwa ati Daniele uwaleikala mu Babele. Abantu abengi kulya tabatemenwe Yehova. Abantu bapangile ne funde lya kukanda uuli onse uwapepa kuli Yehova Lesa. Lelo Daniele talekele ukupepa kuli Yehova. Bushe walishiba ico bacitile kuli Daniele?—

Aba bantu babipa bapoosele Daniele mu cilindi ca nkalamo. Mulya Daniele ali fye eka ne nkalamo shali ne nsala. Bushe walishiba icaishilecitika?— Daniele alandile ati ‘Lesa atumine malaika wakwe, no kwisala utunwa twa nkalamo.’ Inkalamo tashamusumine nangu panono! Bamalaika kuti bacitila ababombela Yehova ifintu ifisuma.—Daniele 6:18-22.

Lyene kwali inshita Petro ali mu cifungo. Uleibukisha ukuti Petro ali munankwe Kasambilisha Mukalamba, Yesu Kristu. Abantu bamo tabaletemwa Petro nga alebeba ati Yesu ali Mwana wa kwa Lesa. E co babikile Petro mu cifungo. Abashilika balelonda Petro pa kuti efyuka. Bushe kwali uwingamwafwa?—

Petro ali nalaala pa kati ka bamalonda babili, kabili bamukakile iminyololo ku maboko. Lelo Baibolo ilanda ati: ‘Moneni, malaika wa kwa Yehova alishile, no lubuuto lwabalike mu cifungo. Pa kwikata Petro mu lubafu, malaika alimushibwishe, ati, Ima bwangu.’

Ilyo line, iminyololo Petro akakilwe ku maboko yaliponene! Kabili malaika amwebele ati: ‘Fwale laya lyobe, fwale ndyato shobe, no kunkonka.’ Bamalonda balifililwe ukubalesha pantu malaika aleafwa Petro. Nomba bafikile pa ciibi ca nshimbi, kabili icintu ca kupapusha calicitike. Cilya ciibi caisukile fye icine ceka! Ulya malaika akakwile Petro pa kuti atwalilile ukushimikila.—Imilimo 12:3-11.

Bushe bamalaika ba kwa Lesa na ifwe kuti batwafwa?— Ee, kuti batwafwa. Bushe ici cilepilibula ati tabakaleke icabipa ukutucitikila?— Iyo, bamalaika tabalesha icabipa ukutucitikila nga twailetelela fye. Lelo na lintu tatulecita ifya kutuletelela, ifyabipa kuti fyatucitikila. Bamalaika tabaebwa ukuleshe ci ukucitika. Lelo, Lesa abapeela umulimo uwaibela.

Baibolo ilanda pali malaika uweba abantu konse konse ukupepa Lesa. (Ukusokolola 14:6, 7) Uyu malaika abeba shani ifyo? Bushe alapunda ukufuma ku muulu pa kuti bonse bomfwe?— Iyo, lelo, abakonshi ba kwa Yesu pe sonde beba bambi pali Lesa, kabili bamalaika balabatungulula mu mulimo wabo. Bamalaika bashininkisha ukuti abalefwaya ukwishiba Lesa bakwata ishuko lya kumfwa. Kuti twabombako uyu mulimo wa kushimikila, kabili bamalaika bakatwafwa.

Lelo ni shani nga ca kuti abantu abashatemwa Lesa baletucusha? Ni shani nga batubika mu cifungo? Bushe bamalaika kuti batukakula?— Kuti bacite fyo. Lelo ico te co lyonse bacita.

Paulo umukonshi wa kwa Yesu inshita imo alikakilwe. Ali mu cibwato ninshi kuli icimwela cabipisha. Lelo bamalaika tabamulubwile ilyo line. Pantu kwali abantu na bambi abalekabila ukumfwa pali Lesa. Malaika alandile ati: “Witiina, Paulo; uli no kwiminina kuli Kaisare.” Paulo bali no kumutwala kuli kateka wa calo Kaisare pa kuti Paulo akamushimikile. Bamalaika lyonse baleishiba ukuli Paulo, kabili balemwafwa. Bakatwafwa na ifwe nga cine cine tulebombela Lesa.—Imilimo 27:23-25.

Kwaliba umulimo na umbi uukalamba uo bamalaika bakabomba, kabili bali no kuubomba nomba line. Inshita ya kwa Lesa iya konaula abantu ababipa naipalama sana. Bonse abashipepa Lesa wa cine bakonaulwa. Abalanda ati tabasumina muli bamalaika pa mulandu wa kuti tabamoneka bakamona ifyo baluba mu kutontonkanya kwabo.—2 Abena Tesalonika 1:6-8.

Bushe ico cikatukuma shani?— Nga twaba ku lubali lwa bamalaika ba kwa Lesa, bakatwafwa. Lelo bushe twaba ku lubali lwabo?— Nga tulebombela Yehova ninshi twaba ku lubali lwabo. Kabili nga tulebombela Yehova, tukalaebako bambi ukumubombela na bo bene.