Ukumfwila Kampingu Yenu

“Ifintu fyonse fyalisanguluka ku bantu abasanguluka. Lelo ku bakowela kabili ababulwe citetekelo takwaba nangu cimo icasanguluka.”—TITO 1:15.

1. Finshi filanga ukuti Paulo alibikile amano ku filonganino fya ku Krete?

ILYO umutumwa Paulo abwelele pa lwendo lwa bumishonari ulwalenga butatu, balimwikete kabili mu kulekelesha bamutwele ku Roma, uko bamukakile pa myaka ibili. Bushe cinshi acitile ilyo afumine mu cifungo? Inshita imo, aile na Tito ku cishi ca Krete, lyena pa numa amulembeele kalata umo atile: ‘Nakushile mu Krete, ukuti ulungike ifyakolobana no kusonta abakalamba.’ (Tito 1:5) Pa kucita ifyo Paulo amwebele, Tito ali no kulabomba na bantu abakwete bakampingu abakowela.

2. Bwafya nshi ubo Tito bamwebele ukupwisha pa cishi ca Krete?

² Paulo aebele Tito imilingo ya bakangalila ba mu cilonganino kabili amwebele no kuti mu Krete mwali “abengi abashinakila abasabaila fye, kabili ababeleleka amatontonkanyo.” Aba bantu ‘balewisha amayanda yonse pa kusambilishe fyo bashifwile ukusambilisha.’ Tito ali no ‘kubebaula.’ (Tito 1:10-14; 1 Timote 4:7) Paulo atile amatontonkanyo yabo na bakampingu fyali ‘ifyakowela.’ Abomfeshe ishiwi “ukukowela” ukulosha kuli filya ciba nga inki yaponena pa ca kufwala icabuuta. (Tito 1:15) Bamo pali balya baume bafwile bali baYuda pantu ‘bakakatile ku kusembululwa.’ Pali ino nshita takwaba abonaula ifilonganino abatila Abena Kristu bonse bafwile ukusembululwa; lelo kuti twasambililako ifingi pali kampingu nga twabelenga ifyo Paulo afundile Tito.

Abantu Abaali na Kampingu Iyakowela

3. Fyebo nshi filanda pali kampingu ifyo Paulo alembele Tito?

³ Moneni ifyebo Paulo asosele ilyo alandile pali kampingu. Atile: “Ifintu fyonse fyalisanguluka ku bantu abasanguluka. Lelo ku bakowela kabili ababulwe citetekelo takwaba nangu cimo icasanguluka, lelo fyonse amatontonkanyo yabo na bakampingu wabo fyalikowela. Basosa pa mbilibili abati baishiba Lesa, lelo ku milimo yabo bamukaana.” Ici cilelanga fye ukuti bamo pali ilya nshita balekabila ukwalula imibele yabo pa kuti babe “abatuntulu mu citetekelo.” (Tito 1:13, 15, 16) Bakampingu babo balefilwa ukulekanya icasanguluka ne cishasanguluka.

4, 5. Bwafya nshi bamo mu cilonganino bakwete, kabili ici calengele bakampingu babo ukuba shani?

⁴ Imyaka ukucila pali 10 ilyo Paulo ashilalemba ifi fyebo, ninshi ibumba litungulula ilya Bena Kristu lyalilandapo kale ukutila umuntu talekabila ukusembululwa pa kuti alepepa Lesa wa cine, kabili balitumine na makalata mu filonganino fyonse. (Imilimo 15:1, 2, 19-29) Na lyo line, bamo mu Krete ‘bakakatile ku kusembululwa.’ Balekaana pa cintubwingi ifyo ibumba litungulula lyasosele, kabili ‘balesambilisha ifyo bashifwile ukusambilisha.’ (Tito 1:10, 11) Apo balilubile mu fyo baletontonkanya, nalimo balefwaya abantu bonse balekonka ifyo Amafunde ya kwa Mose yalandile pa fya kulya na pa fyo balecita pa kuba uwasanguluka. Nalimo balilundileko na fimbi ku fyo Amafunde ya kwa Mose yalandile, kwati ni filya fine bashibo balecita mu nshiku sha kwa Yesu, kabili balekonka ne milumbe ya baYuda na mafunde ya bantunse.—Marko 7:2, 3, 5, 15; 1 Timote 4:3.

⁵ Ifyo baletontonkanya fyalengele kampingu yabo ukonaika, e kutila tabalepingula bwino ifya kucita. Paulo alembele ukuti: “Ku bakowela kabili ababulwe citetekelo takwaba nangu cimo icasanguluka.” Kampingu yabo yalyonaike ica kuti tayalebatungulula bwino nelyo ukubacinkulako nga nabalufyanya. Na kabili, balepingula Abena Kristu banabo pa fintu ifishalebakuma, ifintu ifyo Abena Kristu bengapingulapo mu nshila shalekanalekana. Kanshi abena Krete balemona ifyalungama ifyo bamo balesalapo ukucita kwati tafyalungama. (Abena Roma 14:17; Abena Kolose 2:16) Nangu cingati baletila balishibe Lesa, ifyo balecita fyalelanga ukuti tabamwishibe.—Tito 1:16.

“Fyalisanguluka ku Bantu Abasanguluka”

6. Misango nshi ibili iya bantu iyo Paulo alandilepo?

⁶ Bushe kuti twanonkelamo shani muli ifi fyebo Paulo alembeele Tito? Moneni ifyo Paulo acilenye ifintu muli aya mashiwi yatila: “Ifintu fyonse fyalisanguluka ku bantu abasanguluka. Lelo ku bakowela kabili ababulwe citetekelo takwaba nangu cimo icasanguluka, lelo fyonse amatontonkanyo yabo na bakampingu wabo fyalikowela.” (Tito 1:15) Paulo talepilibula ukuti Umwina Kristu wa mibele isuma kuti acita fyonse ifyo alefwaya pantu fyonse fye fyalisanguluka kuli ena. Twalishininkisha ifi pantu muli kalata imbi, Paulo alilondolwele bwino bwino ukuti abacita ubulalelale, abapepa utulubi, abapupa imipashi, na bacita ifintu fimbi ifyabipa “tabakapyane ubufumu bwa kwa Lesa.” (Abena Galatia 5:19-21) Kanshi kuti twatila Paulo alelanda pa misango ibili iya bantu, e kutila ababa ne mibele iisuma kabili ifibusa fya kwa Lesa e lyo na bakwate mibele yabipa abashili ifibusa fya kwa Lesa.

Apo Bakampingu Balipusana, ne fyo Abantu Basalapo Ukucita Filapusana

9. Nga ca kuti “ifintu fyonse fyalisanguluka,” finshi kampingu icita?

⁹ Nomba ni mwi Paulo aloseshe ilyo atile “ifintu fyonse fyalisanguluka ku bantu abasanguluka”? Paulo alelanda pa Bena Kristu abasambilisha kampingu yabo amafunde ya kwa Lesa ayaba mu Cebo cakwe icapuutwamo. Aba Bena Kristu balishiba ukuti abasumina banabo kuti bapingulapo ukucita ifyalekanalekana pa fintu ifyo Lesa ashakaanya mu kulungatika. Kanshi tabapingula abanabo, lelo bamona ifyo Lesa ashakaanya ukuti “fyalisanguluka.” Tabenekela bonse ukutontonkanya nge fyo bena batontonkanya pa fintu ifyo Baibolo ishalandapo mu kulungatika.