Beni Bakalobolola Basekelela!

“Ukulobolola kwena kukalamba, lelo ababomfi nabacepa. E ico lombeni Umwine wa kulobolola, ku kuleka atume ababomfi mu kulobolola kwakwe.”—MATEO 9:37, 38.

1. Cinshi citwafwa ukutwalilila ukucita ukufwaya kwa kwa Lesa?

LINTU twaibukisha ubushiku twabatishiwe ku kuba ababomfi ba kwa Yehova, nampo nga papitile fye imyaka inono nelyo iingi, kuti camoneka kwati twabatishiwe fye mailo. Ukulumbanya Yehova kwabele e ca ntanshi ilyo twaipeele. Ilyo twalelubulako inshita ya kwafwa bambi ukumfwa no kupokelela ubukombe bwa Bufumu, ukusekelela mu mulimo wa kwa Yehova wali e cikalamba twaleangwa. (Abena Efese 5:15, 16) Ukufika na lelo, tulamona ukuti inshita ilabutuka nga tuli abapamfiwa, “ukupikintika pe mu mulimo wa kwa Shikulu.” (1 Abena Korinti 15:58) Nangu tulaba na mafya, ukusekelela tusanga mu kucita ukufwaya kwa kwa Yehova kutucincisha ukutwalilila.—Nehemia 8:10.

2. Finshi fitulenga ukusekelela mu kulobolola kwa mampalanya?

² Pa kuba Abena Kristu, tubomba umulimo wa kulobolola kwa mampalanya. Yesu Kristu apashenye umulimo wa kulonganika abantu ku kuba no mweo wa muyayaya ku kulobolola. (Yohane 4:35-38) Apo tulebombako mu kulobolola kwa musango yu, twalakoseleshiwa ukumona abasekelela Abena Kristu ba mu kubangilila bakwete ilyo balebomba umulimo wa kulobolola. Twalalanda pa fishinka fitatu ifitulenga ukusekelela mu mulimo wa lelo uwa kulobolola. Ifishinka ni fi, (1) ubukombe bwesu ubwe subilo, (2) ukusanga abantu tufwayafwaya, na (3) umutende twaba na o pamo nga bakalobolola.

Ukutumwa nga Bakulobolola

3. Cinshi caletele abakonshi ba mu kubangilila aba kwa Yesu ukusekelela?

³ Ubumi bwa balelobolola aba mu kubangilila, maka maka abatumwa ba busumino 11 aba kwa Yesu—bwalyalwike nga nshi pa bushiku bwa 33 C.E. ilyo baile ku lupili mu Galili ku kuyamona Kristu uwabuushiwe. (Mateo 28:16) “Abacile myanda isano” napamo e ko bali. (1 Abena Korinti 15:6) Lyonse baleibukisha umulimo Yesu abapeele. Abebele ukuti: “Kabiyeni, kalengeni aba nko shonse ukuba abasambi, mulebabatishisha mwi shina lya kwa Tata ne lya Mwana ne lya Mupashi wa mushilo: mulebasambilisha ukubaka fyonse ifyo namwebele.” (Mateo 28:19, 20) Te mulandu no kupakaswa icabipisha, balesanga nga nshi ukusekelela mu mulimo wa kulobolola ilyo balemona ifilonganino fya bakonshi ba kwa Kristu filetendeka uku no ku. Mu kuya kwa nshita, ‘imbila nsuma yabililwe ku cibumbwa conse ca mwi samba lya muulu.’—Abena Kolose 1:23; Imilimo 1:8; 16:5.

4. Bushe ifintu fyali shani ilyo abasambi ba kwa Kristu batuminwe?

⁴ Mu kubangilila kwa butumikishi bwakwe mu Galili, Yesu aitile abatumwa 12 no kubatuma maka maka mu kubila ukuti: “Nabupalama ubufumu bwa mu muulu.” (Mateo 10:1-7) Wene “aendawike mu mishi [iya mu Galili] yonse iikalamba ne inono, alesambilisha mu masunagoge yabo, alebila ne mbila nsuma ya bufumu no kuposho bulwele bonse no kunakuka konse.” Yesu aikatilwe inkumbu amabumba “pa kuti bali abalulunkaniwa kabili abapaswa, nge mpaanga ishishaba na kacema.” (Mateo 9:35, 36) Apo abekatile nkumbu aebele abasambi bakwe ukuti: “Ukulobolola kwena kukalamba, lelo ababomfi nabacepa. E ico lombeni Umwine wa kulobolola [Yehova Lesa], ku kuleka atume ababomfi mu kulobolola kwakwe.” (Mateo 9:37, 38) Imimwene ya kwa Yesu pa lwa kukabila kwa bakalobolola e fyo yali na mu Yudea ilyo kwashele fye imyeshi 6 ukuti ubutumikishi bwakwe ubwa pe sonde bupwe. (Luka 10:2) Pali iyi nshita yonse, atumine abakonshi bakwe ku kulobolola.—Mateo 10:5; Luka 10:3.

Ubukombe Bwesu Ubwe Subilo

5. Bukombe bwa musango nshi tubilisha?

⁵ Pamo nga babomfi ba kwa Yehova aba lelo, tulankula mu kusekelela ku bwite bwa bakalobolola. Cimo icitulenga ukuba sana no kusekelela ca kuti tutwalila abakungumana na bapopomenwa ubukombe bwe subilo. Nga basambi ba kwa Yesu aba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo, mwandi twalikwata ishuko lya kubilisha imbila nsuma—ubukombe bwine bwine ubwe subilo—ku “balulunkaniwa kabili abapaswa, nge mpaanga ishishaba na kacema”!

6. Mulimo nshi abatumwa balebomba mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo?

⁶ Pa kati ka mwanda wa myaka uwa kubalilapo, umutumwa Paulo ali uwapamfiwa mu kushimikila imbila nsuma. Kabili afwile alibombele bwino mu mulimo wakwe uwa kulobolola, pantu ilyo alelembela Abena Kristu ba ku Korinti nalimo mu 55 C.E., atile: “Mwe ba bwananyina, ndemulenga mwishibe imbila nsuma iyo nabilile kuli imwe, ifyebo ifyo naibililemo kuli imwe; iyo mwapokelele, iyo mwaimininamo.” (1 Abena Korinti 15:1) Abatumwa na Bena Kristu ba mu kubangilila bambi balebombesha mu mulimo wa kulobolola. Nangu Baibolo taitweba impendwa ya batumwa bapuswike ifya kucitika fikalamba ifyalengele Yerusalemu onaulwe mu 70 C.E., twalishiba ukuti umutumwa Yohane ali acili aleshimikila ninshi napapita ne myaka ukucila pali 25.—Ukusokolola 1:9.

7, 8. Bukombe nshi ubwe subilo ubo ababomfi ba kwa Yehova balebilisha abacincila ukucila kale?

⁷ Lyene kwaishileba imyaka lintu bashimapepo ba Kristendomu, “umuntu wa bupulumushi” insangu ayandatile imipepele. (2 Abena Tesalonika 2:3) Lelo, ku mpela ya mwanda wa myaka uwalenga 19, abalefwaya ukukonka ifisambilisho fya kubalilapo ifya buKristu bapokelele ubukombe bwe subilo, ubwalebilisha Ubufumu. Na kuba, ukutula apo uno magazini afumine umuku wa kubalilapo (July 1879), ishina lya uko lyasanshamo amashiwi ya kuti “Ulubilisha Ukubapo kwa kwa Kristu,” “Ulubilisha Ubufumu bwa kwa Kristu,” nelyo “Ulusabankanya Ubufumu bwa kwa Yehova.”

⁸ Ubufumu bwa ku muulu ubwa kwa Lesa bwapeelwe kuli Yesu Kristu mu 1914, kabili nomba tulebila ubukombe bwe subilo abacincila ukucila kale. Mulandu nshi? Pantu pa fintu fisuma ifyo Ubufumu bukacita pali impela ipaleme iya buno bwikashi bubifi. (Daniele 2:44) Bushe kuti kwaba ubukombe bwingacila pali ubu ukuwama? Kabili bushe kuti kwaba ukusekelela kwingacila pa kusekelela tusanga mu kusabankanya Ubufumu ilyo “ubucushi bukalamba” bushilaisa?—Mateo 24:21; Marko 13:10.

Ukusanga abo Tufwayafwaya

9. Finshi Yesu aebele abasambi bakwe, kabili abantu bayankwileko shani ku bukombe bwa Bufumu?

⁹ Cimbi icilenga ukusekelela pamo nga balelobolola kusanga abo tufwayafwaya abo baba abasambi no kutendeka ukubombela pamo na ifwe umulimo wa kulobolola. Mu 31-32 C.E., Yesu aebele abasambi bakwe ukuti: “Mu mushi ukalamba onse nalimo mu unono umo muleingila, fwayenimo uwayana; e ko mwikale, mukasuke amufumamo.” (Mateo 10:11) Te bantu bonse abaali abayana, nga fintu calangililwe ku fyo baleyankula ku bukombe bwa Bufumu. Lelo, abasambi ba kwa Yesu baleshimikila no kupimpa imbila nsuma konse ukwali abantu.

10. Paulo alefwayafwaya shani abayana?

¹⁰ Lintu Yesu afwile na lintu abuushiwe, umulimo wa kufwayafwaya abayana walitwalilile. Paulo alepelulushanya na baYuda mu sunagoge na bantu abali mu mushiika ku Atena. Ilyo ashimikile pa Areopagi muli ulya musumba wa ciGriki, “abaume bamo baikuminishe kuli wene, no kutetekela: e mwali na Dionusi umwina Areopagi, no mwanakashi ishina lyakwe Damari, na bambipo.” Konse uko Paulo aleya, ali ca kumwenako mu kushimikila “pa bantu na mu ng’anda ne ng’anda.”—Imilimo 17:17, 34; 20:20.

11. Ni nshila nshi shalebomfiwa ku kubomba ubutumikishi mu myaka ya ku numa?

¹¹ Mu myaka ya kulekelesha iya mu mwanda wa myaka uwalenga 19, Abena Kristu basubwa babombele no kushipa umulimo wa kufwaya abayana. Mu cipande caleti “Abasubwa ku Kushimikila,” magazini wa Zion’s Watch Tower uwa July na August 1881 atile: “Ukushimikila imbila nsuma . . . kulecitwa ‘ku balanda’—abalekutika, pa kuti ibumba lya kwa Kristu ilya mpyani lipangwe pali bene.” Ababomfi ba kwa Lesa abalebomba umulimo wa kulobolola ilingi balekumanya abantu ilyo balefuma ku macalici no kubapeela amatrakiti yalekwata ubukombe bwa mu Malembo ubwa kulenga abayana ukufwaya ukusambilila icine. Pa numa ya kubebeta ifyo iyi nshila ya kushimikilamo yalebomba, magazini wa Watch Tower uwa May 15, 1903, acincishe abalebomba umulimo wa kulobolola ukwananya amatrakiti “ku ng’anda ne ng’anda, pa Mulungu icungulo .”

12. Twawamyako shani umulimo wesu uwa kushimikila? Langilileni.

¹² Mu myaka ya nomba line, twalitanununa ubutumikishi bwesu pa kulanshanya na bantu konse uko twabasanga, te ku mayanda yabo fye. Ici calibomba bwino sana maka maka mu fyalo umo isha ncito no kukokoloka filenga abantu ukukanasangwa pa mayanda ilingi pa nshita tubatandalila. Lintu Nte ku England no munankwe balemona lyonse abatandashi balebwelelamo na basi pa numa ya kwangala ku lulamba lwa mumana, balishipile no kutendeka ukulanina amabasi no kutambika abali mu mabasi bamagazini ba Ulupungu lwa kwa Kalinda na Loleni! Mu mweshi umo, bashalike bamagazini 229. Basosa ukuti: “Tatutiina ukushimikila ku bantu bali ku lulamba, na mu ncende ya bashimakwebo, nelyo ukutiina ubwafya bonse twingakwata pantu twalishiba ukuti Yehova aba na ifwe lyonse.” Basangile abantu abatendeke ukupokako bamagazini lyonse, batendeke isambililo lya Baibolo, kabili bonse balibombako umulimo wa bupainiya bwa kwafwilisha.

13. Mu butumikishi, kwaluka nshi kukabilwa mu ncende shimo?

¹³ Ilyo ukufwayafwaya abayana kuletwalilila kuti kwaba ukubebeta ubutumikishi mumo mumo. Nangu ca kuti Inte abengi babomba umulimo wa kushimikila ku ng’anda ne ng’anda pa Mulungu ulucelo, mu ncende shimo basanga ukuti ukutandalila abantu pa mayanda ulucelo takubomba bwino sana pantu nalimo kuti bacili nabalala. Ukupitila mu kwalula ifyo batantika pa kubomba, Inte abengi nomba baya mu kushimikila akasuba, napamo pa numa ya kulongana kwa Bwina Kristu. Kabili uku kufwayafwaya abantu kwalibomba bwino. Uyu mwaka wapwile impendwa ya bakabilisha ba Bufumu mwi sonde lyonse yaingilishiweko amapesenti 2.3. Ici cilaleta ilumbo ku Mwine wa kulobolola no kutuletela ukusekelela.

Twalilileni Ukuba no Mutende mu Mulimo wa Kulobolola

14. Tushimikila ubukombe bwesu ne mibele nshi, kabili mulandu nshi?

¹⁴ Cimbi icituletela ukusekelela mutende tulanga ilyo tuli mu mulimo wa kulobolola. Yesu atile, “Ilyo mwaingila mu ng’anda iposheni, kabili nga ni ng’anda iyayana, lekeni umutende wenu wisemo.” (Mateo 10:12, 13) Amashiwi ya kuposha aya ciHebere na mashiwi ya kuposha mu ciGriki ca mu Baibolo yapilibula ukuti ‘Shi mube no mutende.’ Iyi mibele ilatutungulula mu fyo tulanshanya ilyo tushimikila imbila nsuma. Tusubila ukuti balayankulako bwino ku bukombe bwa Bufumu. Ku bacite fyo, kulaba isubilo lya kuwikishiwa kuli Lesa ilyo balapila ku membu shabo, ukupilibuka, no kutendeka ukucita ukufwaya kwakwe. Na muli fyo ukuba no mutende na Lesa kutungulula ku mweo wa muyayaya.—Yohane 17:3; Imilimo 3:19; 13:38, 48; 2 Abena Korinti 5:18-20.

15. Kuti twatwalilila shani ukuba no mutende ilyo bamo bayankulako mu nshila yabipa lintu tuli mu mulimo wa kushimikila?

¹⁵ Kuti twatwalilila shani ukuba no mutende ilyo abo tuleshimikila bakaana ukumfwa icine? Yesu atile: “Nga [ing’anda] taiyene, lekeni umutende wenu ubwelele kuli imwe.” (Mateo 10:13) Ilyashi lya kwa Luka ilya kutuma abasambi 70 lisanshamo amashiwi ya kwa Yesu aya kuti: “Nga mwabamo umwana wa mutende, umutende wenu ukekala pali wene; nga tamuli, ninshi ukabwelela kuli imwe.” (Luka 10:6) Ilyo tulelanshanya na bantu imbila nsuma, tucite ci mu nshila isuma kabili iya mutende. Ukukanaankulako bwino, ukuilishanya nelyo ifyebo fyabipa ifyo mwine ng’anda asosa filenga ubukombe bwesu ubwa mutende ‘ukubwelela kuli ifwe.’ Lelo ifi tafitupoka umutende, uwaba cisabo ca mupashi wa mushilo uwa kwa Yehova.—Abena Galatia 5:22, 23.

Ubuyo Busuma Ubwa Bakalobolola

16, 17. (a) Buyo nshi tukwata ilyo twabwelela ku balefwaya ukusambilila icine? (b) Kuti twaafwa shani abakwete ifipusho fya mu Baibolo?

¹⁶ Pamo nga bakalobolola tulasekelela ukubombako umulimo wa kulonganika bantu ku kuba no mweo wa muyayaya. Kabili tulasekelela nga nshi lintu umuntu twashimikila ayankulako bwino, afwaya ukusambilila na fimbi, kabili aba “umwana wa mutende”! Napamo alikwata ifipusho ifingi ifya mu Baibolo kabili tulafilwa ukwasuka fyonse ifipusho ilyo twamutandalila. Apo te kuti ciwame ukukokola ilyo twamutandalila umuku wa kubalilapo, cinshi twingacita? Kuti twakwata ubuyo nga bulya bwatashiwe imyaka nalimo 60 iyapitapo.

¹⁷ “Inte sha kwa Yehova bonse balingile ukuba abaipekanya ukutungulula amasambililo ya Baibolo.” Ayo mashiwi yali mu katabo ka citatu aka Model Study aka kufunda akasabankanishiwe mu 1937 ukufika ku 1941. Kasosele ukuti: “Bonse bakasabankanya ba [Bufumu] balingile ukuba abapimpa mu kwafwa mu nshila shonse abantu abo Lesa abekelwamo abalefwaya ukwishiba ubukombe bwa Bufumu. Tufwile ukubwelela ku bantu ba musango yu, ukwasuka ifipusho fyabo ifyalekanalekana . . . , no kutendeka isambililo . . . bwangu.” Cine cine, ubuyo bwesu ubwa kubwelela ku balefwaya ukusambilila icine kutendeka isambililo lya Baibolo ilya pa ng’anda no kulatungulula lyonse.a Ukuba uwa bucibusa no kwangwa abalefwaya ukusambilila icine kutulenga ukupekanya bwino no kutungulula bwino isambililo.

18. Kuti twaafwa shani abapya ukuba abasambi ba kwa Yesu Kristu?

¹⁸ Ku bwafwilisho bwa citabo ca Ukwishiba Uko Kutungulula ku Mweo wa Muyayaya na babroshuwa pamo nga Cinshi Cintu Lesa Afwaya Kuli Ifwe?, kuti twatungulula amasambililo ya Baibolo aya pa ng’anda ayasuma na muli fyo kuti twabombako mu mulimo wa kwafwa abalefwaya ukusambilila icine ukuba abasambi. Ilyo tuleesha ukupashanya Kasambilisha Mukalamba, Yesu Kristu, abasambi ba Baibolo aba musango yu bakalatupashanya ku mutende, ukusekelela, ubufumacumi, ne fyo twacindika ifipimo fya kwa Yehova na mafunde. Ilyo twaasuka ifipusho fya bapya, natubombeshe ku kubasambilisha ifyo bengaasuka abengabepusha ifipusho. (2 Timote 2:1, 2; 1 Petro 2:21) Pamo nga bakalobolola ba mampalanya, ukwabula no kutwishika kuti twasekelela ukuti avareji wa masambililo ya Baibolo aya pa ng’anda 4,766,631 e yatungulwilwe mwi sonde lyonse muli uyu mwaka wa mulimo uwapwile. Tulasekelela sana nga ca kuti tulebombako umulimo wa kulobolola uwa kusambilisha Baibolo pa ng’anda.

Twalilileni Ukusekelela mu Kulobolola

19. Milandu nshi isuma iyalelenga abantu ukuba no kusekelela mu kulobolola mu nshita ya butumikishi bwa kwa Yesu na pa numa fye?

¹⁹ Kwali fimo fyalengele ukusekelela mu kulobolola mu nshita ya butumikishi bwa kwa Yesu na pa numa fye. Abengi pali ilya nshita baleyankulako bwino ku mbila nsuma. Ukusekelela kwakulile nga nshi pa Pentekoste 33 C.E., maka maka, pantu abantu nalimo 3,000 bapokelele ubutungulushi bwa kwa Petro, bapokelele umupashi wa mushilo uwa kwa Yehova, no kuba ulubali lwa luko lwa kwa Lesa ulwa Israele wa ku mupashi. Cine cine, impendwa yabo yatwalilile ukukula, no kusekelela kwalikulile ilyo ‘Shikulu alelundako ubushiku no bushiku abalepusuka.’—Imilimo 2:37-41, 46, 47; Abena Galatia 6:16; 1 Petro 2:9.

20. Cinshi cituletela ukusekelela sana mu mulimo wa kulobolola?

²⁰ Pali ilya nshita, ukusesema kwa kwa Esaya kwalefishiwapo ukwa kuti: “[Yehova] mwafusho [luko, NW], mwakusho kusekelela; balesamwa ku cinso cenu ngo kusamwa kwa mu kulobolola, nga filya abantu baanga mu kwakane ca kutapa.” (Esaya 9:3) Nangu ca kuti nomba tulamona ulo ‘luko ulukalamba’ ulwa basubwa nalukumana, tulasekelela nga nshi ilyo tulemona impendwa ya bakulobolola bambi ilekula cila mwaka.—Amalumbo 4:7; Sekaria 8:23; Yohane 10:16.

21. Finshi tuli no kulanshanya mu cipande cikonkelepo?

²¹ Ukwabula no kutwishika twalikwata imilandu isuma iya kutwalilila ukusekelela mu mulimo wesu uwa kulobolola. Ubukombe bwesu ubwe subilo, ukufwayafwaya abayana, no mutende twakwata—ifi fyonse filatuletela ukusekelela pamo nga bakalobolola. Lelo, filenga abengi ukukanaankulako bwino. Ifi fyacitikile no mutumwa Yohane. Alikakilwe pa cishi ca Patmo “pa mulandu wa cebo ca kwa Lesa no bunte bwa kwa Yesu.” (Ukusokolola 1:9) E ico, kuti twatwalilila shani ukusekelela te mulandu no kupakaswa no kutukaanya? Cinshi cikatwafwa ukushipikisha ilyo twasanga abantu abengi abayafya abo tuleshimikila nomba? Icipande cikonkelepo cikwete ubwafwilisho bwa mu Malembo mu kwasuka ifi fipusho.

[Amafutunoti]

Twalilileni mu Mulimo wa Kulobolola!

“Abatanda ne filamba bakaseepa no tupundu.”—AMALUMBO 126:5.

1. Mulandu nshi uwa ‘kulombela Umwine wa kulobolola, ku kuleka atume ababomfi mu kulobolola kwakwe’ lelo?

PA NUMA ya lwendo lwa kushimikila ulwa citatu ulwa kwa Yesu Kristu ulwa mu Galili, aebele abasambi bakwe ukuti: “Ukulobolola kwena kukalamba, lelo ababomfi nabacepa.” (Mateo 9:37) E fyo cali na mu Yudea. (Luka 10:2) Apo cali fyo imyaka mupepi na 2,000 iyapitapo, cili shani lelo? Muli uyu mwaka wa mulimo uwapwile, Inte sha kwa Yehova ukucila pali 6,000,000 babombele umulimo wa mampalanya uwa kulobolola pa bantu ba mu calo conse 6,000,000,000, abengi “abalulunkaniwa kabili abapaswa, nge mpaanga ishishaba na kacema.” E co ukukonkomesha kwa kwa Yesu ukwa ‘kulomba Umwine wa kulobolola, ku kuleka atume ababomfi mu kulobolola kwakwe’ nakucindama lelo nga fintu kwacindeme ku numa.—Mateo 9:36, 38.

2. Cinshi cilenga abantu ukutwishiba?

² Yehova Lesa, Umwine wa kulobolola, alyasuka ukulomba kwa kutuma ababomfi na bambi. Kabili tulasekelela ukubombako muli uyu mulimo wa kulobolola uutungululwa na Lesa! Nangu tuli banono nga kulinganya ku nko, ukupimpa mu mulimo wa kushimikila Ubufumu no wa kupanga abasambi kulenga twaishibikwa ku calo. Mu fyalo ifingi tulalandwapo libili libili pa fya kusabankanishishamo amalyashi. Muli filimu ya pa televishoni inyenjele ya pa ciibi nga yalila kuti yalenga umo ukusosa ukuti ni Nte sha kwa Yehova abaisa. Cine cine, umulimo wesu uwa Bwina Kristu nga bakalobolola ba mampalanya walishibikwa sana mu mwanda wa myaka uwalenga 21.

3. (a) Twaishiba shani ukuti abantu balishibe ulwa mulimo wa kushimikila Ubufumu uwalebombwa mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo? (b) Mulandu nshi twingasosela ukuti bamalaika balatungilila ubutumikishi bwesu?

³ Icalo caishibe umulimo wa kushimikila Ubufumu uwa mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo kabili capakese abalebila imbila nsuma. E co, umutumwa Paulo alembele ukuti: “Ndetila, fwe batumwa Lesa atubika apabuuta, nga ba kulekelesha, nga bantu abapingwilwo kufwa. Twalengwe ca kutamba ku ba pano isonde, kuli bamalaika na ku bantu.” (1 Abena Korinti 4:9) Mu nshila imo ine, ukutwalilila ukuba bakabilisha ba Bufumu te mulandu no kupakaswa e filenga icalo ukutwishiba kabili ici calicindama kuli bamalaika. Ukusokolola 14:6 kusosa ukuti: “[Ne mutumwa Yohane] namwene malaika umbi alepupuka mu kati ka muulu, akwete imbila nsuma ya muyayaya ya kubila ku baikala pe sonde, na ku luko lonse no mukowa no lulimi na bantu.” Cine cine, bamalaika balatutungilila mu butumikishi bwesu, umulimo wesu uwa kulobolola!—AbaHebere 1:13, 14.

“Abapatwa”

4, 5. (a) Cinshi Yesu asokele abasambi bakwe? (b) Mulandu nshi ababomfi ba kwa Lesa aba lelo babela “abapatwa”?

⁴ Ilyo abatumwa ba kwa Yesu batuminwe ukubomba umulimo wa kulobolola, baumfwile ukufunda kwakwe ukwa kuba “abacenjela nge nsoka, kabili abafuuke nge nkunda.” Yesu kabili atile: “Lelo cenjeleni ku bantu: pantu bakamupeela ku filye, no kumufopaula mu masunagoge yabo; kabili mukatwalwa pali bakateka ne shamfumu pa mulandu wandi, ukuti mushimike ubunte pali bene na pa Bena fyalo. . . . Kabili mukaba abapatwa ku bantu bonse pa mulandu we shina lyandi; lelo uwashipikisha na ku mpela, wene akapusushiwa.”—Mateo 10:16-22.

⁵ Twaba “abapatwa” lelo pantu “pano isonde ponse palaala mu maka ya Mubifi,” Satana Kaseebanya, e mulwani mukalamba uwa kwa Lesa na bantu Bakwe. (1 Yohane 5:19) Abalwani besu balamona ifyo tulelunduluka lwa ku mupashi lelo balakana ukusumina ukuti ni Yehova e ulelenga. Abatukaanya balamona ifyo tusansamuka ilyo tulebomba umulimo wa kulobolola. Balasunguka pa kumona ifyo twaikatana! Na kuba, kuti bashimunuka pa kusumina ilyo baya ku calo cimbi no kusanga ukuti Inte sha kwa Yehova kulya balebomba umulimo umo wine uo bamona ku calo bafuma. Kwena, twalishiba ukuti pa nshita iyene Yehova, uututungilila kabili uulenga ukuti tube abaikatana, akeshibikwa na ku balwani besu.—Esekiele 38:10-12, 23.

6. Finshi twalaiwa ilyo tulebomba mu mulimo wa kulobolola, lelo cipusho nshi cipushiwa?

⁶ Umwine wa kulobolola alipeela Umwana wakwe, Yesu Kristu, “amaka yonse mu muulu na pano isonde.” (Mateo 28:18) E ico, Yehova abomfya Yesu ku kutungulula umulimo wa kulobolola ukupitila muli bamalaika ba ku muulu no “musha wa cishinka kabili uwashilimuka” pano isonde. (Mateo 24:45-47; Ukusokolola 14:6, 7) Lelo kuti twacita shani ilyo abalwani baletukaanya kabili kuti twasekelela shani ilyo tuletwalilila mu mulimo wa kulobolola?

7. Tufwile ukutukuta ukuba shani ilyo batukaanya nelyo ukutupakasa?

⁷ Lintu batukaanya nelyo ukutupakasa, natulombe ubwafwilisho bwa kwa Lesa pa kuti tutwalilile ukuba nga Paulo uwalembele ukuti: “Ilyo batutuka, tulapaala; ilyo batupakasa, tushipikisha fye; ilyo batubepesha, tulapaapaata.” (1 Abena Korinti 4:12, 13) Uyu mupashi, pamo no butumikishi bwesu ubwa ku cintubwingi ubusuma, limo filenga abatukaanya ukwalula imitima yabo.

8. Bulayo nshi bwaba mu mashiwi ya kwa Yesu ayalembwa pali Mateo 10:28?

⁸ Nangu fye ni mfwa tainenuna ukupimpa kwesu nga bakalobolola. Mu kushipa tubilisha ubukombe bwa Bufumu ukwabula no kupita mu mbali. Kabili ubulayo bwa kwa Yesu ubwa kuti “mwilatiina abepayo mubili, lelo abashingepayo mutima: lelo ukucila muletiina uwingonaula fyonse umutima no mubili mu Gehena” bulatukoselesha nga nshi. (Mateo 10:28) Twalishiba ukuti Shifwe uwa mu muulu ni Kapeela wa mweo. Alambula abasungilila bumpomfu bwabo kuli wene kabili abatwalilila mu mulimo wa kulobolola.

Ubukombe Bupeela Umweo

9. Bamo bayankwile shani ku mashiwi ya kwa Esekiele, kabili icapalako cilecitika shani lelo?

⁹ Ilyo kasesema Esekiele alebilisha ubukombe bwa kwa Yehova no kushipa ku “luko lwa busangu”—amabufumu ya Israele na Yuda—abantu bamo bamo balitemenwe ukumfwa ifyo asosele. (Esekiele 2:3) Yehova atile: “Mona, uli kuli bene ngo lwimbo lwa kutondo mukashana, ulwa waololoke shiwi uwacenjelo kulishe cilimba.” (Esekiele 33:32) Nangu cingati batemenwe amashiwi ya kwa Esekiele, balifililwe ukubombelapo. Cinshi cilecitika lelo? Lintu abashalapo abasubwa na banabo balebilisha ubukombe bwa kwa Yehova no kushipa, bamo baletemwa ukumfwa pa lwa mapaalo ya Bufumu, lelo tabankulako bwino, ukuba abasambi, no kuilundako mu mulimo wa kulobolola.

10, 11. Mu myaka ya kubalilapo 50 iya mu mwanda wa myaka uwalenga 20, finshi fyacitilwe ku kusabankanya ubukombe bwesu ubupeela umweo, kabili finshi fyafuminemo?

¹⁰ Lubali lumbi, abengi balyankulako bwino ku mulimo wa kulobolola kabili balabombako no mulimo wa kubilisha ubukombe bwa kwa Lesa. Ku ca kumwenako, mu mabungano ya Bwina Kristu ayakonkene ukufuma mu 1922 ukufika ku 1928, ubukombe bwa kupingula ubwikashi bubifi ubwa kwa Satana bwalibilishiwe bwino. Imilabasa yasabankenye ubu bupingushi bwalelandwa pali uku kulongana kukalamba. Pa numa, abantu ba kwa Lesa baanenye amakope yapulintwa ayali ayengi nga nshi.

¹¹ Ku mpela ya ba 1930, umusango na umbi uwa kushimikila walitendeke—ukwenda kwa kuya balesabankanya ifyebo. Pa kubala, abantu ba kwa Yehova balekobeka ifipampa ifyalebilisha amalyashi ya ku cintubwingi. Pa numa, batendeke ukusenda ifi fipampa fyalelembwapo amashiwi pamo nga “Imipepele citeyo kabili kaliilo” na “Bombeleni Lesa na Kristu Imfumu.” Ilyo baleenda mu misebo, balecebusha abapita nshila. Munyina uwalebombako uyu mulimo lyonse mu misebo ya bapita nshila abapamfiwa iya ku London, England asosele ukuti: ‘Ici calyafwile apakalamba ukwishibisha Inte sha kwa Yehova no kubapeela ubukose.’

12. Ukulunda pa bukombe bwa bupingushi ubwa kwa Lesa, finshi tulandapo mu butumikishi bwesu, kabili ni bani nomba ababa abaikatana mu mulimo wa kushimikila imbila nsuma?

¹² Ilyo tulebilisha ubukombe bwa kwa Lesa ubwa bupingushi, tulalanda na pa malayo ayaba mu bukombe bwa Bufumu. Ukushimikila no kushipa kwi sonde kutwafwa ukufwayafwaya abayana. (Mateo 10:11) Abengi aba kulekelesha ababa mwi bumba lya basubwa bayankwileko ku bwite bwaumfwika ubwa kulobolola muli ba 1920 na 1930. Lyene, pe bungano mu 1935, kwaishile ilyashi lishaiwamina ilya nshita ya ku ntanshi iisuma iye “bumba likalamba” ilya “mpaanga shimbi” mu paradise pe sonde. (Ukusokolola 7:9; Yohane 10:16) Balyumfwila ubukombe bwa bupingushi ubwa kwa Lesa kabili balikatana pamo na basubwa mu kushimikila imbila nsuma iipeela umweo.

13, 14. (a) Amalumbo 126:5, 6 yatusansamusha shani? (b) Nga twatwalilila ukutanda no kutapilila, cinshi cikacitika?

¹³ Icisansamusha sana bakalobolola ba kwa Lesa, maka maka balya abapakaswa mashiwi ya pa Amalumbo 126:5, 6 ayatila: “Abatanda ne filamba bakaseepa no tupundu; uusende cipe ca mbuto, ukuya aleya no kulila; ukwisa akesa no tupundu, nasende myanshi yakwe.” (Amalumbo 126:5, 6) Amashiwi ya kwa kemba wa malumbo pa lwa kutanda no kulobolola yalangilila ifyo Yehova asakamene ne fyo apaalile abashelepo ababwelele ukufuma muli bunkole mu Babele wa pa kale. Balisansamwike nga nshi pa kulubulwa, lelo napamo balililile ilyo baletanda imbuto mu mushili walekeleshiwa umo bashalelima ilyo bali muli bunkole bwa myaka 70. Lelo, abatandile no kukuula balilobolwele no kusansamuka pa milimo yabo.

¹⁴ Kuti twalila ilyo tuleeshiwa nelyo lintu ifwe nelyo abasumina banensu baleculila ubulungami. (1 Petro 3:14) Mu mulimo wesu uwa kulobolola, intanshi kuti catukosela nga cilemoneka kwati tatukwete ubushinino bwa fyo tuletunguluka mu butumikishi. Lelo nga twatwalilila ukutanda no kutapilila, Lesa akalenga ifintu ukukula, ukucila na pa fyo twaleenekela. (1 Abena Korinti 3:6) Ici cilangililwa bwino pa fifuma mu kwananya kwesu ukwa mpapulo sha Baibolo ne sha Malembo.

15. Peeleni ica kumwenako ca fyo impapulo sha Bwina Kristu shibomba bwino mu mulimo wa kulobolola.

¹⁵ Moneni ica kumwenako ca mwaume uwe shina lya Jim. Ilyo banyina bafwile, pa fipe fyabo asangilepo kope wa citabo ca Life—How Did It Get Here? By Evolution or by Creation?a Abelengele ici citabo. Ilyo alelanshanya na Nte bakumene nankwe mu musebo, Jim alisumine ukumutandalila, kabili ici calengele isambililo lya Baibolo ukutendeka. Jim alundulwike lubilo lubilo lwa ku mupashi, aipeele kuli Yehova, no kubatishiwa. Aebele bambi aba mu lupwa lwakwe pa lwa fyo alesambilila. E co, nkashi yakwe na munyina baali Inte sha kwa Yehova, kabili Jim akwete ishuko lya kubomba ngo wa kuitemenwa uwa nshita yonse pa Bethel ku London.

Nangu Tupakaswe Tulaba ne Nsansa

16. (a) Mulandu nshi tutungulukila mu mulimo wa kulobolola? (b) Kusoka nshi Yesu apeele ukukuma ku fyo imbila nsuma ingacita, lelo abantu tulanshanya na bo mu nshila nshi?

¹⁶ Mulandu nshi twatungulukile fi mu mulimo wa kulobolola? Ni pa mulandu wa kuti Abena Kristu basubwa na banabo balyumfwila ukufunda kwa kwa Yesu ukwa kuti: “Ico namweba mu mfifi, mukasose apabuutile; ne co mwaumfwa mu kutwi, mukabilikishishe pa muulu wa mitenge.” (Mateo 10:27) Lelo, kuti twaenekela amafya, pantu Yesu asokele ukuti: “Munyina akapeela munyina ku mfwa, na wishi akapeela mwane; na bana bakemina abafyashi, no kubepaisha.” Yesu alundilepo no kuti: “Mwitila naisa ku kuleto mutende pano isonde; nshaisa ku kuleto mutende, kano lupanga.” (Mateo 10:21, 34) Yesu taiminine pa kupaatukanya indupwa. Lelo inshita shimo imbila nsuma yalikwete amaka ya kucite co. E fyo caba na ku babomfi ba kwa Lesa lelo. Ilyo twatandalila indupwa, tatufwaya ukubapaatukanya. Tufwaya bonse ukusumina imbila nsuma. E co, twesha ukulanshanya na bonse aba mu lupwa mu nshila isuma kabili iya cikuuku iilenga ubukombe bwesu ukumfwika bwino ku ‘basontelwe ku kuya mu mweo wa muyayaya.’—Imilimo 13:48.

17. Abatungilila bumulopwe bwa kwa Lesa bapaatulwa shani, kabili ca kumwenako nshi cimo icilangilile ci?

¹⁷ Ubukombe bwa Bufumu bwalipaatulako abatungilila bumulopwe bwa kwa Lesa. Ku ca kumwenako, moneni ifyo bakapepa banensu bali abapusanako pa mulandu wa kuti ‘bapeele kuli Kaisare ifya kwa Kaisare, na kuli Lesa ifya kwa Lesa’ mu nshiku sha Sosholizimu ya Luko mu Germany. (Luka 20:25) Nga kulinganya bashimapepo na Bena Kristu ba mwi shina fye ababa mu macalici ya Kristendomu, ababomfi ba kwa Yehova balishangile, ukukaana ukutoba ifishinte fya mu Baibolo. (Esaya 2:4; Mateo 4:10; Yohane 17:16) Profesa Christine King, kalemba wa citabo ca The Nazi State and the New Religions, atile: “Ubuteko bwa [ciNazi] bwafililwe ukuwisha fye Inte, pantu nangu baipeye abengi, umulimo walitwalilile kabili mu May 1945 Inte sha kwa Yehova bali baciliko, ilyo Sosholizimu ya Luko ishaliko.”

18. Mibele nshi abantu ba kwa Yehova balanga nangu bapakaswe?

¹⁸ Icacindama sana mibele abantu ba kwa Yehova baba na yo ilyo balepakaswa. Ilyo abalashi balatemwa ifyo icitetekelo cesu caba, balasunguka pa mulandu wa kuti ifwe tatubwesesha ububi pa bubi nelyo ukuba ne cipyu. Ku ca kumwenako, Inte abapuswike Ukwipayaulula kwa baYuda ilingi balesekelela no kusansamuka ilyo baleibukisha ifyabacitikile. Balishiba ukuti Yehova abapeele “ukucishamo kwa maka.” (2 Abena Korinti 4:7) Abasubwa balishininwa ukuti ‘amashina yabo yalilembwa mu muulu.’ (Luka 10:20) Ukushipikisha kwabo kubapeela isubilo ilishibaseebanya, kabili bakalobolola ba busumino abakwata isubilo lya kwikala pe sonde bashininwa cimo cine.—Abena Roma 5:4, 5.

Twalilileni mu Mulimo wa Kulobolola

19. Ni nshila nshi ishibomba bwino ishabomfiwa mu butumikishi bwa Bwina Kristu?

¹⁹ Tatwishibe ubutali bwa nshita Yehova akatusuminisha ukubombako muli uyu mulimo wa kulobolola. Pali nomba, tufwile ukwishiba ukuti bakalobolola balikwata inshila shimo shimo isho babombelamo umulimo. Mu nshila imo ine, kuti twacetekela ukuti ukubomfya inshila shaeshiwa isha kushimikilamo kukatwafwa. Paulo aebele Abena Kristu banankwe ukuti: “Ndemupaapaata, mube abampashanya.” (1 Abena Korinti 4:16) Ilyo Paulo akumene na baeluda ba ku Efese pa Melita, abacinkwileko ukuti takwindile ukubashimikila “pa bantu na mu ng’anda ne ng’anda.” (Imilimo 20:20, 21) Timote cibusa wa kwa Paulo alisambilile ulwa nshila umutumwa Paulo alebomfya, kabili asambilisheko abena Korinti ishi nshila. (1 Abena Korinti 4:17) Lesa apaalile inshila sha kusambilishishamo isha kwa Paulo, nga fintu fye akapaala umupampamina wesu mu kushimikila imbila nsuma ku ng’anda ne ng’anda, nelyo ni lyo twabwelela ku balefwaya ukusambilila icine, ilyo tuletungulula amasambililo ya Baibolo aya pa ng’anda, na konse uko abantu bengasangwa.—Imilimo 17:17.

20. Yesu alangile shani ukuti umulimo wa kulobolola kukalamba ukwa ku mupashi wali mupepi, kabili ici cashininkishiwa shani mu myaka ya nomba line?

²⁰ Pa numa ya kushimikila umwanakashi umwina Samaria mupepi ne ncende ya Sukari mu 30 C.E., Yesu alandile pa lwa kulobolola kwa ku mupashi. Aebele abasambi bakwe ukuti: “Lolesheni amabala, ukuti nomba yabuutila ukuseepa. Kaseepa apokelele cilambu, kabili alonganye fisabo fya ku mweo wa muyayaya, mu kuti uutanda alesekelela pamo no useepa.” (Yohane 4:34-36) Napamo Yesu ali namona kale ifyafumine mu kulanshanya no mwanakashi umwina Samaria, pantu abengi balemutetekela pa mulandu wa bunte bwa uyu mwanakashi. (Yohane 4:39) Mu myaka ya nomba line, ifyalo fyalekanalekana fyalifumyapo ifibindo pa Nte sha kwa Yehova nelyo fyalibapeela insambu sha kuba imipepele ya mwi funde na muli fyo ukulima amabala yapya aya kulobololamo. Icafumamo ca kuti ukulobolola kukalamba ukwa ku mupashi kulecitwa. Na kuba, mwi sonde lyonse, amapaalo yashaiwamina yalepokelelwa ilyo tulesekelela tuletwalilila mu mulimo wa kulobolola kwa ku mupashi.

21. Mulandu nshi twakwata uwa kutwalilila ukubomba no kusekelela mu mulimo wa kulobolola?

²¹ Ilyo ifilimwa fyapya kabili kwashala fye ukulobolola, ababomfi bafwile ukubomba no kucincila. Tabafwile ukushingashinga. Pali lelo, tulingile ukubombesha kabili mu kucincila pantu tuleikala mu “nshita ya ku mpela.” (Daniele 12:4) Ca cine, tulapita mu mesho, lelo kuli ukulobolola kukalamba ukwa bakapepa ba kwa Yehova ukushatala akubako. E co kanshi buno bushiku bwa kusekelela. (Esaya 9:3) Lyene, pamo nga babomfi balesekelela, natutwalilile ukubomba umulimo wa kulobolola!

[Futunoti]