“Ifisabo fya Mupashi” Filalenga Lesa Acindamikwa

“Muli ici e mo Tata acindamikilwa, nga muletwalisha.”—YOH. 15:8.

1, 2. (a) Finshi fimo ifyo twingacita pa kukoselesha bambi? (b) Bupe nshi Yehova atupeela ubutwafwa ukulamubombela bwino?

ELENGANYENI ifintu fibili ifingacitika. Nkashi umukalamba amona nkashi wacaice alemoneka uwasakamikwa. Amweba ukuti bakabombe bonse mu mulimo wa kushimikila. Ilyo baleya mu kushimikila, nkashi wacaice alanda pa filemusakamika. Cilya abwela mu kushimikila, nkashi wacaice apepa kuli Yehova no kumutasha pa fyo ulya nkashi acibikako amano ku fyacimusakamika, pantu alefwaisha uwa kumusansamusha. Mu cifulo cimbi, umulume no mukashi e lyo babwela fye ukufuma ku calo cimbi uko baile mu kushimikila. Ilyo bali pa parte ninshi baleshimika ne nsansa pa fyo umulimo wale-enda, munyinefwe wacaice ali fye tondolo, alekutika. Pa numa ya myaka imo, ilyo alepekanya ukuya mu kubombela ku calo cimbi, aibukisha balya baupana ne fyo balandile ifyalengele afwaishe ukuba mishonari.

² Napamo ifi twalandapo fyalenga mwaibukishako bamo abalengele mufwaishe ukucita icintu cimo mu bumi, nelyo abo mwa-afwile ukupingulapo ukucita icisuma. Kwena te lingi abantu baluka pa numa ya kulanshanya fye nabo umuku umo, lelo cila bushiku tulakwata ishuko lya kukoselesha no kukosha bambi. Tutile kuli icintu cimo icingalenga imibele yenu ukuwama pa kuti muleafwa sana bamunyinenwe no kulenga mulebombela sana Lesa. Bushe te kuti mutemwe? Na kuba Yehova alatupeela icingatwafwa ukucite fi, ne ci mupashi wa mushilo. (Luka 11:13) Ilyo umupashi wa kwa Lesa ulebomba muli ifwe, ulalenga twaba ne mibele isuma iingalenga tulebomba bwino imilimo yonse iya kwa Lesa. We bupe ulawama!—Belengeni Abena Galatia 5:22, 23.

3. (a) Bushe ukukwata “ifisabo fya mupashi” kulenga shani Lesa ukucindikwa? (b)Fipusho nshi twalalandapo?

³ Imibele iyo umupashi wa mushilo utwafwa ukukwata, e mibele iyo na Yehova Lesa, Uutupeela uyu mupashi akwata. (Kol. 3:9, 10) Yesu alitwebele umulandu uukalamba uo Abena Kristu bafwile ukulapashanishisha Lesa ilyo aebele abasambi bakwe ati: “Muli ici e mo Tata acindamikilwa, nga muletwalisha, no kuba abasambi bandi icine cine.”a (Yoh. 15:8) Nga twakwata “ifisabo fya mupashi,” abantu bakalamwena ku fyo tulanda no kucita; ne ci cikaleta ilumbo kuli Lesa. (Mat. 5:16) Bushe ifisabo fya mupashi fyapusana shani ne mibele yakwata abantu ba kwa Satana? Finshi twingacita pa kukwata ifisabo fya mupashi? Cinshi cishingangukila ukukwata ifi fisabo? Twalalanda pali ifi fipusho ilyo tulelanshanya pa mibele ya kubalilapo itatu iyo umupashi ulenga twakwata. Ne yi mibele, kutemwa, ukusekelela no mutende.

Ukutemwa Ukwashimpwa pa Kutemwa kwa kwa Lesa

4. Kutemwa kwa musango nshi Yesu aebele abasambi bakwe ukukwata?

⁴ Ukutemwa uko umupashi wa mushilo ulenga twakwata, kwalipusana no kutemwa ukwaseeka muli cino calo. Kwapusana shani? Kwena kwashimpwa pa kutemwa kwa kwa Lesa. Yesu alilandilepo pali ubu bupusano mu Lyashi lya pa Lupili. (Belengeni Mateo 5:43-48.) Atile na babembu balatemwa ababatemwa. Muli uku ‘kutemwa’ tamwaba kuipeelesha pantu abakwata uku kutemwa bacita fye ifisuma ku babacitila ifisuma. Nga tulefwaya ‘ukulanga ukuti tuli bana ba kwa Shifwe uwaba mu muulu,’ tatufwile ukuba nga aba bantu. Ukucila ukulatemwa fye abatutemwa, tufwile ukulamona bambi nge fyo Yehova abamona e lyo no kubatemwa nge fyo abatemwa. Lelo cinshi cingatwafwa ukutemwa abalwani besu nga filya Yesu atwebele?

5. Kuti twalanga shani ukutemwa ku batucusha?

⁵ Moneni ica kumwenako cimo ica mu Baibolo. Ilyo Paulo na Sila baleshimikila mu Filipi, balibekete no kuboma sana, e lyo babapoosa na mu cifungo umo bakakile amakasa yabo mu makusu. Ilyo bali mulya, kalinda wa cifungo afwile alebacusha. Ilyo babafumishe mu cifungo ukwabula ukwenekela pa numa ya cinkukuma, bushe balitontonkenyepo pa kulandula pa fyo ulya muntu abacushishe? Iyo. Pa mulandu wa kuti balibikileko amano, ukutemwa bakwatile uyu muntu kwalengele baipeeleshe ukumwafwa bwangu bwangu, kabili uyu kalinda wa cifungo no lupwa lwakwe lonse balicetekele Lesa. (Imil. 16:19-34) Bamunyinefwe abengi muno nshiku nabo ‘balapaala ababacusha.’—Rom. 12:14.

6. Kuti twalanga shani ukuti twalitemwa bamunyinefwe icine cine? (Moneni akabokoshi pe bula21.)

⁶ Ukutemwa bamunyinefwe takupelelela fye pa kubapaala. Baibolo itila: “Tulingile ukufwila bamunyinefwe.” (Belengeni 1 Yohane 3:16-18.) Lelo kuti twalanga ukutemwa na mu tuntu fye utunono. Ku ca kumwenako, nga twacita fimo nelyo twasosa fimo ifyakalifya munyinefwe, kuti twalanga ukuti twalimutemwa nga ca kutila twaitendekelako ukubwesha umutende. (Mat. 5:23, 24) Inga ca kuti ni fwe bakalifya? Bushe ‘tulaiteyanya ukwelela’ munyinefwe nelyo tulatwalilila ukufulwa? (Amalu. 86:5) Ukutemwa ukwakulisha uko umupashi wa mushilo ulenga tukwate, kuti kwatwafwa ukufimba pa membu ishinono, no kubelela bambi uluse ‘ifyo Yehova atubelela uluse.’—Kol. 3:13,14; 1 Pet. 4:8.

7, 8. (a) Bushe ukutemwa Lesa kutwafwa shani ukutemwa abantu? (b) Finshi fingatwafwa ukutemwa sana Yehova? (Moneni icikope pe samba.)

⁷ Cinshi cingatwafwa ukutemwa bamunyinefwe icine cine? Kutemwa sana Lesa. (Efes. 5:1, 2; 1 Yoh. 4:9-11, 20, 21) Ilyo tulebelenga Baibolo, na lintu tule-etetula nelyo tulepepa, ninshi tuli na Yehova tulelanshanya nankwe, kabili ici cilalenga twatemwa sana Shifwe wa mu muulu. Lelo pa kuti cibe fyo, kano tulelubula inshita ya kupalama kuli Lesa.

⁸ Natulangilile: Tutile cila bushiku mukwata fye iciputulwa ca nshita cimo ilyo mwingabelenga Icebo ca kwa Lesa, no kwetetula pa fyo mwabelenga, no kupepa kuli Yehova. Bushe te kuti mulebikako sana amano kuli iyo nshita pa kuti takuleba ifya kumusendela iyo inshita iya kuba na Yehova? Kwena tapali uwingatulesha ukulanda na Lesa mwi pepo, kabili fwe bengi kuti twabelenga Baibolo inshita yonse ilyo twatemwa. Na lyo line, kuti twabikako amano pa kuti ifintu ifyo tucita cila bushiku tafiletusendela inshita iyo tufwile ukuba na Lesa. Bushe cila bushiku mulalubula inshita iikalamba iya kupalama kuli Lesa?

“Ukusekelela Ukufuma ku Mupashi wa Mushilo”

9. Bushe ukusekelela uko umupashi wa mushilo ulenga twakwata kwaba shani?

⁹ Ubusuma bwa fisabo fya mupashi bwa kuti amafya tayalenga fyapwa. Ukusekelela, icisabo ca mupashi ico nomba twalalandapo, nako takupwa ilyo kwaba amafya. Ukusekelela kwaba nge cilimwa icakosa sana icishifwa nangu takuli amenshi. Pe sonde lyonse, ababomfi ba kwa Lesa ‘balitetekela icebo ca kwa Lesa mu bucushi ubwingi pamo no kusekelela ukufuma ku mupashi wa mushilo.’ (1 Tes. 1:6) Bamo balacula sana kabili tabakwata ifikabilwa mu bumi. Na lyo line, Yehova alabakosha ukupitila mu mupashi wa mushilo ‘pa kuti bashipikishe muli fyonse no kushishimisha pamo no kusekelela.’ (Kol. 1:11) Bushe ukusekelela kufuma kwi?

10. Cinshi cilenga tulesekelela?

¹⁰ Ifyo Yehova atupeela filabelelela, tafyaba nge “fyuma ifishibelelela” ifya mu calo ca kwa Satana. (1 Tim. 6:17; Mat. 6:19, 20) Alitulaya ukuti tukekala umuyayaya mu nsansa. Tulasekelela pa kuba mu lupwa lwa Bena Kristu ulwa mwi sonde lyonse. Ne cacilapo ukucindama ca kuti, bucibusa bwesu na Lesa e bulenga tulesekelela. Tumfwa nga filya Davidi aumfwile uwalumbenye Yehova mu lwimbo nangu ca kutila alibutwike no kuba imbutushi. Atile: “Pantu icikuuku cenu cisuma ukucila ubumi, imilomo yandi ikamutasha. E ico nkamucindika mu nshita ya mweo wandi.” (Amalu. 63:3, 4) Na lintu tuli na mafya, imitima yesu ilafwaisha ukulumbanya Lesa.

11. Mulandu nshi cacindamina ukubombela Yehova ne nsansa?

¹¹ Umutumwa Paulo akoselesha Abena Kristu ukuti: “Sekeleleni lyonse muli Shikulu. Ndetila na kabili, Sekeleleni!” (Fil. 4:4) Mulandu nshi Abena Kristu balingile ukulasekelela ilyo balebombela Yehova? Ni co Satana alimya umulandu wa kutwishika bumulopwe bwa kwa Yehova. Satana atile takuli nangu umo uwingabombela Lesa mu kuitemenwa. (Yobo 1:9-11) Nga ca kuti tuleipatikisha fye ukubombela Yehova, tatulebomba ne nsansa, ninshi ilambo lya kulumbanya ilyo tuletuula, talifikilepo. Kanshi tufwile ukumfwila ukufunda kwa kwa kemba wa malumbo ukwa kuti: “Bombeleni Yehova no kusekelela. Iseni ku cinso cakwe no kwaula akapundu.” (Amalu. 100:2) Tulacindika Lesa nga tulemubombela ne nsansa kabili ukufuma pa nshi ya mutima.

12, 13. Cinshi tufwile ukucita pa kupwisha ubulanda tukwete?

¹² Kwena limo na babomfi ba kwa Yehova abaipeela balaba no bulanda kabili tacibangukila ukuba ne nsansa. (Fil. 2:25-30) Cinshi cingatwafwa ilyo twakungumana? Pa Abena Efese 5:18,19 patila: “Muleisulamo umupashi. Ilyo mulelanshanya mulebomfya amashiwi ya mu malumbo, kabili mulelumbanya Lesa mu nyimbo shakwe. Muleimbila Yehova no kumulumbanya mu mitima yenu.” Kuti twacita shani pa kuti uku kufunda kutwafwe?

¹³ Nga twakungumana, tulingile ukupepa kuli Yehova no kutontonkanya pa fintu ifisuma. (Belengeni Abena Filipi 4:6-9.) Bambi basanga ukuti ukwimba inyimbo shesu isha Bufumu mu mutalalila, kulalenga baba ne nsansa no kulenga batendeka ukutontonkanya pa fingabasansamusha. Munyinefwe umo uwakwete ubwafya ubwalengele akalipe no kufuupulwa atile: “Icalengafwa sana, te kupepa fye, lelo ne nyimbo sha Bufumu naswatile isho naleimba, shalengafwa. Ukwimbila Yehova ishi inyimbo ishisuma nampo nga ni mu mutima nelyo mwi shiwi lyaumfwika,kwalelenga naleka ukusakamikwa. Pali ilya ine inshita, e lyo ne citabo citila, Palameni Kuli Yehova cafumine fye. Kanshinalicibelengele imiku ibili mu mwakawakonkelepo kabili calendetela sana insansa. Nshitwishika ukuti Yehova alingafwile.”

“Umutende Uwikatanya”

14. Cinshi cipapusha abantu pa mutende uo umupashi wa mushilo utwafwa ukukwata?

¹⁴ Pa kulongana kwa fyalo ifingi, bamunyinefwe ne nkashi abafuma ku fyalo fyalekanalekana balomfwa bwino ukuba na Bena Kristu banabo. Pali uku kulongana tulamona umutende uo abantu ba kwa Lesa pali lelo baipakisha mu calo conse. Abantu bambi iling line balapapa ilyo bamona abantu abo benekela ukuba pa bulwani ‘bale-esha nga nshi ukusungilila ukwikatana uko umupashi wabapeela mu mutende uwikatanya.’ (Efes. 4:3) Uku ukwikatana kulapapusha maka maka nga twatontonkanya pa fyo abantu baaluka pa kuti fye bekatane.

15, 16. (a) Cinshi Petro aishibe ukutula fye ku bwaice, kabili bwafya nshi ico calengele akwate? (b) Bushe Yehova ayafwile shani Petro ukwaluka?

¹⁵ Tacayanguka ukwikatanya abantu aba nkulilo shapusanapusana. Pa kuti twishibe bwino ifyo abantu baipeelesha ukucita pa kuti bekatane nge fi, natulande pa cacitike ku mutumwa Petro. Amashiwi yakonkapo kuti yatulanga ifyo alemona Abena fyalo abashasembulwilwe. Atile: “Mwalishiba ukuti ifunde talisuminisha umuYuda ukupalamina ku muntu uwa mushobo umbi atemwa ukulanda nankwe; lelo Lesa nananga, ukukanaeba umuntu ati alikowela nangu ati tasanguluka.” (Imil. 10:24-29; 11:1-3) Ukufuma fye ku bwaice Petro aishibe ukuti ukulingana na Mafunde alingile ukutemwa fye abaYuda banankwe pantu ilya nshita, abengi e fyo baishibe. Kuli ena, cali fye bwino ukupata Abena fyalo.b

¹⁶ Petro afwile alyumfwile ububi ilyo aingile mu ng’anda ya kwa Korneli. Bushe umuntu uwapatile Abena fyalo ali no ‘kulundinkana bwino bwino’ nabo mu “mutende uwikatanya”? (Efes. 4:3, 16) Ee, pantu inshiku shinono ilyo talaya kuli Korneli, umupashi wa kwa Lesa waliswile umutima wa kwa Petro no kulenga atendeka ukwaluka no kuleka ukupata Abena fyalo. Yehova alimulangile bwino bwino ukupitila mu cimonwa ukuti Lesa tasobolola abantu ukulingana ne nkanda yabo ne calo bafumako. (Imil. 10:10-15) E calengele Petro ebe Korneli ukuti: “Cine cine nomba nashininkisha ukuti Lesa taba na kapaatulula, lelo umuntu uwa mu luko lonse uutiina Lesa no kucita icalungama alapokelelwa kuli ena.” (Imil. 10:34, 35) Petro alyalwike kabili alikatene sana na “ba bwananyina bonse.”—1 Pet. 2:17.

17. Cinshi cilanga ukuti abantu ba kwa Lesa balaaluka sana pa kuti bekatane?

¹⁷ Ifyacitike kuli Petro filatwafwa ukumona ukuti abantu ba kwa Lesa pali lelo balaluka sana pa kuti bekatane. (Belengeni Esaya 2:3, 4.) Abantu abengi nga nshi ‘ukufuma mu nko shonse ne mitundu na bantu na bantu ne ndimi’ balyaluka no kutendeka ukucita “ico Lesa afwaya, icisuma, icapokelelwa kabili icapwililika.” (Ukus. 7:9; Rom. 12:2) Abengi pali bena, kale bali no lupato sana kabili tabaleumfwana ilyo bali mu calo ca kwa Satana. Lelo Icebo ca kwa Lesa ico basambilila no mupashi wa mushilo fyalibafwa ‘ukulacita ifingaleta umutende.’ (Rom. 14:19) Ukwikatana kuba pali bena, kulalenga Lesa acindikwa.

18, 19. (a) Finshi ifwe umo umo twingalacita pa kuti mu cilonganino muleba umutende no kwikatana? (b) Finshi tukasambilila mu cipande cikonkelepo?

¹⁸ Finshi ifwe umo umo twingalacita pa kuti paleba umutende no kwikatana pa bantu ba kwa Lesa? Mu filonganino ifingi mwaliba abafuma ku fyalo fimbi. Bamo intambi bakonka shalipusana ne shesu e lyo limbi tabalanda bwino ululimi lwesu. Bushe tuleesha na maka ukubeshiba bwino? Icebo ca kwa Lesa citukoselesha ukulacita ifi. Paulo alembeele icilonganino ca ku Roma umwali abaYuda na Bena fyalo ati: “Mulepokelelana, ifyo na Kristu atupokelele, pa kuti Lesa acindikwe.” (Rom. 15:7) Bushe mu cilonganino cenu mwaliba abo mwingatemwa ukwishiba?

¹⁹ Finshi fimbi twingacita nga ca kuti tulefwaya umupashi wa mushilo uletwafwa? Icipande cikonkelepo cikasuka ici cipusho ilyo tukalasambilila pa fisabo fya mupashi na fimbi ifyashala.

[Amafutunoti]

Bushe Mulaleka Umupashi wa Mushilo Ukumutungulula?

“Umupashi wenu usuma; lekeni untungulule mu calo ca balungami.”—AMALU. 143:10.

1, 2. (a) Lumbuleni inshita shimo ilyo Yehova abomfeshe umupashi wa mushilo ku kwafwa ababomfi bakwe. (b) Bushe umupashi wa mushilo ubomba fye ilyo kwacitika fimo ifyaibela? Londololeni.

BUSHE mutontonkanya ukuti umupashi wa mushilo ubomba shani? Bushe mutontonkanya pa fya maka ifyo Gideone na Samsone bacitile? (Abapi. 6:33, 34; 15:14, 15) Nangu limbi mutontonkanya pa fyo Abena Kristu ba kubalilapo bashipile ne calengele Stefani ukukanatiina ilyo aile ku cilye ca Sanhedrini. (Imil. 4:31; 6:15) Bushe mulatontonkanyapo na pa nsansa shiba pa ba bwananyina ilyo bali pa kulongana kwa fyalo ifingi, na pali bucishinka bwa bamunyinefwe ababa mu fifungo pa mulandu wa kukanaibimba mu milandu ya calo, e lyo na pa fyo umulimo wa kushimikila ulelunduluka? Ca cine, umupashi wa mushilo e ulenga ifi fyonse ukucitika.

² Bushe umupashi wa mushilo ubomba fye ilyo kwacitika ifyaibela na lintu ifintu fyafishe sana? Iyo. Icebo ca kwa Lesa cilanda ukuti Abena Kristu ‘balatungululwa no mupashi,’ no kuti ‘imikalile yabo ilomfwana ne fifwaya umupashi.’ (Gal. 5:16, 18, 25) Aya mashiwi yalanga ukuti umupashi wa mushilo kuti watwalilila ukututungulula mu bumi. Cila bushiku, tufwile ukulapepa kuli Yehova ukuti aletutungulula ukupitila mu mupashi mu fyo tutontonkanya, mu fyo tulanda, na mu fyo tucita. (Belengeni Amalumbo 143:10.) Umupashi wa kwa Lesa nga uletutungulula, tukakwata ifisabo fya mupashi ifikalenga bambi ukututemwa e lyo no kulenga Lesa ukulumbanishiwa.

3. (a) Mulandu nshi cacindamina ukulatungululwa no mupashi wa mushilo? (b) Fipusho nshi twalalandapo?

³ Mulandu nshi ukutungululwa no mupashi wa mushilo kwacindamina? Pantu kwaliba amaka yambi ayalwisha umupashi wa mushilo ayafwaya ukulatutungulula. Mu Malembo aya maka yetwa ati “ififwaya imitima,” e kutila ifyabipa ifyo imitima yesu ifwaya ukucita pa mulandu wa lubembu twapyana fwe bana ba kwa Adamu. (Belengeni Abena Galatia 5:17.) Bushe ukutungululwa no mupashi wa kwa Lesa calola mwi? Bushe kwaliba fimo ifikabilwa pa kuti tulelwisha ifyabipa ifyo umutima wesu ufwaya tulecita? Natwasuke ifi fipusho ilyo tulelanda pa “fisabo fya mupashi” fimbi 6.Ne fi, “kushishimisha, icikuuku, ubusuma, icitetekelo, ukufuuka, no kuilama.”—Gal. 5:22, 23.

Ukufuuka no Kushishimisha Kulalenga mu Cilonganino Mwaba Umutende

4. Bushe ukufuuka no kushishimisha kulenga shani mu cilonganino mwaba umutende?

⁴ Belengeni Abena Kolose 3:12, 13. Ukufuuka no kushishimisha kulalenga mu cilonganino mwaba umutende. Ifi fisabo fya mupashi filalenga tulecitila bambi ifisuma, no kukanasakaatuka nga batukalifya, e lyo no kukanalandula ilyo bamo balanda nelyo bacita ifyatukalifya. Nga twapusana na Bena Kristu banensu, ukushishimisha, nelyo ukutekanya, kuti kwalenga twawikishanya na munyinefwe nelyo nkashi pa kuti tutwalilile ukumfwana. Bushe aba mu cilonganino balakabila ukuba abafuuka no kuba abashishimisha? Ee, pantu bonse tatwapwililika.

5. Cinshi cacitike kuli Paulo na Barnaba, kabili ico citulanga cinshi?

⁵ Tontonkanyeni pa fyacitike kuli Paulo na Barnaba. Balibombele pamo pa myaka iingi mu kubila imbila nsuma. Bonse babili balikwete imibele isuma. Lelo inshita imo ‘balikansene nga nshi, ica kutila bapaatukana no kupaatukana.’ (Imil. 15:36-39) Ici cilanga ukuti na babomfi ba kwa Lesa abaipeelesha, limo kuti bapusana. Bushe Umwina Kristu nga apusana no wasumina munankwe, cinshi engacita pa kuti ifintu tafibipile ukufika na ku kupatana?

6, 7. (a) Ilyo tulelanshanya no Mwina Kristu munensu, kufunda nshi ukwa mu Baibolo tufwile ukukonka pa kuti twiumana? (b) Busuma nshi bwaba mu kuba “uwayanguka ukumfwa, uukokola ukulanda, uukokola ukukalipa”?

⁶ Nga fintu twamona Paulo na Barnaba ‘balikansene nga nshi,’ lelo nangu ukupusana kwabo kwabipile fyo, tabaenekele ico ukucitika. Umwina Kristu nga amona ukuti atendeka ukufulwa ilyo balelanshanya pali fimo no wasumina munankwe, kuti cawama akonka ukufunda kwaba pali Yakobo 1:19, 20 apatila: “Ishibeni ici, mwe bamunyinane batemwikwa. Umuntu onse abe uwayanguka ukumfwa, uukokola ukulanda, uukokola ukukalipa; pantu ubukali bwa muntu tabuleta ubulungami bwa kwa Lesa.” Ukulingana ne fyo ifintu fili, napamo kuti cawama ukwalula ilyashi, atemwa ukuleka ukulandapo mpaka inshita imbi, nelyo ukufumapo fye ilyo tapalaba ukuumana.—Amapi. 12:16; 17:14; 29:11.

⁷ Busuma nshi bwaba mu kukonka uku kufunda? Umwina Kristu nga aipeela inshita ya kutontolola ubukali, no kupepelapo pa mulandu, e lyo no kutontonkanya pa fya kwasuka, ninshi aletungululwa no mupashi wa kwa Lesa. (Amapi. 15:1, 28) Umupashi kuti wamwafwa ukuba uwafuuka no kushishimisha. Iyi mibele kuti yalenga alakonka ukufunda kwaba pa Abena Efese 4:26,29 apatila: “Kalipeni, lelo mwibembuka . . . Mwileka amashiwi yabola yafume mu kanwa kenu, kano amashiwi ayasuma aya kukuula ukulingana no kukabila, pa kuti yengakuula abaleumfwa.” Ca cine, ukufuuka no kushishimisha kulalenga mu cilonganino mwaba umutende no kwikatana.

Langeni Icikuuku no Busuma ku Lupwa Lwenu

8, 9. Bushe icikuuku no busuma finshi, kabili filenga ulupwa ukuba shani?

⁸ Belengeni Abena Efese 4:31,32; 5:8,9. Icikuuku no busuma fyaba kwati kamwela akasuma akapuupa ilyo kukabile nelyo nga menshi ayatalala ayo tunwa nga nakukaba. Iyi mibele ilenga mu lupwa mwaba insansa. Icikuuku, mibele iisuma iyo tulanga bambi pa mulandu wa kuti twalibatemwa kabili iyi mibele imonekela mu fisuma ifyo tubacitila e lyo ne fyo tulanda. Ubusuma bwaba nge cikuuku pantu nabo bumonekela mu fintu ifisuma ifyo tucitila bambi. Uwakwata iyi mibele alaba kapekape. (Imil. 9:36,39; 16:14, 15) Lelo umuntu umusuma alakwata imibele na imbi.

⁹ Umuntu umusuma alakwata imibele iisuma. Icilenga umuntu ukuba umusuma te fyo acita fye, lelo ne fyo aba. Natulangilile: Ilyo umwanakashi talapeela ulupwa lwakwe ifisabo fya kulya, alabala abebeta icisabo cimo na cimo pa kuti amone nga nacipya bwino, tacibolele e lyo no kulowa nacilowa. Umupashi nga walenga Umwina Kristu ukuba umusuma, ubusuma bwakwe bulamoneka muli fyonse ifyo acita.

10. Cinshi aba mu lupwa bengacita pa kuti bakwate ifisabo fya mupashi?

¹⁰ Cinshi cingafwa Abena Kristu ukulanga icikuuku no busuma mu lupwa? Ukwishiba bwino Icebo ca kwa Lesa kulafwa ulupwa ukuba ne yi mibele. (Kol. 3:9, 10) Imitwe ya ndupwa imo ilatantika ukuti balelanshanya pa fisabo fya mupashi ilyo bali pa Mapepo ya Lupwa. Tacayafya ukusambilila pa fisabo fya mupashi. Mu mpapulo mwakwata mu lulimi lwenu, saleni ifyebo ifilanda pa cisabo ca mupashi ico mulefwaya ukulanshanyapo. Nalimo kuti mulelanshanya amaparagrafu ayanono fye cila mulungu no kulanshanyapo imilungu iingi pa cisabo ca mupashi cimo. Ilyo mulesambilila pali ifi fisabo, mulebelenga Amalembo yalimo no kulanshanyapo. Moneni ifyo mwingabomfya ifyo mulesambilila kabili mulepepa ukuti Yehova alemupaala ilyo mulecita ifyo. (1Tim. 4:15; 1Yoh. 5:14,15) Bushe ukusambilila pali ifi fisabo kuti kwalenga aba mu lupwa ukulaumfwana?

11, 12. Bushe indupwa sha Bwina Kristu shibili shanonkelemo shani mu kusambilila pa cikuuku?

¹¹ Abaupana abashakokola mu cupo balefwaya icupo cabo cibe bwino. E ico bapingwilepo ukusambilila sana pa fisabo fya mupashi. Bushe banonkelamo shani? Umukashi alanda ukuti: “Ukwishiba ukuti uwa cikuuku afwile ukuba uwa cishinka ku mwina mwakwe kwalilenga tuleumfwana bwino sana. Kwalenga tule-elelana no kukanalapampamina fye pa fyo cila muntu alefwaya. Kabili kwalenga twasambilila ukulanda ukuti ‘natasha’ na ‘munjeleleko.’”

¹² Abena Kristu na bambi abaupana abalekwata amafya, bailwike ukuti mu cupo cabo tamwali icikuuku. Bonse babili bapingwilepo ukusambilila pa cikuuku. Cinshi cafuminemo? Umulume atila: “Ukusambilila pa cikuuku kwalenga twaishiba ukuti tatufwile ukuba no muntunganya ku mwina mwesu nga kwacitika fimo, lelo tufwile ukucetekelana. Twatendeke ukusakamanana mu fyo twalekabila. Pa kulanga icikuuku natampile ukweba umwina mwandi ukulalanda fyonse ifili ku mutima kabili nshalefulwa pa fyo alanda. Pa kucita ifyo, nalingile ukuba uwaicefya. Ilyo twatampile ukulanga icikuuku mu cupo, twalilekele ukuipokolola nga walufyanya. Ukuba ne cikuuku kwalitwafwile sana.” No lupwa lwenu kuti lwanonkelamo mu kusambilila pa fisabo fya mupashi.

Langeni Ukuti Mwalikwata Icitetekelo na Lintu Muli Mweka

13. Finshi ifingonaula bucibusa bwesu na Yehova ifyo tulingile ukuibakako?

¹³ Abena Kristu bafwile ukuleka umupashi wa kwa Lesa ukulabatungulula ilyo bali na bambi na lintu bali beka. Muno nshiku, ifikope fye shiku ne fya kuleseshamo icitendwe ifyabipa nafifula sana mu calo ca kwa Satana. Ifi kuti fyaonaula bucibusa bwesu na Yehova. Cinshi Umwina Kristu alingile ukucita? Icebo ca kwa Lesa citufunda ukuti: “Pooseni ifyabipa fyonse pantu tamufikabila, kabili mu bufuuke, pokeleleni icebo ca kwa Lesa icilebyalwa muli imwe icingapususha imyeo yenu.” (Yako. 1:21) Natumone ifyo icitetekelo, icisabo na cimbi ica mupashi, cingatwafwa ukutwalilila ukuba abasanguluka kuli Yehova.

14. Bushe ukubulwa icitetekelo kuti kwalenga shani umo ukucita ifyabipa?

¹⁴ Icitetekelo cilenga tulemona ukuti Yehova Lesa e ko aba. Nga tatwashininkisha ukuti Lesa e ko aba, te kuti tuletiina ukucita imembu. Moneni ifyacitikile abantu ba kwa Lesa ku kale. Yehova alisokolwele kuli kasesema Esekiele ukuti abantu balecita ifyabipa mu bumfisolo ilyo atile: “We mwana wa muntu, bushe wamona ifyo abakalamba ba mu ng’anda ya kwa Israele balecita mu mfifi, cila muntu mu muputule wakwe umwaba ifyo balenga? Pantu baletila, ‘Yehova tatumona. Yehova alisha icalo.’” (Esek. 8:12) Bushe mwamona icalengele ubwafya? Abantu baletontonkanya ukuti Yehova talemona ifyo balecita. Balemona kwati tabako.

15. Bushe ukuba ne citetekelo cakosa muli Yehova kutucingilila shani?

¹⁵ Moneni ne ca kumwenako ca kwa Yosefe. Nangu ca kuti aleikala ukutali sana no kwali balupwa lwakwe na bantu bakwe, Yosefe ena alikeene ukucita ubucende na muka Potifa. Mulandu nshi? Atile: “Kuti nacita shani ububi bwakula ifyo no kubembukila Lesa?” (Ukute. 39:7-9) Yosefe, alicetekele ukuti Yehova e ko aba. Nga twalicetekela ukuti Lesa e ko aba, ilyo tuli fweka, tatwakulatamba ifyabipa nelyo ukucita ifyo Lesa apata. Tukapampamina pa kucita filya kemba wa malumbo asosele ilyo aimbile ukuti: “Nkendela mu bololoke bwa mutima wandi mu kati ka ng’anda yandi. Nshakabike icinangwa nangu cimo pa ntanshi yandi.”—Amalu. 101:2, 3.

Muleilama pa Kuti Mulesunga Umutima Wenu

16, 17. (a) Nga fintu ibuuku lya Amapinda lilanda, bushe “umulumendo uwabula amano” abelelekwe shani ukucita ulubembu? (b) Ukulingana ne cikope cili pe bula26, finshi ifyapalako ifingacitikila abakalamba na baice bene?

¹⁶ Ukuilama, icisabo ca mupashi ica kulekeleshako, kulatwafwa ukukanacita ifyo Lesa apata. Kuti kwatwafwa ukusunga umutima wesu. (Amapi. 4:23) Tontonkanyeni pa lyashi lyalembwa pa Amapinda 7:6-23, ililanda pa fyo “umulumendo uwabula amano” abelelekwe kuli cilende. Bamusembeleke ilyo ‘alepita mu musebo umwikala cilende.’ Nalimo icalengele ukuti apite ukwaleikalila cilende ni co alefwaisha ukumumona. Ifintu fyacitike bwangu sana ica kuti alifililwe ukwiluka ukuti ico balemusembeleka ukucita ‘cakumine umweo wakwe.’

¹⁷ Cinshi ico umulumendo alingile ukucita pa kuti eponena muli ubu bwafya bwabipisha? Alingile ukumfwila amashiwi ya kusoka ayatila: “Mwilulumba mu misebo yakwe.” (Amapi. 7:25) Ico twingasambililako ca kuti: Nga tulefwaya umupashi wa kwa Lesa ukulatutungulula, tatufwile ukulacita ifingalenga twabembuka. Umuntu nga alefwayafwaya ifya kutamba pa TV na pa Intaneti, kuti asuka acita ifyabipa ifyo “umulumendo uwabula amano” acitile. Ici kuti calenga atamba ifye shiku, nampo nga acilafifwaya nelyo iyo. Panono panono kuti atendeka ukutemwa ukutamba ifye shiku, icingalenga kampingu yakwe ukonaika e lyo na bucibusa bwakwe na Lesa ukupwa. Kabili ici kuti cakuma umweo wakwe.—Belengeni Abena Roma 8:5-8.

18. Finshi Umwina Kristu engacita pa kusunga umutima wakwe, kabili mulandu nshi ukuilama kufwaikilwa pa kucite co?

¹⁸ Na kuba, ukuilama kuti kwalenga twacitapo fimo bwangu bwangu ilyo twamona ifikope fye shiku. Lelo kuti cacilapo ukuwama nga ca kuti tatulecita ifingalenga twatamba ifye shiku! (Amapi. 22:3) Tulingile ukuilama pa kuti tulecita ifingalenga twaicingilila ku kutamba ifye shiku. Ku ca kumwenako, ukubika kompyuta apo bambi bengalaimona, kuti kwalenga twilatamba ifye shiku. Bamo basanga ukuti ukutamba TV no kubomfya kompyuta ilyo pali bambi kulabafwa. Bamo balisalapo no kukanabomfya Intaneti. (Belengeni Mateo 5:27-30.) Shi natulecita fyonse ifingalenga twaicingilila no kucingilila ulupwa lwesu pa kuti tulepepa Yehova “ukufuma mu mutima uwasanguluka na kampingu umusuma ne citetekelo icabula ubumbimunda.”—1 Tim. 1:5.

19. Mapaalo nshi yafuma mu kutungululwa no mupashi wa mushilo?

¹⁹ Ifisabo ifyo umupashi wa mushilo ulenga twakwata, filatuletela amapaalo. Ukufuuka no kushishimisha, kulalenga mu cilonganino mwaba insansa. Icikuuku no busuma filalenga mu lupwa mwaba insansa. Icitetekelo no kuilama, filatwafwa ukupalama kuli Yehova no kuba abasanguluka mu menso yakwe. E lyo kabili pa Abena Galatia 6:8 patila: “Uulebyala ku buntunse akalobololako imfwa, lelo uulebyala ku mupashi, akalobololako umweo wa muyayaya.” Pa mulandu wa cilubula ca kwa Kristu, Yehova akabomfya umupashi wa mushilo ku kupeela umweo wa muyayaya kuli bonse abatungululwa no mupashi wa mushilo.