Ba Dokota Stanton E. Samenow balembele pa nshila ishipya isha kulesha ulukaakala ukuti: “Pa numa ya kwikala mu cifungo [mukukulu] alacilapo ukucenjela kabili alatwalilila ukufwailapo inshila na shimbi isha kucitilamo ulukaakala. Casangwa ukuti impendwa ya bantu ababwelela mu cifungo pa numa ya kubakakula inono sana pantu nga bafuma mu cifungo, bamo balacenjela sana kabili balasanga inshila shimbi isha kucitilamo ulukaakala ica kuti te kuti babekate [na kabili].” Kanshi kuti twatila ififungo fiba kwati masukulu umo basambilila ulukaakala, kabili ukwabula ukwishiba, ififungo filafwilisha bamukukulu ukucenjela sana mu kucita ulukaakala.—Moneni umukululo uuleti, Ififungo Fyaba Kwati Masukulu umo Basambilila Ulukaakala pe bula 7.

Pa mulandu wa kuti abengi abacito lukaakala tababakanda, bampulamafunde bamona kwati ukucito lukaakala kanshi kusuma. Ici cibalenga ukuba no mupampamina wa kucito lukaakala kabili balafwaya ne nshila na shimbi isha kutobelamo amafunde. Pa kashita kamo Imfumu ya mano yalembele ukuti: “Pa kuti ukupingulo mulimo wabipa takucitwa bwangu, ni pali ici umutima wa bana ba bantu waiswilamo ku kucito bubi.”—Lukala Milandu 8:11.

Ifyo Batontonkanyapo E Filenga Babe Bamukukulu

Baibolo itila ifyo umuntu atontonkanyapo e filenga alecita ifyabipa. Pali Yakobo 1:14, 15 patila: “Umuntu onse eshiwa ilyo alembulwa no kubelelekwa ku lunkumbwa lwakwe lwine. E lyo ulunkumbwa, ilyo lwaimita, lufyala ulubembu; no lubembu, ilyo lwafishiwapo, luleta imfwa.” Umuntu nga aletontonkanya ifyabipa ninshi alelundulula ububi. Kabili icikonkapo kucita icalubana. Ku ca kumwenako umo nga atemwa ukutamba ifye shiku limo limo, mu kuya kwa nshita kuti alafwaisha ukucita ifyo alemona, napamo ukubomfya fye ulukaakala.

Na cimbi icilenga abantu balecita ulukaakala kuitemwa, ukutemwa indalama, ukutemwa ukwangala no kufwaya ukuisekesha apo pene fye. Baibolo yalilandile pa nshita tuleikalamo ukuti: “Mu nshiku sha kulekelesha . . . , abantu bakaba abaitemwa, abatemwe ndalama, . . . abakali, abashatemwa busuma, [kabili] abatemwo kwangala ukucisho kutemwa Lesa.” (2 Timote 3:1-5) Icabipa ca kuti mu mafilimu na mangalo ya pa vidio, na mu fitabo, e mo ulukaakala lumonekela sana kabili na bantu abo bacetekela nabo balacita ulukaakala ne ci calilenga ulukaakala ukufulilako.b