Ishibeni Apa Kupelela Ilyo Mulebomba Incito

SHINO nshiku imikalile naikosa sana kabili ico abantu abengi babikako sana amano kufwaya incito ya cine cine iya kuti balefola ne ndalama ishingi isha kubomfya pa ng’anda. Kwena ukukwata incito ya musango yu kulafya sana sana nga ca kuti ababomfi abengi pa kampani balibafumya amacito. Nga ca kuti na imwe incito yalipwa, kuti mwafwaya ukubombesha pa kuti fye musange incito imbi.—Moneni akabokoshi kali pa mabula 24 na 25.

Lelo kwena, kwaba ifintu ifingi ifyo tukabila ukucita mu bumi, te kubomba fye epela. Ba Glenn abaupa, abakwata no lupwa kabili abekala ku Australia, batile: “Ukulanda fye icishinka, takwaba umuntu uuli mu kufwa uutila, ‘Kanshi nga nalebomba inshita iikalamba ku ncito.’” Pa kuti umuntu aleikala bwino, alingile ukulabombako ne ncito. Nomba mulandu nshi uwa kubombela incito? Pa kuti tulesakamana ulupwa, tulekwata indalama sha kubomfya nga tulefwaya ukutuusha no kwangala, ne ndalama sha kubomfya mu kupepa Lesa. Nomba kuti mwacita shani pa kuti mulekwanisha ukucita fyonse ifi ukwabula ukulekelesha fimo?

Inshita ya Kubomba ne Nshita ya Kucita Ifyenu

Baibolo itweba ukuti tulingile ukubombesha pa kuti tulesakamana ulupwa lwesu. (Abena Efese 4:28) Lelo kwena itukoselesha ukuti tulingile ‘ukulya, ukunwa, no kumona ifisuma ififuma mu kubombesha kwesu.’ (Lukala Milandu 3:13) Cine cine, ukubomba ama-awala ayengi ukwabula ukutuusha bwino bwino, nelyo ukukwata inshita ya kwangala kuti kwatupwishisha insansa tukwata mu bumi. Kuti kwalenga twalwala na malwele ayabipa nga nshi.

Ukubomba cila bushiku ukwa kucila mu cipimo kulalenga amalwele na mafya pamo nga ukwina sana, ukuba cakolwa, ubulwele bwa ku mutima, ukukwata amasanso pa ncito, ukulabomfya sana imiti iikola, ukusakamana sana, umubili ukunaka icipesha amano, ukulaba fye uwa nkumbabulili, e lyo na malwele yambi ayo umuntu alwala pa mulandu wa kunaka ukucila mu cipimo. Ukubomba ukucila mu cipimo kuti kwaipaisha no muntu. Lipoti ya ku calo ca Japan itila napamo abantu 10,000 balafwa cila mwaka pa mulandu wa kubombesha, ukucila abafwa mu masanso ya pa musebo muli cilya calo cila mwaka. Ubu bwafya bwa kubomba ukucila mu cipimo ubwipaisha na bantu tabwaba fye mu Japan epela.

Umfweni ifyo Baibolo ipanda amano yasuma: “Ukutuusha panono kwawama ukucila ukucishamo ukubombesha no kuuma fye umwela.” (Lukala Milandu 4:6) Ca cine, ukucita ifintu fyonse mu kulinga kwalicindama nga nshi. Mwileka incito ilemusendela inshita yonse, amaka, e lyo na mano. Kuti mwacingilila ubumi bwenu nga muletuusha no kulaipakisha ifisabo fya milimo yenu.

Ba Andrew abaupa kabili abakwata na bana batatu batile, “Tufwile ukubomba pa kuti tuleikala bwino, lelo tatulingile ukwikalila fye ukulabomba.” Ukubomba incito e lyo no kulashako inshita ya kutuusha kuti kwamwafwa ukulasakamana bwino ulupwa lwenu. Nomba kwena ukucita ifi fyonse kwalyafya nga nshi maka maka nga ca kuti kwaliba imisonko mulipila.

Mulebomba Incito Lelo Mwilalabako ku Lupwa

Shino nshiku indupwa ishingi balikwata ifya kucita ifingi sana kabili tabakwata ne nshita ya kuba pamo. Umwanakashi umo uwa ku England atile: “Incito ilampwa amaka ica kuti nshikwata ne nshita ya kuba pamo na bana bandi. Abana abengi abo baipwishe mu calo ca United States, batile icibasakamika sana pali fyonse ca kuti “tabakwata inshita iikalamba iya kuba pamo na bafyashi babo.” Lipoti na imbi iya ku America yatile, abaupana abengi aba kuti balabomba kabili bonse balafola ne ndalama, ilingi line balanshanya fye pa mamineti fye 12 cila bushiku.

Pa mulandu wa kuti nabatendwa ukubomba kwacila mu cipimo, abengi baleikala pa nshi no kumona ifyo batangisha pali fyonse ifyo bacita mu mikalile yabo kabili balecefyako fimo. Ba Timothy, abakwata abana babili abanono batile: “Lyonse nalebomba ukufika no bushiku, no mukashi wandi na o alebomba na pa mpela ya mulungu. Twalemonana fye mu nshita mu nshita. Awe twasukile twaikala pa nshi no kumona ifyo imikalile yesu yayalwike ne fyo twalebomba incito. Nomba twaliba ne nsansa sana.” Ba Brian, abakwata ituuka batile: “Umwana wesu uwa bubili, ali mupepi no kufyalwa, e ico naile mu kufwaya incito iyali no kunenga ukusunga bwino ulupwa lwandi. Nasangile incito iyo nali no kulafola indalama shinono ica kuti nga kulinganya ne ndalama nalepoka kale cila mwaka pali ubupusano bwa R92,000 (mupepi na K55,000,000), lelo kwena ifi nacitile fyaliweme nga nshi!” Ba Melina na bo abalekele incito balebomba lintu umwana wabo umwanakashi afyelwe fye, batile: “Kwena calyafishe ukubelesha ukushintilila pa ndalama sha muntu fye umo nga fintu cali kale. Lelo ine na bena mwandi twamwene ukuti cali fye bwino pantu nali no kulaba pa ng’anda no kulasakamana umwana wesu Emily ukucila ukumutwala kuli balya abasunga abana.”

Lelo tulingile no kulaibukisha ukuti mu ndupwa ishingi, balacula pa kuti fye bashite no kulipila imisonko cila mweshi. Abaupana bamo balabomba incito shibili pa kuti fye balekumanisha ifikabilwa pa ng’anda e lyo limo limo bonse babili balabomba amacito, no kusha abana kuli banakulu na bawishikulu pa kuti e bo balesakamana abeshikulu nelyo babatwala ku fifulo uko basungila abana.

Napamo kuti mwasanga inshila ya kucita fyonse fibili, e kutila ukubomba incito pamo pene no kulashako inshita ya kusakamana ulupwa. Icishinka cikalamba ni ci: Mwilekelesha ulupwa lwenu pa mulandu fye wa kubika sana amano ku ncito.

Ishibeni ukuti nga ca kuti mulebomba incito mu kulinga kabili muleshako ne nshita ya kutuusha pamo no lupwa, no kulalusakamana, imikalile yenu ikawama nga nshi. Mu cipande ca kulekeleshako, twalalanda pa cintu icacindamisha icangalenga imikalile yenu ibe iisuma iingalenga mulebomba imilimo no kusakamana ulupwa.

Mwifusha Ifya Kucita Mu Mikalile Yenu, Lelo Mulecita Fye Ifyalinga

UKUBA ne mikalile iishakosa kabili no kulalinga mu kucita ifintu kulalenga ifintu ukuwama nga nshi. Lelo bushe finshi mwingacita pa kuti imikalile iwame? Intanshi mulingile ukutontonkanya pa fyo mwacindikisha mu bumi bwenu. Kuti mwacita shani ifi?

Iipusheni mwe bene amuti: ‘Ukufika pano finshi nakwanisha ukucita mu bumi? Finshi fyashalako ukucita?’ Lembeni ifintu fikalamba ifyo mufwaisha ukucita pali uyu mutande uli pe samba:

1. ․․․․․

2. ․․․․․

3. ․․․․․

Abengi muno calo bakwata amano ya kufwaya ukukwata ifintu ifingi kabili batontonkanya fye pa fya kucita pali ino ine nshita epela. Na kuba batila: “Tulye no kunwa, pantu mailo tukafwa.” (1 Abena Korinti 15:32) Abengi ababomba incito pano calo basumina ukuti icacindama mu mikalile ya shino nshiku ca kuti tulebomba no kukwata indalama sha kubomfya mu mikalile epela. Lelo Baibolo yena ilalanda ifyapusanako.

Mu mulumbe umo uo Yesu ashimike, alandile pa muntu uwakwete sana ifyuma, lelo afwile ninshi talatendeka no kuipakisha ifyuma fyakwe. Yesu atile: “E fyo caba ku muntu uibikila ifyuma lelo uushaba uwacindama kuli Lesa.” (Luka 12:16-21) Bushe ulya mwaume alilufyenye ukubombesha no kuikwatila ifyuma? Awe talufyenye. Ubwafya akwete bwa kuti abikile sana amano ku kukwata icuma. Taletontonkanya na pali Lesa muli fyonse ifyo alecita. Ne cafuminemo ca kuti icuma cakwe conse, e kutila fyonse ifyo abombeele, tali no kufibomfya mu mikalile yakwe mu kuya kwa nshita. Ala mwandini ici cali no kumubipila icine cine!—Lukala Milandu 2:17-21; Mateo 16:26.

Ukupusanako no yu mwaume, Yesu ena alatukoselesha ukubombesha pa kuti tukanonke icilambu ca muyayaya. Atukoseleshe ati: “Mwibombela ifya kulya ifyonaika, lelo mubombele ifya kulya ifibelelela ifingamutwala ku mweo wa muyayaya.” (Yohane 6:27) Ilyo ashilalanda aya mashiwi, abalile atila: “Pantu Lesa atemenwe nga nshi aba pano calo ica kuti apeele Umwana wakwe uwafyalwa eka, ukuti onse uumutetekela ekonaika lelo akabe no mweo wa muyayaya.” (Yohane 3:16) Ala mwandini icilambu ca musango yu caliwama nga nshi!

Kuti Mwapwisha Shani Amasakamika Yenu?

Yesu alishibe ukuti fwe bantu tulasakamikwa pa kukwata ifintu mu mikalile yesu. E ico akoseleshe abasambi bakwe ukuti: “E ico, mwilasakamikwa ifyo mukalya ne fyo mukanwa. Mwilasakamikwa iyo; pantu fyonse ifi e fyo inko sha muli ici calo shifwaisha, lelo Shinwe alishiba ukuti mulakabila ifi fintu. Lelo, mulefwaya ubufumu bwakwe, na fyonse ifi akamupeela.”—Luka 12:29-31.

Aya mashiwi ya kukoselesha yalilenga Abena Kristu abengi ukulaikala imikalile isuma no kucefyako ifya kucitacita. Ba Juliet, abekala ku calo ca Malaysia, balondolola abati: “Incito yandi yalenasha sana kabili nalefuupuka. E ico ine na bena mwandi twalipepele kuli Yehova ukuti atwafwe ukulaikala imikalile iyayanguka. Mukwai tapakokwele alyaswike ipepo lyesu. Mu mweshi fye umo, nasangile incito ya kubomba fye inshiku shimo shimo mu mulungu iya kulafunda abana abalemana.” Ba Steve, ababomba incito ya kupaalika imitenge abekala ku Australia, balyalwile inshita balebomba iyi ncito pa kuti balesangwa sana no lupwa lwabo ilyo balebomba imilimo ya kwa Lesa. Abena mwabo ba Maureen, balondolola ukuti: “Nomba baba fye ne nsansa, e lyo na ifwe bene bonse twaliba ne nsansa. Abana besu balomfwa bwino! Na ine wine ndomfwa bwino! Imikalile nga taili ya pa muulu sana lelo ili fye iyayanguka, ifintu fyonse filenda bwino mu lupwa.”

Lelo nga ca kutila incito mwalebomba yalipwa, kabili bali no kumitamfya mu ng’anda, mukabila ukuba ne citetekelo sana pa kuti mulekonka ifyo Yesu asosele. Nomba nga ca kuti ifya kwa Lesa e fyo mwacindamika sana mu bumi bwenu, kabili mwacetekela na Lesa, na imwe bene imikalile yenu kuti yawama kabili kuti ya-anguka, ica kuti mwalasakamana no lupwa lwenu bwino. Nga mulecita ifi mukakwata “umweo wine wine,” e kutila umweo wa muyayaya mu calo ca kwa Lesa icipya kabili ica bulungami, umukaba imilimo iisuma iyo abantu bakulaipakisha kabili tabakulabombela apa fye.—1 Timote 6:17-19; Esaya 65:21-23.