Bushe Mukalabeesha Ubukata Bwa Kwa Lesa?

“Ifwe bonse, pa kubeeka nga mu cilola ubukata bwa kwa Yehova.”—2 Abena Korinti 3:18.

1. Cinshi Mose amwene, kabili cinshi cacitike pa numa?

CALI cimonwa ica kutiinya nga nshi ukucila ifimonwa fyonse ifyo abantunse bamonapo. Ilyo Mose ali fye eka pa muulu wa Lupili lwa Sinai, alombele icintu icaibela. Kabili apeelwe ishuko lya kumona ico umuntu onse ashatalamonapo, ubukata bwa kwa Yehova. Kwena, Mose tamwene Yehova. Lesa wa bukata nga nshi ica kuti umuntu nangu umo teti amumone no kuba no mweo. E ico, Yehova afimbile “ulupi” lwakwe pali Mose nge ca kumucingilila mpaka apita, na lyo line, afwile abomfeshe malaika wakwe. Awe Yehova alekele Mose ukumona ukubengeshima kunono ukwa bukata bwakwe. Kabili Yehova alandile na Mose ukupitila muli malaika. Baibolo ilatweba icacitike pa numa ya ico, itila: ‘Nomba ilyo Mose aletentemuko lupili lwa Sinai . . . yalibengeshime nkanda ya cinso cakwe, pa mulandu wa kulanda na [Yehova].’—Ukufuma 33:18–34:7, 29.

2. Finshi umutumwa Paulo alembele pa bukata ubo Abena Kristu babeesha?

² Elenganyeni ukuti muli na Mose pali lulya lupili. Ala kuti cawama ukumonako ubukata bwa Wa maka yonse no kukutika kwi shiwi lyakwe! Kabili kuti lyaba lishuko ukutentemuka Ulupili lwa Sinai pamo na Mose, kawikishanya wa cipingo ce Funde! Nomba, bushe mwalishiba ukuti Abena Kristu balabeesha ubukata bwa kwa Lesa ukucila fye na pa bukata Mose abeeseshe? Ici cishinka ca cindamisha cisangwa muli kalata walembelwe no mutumwa Paulo. Alembele ukuti Abena Kristu basubwa ‘babeeka nga mu cilola ubukata bwa kwa Yehova.’ (2 Abena Korinti 3:7, 8, 18) Mu nshila imo ine, na Bena Kristu ababa ne subilo lya kwikala pe sonde na bo balabeesha ubukata bwa kwa Lesa.

Ifyo Abena Kristu Babeesha Ubukata bwa kwa Lesa

3. Twaishiba shani Yehova ukucila ifyo Mose amwishibe?

³ Bushe kuti twabeesha shani ubukata bwa kwa Lesa? Kwena tatwamonapo ubukata bwa kwa Yehova nangu ukumfwapo ishiwi lyakwe nge fyo cali kuli Mose. Lelo twalishiba Yehova sana ukucila ifyo Mose amwishibe. Yesu, Mesia, aishilemoneka pa numa ya myaka mupepi na 1,500 ukutula apo Mose afwilile. Kanshi Mose taishibe ifyo Amafunde yali no kufishiwapo muli Yesu, uwafwile pa kuti alubule abantu ku bucushi bwa lubembu ne mfwa. (Abena Roma 5:20, 21; Abena Galatia 3:19) Na kabili, Mose aishibe fye ifinono pa kufwaya kwa kwa Lesa ukwa kupapusha ukwayampana sana no Bufumu bwa buMesia na Paradaise iyo ubu Bufumu bukaleta pe sonde. Nomba ifwe tulamona ubukata bwa kwa Yehova, te kubomfya amenso ya cine cine, lelo ukubomfya amenso ya citetekelo ayashintilila pa masambilisho ya mu Baibolo. Na kabili, twalyumfwa ishiwi lya kwa Yehova, te kupitila muli malaika, lelo kupitila muli Baibolo, sana sana mu Malandwe, ayalondolola bwino sana amasambilisho no butumikishi bwa kwa Yesu.

4. (a) Abena Kristu basubwa babeesha shani ubukata bwa kwa Lesa? (b) Ni mu nshila nshi abakwata isubilo lya kwikala pe sonde babeesesha ubukata bwa kwa Lesa?

⁴ Nangu ca kuti Abena Kristu tababeesha ubukata bwa kwa Lesa ukupitila mu kubengeshima kwa nkanda ya finso fyabo, ifinso fyabo filabengeshima ilyo bebako bambi pa kufwaya kwa kwa Yehova na pa mibele yakwe iisuma nga nshi. Kasesema Esaya aseseme ulwa shino nshiku ukuti abantu ba kwa Lesa “bakalongolo bukata [bwa kwa Yehova] mu nko.” (Esaya 66:19) Na kabili, pali 2 Abena Korinti 4:1, 2, tubelengapo ukuti: “Pa kuba na bukapyunga ubu . . . natukaana ifya bucenjeshi ifya nsoni, tuli abashenda mu bucenjeshi, nangu ukukowesha icebo ca kwa Lesa, lelo pa kulenga icine ukwishibikwa tuli abaishininkisha kuli kampingu wa muntu onse ku menso ya kwa Lesa.” Paulo alelanda pa Bena Kristu basubwa, pantu e “bakapyunga ba cipingo cipya.” (2 Abena Korinti 3:6) Nomba umulimo wa aya mabumba yabili walikuma abantu abengi nga nshi abakwata isubilo lya kuba no bumi bwa muyayaya pano isonde. Uyu mulimo usanshamo ukulabeesha ubukata bwa kwa Yehova te mu misambilishishe fye, lelo na mu mibele yabo. Kanshi, mulimo wesu kabili lishuko sana ukulabeesha ubukata bwa kwa Lesa Mukulu!

5. Ukulunduluka kwesu ukwa ku mupashi kupeela bushininkisho nshi?

⁵ Nge fyo Yesu asobele, imbila nsuma ya bukata iya Bufumu bwa kwa Lesa ilebilwa mwi sonde lyonse. (Mateo 24:14) Abantu aba mu nko shonse, imitundu, abantu na bantu, ne ndimi balyankulako bwino sana ku mbila nsuma kabili balyalula imikalile yabo pa kuti balecita ukufwaya kwa kwa Lesa. (Abena Roma 12:2; Ukusokolola 7:9) Ukupala Abena Kristu ba kubalilapo, balifilwa ukuleka ukulanda pa fyo baamona no kumfwa. (Imilimo 4:20) Pali nomba abantu abengi nga nshi ukucila na pa mamilioni 6, balebeesha ubukata bwa kwa Lesa ukucila kale lyonse. Bushe na imwe mulabeeshako ubukata bwa kwa Lesa? Ukulunduluka kwa ku mupashi ukwa bantu ba kwa Lesa bushininkisho bwa kuti Yehova alabapaala no kubacingilila. Twalishininkisha ukuti umupashi wa kwa Yehova waba pali ifwe pantu imilalo iitulwisha ya maka nga nshi. Natumone nomba umulandu umupashi wa kwa Yehova wabela pali ifwe.

Abantu ba kwa Lesa Tabakabaleshe Ukubeesha Ubukata Bwakwe

6. Mulandu nshi tukabila icitetekelo no kushipa pa kuti tushimikile pali Yehova?

⁶ Elenganyeni ukuti bamwita mu cilye ku kushinina umukalamba wa fipondo. E lyo mwalishiba no kuti ifi fipondo fya maka sana kabili fikacita icili conse pa kuti fye fikamuleshe ukusosa icishinka. Pa kushinina icipondo ca musango yo kuti mwakabila ukushipa no kucetekela ukuti ubuteko bukamucingilila pa kuti ifyo fipondo tafimusanshile. Ifi fine e fyo ifintu fyaba kuli ifwe. Ilyo tubila pali Yehova no kufwaya kwakwe, tushinina Satana Kaseebanya ukuti ni nkomi, wa bufi, kabili alalufya aba pano isonde bonse. (Yohane 8:44; Ukusokolola 12:9) Kanshi pa kushimikila pali Yehova no kushinina Kaseebanya, mukabila ukukwata icitetekelo no kuba abashipa.

7. Maka nshi Satana akwata, kabili cinshi esha ukucita?

⁷ Ca cine ukuti Yehova e Wakulisha. Alikwatisha amaka sana ukucila Satana. Twalicetekela ukuti Yehova kuti atucingilila kabili alafwaisha ukutucingilila ilyo tulemubombela mu cishinka. (2 Imilandu 16:9) E lyo Satana na o ni kateka wa fibanda ne calo ca bantu abapaatuka kuli Lesa. (Mateo 12:24, 26; Yohane 14:30) Apo Satana alipooswa pa nshi kabili aba ne “cipyu cikalamba,” alakaanya ababomfi ba kwa Yehova kabili abomfya icalo icaba mu maka yakwe ukubalesha ukubila imbila nsuma. (Ukusokolola 12:7-9, 12, 17) Bushe abakaanya shani? Abomfya inshila shitatu.

8, 9. Bushe Satana abomfya shani ukutemwa kwalubana pa kulufya abantu, kabili mulandu nshi tulingile ukubikilako amano pa kusala aba kwangala na bo?

⁸ Cimo ico Satana abomfya pa kwesha ukutulufya, kulenga ukuti tupoose amano ku fyo tufwaisha. Muli shino nshiku sha kulekelesha, abantu bali-itemwa, balitemwe ndalama, kabili balitemwa ukwangala. Tabatemwa Lesa. (2 Timote 3:1-4) Apo abantu abengi baobelwa fye ne fyo bafwaya ukucita lyonse, tabapoosa amano ku mbila nsuma iyo tubila kuli bena. Tabafwaya ukusambilila icine ca mu Baibolo. (Mateo 24:37-39) Imibele ya musango yo kuti yatwambukila no kutulenga ukukanabika amano ku fya ku mupashi. Nga ca kuti twatemwisha ifikwatwa no kulafwaisha ukwangala, ukutemwa twatemwa Lesa kukafuubalila.—Mateo 24:12.

⁹ Kanshi, Abena Kristu balabikako sana amano pa kusala aba kwangala na bo. Imfumu Solomone yalembele ukuti: “Enda na ba mano e lyo ukabo wa mano, lelo uucito bunabo ku bawelewele akacula.” (Amapinda 13:20) E co kanshi natuleenda na babeesha ubukata bwa kwa Lesa. Ala caliwama ukucite fyo. Lyonse ilyo tuba pamo na bamunyinefwe ne nkashi aba ku mupashi, pa kulongana konse na pa tushita tumbi tulakoseleshiwa ne citemwishi cabo, icitetekelo, insansa, na mano yabo. Ukwampana kusuma ukwa musango yo kulakosha ukufwaisha kwesu ukwa kutwalilila mu mulimo wa Bufumu.

10. Bushe Satana apumya shani abantu ababeesha ubukata bwa kwa Lesa?

¹⁰ Ukupumya, e nshila ya bubili iyo Satana abomfya pa kulesha Abena Kristu bonse ukulabeesha ubukata bwa kwa Lesa. Tatufwile ukupapa nga batupumya. Lintu Yesu alebomba umulimo wa kubila pano isonde, balemupumya, balemuseka, balemusaalula, balemucusha, no kumufwishila fye amate. (Marko 5:40; Luka 16:14; 18:32) Nangu fye Bena Kristu ba kubalilapo na bo balebapumya. (Imilimo 2:13; 17:32) Ababomfi ba kwa Yehova aba muno nshiku na bo e fyo bacula. Nge fyo umutumwa Petro asosele, babeta ukuti “bakasesema ba bufi.” Petro asobele ukuti: “Mu nshiku sha kulekelesha kukaba bakapumya no kupumya kwabo, abenda umwabela ifya lunkumbwa fyabo fine no kusosa abati: ‘Kuli kwi ukubapo kwakwe ukwalaiwa? Pantu, . . . ifintu fyonse filetwalilila filya fine fye fyali ukufuma pa kutendeka kwa bubumbo.’” (2 Petro 3:3, 4) Abantu ba kwa Yehova balabapumya ukuti bashala mu fya kale. Pantu abantu bamona ukuti ifipimo fya mu Baibolo tafibomba. E mulandu wine abantu abengi bamwena ubukombe tushimikila ukuti buwelewele fye. (1 Abena Korinti 1:18, 19) Nga Abena Kristu kuti limbi batupumya ku bo tusambilila na bo, ku bo tubomba na bo, na kuli balupwa fye. Nomba ifwe tatufuupulwa, tutwalilila fye ukubeesha ubukata bwa kwa Lesa ukupitila mu mbila nsuma tubila pantu twalishiba, nge fyo na Yesu aishibe ukuti Icebo ca kwa Lesa e cine.—Yohane 17:17.

11. Bushe Satana abomfya shani ukupakasa pa kuti engalesha Abena Kristu?

¹¹ Icalenga butatu ico Kaseebanya abomfya pa kuti atuleshe, kukaanya nangu ukupakaswa. Yesu aebele abakonshi bakwe ukuti: “Abantu bakamupeela ku bucushi kabili bakamwipaya, kabili mukaba abapatwa ku nko shonse pa mulandu we shina lyandi.” (Mateo 24:9) Na kabushe, fwe Nte sha kwa Yehova twalipakaswa icibi mu fyalo ifingi. Twalishiba ifyo Yehova asosele kale sana ukuti pakaba ulupato, nelyo ubulwani, pa babombela Lesa na babombela Satana Kaseebanya. (Ukutendeka 3:15) Na kabili twalishiba ukuti nga twatwalilila aba cishinka ilyo tuleeshiwa, tulacitilo bunte ukuti Yehova e kateka wapulamo. Ukwishibe fyo kuti kwatukosha na lintu ifintu fibipile sana. Nga twapampamina fye pa kulabeesha ubukata bwa kwa Lesa, takwakabe ukupakasa ukukatulesha umupwilapo ukubila imbila nsuma.

12. Mulandu nshi tulingile ukusekelela lintu tuletwalilila aba cishinka ilyo Satana aletukaanya?

¹² Bushe mulakaana ifyo icalo cimutunka ukucita no kutwalilila aba cishinka te mulandu no kupumya nelyo ukupakaswa? Kanshi mulingile ukusekelela. Yesu alaile abali no kumukonka ukuti: “Muli aba nsansa ilyo abantu bamupontela no kumupakasa no kumubepesha umusango onse wa bubifi pa mulandu wandi. Sekeleleni no kwanga, pantu icilambu cenu cikalamba mu muulu; pantu e fyo bapakese na bakasesema abatangilile imwe.” (Mateo 5:11, 12) Ukushipikisha kwenu kulanga ukuti umupashi wa maka uwa kwa Yehova waba pali imwe kabili ulamukosha pa kuti mulebeesha ubukata bwakwe.—2 Abena Korinti 12:9.

Yehova Eutwafwa Ukushipikisha

13. Cinshi cilenga sana ukuti tuleshipikisha mu mulimo wesu uwa Bwina Kristu?

¹³ Icilenga sana ukuti tuleshipikisha ukubomba umulimo wa kwa Yehova ni co twalimutemwa kabili tulatemwa sana ukulabeesha ubukata bwakwe. Abantu balitemwa sana ukupashanya abo batemwa no kucindika, kanshi takuli nangu umo uo twingatemwa ukupashanya ukucila Yehova Lesa. Pa mulandu wa kutemwisha abantu, atumine Umwana pe sonde ku kushimike cine bunte no kulubula abantu abacumfwila. (Yohane 3:16; 18:37) Ukupala Lesa, tufwaya ukuti abantu ba misango yonse bakalapile no kupusuka; e mulandu wine tubilila imbila nsuma kuli bena. (2 Petro 3:9) Ukufwaisha ukupashanya Lesa no kufwaya ukuti abantu bakapusuke e fitulenga ukutwalilila ukubeesha ubukata bwakwe ukupitila mu mulimo wesu.

14. Bushe Yehova atukosha shani pa kuti tutwalilile ukubomba umulimo wesu uwa Bwina Kristu?

¹⁴ Nomba, icacindamisha ca kuti Yehova eutupeela amaka ayalenga ukuti tuleshipikisha mu mulimo wesu uwa Bwina Kristu. Alatutungilila no kutukosha ukupitila mu mupashi wakwe, mu kuteyanya kwakwe, na mu Cebo cakwe, Baibolo. Yehova ‘alapeela ukushipikisha’ ku bantu abaitemenwa ukubeesha ubukata bwakwe. Alasuka amapepo yesu no kutupeela amano pa kuti twingacimfya amesho. (Abena Roma 15:5; Yakobo 1:5) Na kabili, Yehova taleka twaeshiwa ku bwesho ubo tushingacimfya. Nga twacetekela Yehova, akacita na pa kufuminamo pa kuti tukatwalilile ukulabeesha ubukata bwakwe.—1 Abena Korinti 10:13.

15. Mulandu nshi tushipikishisha?

¹⁵ Ukushipikisha mu mulimo wesu uwa Bwina Kristu kulanga ukuti umupashi wa kwa Yehova waba pali ifwe. Natulangilile: Tutile umuntu umo amweba ukulatwala umukate ku ng’anda ne ng’anda apa fye. E lyo amweba ukucite fyo mu nshita yenu kabili ukubomfya indalama shenu. Lilya mwatendekako, mwasanga ukuti banono fye e batemenwe uyo mukate; bambi balemukaanya fye no kupeela abantu uyo mukate. Bushe kuti mwatwalilila ukubomba uyo mulimo pa nshita ntali? Teti mutwalilile. Nomba, bamo mwalibomba umulimo wa kubila imbila nsuma mu nshita yenu kabili ukubomfya indalama shenu pa myaka iingi nga nshi. Mulandu nshi? Ni co mwalitemwa Yehova kabili ukubomfya umupashi, alamupaala pa fyo mubombesha ica kuti mulashipikisha no kushipikisha!

Umulimo Uushakalabwe

16. Ukushipikisha mu mulimo wesu uwa Bwina Kristu kwacindama shani kuli ifwe na kubatuumfwa?

¹⁶ Umulimo wa cipingo cipya waba bupe ubwacindamisha. (2 Abena Korinti 4:7) Ukupalako, umulimo wa Bwina Kristu uubilwa mwi sonde lyonse ne mpaanga shimbi cuma ica mutengo. Nge fyo Paulo alembele kuli Timote, nga mwatwalilila ukushipikisha mu mulimo wenu, ‘mukaipususha mwe bene na balemuumfwa.’ (1 Timote 4:16) Moneni ifyo uyu mulimo wacindama. Imbila nsuma iyo mubila ilapeela bambi ishuko lya kwikala ku ciyayaya. Kuti mwaba ifibusa sana na bo mwaafwa lwa ku mupashi. Kabili tontonkanyeni pa fyo cikawama ukwikala mu Paradaise ku ciyayaya pamo na bo mwayafwile ukusambilila pali Lesa! Ukwabula no kutwishika tabakalabe ifyo mwapooseleko amano ku kubaafwa. Ala cikalete nsansa icine cine!

17. Mulandu nshi shino nshiku tuleikalamo shacindamina?

¹⁷ Mwikala mu nshiku ishacindama ukucila kale lyonse. Imbila nsuma tayakabilwepo na kabili mu calo ica bantu abapaatuka kuli Lesa. Icalo Noa aikelemo calipalana sana na cino calo, kabili Noa alimweneko uko caonawilwe. Ukwabula no kutwishika alitemenwe sana ukwishiba ukuti abombele umulimo wa kukuula icibwato mu cishinka icalengele ukuti ena no lupwa lwakwe bapusuke! (AbaHebere 11:7) Na imwe bene kuti mwaba ne nsansa sha musango yo. Tontonkanyeni pa fyo mukomfwa bwino mu calo cipya ilyo mukalaibukisha ifyo mwabombele muli shino nshiku sha kulekelesha. Cikawama sana ukwishiba ukuti mwalibombeshe mu kutungilila Ubufumu bwa kwa Lesa.

18. Bulayo nshi ubwa kukoselesha ubo Yehova alaya ababomfi bakwe?

¹⁸ Kanshi natutwalilile ukulabomba uyu mulimo uwa kulabeesha ubukata bwa kwa Lesa. Uyu, e mulimo tukalaibukisha ku ciyayaya. Yehova na o alebukisha imilimo yesu. Baibolo itukoselesha ukuti: “Lesa tali uushalungama uwa kuti alabe umulimo wenu no kutemwa uko mwalangile kwi shina lyakwe, apo mwalipyungila aba mushilo kabili muletwalilila ukupyunga. Lelo tulefwaisha onse uwa muli imwe alange ukucincila kumo kwine ukuti mube abacetekela umupwilapo isubilo ukufika na ku mpela, pa kuti mwiba abanang’ani, lelo mube abapashanya abo abapyanina amalayo mu kutetekela na mu kutekanya.”—AbaHebere 6:10-12.

Abena Kristu Balabeesha Ubukata Bwa Kwa Yehova

“Ya nsansa amenso yenu pantu yalamona, na matwi yenu pantu yalomfwa.”—MATEO 13:16.

1. Lipusho nshi tuipusha nga twatontonkanya pa fyacitile abena Israele ilyo bamwene Mose aletentemuka Ulupili lwa Sinai?

ABENA Israele abalongene pa Lupili lwa Sinai bali no mulandu usuma uwa kupalama kuli Yehova. Na kuba, alibalubwile mu Egupti ku kuboko kwakwe ukwa maka. Kabili alebapeela ifyo balekabila, ifya kulya na menshi ilyo bali mu matololo. E lyo alengele ukuti bacimfye umulalo wa bena Amaleke uwa basanshile. (Ukufuma 14:26-31; 16:2–17:13) Ilyo abena Israele bapangile nkambi mu matololo pa ntanshi ya Lupili lwa Sinai, batutwime cibi ico kwali ukupanta ne nkuba. Ilyo ici cacitike, bamwene Mose aletentemuka Ulupili lwa Sinai ninshi icinso cakwe cilebeesha ubukata bwa kwa Yehova. Nomba mu nshita ya kuti basunguke no kutootela, abena Israele balifulumwike ilyo bamwene ubukata bwa kwa Yehova. ‘Balitiinine ukupalama kuli [Mose].’ (Ukufuma 19:10-19; 34:30) Mulandu nshi baletiinina ukumona ukubeesha kwa bukata bwa kwa Yehova uwabacitile ifintu ifingi nga nshi?

2. Mulandu nshi nalimo abena Israele batiinine ukumona ubukata bwa kwa Lesa ubo Mose alebeesha?

² Nalimo icalengele ukuti abena Israele abengi babe no mwenso ni cilya cacitike pa kubala. Ilyo ku mufulo babulilwe icumfwila kuli Yehova no kupanga umutepa wa ng’ombe, alibasalapwile. (Ukufuma 32:4, 35) Bushe balisambilile ku fyo Yehova abasalapwile, kabili bushe balitashishe pa fyo basalapwilwe? Iyo, abengi balifililwe ukucite fyo. Ilyo Mose ali mupepi no kufwa, alandile pali cilya bacitile ilyo bapangile umutepa wa ng’ombe na pa nshita shimbi isho abena Israele babulilwe icumfwila kuli Yehova. Abebele ukuti: “Mwatalamine akanwa ka kwa Yehova Lesa wenu; kabili tamwamutetekele, nangu kuumfwa kwi shiwi lyakwe. Mwaba abatalama kuli Yehova ukutula pa bushiku namwishibe.”—Amalango 9:15-24.

3. Cinshi Mose alecita pa kufimba pa menso?

³ Tontonkanyeni pa fyo Mose acitile ilyo amwene ukuti abena Israele bali no mwenso. Baibolo itila: “Na o Mose ilyo apwo kulanda na bo, afwele pa cinso icifimbo. Lelo Mose alati aleingila ku cinso ca kwa Yehova ku kulanda nankwe alafuule cifimbo, asuka afuma; ilyo alafuma alaeba na bana ba kwa Israele ico aebelwe, e lyo abana ba kwa Israele balamone cinso ca kwa Mose, ukuti naibengeshime nkanda ya cinso cakwe: e lyo Mose alabweseshe cifimbo pa menso yakwe, asuka aingila kabili ku kulanda [na Yehova].” (Ukufuma 34:33-35) Mulandu nshi Mose alefimbila pa menso limo limo? Cinshi twingasambililako kuli ci? Amasuko kuli aya mepusho kuti yatulenga ukumona fintu bucibusa bwesu na Yehova bwaba.

Bapanya Ishuko

4. Cinshi umutumwa Paulo asokolwele pali filya Mose aleifimba icifimbo?

⁴ Umutumwa Paulo alondolola ukuti icalengele ukuti Mose alefimba pa menso, matontonkanyo ne mitima ya bena Israele. Paulo alembele ukuti: “Abana ba kwa Israele bafililwe ukutontomesha amenso pa cinso ca kwa Mose pa mulandu wa bukata bwa kubalika kwa cinso cakwe . . . Amatontonkanyo yabo yalitalamikwe.” (2 Abena Korinti 3:7, 14) We cintu ulabipa! Abena Israele bantu abo Yehova umwine asalile, kabili alefwaya ukuti bapalame kuli ena. (Ukufuma 19:4-6) Lelo baleshimunuka ukutontomesha amenso pa bukata bwa kwa Lesa ubo Mose alebeesha. Mu nshita ya kuti baipeelesha kuli Yehova ne myeo yabo yonse, ifyo bacitile fyalangile ukuti tabaipeeleshe.

5, 6. (a) Kupalana nshi kwalipo pa baYuda ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo na bena Israele aba mu nshiku sha kwa Mose? (b) Bupusano nshi bwalipo pa baumfwilile Yesu na bashamumfwilile?

⁵ Ici calipalana ne cacitike mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo. Pa nshita Paulo asangwike Umwina Kristu, icipingo ce Funde ninshi calipyanikwapo ne cipingo cipya, kabili kawikishanya aali ni Mose Mukalamba Yesu Kristu. Yesu alebeesha ubukata bwa kwa Yehova mu milandile yakwe na mu fyo alecita. Paulo alembele pali Yesu wabuushiwa ukuti: “Wene e kubeeka kwa bukata [bwa kwa Lesa] kabili e cipasho cilya cine fye ica musango wakwe.” (AbaHebere 1:3) We shuko ubusuma abaYuda bakwete! Balekutika ku fyebo fya mweo wa muyayaya ifyo Umwana wa kwa Lesa alelanda! Ku ca bulanda, abengi abo Yesu ashimikileko tabamumfwilile. E ico Yesu ayambwile ukusesema kwa kwa Yehova ukulanda pali bena. Ukupitila muli kasesema Esaya Yehova asobele ukuti: “Pantu imitima ya aba bantu yalikunkuma, na matwi yabo yalomfwa no kwankula iyo, kabili nabashibatika amenso yabo; ukuti bemona ku menso yabo nangu kuumfwa ku matwi yabo no kwiluka ku mitima yabo no kupilibuka, no kuti mbaposhe.”—Mateo 13:15; Esaya 6:9, 10.

⁶ Paali ubupusano ubukalamba pa baYuda na basambi ba kwa Yesu. Yesu asosele ulwa basambi bakwe ukuti: “Ya nsansa amenso yenu pantu yalamona, na matwi yenu pantu yalomfwa.” (Mateo 13:16) Abena Kristu ba cine balafwaisha ukwishiba Yehova no kumubombela. Balatemwa sana ukucita ukufwaya kwakwe ukulingana ne fyo kwasokololwa mu Baibolo. Icafumamo ca kuti, Abena Kristu abasubwa balabeesha ubukata bwa kwa Yehova mu mulimo wabo uwa cipingo cipya, kabili ifi fine e ficita na ba mpaanga shimbi.—2 Abena Korinti 3:6, 18.

Ico Imbila Nsuma Yafimbilwa

7. Cinshi tushipapila abantu abengi nga bakaana ukukutika ku mbila nsuma?

⁷ Nge fyo twasambilila, abena Israele abengi abaliko pa nshita ya kwa Yesu na Mose balikeene ishuko lisuma ilyo bapeelwe. Cimo cine ecicitika na ku bantu muno nshiku. Abengi balakaana imbila nsuma iyo tubila. Tatupapa nga bakaana. Umutumwa Paulo alembele ukuti: “Awe, imbila nsuma iyo tubila nga yafimbwa, ninshi ku baleloba e ko yafimbwa, muli abo lesa wa bwikashi buno apofwisha amatontonkanyo ya bashasumina.” (2 Abena Korinti 4:3, 4) Satana alesha na maka ukufisa imbila nsuma, lelo na bantu bene na bo balafimba ifinso fyabo ico tabafwaya kumona.

8. Ni mu nshila nshi abengi bapofwishiwa no kukanaishiba, kabili kuti twasengauka shani ukuba nga bena?

⁸ Amenso ya mampalanya aya bengi yalipofula ico tabaishiba imbila nsuma. Baibolo ilanda pa nko ukuti ‘amatontonkanyo yabo yaba mu mfifi, kabili balipaatuka ku bumi bwa kwa Lesa, pa mulandu wa kukanaishiba ukwaba muli bene.’ (Abena Efese 4:18) Paulo alishibe sana Amalango ilyo ashilaba Umwina Kristu. Na lyo line, alipofwishiwe no kukanaishiba ica kuti alepakasa icilonganino ca kwa Lesa. (1 Abena Korinti 15:9) Lelo, Yehova alisokolwele cine kuli wena. Paulo alondolola ukuti: “Umulandu nabelelwo luse ni co muli ine ne wapulamo Kristu Yesu alangilemo ukushishimisha kwakwe konse ku kube cipasho kuli bonse abakulamutetekela ku kuba no bumi bwa muyayaya.” (1 Timote 1:16) Ukupala Paulo, abengi abalekaanya icine ca kwa Lesa nomba balamubombela. E mulandu wine cacindamina ukuti tuletwalilila ukushimikila ku bantu abatukaanya. Kanshi ilyo tusambilila Icebo ca kwa Lesa lyonse no kwishiba ifyalembwamo, tulacingililwa ku kucita ififulwisha Yehova mu kukanaishiba.

9, 10. (a) Bushe abaYuda ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo balangile shani ukuti tabafwaya kusambilila no kwaluka? (b) Bushe paliba ukupalana pa baYuda ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo na Kristendomu wa muno nshiku? Londololeni.

⁹ Abengi tabeshiba ifya ku mupashi bwino bwino pantu tabafwaya kusambilila no kwaluka. AbaYuda abengi balikeene Yesu na masambilisho yakwe pantu baobelwe fye mu kukonka Amafunde ya kwa Mose. Lelo, kwali bamo abalesumina. Ku ca kumwenako, ilyo Yesu abuushiwe, ‘ibumba likalamba ilya bashimapepo lyatendeke ukunakila ku citetekelo.’ (Imilimo 6:7) Nomba pa baYuda abengi Paulo alembele ukuti: “Ukufika kuli buno bushiku lyonse ilyo amabuuku ya kwa Mose yabelengwa, icifimbo cifimba ku mitima yabo.” (2 Abena Korinti 3:15) Paulo afwile alishibe ifyo Yesu asosele ku ntungulushi sha mapepo isha baYuda, Yesu atile: “Imwe mufwayafwaya mu Malembo, pantu mutontonkanyo kuti muli yene e mo mukakwatila ubumi bwa muyayaya; kabili aya yene e yanshimiko bunte.” (Yohane 5:39) Amalembo balefwayafwayamo nga yalibafwile ukwiluka ukuti Yesu e Mesia. Lelo, abaYuda baletontonkanya fye ifyabo ica kuti nangu fye Mwana wa kwa Lesa uwalecite fipesha amano alifililwe ukubanashanasha.

¹⁰ E ficitika na ku bengi ababa mu Kristendomu pali nomba. Ukupala abaYuda ba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, “ukupimpa kwa kuli Lesa kwena balikwata; lelo te kupimpa umwabela ukwishiba kwine kwine.” (Abena Roma 10:2) Nangu ca kuti bamo balasambilila Baibolo, tabafwaya ukusumina mu fyo ilanda. Balakaana ukusumina ukuti Yehova asambilisha abantu bakwe ukupitila mu Bena Kristu basubwa abapanga ibumba lya musha wa cishinka kabili uwashilimuka. (Mateo 24:45) Lelo, ifwe twalishiba ukuti Yehova alasambilisha abantu bakwe, kabili panono panono baleshibilako icine pali Lesa. (Amapinda 4:18) Twaliba ne shuko lya kwishiba ukufwaya kwa kwa Yehova pantu twalisumina ukuti abe kasambilisha wesu.

11. Ukusumina mu fyo abantu abene batemwa kwalenga shani icine ukubelama kuli bena?

¹¹ Bambi balipofwishiwa pantu basumina fye mu fyo batemwa abene. Calisobelwe ukuti abantu bamo bakalapumya abantu ba kwa Lesa no bukombe babila ubwa kubapo kwa kwa Yesu. Umutumwa Petro alembele ukuti: “Umwabela ukufwaya kwabo, baluba ici cishinka,” icishinka ca kuti Lesa alekele kube Ilyeshi pa calo mu nshiku sha kwa Noa. (2 Petro 3:3-6) Ukupalako, abaitunga ukuba Abena Kristu balishiba sana ukuti Yehova wa luse, wa cikuuku, kabili alelela; lelo balalaba nelyo ukukanasumina ukuti alakanda abafwile ukukandwa. (Ukufuma 34:6, 7) Abena Kristu ba cine bena balipoosako sana amano ku kwishiba amasambilisho ya mu Baibolo.

12. Bushe abantu bapofushiwa shani ku fishilano?

¹² Abengi abaya ku mapepo balipofushiwa ku fishilano. Yesu asosele kuli bashimapepo ba mu nshiku shakwe ukuti: “Namusangule cebo ca kwa Lesa ica fye pa mulandu wa cishilano cenu.” (Mateo 15:6) Ilyo abaYuda bafumine muli bunkole mu Babiloni, balibweseshe ukupepa kwa cine lelo bashimapepo baishileba ne cilumba kabili baleilungamika. Tabalecindika Lesa pa mitebeto yabo, yasangwike fye iya cishilano. (Malaki 1:6-8) Pa nshita Yesu ali pe sonde, bakalemba na baFarise balilundileko amafunde ayengi ku Mafunde ya kwa Mose. Yesu abetile ukuti ba bumbimunda pantu bafililwe ukwiluka icishinte cacindama apa shimpilwe Amafunde. (Mateo 23:23, 24) Abena Kristu ba cine balingile ukucenjela pa kuti tabalekele amafunde ya bantu ukubapumbula ku kupepa kwa cine.

‘Ukumona Uushimoneka’

13. Ni mu nshila nshi shibili umo Mose amwenene ubukata bwa kwa Lesa?

¹³ Mose aipwishe ukumona ubukata bwa kwa Lesa ilyo ali pa lupili, kabili alimwene ukubengeshima kunono ukwa bukata bwa kwa Yehova. Ilyo aleingila mwi hema, talefimbana icifimbo. Mose ali muntu wa citetekelo cakosa kabili alefwaisha ukucita ukufwaya kwa kwa Lesa. Nangu ca kuti alipeelwe ishuko lya kumona ukubengeshima kunono ukwa bukata bwa kwa Yehova, kuti twatila Mose kale kale alimwene Lesa na menso yakwe aya citetekelo. Baibolo itila Mose “atwalilile ukushangila ngo umona Uushimoneka.” (AbaHebere 11:27; Ukufuma 34:5-7) Alebeesha ubukata bwa kwa Lesa pa cinso cakwe icalebengeshima e lyo na mu fyo alebombesha na maka ukwafwa abena Israele ukwishiba Yehova no kumubombela.

14. Bushe Yesu amwene shani ubukata bwa kwa Lesa, kabili cinshi atemenwe ukucita?

¹⁴ Ilyo Yesu ali ku muulu, alimwene ubukata bwa kwa Lesa pa myaka ishishibantu, ninshi imyulu ne calo tafilapangwa. (Amapinda 8:22, 30) Pali iyi nshita yonse, Yehova Lesa na Yesu bali ifibusa ifyatemwana nga nshi. Yehova Lesa alitemenwe sana ili beli ku cibumbwa conse. Yesu na o alitemenwe sana Lesa Uwa mupeele ubumi. (Yohane 14:31; 17:24) Wishi no Mwana balitemwanene icine cine. Ukupala Mose, Yesu na o alitemenwe sana ukulabeesha ubukata bwa kwa Yehova mu fyo alesambilisha.

15. Ni mu mano nshi Abena Kristu batontomesha pa bukata bwa kwa Lesa?

¹⁵ Ukupala Mose na Yesu, Inte sha kwa Lesa isha muno nshiku shilatontomesha sana pa bukata bwa kwa Yehova. Tabakaana imbila nsuma ya bukata. Umutumwa Paulo alembele ukuti: “Ilyo kwaba ukupilibukila kuli Yehova [ku kucito kufwaya kwakwe], icifimbo cilafimbulwa.” (2 Abena Korinti 3:16) Tulabelenga Amalembo pantu tufwaya ukucita ukufwaya kwa kwa Lesa. Twalicindamika ubukata ubo Umwana wa kwa Yehova kabili Imfumu yasubwa, Yesu Kristu, abeesha, kabili tulamupashanya. Ukupala Mose na Yesu, twalipeelwa umulimo uwa kusambilisha bambi pali Lesa wa bukata uo tupepa.

16. Busuma nshi tuipakisha pa mulandu wa kwishiba icine?

¹⁶ Yesu apepele ukuti: “Ndemulumbanya apabuuta, mwe Tata, . . . pantu mwalifisa ifi fintu ku ba mano na bacenjela no kufisokolwela ku tunya.” (Mateo 11:25) Yehova alalenga abantu bafumaluka kabili abaicefya ukumwishiba no kwishiba ukufwaya kwakwe. (1 Abena Korinti 1:26-28) Tulacingililwa na wena, kabili alatusambilisha ukuti tube aba nsansa no kulaipakisha sana ubumi. Kanshi inshita yonse natuleesha na maka ukupalama kuli Yehova no kulamutootela pali fyonse ifyo atupeela ifitwafwa ukumwishiba bwino.

17. Cinshi cingatwafwa ukwishiba bwino imibele ya kwa Yehova?

¹⁷ Paulo alembele Abena Kristu basubwa ukuti: “Ifwe bonse, pa kubeeka nga mu cilola ubukata bwa kwa Yehova ku menso ayafimbulwa, tusangulwa aba cipasho cimo cine ukufuma ku bukata no kuya ku bukata.” (2 Abena Korinti 3:18) Nampo nga twakwata isubilo lya ku muulu nelyo ukwikala pano isonde, nga twaishiba bwino Yehova ne mibele yakwe ukulingana ne fyo yasokololwa mu Baibolo e lyo tumupashanya sana. Nga ca kuti twatontonkanya pa fyo Yesu acitile, ubutumikishi bwakwe, na masambilisho yakwe, tukalapashanya sana imibele ya kwa Yehova. Ala tulatemwa nga nshi ukwishiba ukuti ilyo tucite fyo tulalumbanya Lesa wesu, uo ubukata bwakwe tufwaisha ukulabeesha!