ukumfwila no kunakila abaletungulula, pantu balinda imyeo yesu pa kuti tulecingililwa ku fingatufumya kuli Lesa na pa kuti tuleba ne nsansa.

¹⁰ Pali 1 Abena Korinti 16:14, Paulo atile: “Lekeni fyonse ifyo mulecita ficitilwe mu kutemwa.” Ukutemwa e kulenga abaletungulula balepingula bwino pa fintu ifikuma abantu ba kwa Lesa. Pali 1 Abena Korinti 13:4-8, Baibolo ilanda pa kutemwa ukuti: “Mu kutemwa mwaba ukushishimisha ne cikuuku. Mu kutemwa tamwaba ubufuba. Tamwaba ukuitakisha, nangu ukuituumika, mu kutemwa tamwaba ukucita ifishayana, tamwaba ukucita ifya kuisekesha, tamwaba ukukalifiwa. Tamwaba ukusunga ifilubo. Tamwaba ukusekelela pa fishilungeme, lelo mwaba ukusekelela pa cine. Ukutemwa kulasuulako ku fya bubifi fyonse, kusumina fyonse, kusuubila fyonse, kushipikisha fyonse. Ukutemwa takupwa.” Pa mulandu wa kuti abatungulula balaba no kutemwa muli fyonse ifyo bacita, tufwile ukucetekela ukuti bafwaya ifintu filetuwamina. Na kuba, bapashanya Yehova uwaba no kutemwa.

¹¹ Nga filya fine cali mu nshita ya batumwa, abo Yehova abomfya ukutungulula abantu bakwe, baume abashapwililika. Nangu ca kuti tabapwililika, balafikilisha ukufwaya kwakwe nga filya fine caleba na kale. Noa alikuulile icibwato kabili alesoka na bantu pa bonaushi ubwali no kwisa. (Ukute. 6:13, 14, 22; 2 Pet. 2:5) Mose balimupeele umulimo wa kulubula abantu ba kwa Yehova mu Egupti. (Ukufu. 3:10) Yehova abomfeshe abantu abashapwililika ukulemba Baibolo. (2 Tim. 3:16; 2 Pet. 1:21) Kanshi tatufwile ukusuula icilonganino ca kwa Yehova pa mulandu fye wa kuti abomfya abantu abashapwililika ukutungulula umulimo wa kubila imbila nsuma no kulenga abantu baba abasambi. Lelo tufwile ukulaibukisha ukuti, nga ca kuti Yehova taafwa icilonganino cakwe, nga tacibomba imilimo yonse iyo cibomba. Umusha wa cishinka alabombesha nangu ca kuti kwaliba amafya ayengi, ne ci cilanga fye apabuuta tuutu ukuti umupashi wa kwa Lesa e utungulula icilonganino. Yehova alipaala nga nshi icilonganino cakwe ica pe sonde. Kanshi tufwile ukulatungilila no kucetekela sana icilonganino ca kwa Lesa.

IFYO TULANGA UKUTI TWALICETEKELA ICILONGANINO CA KWA LESA

¹² Bonse abo basonta ukubomba imilimo mu cilonganino balalanga ukuti balicetekela icilonganino ca kwa Lesa, pantu balasumina ukubomba imilimo iyo babapeela kabili balabomba ne cishinka. (Imil. 20:28) Apo Lesa alitupeela umulimo wa kubila imbila nsuma iya Bufumu, tulabika amano ku kushimikila ku ng’anda ne ng’anda, tulabwelela ku bo twashimikile imbila nsuma, kabili tulatungulula amasambililo ya Baibolo. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Pa kuti tulenonkelamo sana mu fya kulya fya ku mupashi ifyo umusha wa cishinka apekanya, tufwile ukulapekanya no kulasangwa mu kulongana kwa Bwina Kristu, ukubikako fye no kulongana kwa muputule no kwa citungu. Nga tuli pa kulongana kwa Bwina Kristu, tulakoseleshanya sana ilyo tulebishanya na bamunyinefwe na bankashi.—Heb. 10:24, 25.

¹³ Kuti twalanga ukuti twalicetekela icilonganino ca kwa Lesa nga tulesangula imisangulo ya kuitemenwa. (Amapi. 3:9, 10) Nga twaishiba ukuti aba bwananyina balekabila ubwafwilisho, tufwile ukubafwa bwangu bwangu. (Gal. 6:10; 1 Tim. 6:18) Icilenga tulecita ifi, ni co twalitemwa aba bwananyina, kabili lyonse tulafwaya ukulanga ukuti tulatasha Yehova ne cilonganino cakwe pa fintu ifisuma ifyo atupeela.—Yoh. 13:35.

¹⁴ Na kabili tulalanga ukuti twalicetekela icilonganino ca kwa Lesa nga tulekonka ifyo citweba. Kuti twalanga ukuti twalicetekela icilonganino cakwe nga tuleumfwila abo asonta ukulatungulula pamo nga bakangalila ba muputule na baeluda mu cilonganino. Aba bamunyinefwe baba pa ‘batungulula’ abo tufwile ukulaumfwila no kulanakila. (Heb. 13:7, 17) Nangu ca kuti tatumfwikishe umulandu batwebela ukuti tucite ifintu fimo, tuleshiba ukuti ukukonka ifyo balanda kuti kwalenga ifintu fyatuwamina. Yehova alatupaala nga tuleumfwila Icebo cakwe ne cilonganino cakwe. Ukucita ifi kulanga ukuti tulanakila Shikulwifwe, Yesu Kristu.

¹⁵ Kanshi kwaliba ifintu ifingi ifilenga tucetekele umusha wa cishinka kabili uwashilimuka. Satana, lesa wa bwikashi buno, aleesha na maka yonse ukuseebanya ishina lya kwa Yehova ne cilonganino cakwe. (2 Kor. 4:4) Mwilaleka Satana alemucimfya ku micenjelo yakwe iyabipa! (2 Kor. 2:11) Alishiba ukuti “ali fye ne nshita inono” ilyo talapooswa mu cilindi icabula impela. Kabili alafwaisha ukulenga abantu abengi baleka ukubombela Yehova. (Ukus. 12:12) E ico ilyo Satana aleesha na maka ukufumya abantu kuli Lesa, natutwalilile ukupalamina kuli Yehova. Natutwalilile ukucetekela Yehova no musha wa cishinka uo abomfya ku kutungulula abantu bakwe muno nshiku. Ukucita ifi kukalenga tukekatane na ba bwananyina bonse.

MULI kalata ya kubalilapo iyo umutumwa Paulo alembeele abena Korinti, alilandile icishinka icacindama pali Lesa. Alembele ati: “Lesa te wa cimfulunganya, ni Lesa wa mutende.” Alandile na pa kulongana kwa Bwina Kristu ati: “Nomba fyonse filecitika bwino bwino kabili ukwabula icimfulunganya.”—1 Kor. 14:33, 40.

² Pa ntendekelo ya iyi kalata, umutumwa Paulo alibafundile na pa malekano ayali muli ici icilonganino ca mu Korinti. Paulo akoseleshe aba bwananyina ukuti ‘balesosa fimo fine’ no kuti ‘baleba abaikatana mu mano yamo yene na mu kutontonkanya kumo kwine.’ (1 Kor. 1:10, 11) Kabili abafundile na pa fintu fimbi ifyalekanalekana ifyalelenga ukuti beikatana mu cilonganino. Pa kubalanga ukuti balingile ukuba abaikatana no kulabombela pamo, Paulo alandile pa fyo umubili wa muntu waba. Akoseleshe bonse mu cilonganino ukuti nangu babombe imilimo ya musango shani, balingile ukutemwana. (1 Kor. 12:12-26) Kanshi pa kuti Abena Kristu bekatane, bafwile ukuba mu cilonganino icateyanishiwa.

³ Nomba bushe icilonganino ca Bena Kristu cali no kuteyanishiwa shani? Nani wali no kuteyanya ici cilonganino? Bushe icilonganino cali no kuba shani? Ni bani bali no kulatungulula mu cilonganino? Ukukonka ifyo Baibolo yalanda kwalatwafwa ukwasuka aya mepusho.—1 Kor. 4:6.

IFYO LESA ATEYANYA ICILONGANINO

⁴ Icilonganino ca Bena Kristu capangilwe pa bushiku bwa Pentekoste mu mwaka wa 33. Finshi twingasambilila ku fyo icilonganino ca mu nshita ya batumwa cateyanishiwe? Lesa e wacipangile kabili e walecitungulula. Amashiwi ya ciGriki yabili the·osʹ na kraʹtos ayo bapilibula pali 1 Petro 5:10, 11 ukuti “Lesa” na “E mwine wa maka,” yalanga ukuti Lesa e utungulula icilonganino. Ilyashi lya mu Baibolo ililanda pa fyacitike mu Yerusalemu imyaka nalimo 2,000 iyapitapo lilanga fye apabuuta tuutu ukuti, uwapangile icilonganino ca Bena Kristu basubwa, ni Lesa. (Imil. 2:1-47) Icilonganino cali ni ng’anda iyo Lesa akuulile, kabili abalimo bali ba mu ng’anda yakwe. (1 Kor. 3:9; Efes. 2:19) Ifyo icilonganino cateyanishiwe ne fyo caletungululwa mu nshita ya batumwa, e fyo ne cilonganino ca Bena Kristu muno nshiku cateyanishiwa kabili e fyo citungululwa.

⁵ Ilyo icilonganino ca kubalilapo catendeke, mwali fye abasambi nalimo 120. Aba, e bo Lesa abalilepo ukupeela umupashi wa mushilo pa kuti afikilishe ubusesemo bwaba pali Yoele 2:28, 29. (Imil. 2:16-18) Pali bulya bwine ubushiku abantu na bambi nalimo 3,000 balibatishiwe mu menshi kabili baishileba mu cilonganino ca basubwa. Balitemenwe ifyo basambilile pali Kristu kabili “balebika amano ku fyalesambilisha abatumwa.” Na pa numa, “Yehova cila bushiku atwalilile ukulunda kwi bumba lyabo abalepusuka.”—Imil. 2:41, 42, 47.

⁶ Ifyo icilonganino calelunduluka bwangu mu Yerusalemu, fyalengele shimapepo mukalamba umuYuda ailishanye ati abasambi nabasalanganya isambilisho lyabo mu Yerusalemu. Pa basambi abapya abali mu Yerusalemu pali na bashimapepo abaYuda abengi abaishileba mu cilonganino.—Imil. 5:27, 28; 6:7.

⁷ Yesu aebele abasambi bakwe ati: “Mukaba inte shandi mu Yerusalemu na mu Yudea monse na mu Samaria, na ku mpela ya pano isonde.” (Imil. 1:8) Ilyo Stefani afwile, abantu batendeke ukucusha sana abasambi, e calengele abasambi basalanganine mu Yudea na mu Samaria. Balitwalilile ukubila imbila nsuma konse uko basalanganine, kabili balelenga abantu abengi ukuba abasambi. Pali aba abasambi pali na abena Samaria. (Imil. 8:1-13) Mu kupita kwa nshita, imbila nsuma iya Bufumu yalibiliwe bwino na ku bena fyalo abashasembulwilwe. (Imil. 10:1-48) Ukubila sana imbila nsuma kwalengele abantu abengi baba abasambi, ne filonganino ifingi fyalipangilwe na mu ncende shimbi te mu Yerusalemu fye mweka.—Imil. 11:19-21; 14:21-23.

⁸ Bushe ifilonganino ifipya fyaleteyanishiwa shani no kutungululwa ukulingana ne fyo Lesa umwine alefwaya? Umupashi wa mushilo walengele ukuti kube bakacema banono abakusakamana umukuni. Ilyo Paulo na Barnaba batandalile ifilonganino pa lwendo lwabo ulwa kubalilapo ulwa bumishonari, balisontele baeluda. (Imil. 14:23) Luka uwalembeleko Baibolo alandile pa fyo Paulo aebele baeluda mu cilonganino ca mu Efese. Paulo abebele ati: “Muleisakamana mwe bene, kabili mulesakamana no mukuni onse, uo umupashi wa mushilo wamubikapo ukuba bakangalila, ku kucema icilonganino ca kwa Lesa, ico ashitile mu mulopa wa Mwana wakwe.” (Imil. 20:17, 28) Abo basontele ukuba baeluda balifikile pa fifwaikwa ifyo Amalembo yalandapo. (1 Tim. 3:1-7) Tito uwalebombela pamo na Paulo balimusuminishe ukusonta baeluda mu filonganino fya mu Krete.—Tito 1:5.

⁹ Ilyo ifilonganino ifingi fyalepangwa, abatumwa na baeluda abali mu Yerusalemu e baletungulula icilonganino ca Bena Kristu ica mwi sonde lyonse icalekulilako fye mu nshita ya batumwa. E baali ibumba litungulula ilya cilonganino ca kwa Lesa.

¹⁰ Ilyo umutumwa Paulo alembele kalata ku cilonganino ca ku Efese, abebele ukuti nga balenakila Yesu Kristu, umutwe wa cilonganino no kubomba ukulingana ne fyo umupashi wa kwa Lesa ufwaya, bonse mu cilonganino ca Bwina Kristu bali no kutwalilila ukuba abaikatana. Paulo akoseleshe Abena Kristu mu Efese ukuba abaicefya no kusungilila ‘ukwikatana uko umupashi wabapeele’ e lyo no mutende uo bonse mu cilonganino bakwete. (Efes. 4:1-6) Umutumwa Paulo na kabili alandile pa mashiwi ayaba pa Amalumbo 68:18 pa kulanda pa fyo Yehova apekenye abaume abafikapo mu cilonganino ukuba abatumwa, bakasesema, bakabila ba mbila nsuma, bakacema, na bakasambilisha. Aba abaume, abali ifya bupe ukufuma kuli Yehova, bali no kukosha icilonganino conse pa kuti cifikepo ukucita ukufwaya kwa kwa Lesa.—Efes. 4:7-16.